< Mathayo 5 >

1 Yesu alipoyaona makundi ya watu, alipanda mlimani, akaketi. Wanafunzi wake wakamwendea,
Quando Jesus viu a multidão que o seguia, ele subiu um monte. Lá, ele se sentou junto aos seus discípulos
2 naye akaanza kuwafundisha:
e começou a ensiná-los, dizendo:
3 “Heri walio maskini rohoni, maana ufalme wa mbinguni ni wao.
“Felizes as pessoas que sabem que são espiritualmente pobres, pois o Reino do Céu é delas.
4 Heri walio na huzuni, maana watafarijiwa.
Felizes as pessoas que choram, pois elas serão consoladas.
5 Heri walio wapole, maana watairithi nchi.
Felizes as pessoas de bom coração, pois delas será o mundo todo.
6 Heri wenye njaa na kiu ya kufanya atakavyo Mungu, maana watashibishwa.
Felizes as pessoas que têm grande desejo de fazer o que é certo, pois elas serão satisfeitas.
7 Heri walio na huruma, maana watahurumiwa.
Felizes as pessoas que têm compaixão pelos outros, pois também terão compaixão por elas.
8 Heri wenye moyo safi, maana watamwona Mungu.
Felizes as pessoas que têm a alma pura, pois elas verão a Deus.
9 Heri wenye kuleta amani, maana wataitwa watoto wa Mungu.
Felizes as pessoas que trabalham pela paz, pois elas serão chamadas de filhos de Deus.
10 Heri wanaoteswa kwa sababu ya kufanya atakavyo Mungu, maana ufalme wa mbinguni ni wao.
Felizes as pessoas que são perseguidas por fazerem o que é certo, pois o Reino do Céu é delas.
11 “Heri yenu ninyi watu wakiwatukana, wakiwadhulumu na kuwasingizia kila aina ya uovu kwa ajili yangu.
Felizes são vocês quando são insultados, perseguidos e caluniados, por me seguirem.
12 Furahini na kushangilia maana tuzo lenu ni kubwa mbinguni. Hivyo ndivyo walivyowadhulumu manabii waliokuwako kabla yenu.
Sintam-se alegres, realmente felizes, pois vocês receberão uma grande recompensa no céu. Porque foi exatamente dessa forma que perseguiram os profetas que vieram antes de vocês.
13 “Ninyi ni chumvi ya dunia! Lakini chumvi ikipoteza ladha yake itakolezwa na nini? Haifai kitu tena, ila hutupwa nje na kukanyagwa na watu.
Vocês são o sal da terra, mas se o sal perder o seu sabor, como poderão torná-lo salgado de novo? Ele não serve para mais nada, então, é jogado fora e pisado.
14 “Ninyi ni mwanga wa ulimwengu! Mji uliojengwa juu ya mlima hauwezi kufichika.
Vocês são a luz do mundo. Não se pode esconder uma cidade construída sobre uma colina.
15 Wala watu hawawashi taa na kuifunika kwa chungu, ila huiweka juu ya kinara ili iwaangazie wote waliomo nyumbani.
Ninguém acende um lampião para colocá-lo embaixo de um cesto. Ao contrário, ele é colocado em um velador, para iluminar a todos que estão na casa.
16 Vivyo hivyo, ni lazima mwanga wenu uangaze mbele ya watu, ili wayaone matendo yenu mema, wamtukuze Baba yenu aliye mbinguni.”
Da mesma forma, vocês devem deixar sua luz brilhar diante de todos, para que eles possam ver as coisas boas que são feitas por vocês e para que louvem o seu Pai celestial.
17 “Msidhani ya kuwa nimekuja kutangua Sheria ya Mose na mafundisho ya manabii. Sikuja kutangua bali kukamilisha.
Não pensem que eu vim para acabar com a lei ou com os ensinamentos dos profetas. Eu não vim para acabar com eles, mas para cumpri-los.
18 Kweli nawaambieni, mpaka hapo mbingu na dunia zitakapopita, hakuna hata nukta moja au sehemu ndogo kabisa ya Sheria itakayoondolewa, mpaka yote yametimia.
Eu afirmo a vocês, enquanto o céu e a terra durarem, nem uma letra, nem um único acento será tirado da lei até que tudo seja cumprido.
19 Basi, yeyote atakayevunja hata amri moja ndogo kuliko zote, na kuwafundisha wengine wafanye hivyo, huyo atakuwa mdogo kabisa katika Ufalme wa mbiguni. Lakini yule atakayezishika na kuwafundisha wengine, huyo atakuwa mkubwa katika Ufalme wa mbinguni.
Assim, qualquer um que desobedecer o menor mandamento e ensinar as pessoas a fazerem o mesmo será considerado o menor no Reino do Céu. Mas aquele que praticar e ensinar os mandamentos será considerado o maior no Reino do Céu.
20 Ndiyo maana nawaambieni, wema wenu usipozidi ule wa Mafarisayo na walimu wa Sheria, hamtaingia kamwe katika Ufalme wa mbinguni.
Eu lhes afirmo que só entrarão no Reino do Céu se a sua retidão moral for maior do que a dos educadores religiosos e a dos fariseus.
21 “Mmekwisha sikia ya kuwa watu wa kale waliambiwa: Usiue! Atakayeua lazima ahukumiwe.
