Mga Kawikaan 25

1 Ito ay mga karagdagan pang mga kawaikaan ni Solomon, na kinopya ng mga tauhan ni Hezekias, hari ng Juda.

Anche questi sono proverbi di Salomone, trascritti dagli uomini di Ezechia, re di Giuda.

2 Kaluwalhatian ng Diyos na ikubli ang isang bagay, pero kaluwalhatian ng mga hari na saliksikin ito.

E' gloria di Dio nascondere le cose, è gloria dei re investigarle.

3 Tulad ng kalangitan ay para sa taas at ang lupa para sa lalim, gayun din ang puso ng mga hari ay hindi malirip.

I cieli per la loro altezza, la terra per la sua profondità e il cuore dei re sono inesplorabili.

4 Alisin ang kalawang mula sa pilak, at magagamit ng panday ang pilak para sa kaniyang kasanayan.

Togli le scorie dall'argento e l'orafo ne farà un bel vaso;

5 Gayun din, alisin ang masamang mga tao mula sa harapan ng hari, at ang kaniyang trono ay maitatatag sa pamamagitan ng paggawa kung ano ang tama.

togli il malvagio dalla presenza del re e il suo trono si stabilirà sulla giustizia.

6 Huwag mong parangalan ang iyong sarili sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa lugar na nakalaan para sa mga dakilang mga tao.

Non darti arie davanti al re e non metterti al posto dei grandi,

7 Mas mabuti para sa kaniya na sabihin sa iyo, “Umakyat ka rito,” kaysa sa mapahiya ka sa harapan ng marangal na tao. Kung ano ang iyong nasaksihan,

perché è meglio sentirsi dire: «Sali quassù» piuttosto che essere umiliato davanti a uno superiore. Quanto i tuoi occhi hanno visto

8 huwag mo agad dalhin sa paglilitis. Dahil ano ang gagawin mo sa bandang huli, kapag pinahiya ka ng kapwa mo?

non metterlo subito fuori in un processo; altrimenti che farai alla fine, quando il tuo prossimo ti svergognerà?

9 Ipangatwiran mo ang kaso mo sa kapwa mo mismo, at huwag ipaalam ang lihim ng isa pang tao;

Discuti la tua causa con il tuo vicino, ma non rivelare il segreto altrui;

10 kung hindi, ang isa na nakakarinig sa iyo ay magdadala ng kahihiyan sa iyo at ng masamang balita tungkol sa iyo na hindi mabibigyang katahimikan.

altrimenti chi ti ascolta ti biasimerebbe e il tuo discredito sarebbe irreparabile.

11 Ang pagsasabi ng salitang napili ng mabuti, ay katulad ng mga disenyo ng ginto na nakalagay sa pilak.

Come frutti d'oro su vassoio d'argento così è una parola detta a suo tempo.

12 Katulad ng gintong singsing o alahas na gawa sa pinong ginto ay ang matalinong pagsaway sa nakikinig na tainga.

Come anello d'oro e collana d'oro fino è un saggio che ammonisce un orecchio attento.

13 Tulad ng lamig ng niyebe sa oras ng pag-aani ay ang tapat na mensahero para sa mga nagpadala sa kaniya; ipinanunumbalik niya ang buhay ng kaniyang mga amo.

Come fresco di neve al tempo della mietitura, è un messaggero verace per chi lo manda; egli rinfranca l'animo del suo signore.

14 Tulad ng mga ulap at hangin na walang ulan ay ang taong nagmamalaki sa regalo na hindi niya binibigay.

Nuvole e vento, ma senza pioggia, tale è l'uomo che si vanta di regali che non fa.

15 Kapag may pagtitiis maaaring mahikayat ang isang pinuno, at ang malambot na dila ay kayang makabali ng buto.

Con la pazienza il giudice si lascia persuadere, una lingua dolce spezza le ossa.

16 Kapag nakahanap ka ng pulot, kumain ka lang ng sapat— kung hindi, ang kalabisan nito, ay isusuka mo.

Se hai trovato il miele, mangiane quanto ti basta, per non esserne nauseato e poi vomitarlo.

17 Huwag mong ilagay ang iyong paa ng napakadalas sa bahay ng iyong kapwa, maaari siyang magsawa sa iyo at kamuhian ka.

Metti di rado il piede in casa del tuo vicino, perché non si stanchi di te e ti prenda in odio.

18 Ang taong nagdadala ng huwad na patotoo laban sa kaniyang kapwa ay katulad ng pamalo na ginagamit sa digmaan, o isang espada, o isang matalim na palaso.

Mazza, spada e freccia acuta è colui che depone il falso contro il suo prossimo.

19 Ang taong hindi tapat na pinagkakatiwalaan mo sa oras ng gulo ay katulad ng sirang ngipin o isang nadudulas na paa.

Qual dente cariato e piede slogato tale è la fiducia dell'uomo sleale nel giorno della sventura,

20 Tulad ng tao na naghubad ng kaniyang damit sa malamig na panahon, o tulad ng suka na binuhos sa matapang na inumin, ang siyang umaawit ng mga kanta sa isang nabibigatang puso.

è togliersi le vesti in un giorno rigido. Aceto su una piaga viva, tali sono i canti per un cuore afflitto.

21 Kung nagugutom ang kaaway mo, bigyan mo siya ng makakain, at kung nauuhaw siya, bigyan mo siya ng tubig na maiinom,

Se il tuo nemico ha fame, dagli pane da mangiare, se ha sete, dagli acqua da bere;

22 dahil lalagyan mo siya sa kaniyang ulo ng isang pala ng umaapoy na uling, at gagantimpalaan ka ni Yahweh.

perché così ammasserai carboni ardenti sul suo capo e il Signore ti ricompenserà.

23 Gaya ng katiyakan na ang hanging mula sa hilaga ay may dalang ulan, ang taong naghahayag ng mga lihim ay nagpapagalit ng mga mukha.

La tramontana porta la pioggia, un parlare in segreto provoca lo sdegno sul volto.

24 Mas mabuti pa na mamuhay sa sulok ng bubungan kaysa sa makibahagi sa tahanan ng babaeng palaaway.

Abitare su un angolo del tetto è meglio di una moglie litigiosa e una casa in comune.

25 Tulad ng malamig na tubig sa taong uhaw, gayun din ang mabuting balita mula sa malayong bansa.

Come acqua fresca per una gola riarsa è una buona notizia da un paese lontano.

26 Tulad ng maruming batis o nasirang bukal ng tubig ang mabuting tao na naglalakad kasama ang masamang tao.

Fontana torbida e sorgente inquinata, tale è il giusto che vacilla di fronte all'empio.

27 Hindi mabuting kumain ng napakaraming pulot; iyon ay parang naghahanap ng labis na karangalan.

Mangiare troppo miele non è bene, né lasciarsi prendere da parole adulatrici.

28 Ang tao na walang pagpipigil sa sarili ay tulad ng lungsod na napasok at walang pader.

Una città smantellata o senza mura tale è l'uomo che non sa dominare la collera.