Elçilerin İşleri 17
1 Amfipolis ve Apollonya'dan geçerek Selanik'e geldiler. Burada Yahudiler'in bir havrası vardı.
Now after passing through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica where there was a synagogue of the Jews.
2 Pavlus, her zamanki gibi Yahudiler'e giderek art arda üç Şabat Günü onlarla Kutsal Yazılar üzerinde tartıştı.
And according to Paul's custom, he went in to them, and for three sabbaths he discoursed with them from the scriptures,
3 Mesih'in acı çekip ölümden dirilmesi gerektiğine dair açıklamalarda bulunuyor, kanıtlar gösteriyordu. “Size duyurmakta olduğum bu İsa, Mesih'tir” diyordu.
explaining and pointing out that it was necessary for the Christ to suffer, and to rise from the dead, and, This Jesus, whom I proclaim to you, is the Christ.
4 Onlardan bazıları, Tanrı'ya tapan Grekler'den büyük bir topluluk ve ileri gelen kadınların da birçoğu ikna olup Pavlus'la Silas'a katıldılar.
And some of them were persuaded, and joined with Paul and Silas, and of the devout Greeks a great quantity, and of the prominent women not a few.
5 Yahudiler bunu kıskandı. Çarşı pazardan topladıkları bazı kötü insanlardan bir kalabalık oluşturup kentte kargaşalık çıkarttılar. Pavlus'la Silas'ı bulmak ve halkın önünde yargılamak amacıyla Yason'un evine saldırdılar.
But the disobedient Jews having taken along certain evil men of the marketplaces, and having gathered a mob, were rioting the city. And having stood by the house of Jason, they sought to bring them out to the populace.
6 Onları bulamayınca, Yason ile bazı kardeşleri kent yetkililerinin önüne sürüklediler. “Dünyayı altüst eden o adamlar buraya da geldiler” diye bağırıyorlardı.
And not having found them, they dragged Jason and some brothers to the city rulers, shouting, The men who have agitated the world, these are present here also,
7 “Yason onları evine aldı. Onların hepsi, İsa adında başka bir kral olduğunu söyleyerek Sezar'ın buyruklarına karşı geliyorlar.”
whom Jason has received. And all these men are acting against the decrees of Caesar, asserting another man to be king, Jesus.
8 Bu sözleri işiten kalabalık ve kentin yetkilileri telaşa kapıldı.
And they disturbed the multitude and the city rulers when they heard these things.
9 Sonunda yetkililer Yason ve öbürlerini kefaletle serbest bıraktılar.
And after taking bond from Jason and the other men, they released them.
10 Kardeşler hemen o gece Pavlus'la Silas'ı Veriya Kenti'ne gönderdiler. Onlar oraya varınca Yahudiler'in havrasına gittiler.
And the brothers straightaway sent both Paul and Silas away through the night to Berea, who, when they arrived, went into the synagogue of the Jews.
11 Veriya'daki Yahudiler Selanik'tekilerden daha açık fikirliydi. Tanrı sözünü büyük ilgiyle karşılayarak her gün Kutsal Yazılar'ı inceliyor, öğretilenlerin doğru olup olmadığını araştırıyorlardı.
But these were more noble than those in Thessalonica, who received the word with all willingness, examining the scriptures daily, if it has these things this way.
12 Böylelikle içlerinden birçokları ve çok sayıda saygın Grek kadın ve erkek iman etti.
Indeed therefore many of them believed, also of the prominent Greek women, and of men, not a few.
13 Selanik'teki Yahudiler Pavlus'un Veriya'da da Tanrı'nın sözünü duyurduğunu öğrenince oraya gittiler, halkı kışkırtıp ayağa kaldırdılar.
But when the Jews of Thessalonica also learned that the word of God was proclaimed by Paul at Berea, they came there also, agitating the crowds.
14 Bunun üzerine kardeşler Pavlus'u hemen deniz kıyısına yolladılar. Silas ile Timoteos ise Veriya'da kaldılar.
But then straightaway the brothers sent Paul away to go as far as to the sea, but both Silas and Timothy remained there.
15 Pavlus'la birlikte gidenler onu Atina'ya kadar götürdüler. Sonra Pavlus'tan, Silas'la Timoteos'un bir an önce kendisine yetişmeleri yolunda buyruk alarak geri döndüler.
And those who brought Paul led him as far as Athens. And after taking a command for Silas and Timothy, that they should come to him quickly, they departed.
16 Onları Atina'da bekleyen Pavlus, kenti putlarla dolu görünce yüreğinde derin bir acı duydu.
But while Paul waited for them in Athens, his spirit was aroused within him, seeing the city being completely idolatrous.
17 Bu nedenle, gerek havrada Yahudiler'le ve Tanrı'ya tapan yabancılarla, gerek her gün çarşı meydanında karşılaştığı kişilerle tartışıp durdu.
Indeed therefore he was discoursing in the synagogue with the Jews, and with those who worship, and in the marketplace every day with those who happened by.
