Mga Kawikaan 14
1 Bawa't pantas na babae ay nagtatayo ng kaniyang bahay: nguni't binubunot ng mangmang, ng kaniyang sariling mga kamay.
The wisdom of women buildeth their house; but folly plucketh it down with her hands.
2 Siyang lumalakad sa kaniyang katuwiran ay natatakot sa Panginoon: nguni't siyang suwail sa kaniyang mga lakad ay humahamak sa kaniya.
He that walketh in his uprightness feareth Jehovah; but he that is perverted in his ways despiseth him.
3 Sa bibig ng mangmang ay may tungkod ng kapalaluan: nguni't ang mga labi ng pantas ay mangagiingat ng mga yaon.
In the fool's mouth is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 Kung saan walang baka, ang bangan ay malinis: nguni't ang karamihan ng bunga ay nasa kalakasan ng baka.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Ang tapat na saksi ay hindi magbubulaan: nguni't ang sinungaling na saksi ay nagbabadya ng mga kasinungalingan.
A faithful witness will not lie; but a false witness uttereth lies.
6 Ang manglilibak ay humahanap ng karunungan at walang nasusumpungan: nguni't ang kaalaman ay madali sa kaniya na naguunawa.
A scorner seeketh wisdom, and there is none [for him]; but knowledge is easy unto the intelligent.
7 Paroon ka sa harapan ng taong mangmang, at hindi mo mamamalas sa kaniya ang mga labi ng kaalaman:
Go from the presence of a foolish man, in whom thou perceivest not the lips of knowledge.
8 Ang karunungan ng mabait ay makaunawa ng kaniyang lakad: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay karayaan.
The wisdom of the prudent is to discern his way; but the folly of the foolish is deceit.
9 Ang mangmang ay tumutuya sa sala: nguni't sa matuwid ay may mabuting kalooban.
Fools make a mock at trespass; but for the upright there is favour.
10 Nalalaman ng puso ang kaniyang sariling kapaitan; at ang tagaibang lupa ay hindi nakikialam ng kaniyang kagalakan.
The heart knoweth its own bitterness, and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Ang bahay ng masama ay mababagsak: nguni't ang tolda ng matuwid ay mamumukadkad.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 May daan na tila matuwid sa isang tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
13 Maging sa pagtawa man ang puso ay nagiging mapanglaw; at ang wakas ng kasayahan ay kabigatan ng loob.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is sadness.
14 Ang tumatalikod ng kaniyang puso ay mabubusog ng kaniyang sariling mga lakad: at masisiyahang loob ang taong mabuti.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and the good man from what is in himself.
15 Pinaniniwalaan ng musmos ang bawa't salita: nguni't ang mabait ay tumitinging mabuti sa kaniyang paglakad.
The simple believeth every word; but the prudent [man] heedeth his going.
16 Ang pantas ay natatakot at humihiwalay sa kasamaan: nguni't ang mangmang ay nagpapakilalang palalo, at timawa.
A wise [man] feareth and departeth from evil; but the foolish is overbearing and confident.
17 Siyang nagagalit na madali ay gagawang may kamangmangan: at ang taong may masamang katha ay ipagtatanim.
He that is soon angry dealeth foolishly, and a man of mischievous devices is hated.
18 Ang musmos ay nagmamana ng kamangmangan: nguni't ang mabait ay puputungan ng kaalaman.
The simple inherit folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 Ang masama ay yumuyukod sa harap ng mabuti; at ang masama ay sa mga pintuang-daan ng matuwid.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous [man].
20 Ipinagtatanim ang dukha maging ng kaniyang kapuwa: nguni't ang mayaman ay maraming kaibigan.
He that is poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Siyang humahamak sa kaniyang kapuwa ay nagkakasala: nguni't siyang naaawa sa dukha ay mapalad siya.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious to the afflicted, happy is he.
22 Hindi ba sila nagkakamali na kumakatha ng kasamaan? Nguni't kaawaan at katotohanan ay sasa kanila na nagsisikatha ng mabuti.
Do they not err that devise evil? but loving-kindness and truth are for those that devise good.
23 Sa lahat ng gawain ay may pakinabang: nguni't ang tabil ng mga labi ay naghahatid sa karalitaan.
In all labour there is profit; but the talk of the lips [tendeth] only to want.
24 Ang putong ng mga pantas ay ang kanilang mga kayamanan: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay kamangmangan lamang.
The crown of the wise is their riches; the folly of the foolish is folly.
25 Ang tapat na saksi ay nagliligtas ng mga tao: nguni't siyang nagsasalita ng mga kasinungalingan ay nagdaraya.
A true witness delivereth souls; but deceit uttereth lies.
26 Sa pagkatakot sa Panginoon ay may matibay na pagkakatiwala: at ang kaniyang mga anak ay magkakaroon ng dakong kanlungan.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his children shall have a place of refuge.
27 Ang pagkatakot sa Panginoon ay bukal ng kabuhayan, upang humiwalay sa mga silo ng kamatayan.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to turn away from the snares of death.
28 Nasa karamihan ng bayan ang kaluwalhatian ng hari: nguni't na sa pangangailangan ng bayan ang kapahamakan ng pangulo.
In the multitude of people is the king's glory; but in the lack of people is the ruin of a prince.
29 Siyang makupad sa pagkagalit ay may dakilang paguunawa: nguni't siyang madaling magalit ay nagbubunyi ng kamangmangan.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Ang tiwasay na puso ay buhay ng katawan: nguni't ang kapanaghilian ay kabulukan ng mga buto.
A sound heart is the life of the flesh; but envy the rottenness of the bones.
31 Siyang pumipighati sa dukha ay humahamak sa Maylalang sa kaniya. Nguni't siyang naaawa sa mapagkailangan ay nagpaparangal sa kaniya.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker; but he that honoureth Him is gracious to the needy.
32 Ang masama ay manahagis sa kaniyang masamang gawa: nguni't ang matuwid ay may kanlungan sa kaniyang kamatayan.
The wicked is driven away by his evil-doing; but the righteous trusteth, [even] in his death.
33 Karunungan ay nagpapahinga sa puso niya na may paguunawa: nguni't ang nasa loob ng mga mangmang ay nalalaman.
Wisdom resteth in the heart of the intelligent [man]; but that which is in the foolish maketh itself known.
34 Ang katuwiran ay nagbubunyi ng bansa: nguni't ang kasalanan ay kakutyaan sa alinmang bayan.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to peoples.
35 Ang lingap ng hari ay sa lingkod na gumagawa na may kapantasan: nguni't ang kaniyang poot ay magiging laban sa nakahihiya.
The king's favour is toward a wise servant; but his wrath is [against] him that causeth shame.
