Elçilerin İşleri 17
1 Amfipolis ve Apollonya'dan geçerek Selanik'e geldiler. Burada Yahudiler'in bir havrası vardı.
SO journeying through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where there was a synagogue of Jews:
2 Pavlus, her zamanki gibi Yahudiler'e giderek art arda üç Şabat Günü onlarla Kutsal Yazılar üzerinde tartıştı.
And Paul, according to his usual custom, went in to them, and for three sabbaths he reasoned with them from the scriptures,
3 Mesih'in acı çekip ölümden dirilmesi gerektiğine dair açıklamalarda bulunuyor, kanıtlar gösteriyordu. “Size duyurmakta olduğum bu İsa, Mesih'tir” diyordu.
opening them clearly, and laying it evidently down that the Messiah must suffer, and rise again from the dead; and that this man is the Messiah, even Jesus, whom I preach unto you.
4 Onlardan bazıları, Tanrı'ya tapan Grekler'den büyük bir topluluk ve ileri gelen kadınların da birçoğu ikna olup Pavlus'la Silas'a katıldılar.
And some of them believed, and associated themselves with Paul and Silas; and of the religious Greeks a vast multitude, and of the wives of the first people not a few.
5 Yahudiler bunu kıskandı. Çarşı pazardan topladıkları bazı kötü insanlardan bir kalabalık oluşturup kentte kargaşalık çıkarttılar. Pavlus'la Silas'ı bulmak ve halkın önünde yargılamak amacıyla Yason'un evine saldırdılar.
But the unbelieving Jews, roused to a fit of zeal, and taking some of the lowest vulgar men of vile characters, and raising a mob, set the city in an uproar, and besetting the house of Jason, sought them to bring them unto the people.
6 Onları bulamayınca, Yason ile bazı kardeşleri kent yetkililerinin önüne sürüklediler. “Dünyayı altüst eden o adamlar buraya da geldiler” diye bağırıyorlardı.
But not finding them there, they dragged Jason and certain brethren to the city magistrates, roaring out, These are the men who are movers of sedition through the world, and are come in hither;
7 “Yason onları evine aldı. Onların hepsi, İsa adında başka bir kral olduğunu söyleyerek Sezar'ın buyruklarına karşı geliyorlar.”
whom Jason has entertained in his house: and the practice of all these fellows is in direct opposition to all Caesar’s ordinances, for they affirm that another is king, one Jesus.
8 Bu sözleri işiten kalabalık ve kentin yetkilileri telaşa kapıldı.
And they greatly agitated the people and the city magistrates when they heard these things.
9 Sonunda yetkililer Yason ve öbürlerini kefaletle serbest bıraktılar.
So after taking sufficient security from Jason and the rest, they dismissed them.
10 Kardeşler hemen o gece Pavlus'la Silas'ı Veriya Kenti'ne gönderdiler. Onlar oraya varınca Yahudiler'in havrasına gittiler.
Then the disciples immediately by night sent off both Paul and Silas to Berea; who were no sooner arrived, than they went into the synagogue of the Jews.
11 Veriya'daki Yahudiler Selanik'tekilerden daha açık fikirliydi. Tanrı sözünü büyük ilgiyle karşılayarak her gün Kutsal Yazılar'ı inceliyor, öğretilenlerin doğru olup olmadığını araştırıyorlardı.
Now these were more liberally minded men than those of Thessalonica, for they received the word with all readiness of mind, daily, examining the Scriptures if these things were really so.
12 Böylelikle içlerinden birçokları ve çok sayıda saygın Grek kadın ve erkek iman etti.
Then many of them truly believed: and of the Grecian proselyte women of respectability, and of the men not a few.
13 Selanik'teki Yahudiler Pavlus'un Veriya'da da Tanrı'nın sözünü duyurduğunu öğrenince oraya gittiler, halkı kışkırtıp ayağa kaldırdılar.
But when the Jews of Thessalonica knew that at Berea also the word of God was preached by Paul, they came thither, and stirred up the populace.
14 Bunun üzerine kardeşler Pavlus'u hemen deniz kıyısına yolladılar. Silas ile Timoteos ise Veriya'da kaldılar.
Then immediately on this the brethren sent off Paul, to go as if by sea: but Silas and Timothy abode there still.
15 Pavlus'la birlikte gidenler onu Atina'ya kadar götürdüler. Sonra Pavlus'tan, Silas'la Timoteos'un bir an önce kendisine yetişmeleri yolunda buyruk alarak geri döndüler.
And those who conduced Paul brought him as far as Athens, and receiving an injunction for Silas and Timothy that they should come to him as speedily as possible, they departed.
16 Onları Atina'da bekleyen Pavlus, kenti putlarla dolu görünce yüreğinde derin bir acı duydu.
Now while Paul waited for them at Athens, his spirit within him was greatly grieved, beholding the city so devoted to idolatry.
17 Bu nedenle, gerek havrada Yahudiler'le ve Tanrı'ya tapan yabancılarla, gerek her gün çarşı meydanında karşılaştığı kişilerle tartışıp durdu.
Therefore he reasoned in the synagogue with the Jews, and those who worshipped there, and in the forum every day with those he happened to meet.
