Mga Kawikaan 1
1 Ang kawikaan ni Solomon na anak na lalaki ni David, ang hari ng Israel.
proverb Solomon son: child David king Israel
2 Ang mga kawikaan na ito ay para magturo ng karunungan at tagubilin, para magturo ng mga salita ng kaalaman,
to/for to know wisdom and discipline: instruction to/for to understand word understanding
3 upang kayo ay makatanggap nang pagtutuwid para mamuhay kayo sa paggawa ng kung ano ang tama, makatarungan at patas.
to/for to take: recieve discipline: instruction be prudent righteousness and justice and uprightness
4 Ang mga kawikaan ay para din magbigay ng karunungan sa mga hindi pa naituro at para magbigay kaalaman at mabuting pagpapasya sa mga kabataan.
to/for to give: give to/for simple craftiness to/for youth knowledge and plot
5 Hayaan ang mga matatalinong tao na makinig at dagdagan ang kanilang nalalaman, at hayaan ang mga nakakaintinding tao na makakuha ng patnubay,
to hear: hear wise and to add teaching and to understand counsel to buy
6 para maunawaan ang mga kawikaan, mga kasabihan, at mga salita ng matatalinong tao at kanilang mga palaisipan.
to/for to understand proverb and mockery word wise and riddle their
7 Ang pagkatakot kay Yahweh ay ang simula ng kaalaman - ang mga hangal ay kinamumuhian ang karunungan at disiplina.
fear LORD first: beginning knowledge wisdom and discipline: instruction fool(ish) to despise
8 Aking anak, pakinggan ang tagubilin ng iyong ama at huwag isang tabi ang mga utos ng iyong ina;
to hear: hear son: child my discipline: instruction father your and not to leave instruction mother your
9 ito ay magiging kaaya-ayang korona sa iyong ulo at mga palawit sa iyong leeg.
for wreath favor they(masc.) to/for head your and necklace to/for neck your
10 Aking anak, kung sinusubukan kang udyukan ng mga makasalanan sa kanilang mga pagkakasala, tumangging sumunod sa kanila.
son: child my if to entice you sinner not be willing
11 Kung kanilang sasabihin na, “Sumama ka sa amin, tayo ay mag-abang upang makagawa ng pagpatay, tayo ay magtago at sugurin ang mga walang malay na mga tao ng walang kadahilanan.
if to say to go: come [emph?] with us to ambush to/for blood to treasure to/for innocent for nothing
12 Lunukin natin sila ng buhay, katulad ng paglayo ng sheol sa mga malulusog at gawin silang katulad ng mga nahulog sa hukay. (Sheol h7585)
to swallow up them like/as hell: Sheol alive and unblemished: complete like/as to go down pit (Sheol h7585)
13 Dapat nating hanapin ang lahat ng klaseng mga mahahalagang bagay; pupunuin natin ang ating tahanan ng mga bagay na ating ninakaw sa iba,
all substance precious to find to fill house: home our spoil
14 Makipagsapalaran ka sa amin, tayo ay magkakaroon ng iisang lalagyanan.”
allotted your to fall: deserting in/on/with midst our purse one to be to/for all our
15 Aking anak, huwag kang maglalakad sa daanang iyon kasama nila; huwag mong hayaang dumampi ang iyong paa kung saan sila naglalakad;
son: child my not to go: walk in/on/with way: journey with them to withhold foot your from path their
16 ang kanilang mga paa ay tumatakbo sa kasamaan at sila ay nagmamadali para sa pagdanak ng dugo.
for foot their to/for bad: evil to run: run and to hasten to/for to pour: kill blood
17 Sapagkat walang saysay na ikalat ang lambat upang bumitag ng isang ibon habang nanonood ang ibon.
for for nothing to scatter [the] net in/on/with eye: seeing all master: [master of] wing
18 Ang mga lalaking ito ay nag-aabang para patayin ang kanilang mga sarili - sila ay naglagay ng bitag para sa kanilang mga sarili.
and they(masc.) to/for blood their to ambush to treasure to/for soul: life their
19 Ganoon din ang mga paraan ng lahat na nagtamo ng kayaman sa pamamagitan ng hindi makatarungan; ang hindi makatuwirang pagtamo ay nag-aalis ng buhay sa mga kumakapit dito.
so way all to cut off: to gain unjust-gain [obj] soul: life master his to take: take
20 Umiiyak ng malakas sa lansangan ang karunungan, kaniyang nilalakasan ang kaniyang boses sa isang liwasang-bayan,
wisdom in/on/with outside to sing in/on/with street/plaza to give: cry out voice her
21 sa gitna ng maingay na lansangan siya ay umiyak, sa pasukan ng lungsod ng tarangkahan siya ay nagsalita.
in/on/with head: top to roar to call: call out in/on/with entrance gate in/on/with city word her to say
22 “Kayong mga walang karunungan, Gaano katagal ninyo mamahalin ang inyong hindi naiintindihan? Kayong mga nangungutya, gaano kayo katagal magalak sa pangungutya at kayong mga hangal, gaano kayo katagal mamumuhi sa kaalaman?
till how simple to love: lover simplicity and to mock scorning to desire to/for them and fool to hate knowledge
23 Bigyang pansin ang aking paninita; ibubuhos ko ang aking saloobin sa inyo, ipapaalam ko ang salita ko sa inyo.
to return: repent to/for argument my behold to bubble to/for you spirit my to know word my [obj] you
24 Ako ay tumawag, at kayo ay tumangging makinig; inaabot ko sila ng aking kamay, ngunit walang nagbigay pansin.
because to call: call to and to refuse to stretch hand my and nothing to listen
25 Ngunit isinawalang bahala ninyo ang aking mga bilin at hindi ninyo binigyan ng pansin ang aking pagsasaway.
and to neglect all counsel my and argument my not be willing
26 Tatawanan ko kayo sa inyong kapamahakan, kukutyain ko kayo kapag dumating ang malaking takot —
also I in/on/with calamity your to laugh to mock in/on/with to come (in): come dread your
27 kapag dumating ang inyong kinakatakutang pangamba tulad ng bagyo at tinangay kayo ng sakuna na parang buhawi, kapag ang kabalisahan at dalamhati ay dumating sa inyo.
in/on/with to come (in): come (like/as devastation *QK) dread your and calamity your like/as whirlwind to come in/on/with to come (in): come upon you distress and anguish
28 Pagkatapos sila ay tatawag sa akin at hindi ako sasagot; desperado silang tatawag sa akin, ngunit hindi nila ako mahahanap.
then to call: call to me and not to answer to seek me and not to find me
29 Dahil kanilang kinapopootan ang karunungan at hindi pinili ang pagkatakot kay Yahweh,
underneath: because of for to hate knowledge and fear LORD not to choose
30 hindi nila susundin ang aking tagubilin, at kanilang kinamuhian ang aking mga pagtatama.
not be willing to/for counsel my to spurn all argument my
31 Kakainin nila ang bunga sa kanilang pamamaraan, at sa bunga ng kanilang mga balak sila ay maaaring mabusog.
and to eat from fruit way: journey their and from counsel their to satisfy
32 Ang mga hindi naturuan ay pinapatay kapag sila ay umalis, at ang kakulangan ng mga hangal ang sisira sa kanila.
for faithlessness simple to kill them and ease fool to perish them
33 Pero ang sinumang makikinig sa akin ay mamumuhay nang ligtas at magtatamo ng walang pagkatakot sa mga sakuna.”
and to hear: hear to/for me to dwell security and to rest from dread distress: harm
