Luka 1
1 Sayın Teofilos, Birçok kişi aramızda olup bitenlerin tarihçesini yazmaya girişti. Nitekim başlangıçtan beri bu olayların görgü tanığı ve Tanrı sözünün hizmetkârı olanlar bunları bize ilettiler. Ben de bütün bu olayları ta başından özenle araştırmış biri olarak bunları sana sırasıyla yazmayı uygun gördüm.
For as moche as many have take in hand to compyle a treates of thoo thinges which are surely knowen amonge vs
even as they declared them vnto vs which from the beginnynge sawe them their selves and were ministers at the doyng:
I determined also assone as I had searched out diligently all thinges from the beginnynge that then I wolde wryte vnto the good Theophilus:
4 Öyle ki, sana verilen bilgilerin doğruluğunu bilesin.
that thou myghtest knowe the certente of thoo thinges wher of thou arte informed.
5 Yahudiye Kralı Hirodes zamanında, Aviya bölüğünden Zekeriya adında bir kâhin vardı. Harun soyundan gelen karısının adı ise Elizabet'ti.
There was in the dayes of Herode kynge of Iurie a certayne prest named Zacharias of ye course of Abia. And his wyfe was of ye doughters of Aaron: And her name was Elizabeth.
6 Her ikisi de Tanrı'nın gözünde doğru kişilerdi, Rab'bin bütün buyruk ve kurallarına eksiksizce uyarlardı.
Booth were perfect before God and walked in all the lawes and ordinaces of the Lorde that no man coulde fynde fawte with them.
7 Elizabet kısır olduğu için çocukları olmuyordu. İkisinin de yaşı ilerlemişti.
And they had no chylde because that Elizabeth was barre and booth were well stricken in age.
8 Zekeriya, hizmet sırasının kendi bölüğünde olduğu bir gün, Tanrı'nın önünde kâhinlik görevini yerine getiriyordu.
And it cam to passe as he executed the prestes office before god as his course came
9 Kâhinlik geleneği uyarınca Rab'bin Tapınağı'na girip buhur yakma görevi kurayla ona verilmişti.
(accordinge to the custome of the prestes office) his lot was to bourne incece.
10 Buhur yakma saatinde bütün halk topluluğu dışarıda dua ediyordu.
And wet into ye teple of ye Lorde and the whoale multitude of ye people were with out in prayer whill the incense was aburnynge.
11 Bu sırada, Rab'bin bir meleği buhur sunağının sağında durup Zekeriya'ya göründü.
And ther appered vnto him an angell of the lorde stondinge on the ryght syde of the altare of incense.
12 Zekeriya onu görünce şaşırdı, korkuya kapıldı.
And when Zacharias sawe him he was abasshed and feare came on him.
13 Melek, “Korkma, Zekeriya” dedi, “Duan kabul edildi. Karın Elizabet sana bir oğul doğuracak, adını Yahya koyacaksın.
And the angell sayde vnto him: feare not Zachary for thy prayer is hearde: And thy wyfe Elizabeth shall beare ye a sonne and thou shalt call his name Iohn
14 Sevinip coşacaksın. Birçokları da onun doğumuna sevinecek.
and thou shalt have ioye and gladnes and many shall reioyce at his birth.
15 O, Rab'bin gözünde büyük olacak. Hiç şarap ve içki içmeyecek; daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh'la dolacak.
For he shalbe greate in the sight of the lorde and shall nether drinke wyne ner stronge drinke. And he shalbe filled with the holy goost even in his mothers wombe:
16 İsrailoğulları'ndan birçoğunu, Tanrıları Rab'be döndürecek.
and many of the chyldren of Israel shall he tourne to their Lorde God.
17 Babaların yüreklerini çocuklarına döndürmek, söz dinlemeyenleri doğru kişilerin anlayışına yöneltmek ve Rab için hazırlanmış bir halk yetiştirmek üzere, İlyas'ın ruhu ve gücüyle Rab'bin önünden gidecektir.”
And he shall goo before him in the sprete and power of Helyas to tourne the hertes of the fathers to the chyldren and the vnbelevers to the wysdom of the iuste men: to make the people redy for the Lorde.
18 Zekeriya meleğe, “Bundan nasıl emin olabilirim?” dedi. “Çünkü ben yaşlandım, karımın da yaşı ilerledi.”
And Zacharias sayde vnto ye angell: Wher by shall I knowe this? seinge that I am olde and my wyfe well stricken in yeares.
