Mmebusɛm 23
1 Sɛ wo ne ɔhene bi to nsa didi a, hwɛ nea esi wʼanim no yiye,
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 Sɛ woyɛ adidibrada a, hyɛ wo ho so.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Nni nʼaduan akɔnnɔ akɔnnɔ no akyi, efisɛ saa aduan no daadaa nnipa.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Mmiri wo mogya ani mpɛ sika; hu nyansa na tɔ wo bo ase.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Wʼani bɔɔ sika so ara pɛ, na atu ayera, ampa ara ebefuw ntaban na atu akɔ wim sɛ ɔkɔre.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Nni obi a ɔyɛ pɛpɛe aduan, nni nʼakɔnnɔ aduan akyi;
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 efisɛ ɔyɛ obi a bere biara osusuw sika ho. Ɔka se, “Didi na nom,” nanso ɛnyɛ ne koma mu.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Kakra a woadi no wobɛfe, na ɛno nti wo nkamfo so remma mfaso.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Nkasa nkyerɛ ɔkwasea, efisɛ ɔremfa nyansa a ɛwɔ wo kasa mu no.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Ntutu tete abo a wɔde ato hye ngu, na ntra ɔhye nkɔ ayisaa mfuw mu,
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 efisɛ wɔn Gyefo yɛ den, na obedi wɔn asɛm ama wɔn.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Ma wo koma mmra nkyerɛkyerɛ so, na wɛn wʼaso tie nimdeɛ.
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Ntwentwɛn abofra nteɛso so; sɛ wode abaa teɛ no a, ɔrenwu.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Me ba, sɛ wo koma hu nyansa a, ɛno de, me koma ani begye;
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 sɛ wʼano ka nea ɛteɛ a me mu ade nyinaa ani begye.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Mma wʼani mmere abɔnefo, mmom bɔ Awurade suro ho mmɔden bere biara.
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 Ampa ara anidaso wɔ hɔ ma wo daakye, na wʼanidaso renyɛ ɔkwa.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Me ba, tie, na hu nyansa, ma wo koma mfa ɔkwantrenee so.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Mfa wo ho mmɔ akɔwensafo anaasɛ wɔn a wɔpɛ nam mmoroso ho,
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 efisɛ, akɔwensafo ne adidibradafo bɛyɛ ahiafo, na anikum fura wɔn ntamagow.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Tie wʼagya a ɔwoo wo no, na sɛ wo na bɔ aberewa a, mmu no animtiaa.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Tɔ nokware na ntɔn da; nya nyansa, ahohyɛso ne nhumu.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Ɔtreneeni agya wɔ anigye bebree; nea ɔwɔ ɔba nyansafo no ani gye ne ho.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Ma wʼagya ne wo na ani nnye; ma ɔbea a ɔwoo wo no nnya ahosɛpɛw.
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Me ba, fa wo koma ma me na ma wʼani nkɔ mʼakwan ho,
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 na oguamanfo yɛ amoa donkudonku ɔyere huhuni yɛ ɔdaadaafo.
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 Ɔtɛw, twɛn, te sɛ ɔkwanmukafo, na ɔma mmarima mu atorofo dɔɔso.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Hena na wɔadome no? Hena na odi awerɛhow? Hena na odi aperepere? Hena na onwiinwii? Hena na ɔwɔ atape nko ara? Hena na mogya ada nʼani so?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 Wɔn a wɔkyɛ nsa ho, na wɔka nsa a wɔafrafra hwɛ.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Nhwɛ nsa ani kɔkɔɔ no haa, bere a ɛretwa yerɛw yerɛw wɔ kuruwa mu, na ɛkɔ yɔɔ no.
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Awiei no, ɛka te sɛ ɔwɔ na ɛwɔ bɔre te sɛ ahurutoa.
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 Wʼani behu nneɛma a wunhuu da, na woadwene nneɛma basabasa ho.
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 Wobɛtɔ ntintan te sɛ hyɛn mu dwumayɛni a, okura hyɛn dua a, ɛrehinhim mu den, na ehinhim wɔ po so.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 Na wobɛka se, “Wɔbɔ me, nanso mimpira. Wɔboro me, nanso mente ɔyaw biara. Bere bɛn na menyan akɔpɛ nsa anom bio?”
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
