Romalilar 11
1 Öyleyse soruyorum: Tanrı kendi halkından yüz mü çevirdi? Kesinlikle hayır! Ben de İbrahim soyundan, Benyamin oymağından bir İsrailli'yim.
I ask, then, “Has God rejected his people?” Heaven forbid! For I myself am an Israelite, a descendant of Abraham, of the tribe of Benjamin.
2 Tanrı önceden bildiği kendi halkından yüz çevirmedi. Yoksa İlyas'la ilgili bölümde Kutsal Yazı'nın ne dediğini, İlyas'ın Tanrı'ya nasıl İsrail'den yakındığını bilmez misiniz?
God has not rejected his people, whom he chose from the first. Have you forgotten the words of scripture in the story of Elijah – how he appeals to God against Israel?
3 “Ya Rab, senin peygamberlerini öldürdüler, senin sunaklarını yıktılar. Yalnız ben kaldım. Beni de öldürmeye çalışıyorlar.”
“Lord, they have killed your prophets, they have pulled down your altars, and I only am left; and now they are eager to take my life.”
4 Tanrı'nın ona verdiği yanıt nedir? “Baal'ın önünde diz çökmemiş yedi bin kişiyi kendime ayırdım.”
But what was the divine response? “I have kept for myself seven thousand who have never bowed the knee to Baal.”
5 Aynı şekilde, şimdiki dönemde de Tanrı'nın lütfuyla seçilmiş küçük bir topluluk vardır.
And so in our own time, too, there is to be found a remnant of our nation selected by God in love.
6 Eğer bu, lütufla olmuşsa, iyi işlerle olmamış demektir. Yoksa lütuf artık lütuf olmaktan çıkar!
But if in love, then it is not as a result of obedience. Otherwise love would cease to be love.
7 Sonuç ne? İsrail aradığına kavuşamadı, seçilmiş olanlar ise kavuştular. Geriye kalanlarınsa yürekleri nasırlaştırıldı.
What follows from this? Why, that Israel as a nation failed to secure what it was seeking, while those whom God selected did secure it.
8 Yazılmış olduğu gibi: “Tanrı onlara uyuşukluk ruhu verdi; Bugüne dek görmeyen gözler, duymayan kulaklar verdi.”
The rest grew callous; as scripture says – “God has given them a deadness of mind – eyes that are not to see and ears that are not to hear – and it is so to this very day.”
9 Davut da şöyle diyor: “Sofraları onlara tuzak, Kapan, tökez ve ceza olsun.
David, too, says – “May their feasts prove a snare and a trap to them – a hindrance and a retribution;
10 Gözleri kararsın, göremesinler. Bellerini hep iki büklüm et!”
may their eyes be darkened, so that they cannot see; and do you always make their backs to bend.”
11 Öyleyse soruyorum: İsrailliler, bir daha kalkmamak üzere mi sendeleyip düştüler? Kesinlikle hayır! Ama onların suçu yüzünden öteki uluslara kurtuluş verildi; öyle ki, İsrailliler onlara imrensin.
I ask then – “Was their stumbling to result in their fall?” Heaven forbid! On the contrary, through their falling away salvation has reached the Gentiles, to stir the rivalry of Israel.
12 Eğer İsrailliler'in suçu dünyaya zenginlik, bozgunu uluslara zenginlik getirdiyse, bütünlüğü çok daha büyük bir zenginlik getirecektir!
And, if their falling away has enriched the world, and their failure has enriched the Gentiles, how much more will result from their full restoration!
13 Öteki uluslardan olan sizlere söylüyorum: Uluslara elçi olarak gönderildiğim için görevimi yüce sayarım.
But I am speaking to you who were Gentiles.
14 Böylelikle belki soydaşlarımı imrendirip bazılarını kurtarırım.
Being myself an apostle to the Gentiles, I exalt my office, in the hope that I may stir my countrymen to rivalry, and so save some of them.
15 Çünkü onların reddedilmesi dünyanın Tanrı'yla barışmasını sağladıysa, kabul edilmeleri ölümden yaşama geçiş değil de nedir?
For, if their being cast aside has meant the reconciliation of the world, what will their reception mean, but life from the dead?
16 Hamurun ilk parçası kutsalsa, tümü kutsaldır; kök kutsalsa, dallar da kutsaldır.
If the first handful of dough is holy, so is the whole mass, and if the root is holy, so are the branches.
17 Ama zeytin ağacının bazı dalları kesildiyse ve sen yabanıl bir zeytin filiziyken onların yerine aşılanıp ağacın semiz köküne ortak oldunsa, o dallara karşı övünme. Eğer övünüyorsan, unutma ki, sen kökü taşımıyorsun, kök seni taşıyor.