19 Melek ona şöyle karşılık verdi: “Ben Tanrı'nın huzurunda duran Cebrail'im. Seninle konuşmak ve bu müjdeyi sana bildirmek için gönderildim.
And the angell answered and sayde vnto him: I am Gabriell that stonde in the presens of God and am sent to speake vnto the: and to shewe the these glad tydinges.
20 İşte, belirlenen zamanda yerine gelecek olan sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek konuşamayacaksın.”
And beholde thou shalt be domme and not able to speake vntyll the tyme that these thinges be performed because thou belevedst not my wordes which shalbe fulfilled in their season.
21 Zekeriya'yı bekleyen halk, onun tapınakta bu kadar uzun süre kalmasına şaştı.
And the people wayted for Zacharias and mervelled that he taryed in the temple.
22 Zekeriya ise dışarı çıktığında onlarla konuşamadı. O zaman tapınakta bir görüm gördüğünü anladılar. Kendisi onlara işaretler yapıyor, ama konuşamıyordu.
And whe he cam oute he could not speake vnto them. Wherby they perceaved that he had sene some vision in the temple. And he beckened vnto them and remayned speachlesse.
23 Görev süresi bitince Zekeriya evine döndü.
And it fortuned assone as ye tyme of his office was oute he departed home into his awne housse.
24 Bir süre sonra karısı Elizabet gebe kaldı ve beş ay evine kapandı.
And after thoose dayes his wyfe Elizabeth coceaved and hyd her sylfe. v. monethes sayinge:
25 “Bunu benim için yapan Rab'dir” dedi. “Bu günlerde benimle ilgilenerek insanlar arasında utancımı giderdi.”
This wyse hath God dealte wt me in ye dayes when he loked on me to take from me the rebuke yt I suffred amonge men.
26 Elizabet'in hamileliğinin altıncı ayında Tanrı, Melek Cebrail'i Celile'de bulunan Nasıra adlı kente, Davut'un soyundan Yusuf adındaki adamla nişanlı kıza gönderdi. Kızın adı Meryem'di.
And in ye. vi. moneth ye angell Gabriel was sent fro god vnto a cite of Galile named Nazareth
to a virgin spoused to a man whose name was Ioseph of ye housse of David and ye virgins name was Mary.
28 Onun yanına giren melek, “Selam, ey Tanrı'nın lütfuna erişen kız! Rab seninledir” dedi.
And ye angell went in vnto her and sayde: Hayle full of grace ye Lorde is with ye: blessed arte thou amonge wemen.
29 Söylenenlere çok şaşıran Meryem, bu selamın ne anlama gelebileceğini düşünmeye başladı.
When she sawe him she was abasshed at his sayinge: and cast in her mynde what maner of salutacion yt shuld be.
30 Ama melek ona, “Korkma Meryem” dedi, “Sen Tanrı'nın lütfuna eriştin.
And ye angell sayde vnto her: feare not Mary: for thou hast founde grace wt god.
31 Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın.
Loo: thou shalt coceave in thy wombe and shalt beare a sonne and shalt call his name Iesus.
32 O büyük olacak, kendisine ‘Yüceler Yücesi'nin Oğlu’ denecek. Rab Tanrı O'na, atası Davut'un tahtını verecek.
He shalbe greate and shalbe called the sonne of the hyest. And ye lorde God shall geve vnto him the seate of his father David
33 O da sonsuza dek Yakup'un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.” (aiōn g165)
and he shall raygne over ye housse of Iacob forever and of his kyngdome shalbe none ende. (aiōn g165)
34 Meryem meleğe, “Bu nasıl olur? Ben erkeğe varmadım ki” dedi.
Then sayd Mary vnto ye angell: How shall this be seinge I knowe not a man?
35 Melek ona şöyle yanıt verdi: “Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi'nin gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek.
And ye angell answered and sayd vnto her: The holy goost shall come apon the and ye power of ye hyest shall over shaddowe ye. Therfore also yt holy thinge which shalbe borne shalbe called ye sonne of god.
36 Bak, senin akrabalarından Elizabet de yaşlılığında bir oğula gebe kaldı. Kısır bilinen bu kadın şimdi altıncı ayındadır.
And beholde thy cosen Elizabeth she hath also conceaved a sonne in her age. And this is hyr sixte moneth though she be called barren:
37 Tanrı'nın yapamayacağı hiçbir şey yoktur.”
for wt god can nothinge be vnpossible.