18 Epikürcü ve Stoacı bazı filozoflar onunla atışmaya başladılar. Kimi, “Bu lafebesi ne demek istiyor?” derken, kimi de, “Galiba yabancı ilahların haberciliğini yapıyor” diyordu. Çünkü Pavlus, İsa'yla ve dirilişle ilgili Müjde'yi duyuruyordu.
Then certain of the Epicurean and Stoic philosophers attacked him: and some said, What will this chattering fellow say? but others, He seemeth to be a preacher of foreign deities, because he preached to them Jesus and the resurrection.
19 Onlar Pavlus'u alıp Ares Tepesi Kurulu'na götürdüler. Ona, “Yaydığın bu yeni öğretinin ne olduğunu öğrenebilir miyiz?” dediler.
So they took him and led him to the hill of Mars, saying, May we know what this novel doctrine taught by thee is?
20 “Kulağımıza yabancı gelen bazı konulardan söz ediyorsun. Bunların anlamını öğrenmek isteriz.”
For thou bringest some strange stories to our ears; we wish therefore to know what these things mean.
21 Bütün Atinalılar ve kentte bulunan yabancılar, vakitlerini hep yeni düşünceleri anlatarak ve dinleyerek geçirirlerdi.
Now all the Athenians and the strangers who come to sojourn there, take pleasure in spending their time in nothing else but in talking, or hearing of some novelty.
22 Pavlus, Ares Tepesi Kurulu'nun önüne çıkıp şunları söyledi: “Ey Atinalılar, sizin her bakımdan çok dindar olduğunuzu görüyorum.
Then Paul standing in the midst of the Areopagus said, Ye men of Athens, I observe that in all things ye are too much devoted to the worship of daemons.
23 Ben çevrede dolaşırken, tapındığınız yerleri incelerken üzerinde, BİLİNMEYEN TANRI'YA diye yazılmış bir sunağa bile rastladım. Sizin bilmeden tapındığınız bu Tanrı'yı ben size tanıtayım.
For as I walked about, and attentively viewed the objects of your worship, I found even an altar on which was this inscription, TO THE UNKNOWN GOD. Whom therefore you in ignorance adore, him I preach unto you.
24 “Dünyayı ve içindekilerin tümünü yaratan, yerin ve göğün Rabbi olan Tanrı, elle yapılmış tapınaklarda oturmaz.
The God who created the world, and all things in it, he that is Lord of heaven and earth, dwelleth not in temples of man’s construction;
25 Herkese yaşam, soluk ve her şeyi veren kendisi olduğuna göre, bir şeye gereksinmesi varmış gibi O'na insan eliyle hizmet edilmez. Tanrı, bütün ulusları tek insandan türetti ve onları yeryüzünün dört bucağına yerleştirdi.
nor is he served by human hands, as if he needed any creature, himself imparting to all beings life, and breath, and all things.
26 Ulusların sürelerini ve yerleşecekleri bölgelerin sınırlarını önceden saptadı.
And hath made from one man’s blood all the nations of mankind, to dwell upon the whole face of the earth, fixing the predetermined periods of their existence, and the boundaries of their several abodes;
27 Bunu, kendisini arasınlar ve el yordamıyla da olsa bulabilsinler diye yaptı. Aslında Tanrı hiçbirimizden uzak değildir.
that they should seek the Lord, if indeed they might haply grope him out, and find him, though truly he is not far from any individual of us:
28 Nitekim, ‘O'nda yaşıyor ve hareket ediyoruz; O'nda varız.’ Bazı ozanlarınızın belirttiği gibi, ‘Biz de O'nun soyundanız.’
for from him we derive life, and power of motion, and existence; as also some of your own poets have said, “For we are even his offspring.”
29 “Tanrı'nın soyundan olduğumuza göre, tanrısal özün, insan düşüncesi ve becerisiyle biçimlendirilmiş altın, gümüş ya da taştan bir nesneye benzediğini düşünmemeliyiz.
Being then the offspring of God, we ought not to imagine that the Divinity is like to gold, or silver, or stone sculptured by human art or contrivance.
30 Tanrı, geçmiş dönemlerin bilgisizliğini görmezlikten geldi; ama şimdi her yerde herkesin tövbe etmesini buyuruyor.
These times indeed of ignorance God then overlooked; but he now commands all men in every place to repent:
31 Çünkü dünyayı, atadığı Kişi aracılığıyla adaletle yargılayacağı günü saptamıştır. Bu Kişi'yi ölümden diriltmekle bunun güvencesini herkese vermiştir.”
because he hath fixed the day in which he will judge the whole world in righteousness by the man whom he hath appointed; affording evidence of this to all, by raising him from the dead.
32 Ölülerin dirilmesiyle ilgili sözleri duyunca kimi alay etti, kimi de, “Seni bu konuda bir daha dinlemek isteriz” dedi.
But when they heard of the resurrection from the dead, Some scoffed: and others said, We will hear thee again on this subject.
33 Bunun üzerine Pavlus aralarından çıkıp gitti.
And so Paul departed from the midst of them.
34 Birkaç kişi ona katılıp inandı. Bunların arasında kurul üyesi Dionisios, Damaris adlı bir kadın ve birkaç kişi daha vardı.
But certain persons cleaving to him, believed: among whom was even Dionysius the Areopagite, and a woman named Damaris, and others with them.