Some, however, of the branches were broken off, and you, who were only a wild olive, were grafted in among them, and came to share with them the root which is the source of the richness of the cultivated olive.
Yet do not exult over the other branches. But, if you do exult over them, remember that you do not support the root, but that the root supports you.
19 O zaman, “Ben aşılanayım diye dallar kesildi” diyeceksin.
But branches, you will say, were broken off, so that I might be grafted in.
20 Doğru, onlar imansızlık yüzünden kesildiler. Sense imanla yerinde duruyorsun. Böbürlenme, kork!
True, it was because of their want of faith that they were broken off, and it is because of your faith that you are standing. Do not think too highly of yourself, but beware.
21 Çünkü Tanrı asıl dalları esirgemediyse, seni de esirgemeyecektir.
For, if God did not spare the natural branches, neither will he spare you.
22 Onun için Tanrı'nın iyiliğini de sertliğini de gör. O, düşenlere karşı serttir; ama O'nun iyiliğine bağlı kalırsan, sana iyi davranır. Yoksa sen de kesilip atılırsın!
See, then, both the goodness and the severity of God – his severity towards those who fell, and his goodness towards you, provided that you continue to confide in that goodness; otherwise you, also, will be cut off.
23 İmansızlıkta direnmezlerse, İsrailliler de öz ağaca aşılanacaklar. Çünkü Tanrı'nın onları eski yerlerine aşılamaya gücü vardır.
And they, too, if they do not continue in their unbelief, will be grafted in; for God has it in his power to graft them in again.
24 Eğer sen doğal yapısı yabanıl zeytin ağacından kesilip doğaya aykırı olarak cins zeytin ağacına aşılandınsa, asıl dalların öz zeytin ağacına aşılanacakları çok daha kesindir!
If you were cut off from your natural stock – a wild olive – and were grafted, contrary to the course of nature, on a good olive, much more will they – the natural branches – be grafted back into their parent tree.
25 Kardeşler, bilgiçliğe kapılmamanız için şu sırdan habersiz kalmanızı istemem: İsrailliler'den bir bölümünün yüreği, öteki uluslardan kurtulacakların sayısı tamamlanıncaya dek duyarsız kalacaktır.
My friends, so that you don’t think too highly of yourselves, I want you to recognise the truth, hitherto hidden, that the callousness which has come over Israel is only partial, and will continue only until the whole Gentile world has been gathered in.
26 Sonunda bütün İsrail kurtulacaktır. Yazılmış olduğu gibi: “Kurtarıcı Siyon'dan gelecek, Yakup'un soyundan tanrısızlığı uzaklaştıracak.
And then all Israel will be saved. As scripture says – “From Zion will come the Deliverer; he will banish ungodliness from Jacob.
27 Onların günahlarını kaldıracağım zaman Kendileriyle yapacağım antlaşma budur.”
And they will see the fulfilment of my covenant, when I have taken away their sins.”
28 İsrailliler Müjde'yi reddederek sizin uğrunuza Tanrı'ya düşman oldular; ama Tanrı'nın seçimine göre, ataları sayesinde sevilmektedirler.
From the standpoint of the good news, the Jews are God’s enemies for your sake; but from the standpoint of God’s selection, they are dear to him for the sake of the patriarchs.
29 Çünkü Tanrı'nın armağanları ve çağrısı geri alınamaz.
For God never regrets his gifts or his call.
30 Bir zamanlar Tanrı'nın sözünü dinlemeyen sizler şimdi İsrailliler'in sözdinlemezliğinin sonucu merhamete kavuştunuz.
Just as you at one time were disobedient to him, but have now found mercy in the day of their disobedience;
31 Bunun gibi, İsrailliler de, sizin kavuştuğunuz merhametle merhamete erişmek için şimdi söz dinlemez oldular.
so, too, they have now become disobedient in your day of mercy, in order that they also in their turn may now find mercy.
32 Çünkü Tanrı, merhametini herkese göstermek için herkesi sözdinlemezliğin tutsağı kıldı. (eleēsē g1653)
For God has given all alike over to disobedience, that to all alike he may show mercy. (eleēsē g1653)
33 Tanrı'nın zenginliği ne büyük, bilgeliği ve bilgisi ne derindir! O'nun yargıları ne denli akıl ermez, yolları ne denli anlaşılmazdır!
Oh! The unfathomable wisdom and knowledge of God! How inscrutable are his judgments, how untraceable his ways! Yes –
34 “Rab'bin düşüncesini kim bilebildi? Ya da kim O'nun öğütçüsü olabildi?”
ho has ever comprehended the mind of the Lord? Who has ever become his counsellor?
35 “Kim Tanrı'ya bir şey verdi ki, Karşılığını O'ndan isteyebilsin?”
Or who has first given to him, so that he may claim a reward?