38 “Ben Rab'bin kuluyum” dedi Meryem, “Bana dediğin gibi olsun.” Bundan sonra melek onun yanından ayrıldı.
And Mary sayd: beholde ye honde mayden of ye lorde be it vnto me even as thou hast sayde. And the angell departed from her.
39 O günlerde Meryem kalkıp aceleyle Yahuda'nın dağlık bölgesindeki bir kente gitti.
And Mary arose in thoose dayes and went into ye mountayns wt hast into a cite of Iurie
40 Zekeriya'nın evine girip Elizabet'i selamladı.
and entred into the housse of zachary and saluted Elizabeth.
41 Elizabet Meryem'in selamını duyunca rahmindeki çocuk hopladı. Kutsal Ruh'la dolan Elizabet yüksek sesle şöyle dedi: “Kadınlar arasında kutsanmış bulunuyorsun, rahminin ürünü de kutsanmıştır!
And it fortuned as Elizabeth hearde ye salutacion of Mary the babe spronge in her belly. And Elizabeth was filled with the holy goost
and cryed with a loude voyce and sayde: Blessed arte thou amonge wemen and blessed is the frute of thy wombe.
43 Nasıl oldu da Rabbim'in annesi yanıma geldi?
And whence hapeneth this to me that the mother of my Lorde shuld come to me?
44 Bak, selamın kulaklarıma eriştiği an, çocuk rahmimde sevinçle hopladı.
For loo assone as the voyce of thy salutacion sownded in myne eares the babe sprange in my belly for ioye.
45 İman eden kadına ne mutlu! Çünkü Rab'bin ona söylediği sözler gerçekleşecektir.”
And blessed arte thou that belevedst: for thoose thinges shalbe performed wich were tolde ye from the lorde.
46 Meryem de şöyle dedi: “Canım Rab'bi yüceltir; Ruhum, Kurtarıcım Tanrı sayesinde sevinçle coşar.
And Mary sayde. My soule magnifieth the Lorde.
And my sprete reioyseth in god my savioure
48 Çünkü O, sıradan biri olan kuluyla ilgilendi. İşte, bundan böyle bütün kuşaklar beni mutlu sayacak.
For he hath loked on the povre degre of his honde mayde. Beholde now from hence forth shall all generacions call me blessed.
49 Çünkü Güçlü Olan, benim için büyük işler yaptı. O'nun adı kutsaldır.
For he that is myghty hath done to me greate thinges and holye is his name.
50 Kuşaklar boyunca kendisinden korkanlara merhamet eder.
And his mercy is on them that feare him thorow oute all generacions.
51 Bileğiyle büyük işler yaptı; Gururluları yüreklerindeki kuruntularla darmadağın etti.
He sheweth strength with his arme he scattereth them that are proude in the ymaginacion of their hertes.
52 Hükümdarları tahtlarından indirdi, Sıradan insanları yükseltti.
He putteth doune the myghty from their seates and exalteth them of lowe degre.
53 Aç olanları iyiliklerle doyurdu, Zenginleri ise elleri boş çevirdi.
He filleth the hongry with good thinges: and sendeth awaye the ryche emptye.
He remenbreth mercy: and helpeth his servaunt Israel.
55 Atalarımıza söz verdiği gibi, İbrahim'e ve onun soyuna sonsuza dek Merhamet etmeyi unutmayarak Kulu İsrail'in yardımına yetişti.” (aiōn g165)
Even as he promised to oure fathers Abraham and to his seede for ever. (aiōn g165)
56 Meryem, üç ay kadar Elizabet'in yanında kaldı, sonra kendi evine döndü.
And mary aboode with hyr aboute a. iii. monethes and retourned agayne to hyr awne housse.
57 Elizabet'in doğurma vakti geldi ve bir oğul doğurdu.
Elizabethes tyme was come that she shuld be delyvered and she brought forth a sonne.
58 Komşularıyla akrabaları, Rab'bin ona ne büyük merhamet gösterdiğini duyunca, onun sevincine katıldılar.
And her neghboures and her cosins hearde tell how the lorde had shewed great mercy vpon her and they reioysed with her.
59 Sekizinci gün çocuğun sünnetine geldiler. Ona babası Zekeriya'nın adını vereceklerdi.
And it fortuned ye eyght daye: they cam to circumcise the chylde: and called his name zacharias after the name of his father.