18 Epikürcü ve Stoacı bazı filozoflar onunla atışmaya başladılar. Kimi, “Bu lafebesi ne demek istiyor?” derken, kimi de, “Galiba yabancı ilahların haberciliğini yapıyor” diyordu. Çünkü Pavlus, İsa'yla ve dirilişle ilgili Müjde'yi duyuruyordu.
And also some of the Epicurean and Stoic philosophers encountered him. And some said, Whatever does this babbler want to say? But others, He seems to be a proclaimer of strange deities, because he brought the good news-Jesus and the resurrection.
19 Onlar Pavlus'u alıp Ares Tepesi Kurulu'na götürdüler. Ona, “Yaydığın bu yeni öğretinin ne olduğunu öğrenebilir miyiz?” dediler.
And having taken him, they brought him to the Areopagus, saying, Can we understand what this new doctrine is, being spoken by thee?
20 “Kulağımıza yabancı gelen bazı konulardan söz ediyorsun. Bunların anlamını öğrenmek isteriz.”
For thou bring some surprising things to our ears. Therefore, we want to know whatever these things aim to be.
21 Bütün Atinalılar ve kentte bulunan yabancılar, vakitlerini hep yeni düşünceleri anlatarak ve dinleyerek geçirirlerdi.
Now all the Athenians, and the foreigners who dwell alien there, were at leisure in nothing else, than to tell or to hear something new.
22 Pavlus, Ares Tepesi Kurulu'nun önüne çıkıp şunları söyledi: “Ey Atinalılar, sizin her bakımdan çok dindar olduğunuzu görüyorum.
And having stood in the middle of the Areopagus, Paul said, Athenian men, I perceive you as deity-fearing in all things.
23 Ben çevrede dolaşırken, tapındığınız yerleri incelerken üzerinde, BİLİNMEYEN TANRI'YA diye yazılmış bir sunağa bile rastladım. Sizin bilmeden tapındığınız bu Tanrı'yı ben size tanıtayım.
For, passing through and examining your religious objects, I also found an altar on which had been engraved, TO AN UNKNOWN GOD. Whom therefore ye worship unknowingly, him I proclaim to you.
24 “Dünyayı ve içindekilerin tümünü yaratan, yerin ve göğün Rabbi olan Tanrı, elle yapılmış tapınaklarda oturmaz.
The God who made the world and all things in it, he, being Lord of heaven and earth, dwells not in temples made with hands,
25 Herkese yaşam, soluk ve her şeyi veren kendisi olduğuna göre, bir şeye gereksinmesi varmış gibi O'na insan eliyle hizmet edilmez. Tanrı, bütün ulusları tek insandan türetti ve onları yeryüzünün dört bucağına yerleştirdi.
nor is he served by the hands of men, as needing anything, since he himself gives to all life, and breath, with all things.
26 Ulusların sürelerini ve yerleşecekleri bölgelerin sınırlarını önceden saptadı.
And he made from one blood every nation of men to dwell upon all the face of the earth, having determined prescribed times, and the limits of their occupancy,
27 Bunu, kendisini arasınlar ve el yordamıyla da olsa bulabilsinler diye yaptı. Aslında Tanrı hiçbirimizden uzak değildir.
to search for the Lord, if indeed perhaps they might grope for him and find him, although being not far from each one of us.
28 Nitekim, ‘O'nda yaşıyor ve hareket ediyoruz; O'nda varız.’ Bazı ozanlarınızın belirttiği gibi, ‘Biz de O'nun soyundanız.’
For in him we live, and move, and exist, as also some of the performers from you have said, For of him we are also offspring.
29 “Tanrı'nın soyundan olduğumuza göre, tanrısal özün, insan düşüncesi ve becerisiyle biçimlendirilmiş altın, gümüş ya da taştan bir nesneye benzediğini düşünmemeliyiz.
Being therefore offspring of God, we ought not think the Divine to be like gold, or silver, or stone handiwork of the skill and thought of man.
30 Tanrı, geçmiş dönemlerin bilgisizliğini görmezlikten geldi; ama şimdi her yerde herkesin tövbe etmesini buyuruyor.
Indeed therefore having overlooked the times of ignorance, God now commands for all men everywhere to repent.
31 Çünkü dünyayı, atadığı Kişi aracılığıyla adaletle yargılayacağı günü saptamıştır. Bu Kişi'yi ölümden diriltmekle bunun güvencesini herkese vermiştir.”
Because he appointed a day during which he is going to judge the world in righteousness by a man whom he appointed, having provided assurance to all men because he raised him from the dead.
32 Ölülerin dirilmesiyle ilgili sözleri duyunca kimi alay etti, kimi de, “Seni bu konuda bir daha dinlemek isteriz” dedi.
But when they heard the resurrection of the dead, of course they mocked, but others said, We will hear thee again about this.
33 Bunun üzerine Pavlus aralarından çıkıp gitti.
And so Paul departed from among them.
34 Birkaç kişi ona katılıp inandı. Bunların arasında kurul üyesi Dionisios, Damaris adlı bir kadın ve birkaç kişi daha vardı.
But some men, having joined with him, believed, among whom was also Dionysius the Areopagite, and a woman named Damaris, and others with them.