60 Ama annesi, “Hayır, adı Yahya olacak” dedi.
How be it his mother answered and sayd: not so but he shalbe called Ihon.
61 Ona, “Akrabaların arasında bu adı taşıyan kimse yok ki” dediler.
And they sayd vnto hyr: Ther is none of thy kynne that is named wt this name.
62 Bunun üzerine babasına işaretle çocuğun adını ne koymak istediğini sordular.
And they made signes to his father how he wolde have him called.
63 Zekeriya bir yazı levhası istedi ve, “Adı Yahya'dır” diye yazdı. Herkes şaşakaldı.
And he axed for wrytynge tables and wroote saying: his name is Iohn. And they marvelled all.
64 O anda Zekeriya'nın ağzı açıldı, dili çözüldü. Tanrı'yı överek konuşmaya başladı.
And his mouthe was opened immediatly and his tonge also and he spake lawdynge God.
65 Çevrede oturanların hepsi korkuya kapıldı. Bütün bu olaylar, Yahudiye'nin dağlık bölgesinin her yanında konuşulur oldu.
And feare came on all the that dwelt nye vnto them. And all these sayinges were noysed abroade throughout all ye hyll coutre of Iurie
66 Duyan herkes derin derin düşünüyor, “Acaba bu çocuk ne olacak?” diyordu. Çünkü Rab onunla birlikteydi.
and all they yt herde the layde them vp in their hertes saying: What maner chylde shall this be? And the honde of ye lorde was with him.
67 Çocuğun babası Zekeriya, Kutsal Ruh'la dolarak şu peygamberlikte bulundu:
And his father zacharias was filled with the holy goost and prophisyed sayinge:
68 “İsrail'in Tanrısı Rab'be övgüler olsun! Çünkü halkının yardımına gelip onları fidyeyle kurtardı.
Blessed be the Lorde God of Israel for he hath visited and redemed his people.
And hath reysed vp an horne of salvacion vnto vs in the housse of his servaunt David.
70 Eski çağlardan beri Kutsal peygamberlerinin ağzından bildirdiği gibi, Kulu Davut'un soyundan Bizim için güçlü bir kurtarıcı çıkardı; (aiōn g165)
Even as he promised by ye mouth of his holy prophetes which were sens ye worlde began (aiōn g165)
71 Düşmanlarımızdan, Bizden nefret edenlerin hepsinin elinden Kurtuluşumuzu sağladı.
That we shuld be saved from oure enemies and from the hondis of all that hate vs:
72 Böylece atalarımıza merhamet ederek Kutsal antlaşmasını anmış oldu.
To fulfill the mercy promised to oure fathers and to remember his holy covenaunt.
73 Nitekim bizi düşmanlarımızın elinden kurtaracağına Ve ömrümüz boyunca Kendi önünde kutsallık ve doğruluk içinde, Korkusuzca kendisine tapınmamızı sağlayacağına dair Atamız İbrahim'e ant içerek söz vermişti.
And to performe the oothe which he sware to oure father Adraham
for to geve vs. That we delyvered oute of ye hondes of oure enemyes myght serve him with oute feare
all the dayes of oure lyfe in suche holynes and ryghtewesnes that are accept before him.
76 Sen de, ey çocuk, Yüceler Yücesi'nin peygamberi diye anılacaksın. Rab'bin yollarını hazırlamak üzere önünden gidecek Ve O'nun halkına, Günahlarının bağışlanmasıyla kurtulacaklarını bildireceksin.
And thou chylde shalt be called the Prophet of the hyest: for thou shalt goo before the face of the lorde to prepare his wayes:
And to geve knowlege of salvacion vnto his people for the remission of synnes:
78 Çünkü Tanrımız'ın yüreği merhamet doludur. O'nun merhameti sayesinde, Yücelerden doğan Güneş, Karanlıkta ve ölümün gölgesinde yaşayanlara ışık saçmak Ve ayaklarımızı esenlik yoluna yöneltmek üzere Yardımımıza gelecektir.”
Through the tender mercy of oure God wherby the daye springe from an hye hath visited vs.
To geve light to the that sate in darcknes and in shadowe of deth and to gyde oure fete into the waye of peace.
80 Çocuk büyüyor, ruhsal yönden güçleniyordu. İsrail halkına görüneceği güne dek ıssız yerlerde yaşadı.
And the chylde grew and wexed stronge in sprete and was in wyldernes tyll the daye cam when he shuld shewe him sylfe vnto the Israhelites.