Vocês ouviram o que antigamente a lei dizia às pessoas: ‘Não matarás, e qualquer um que cometer assassinato será considerado culpado.’
22 Lakini mimi nawaambieni, yeyote anayemkasirikia ndugu yake, lazima ahukumiwe. Anayemdharau ndugu yake atapelekwa mahakamani. Anayemwita ndugu yake: Pumbavu atastahili kuingia katika moto wa Jehanamu. (Geenna g1067)
Mas eu lhes digo que qualquer um que estiver com raiva do seu irmão será considerado culpado. Quem chamar seu irmão de idiota deverá responder ao conselho, mas quem verbalmente abusar dos outros estará sujeito ao fogo da Geena. (Geenna g1067)
23 Basi, ukipeleka sadaka yako mbele ya madhabahu na hapo ukakumbuka kwamba ndugu yako ana ugomvi nawe,
Se você estiver fazendo uma oferta no altar e se lembrar de que seu irmão tem algo contra você,
24 iache sadaka yako mbele ya madhabahu, nenda kwanza ukapatane na ndugu yako, ndipo urudi ukatoe sadaka yako.
deixe a sua oferta no altar e, primeiro, faça as pazes com ele e só depois volte e faça a sua oferta.
25 “Patana na mshtaki wako upesi mkiwa bado njiani, kwenda mahakamani. La sivyo, mshtaki wako atakukabidhi kwa hakimu, naye hakimu atakukabidhi kwa askari, nawe utafungwa gerezani.
Enquanto estiver indo para o tribunal com o seu adversário, certifique-se de, rapidamente, entrar em acordo com ele. Caso contrário, essa pessoa poderá entregá-lo ao juiz, e o juiz o entregará ao carcereiro, e você será jogado na prisão.
26 Kweli nakwambia, hutatoka humo mpaka umemaliza kulipa senti ya mwisho.
Eu lhe afirmo que isto é verdade: você não ficará livre até que tenha pago o último centavo.
27 “Mmesikia ya kuwa watu waliambiwa: Usizini!
Vocês ouviram o que foi dito: ‘Não cometa adultério.’
28 Lakini mimi nawaambieni, atakayemtazama mwanamke kwa kumtamani, amekwisha zini naye moyoni mwake.
Mas eu lhes digo que qualquer um que olhar para uma mulher com o desejo de possuí-la já cometeu adultério em seu coração.
29 Basi, kama jicho lako la kulia linakukosesha, ling'oe ukalitupe mbali. Afadhali zaidi kwako kupoteza kiungo kimoja cha mwili wako, kuliko mwili wako wote kutupwa katika moto wa Jehanamu. (Geenna g1067)
Se o seu olho direito o fizer pecar, então, arranque-o e jogue-o fora, pois é melhor perder uma parte do seu corpo do que todo o seu corpo arder no fogo da Geena. (Geenna g1067)
30 Na kama mkono wako wa kulia unakukosesha, ukate ukautupe mbali. Afadhali zaidi kupoteza kiungo kimoja cha mwili, kuliko mwili wako wote uende katika moto wa Jehanamu. (Geenna g1067)
Se a sua mão direita o fizer pecar, então, corte-a e jogue-a fora, pois é melhor perder um dos seus membros do que todo o seu corpo arder no fogo da Geena. (Geenna g1067)
31 “Ilikwisha semwa pia: Anayemwacha mke wake, yampasa ampe hati ya talaka.
Também foi dito: ‘Se um homem se divorciar de sua esposa, ele deverá dar a ela uma certidão de divórcio.’
32 Lakini mimi nawaambieni, anayempa mkewe talaka, isipokuwa kwa sababu ya uzinzi, anamfanya azini; na mtu akimwoa mwanamke aliyepewa talaka, anazini.
Mas eu lhes digo que qualquer homem que se divorciar de sua esposa, a não ser por imoralidade sexual, pode fazer dela uma adúltera, se ela se casar de novo; e quem se casar com essa mulher divorciada cometerá adultério.
33 “Tena mmesikia kuwa watu wa kale waliambiwa: Usivunje kiapo chako, bali ni lazima utimize kiapo chako kwa Bwana.
E, novamente, vocês ouviram o que foi dito aos seus antepassados: ‘Não quebrem as suas promessas. Pelo contrário, tenham certeza de cumprir o que vocês juraram ao Senhor.’
34 Lakini mimi nawaambieni, msiape kamwe; wala kwa mbingu, maana ni kiti cha enzi cha Mungu;
Mas eu lhes digo: não jurem de forma alguma. Não jurem pelo céu, pois é o trono de Deus.
35 wala kwa dunia, maana ni kiti chake cha kuwekea miguu; wala kwa Yerusalemu, maana ni mji wa Mfalme mkuu.
Não jurem pela terra, pois é o descanso para os pés de Deus. Não jurem por Jerusalém, pois é a cidade do grande Rei.
36 Wala usiape kwa kichwa chako, maana huwezi kuufanya hata unywele mmoja kuwa mweupe au mweusi.
Nem mesmo jurem por sua cabeça, pois vocês não são capazes de fazer um único fio de cabelo se tornar branco ou preto.
37 Ukisema, Ndiyo, basi iwe Ndiyo; ukisema Siyo, basi iwe kweli Siyo. Chochote kinachozidi hayo hutoka kwa yule Mwovu.
Simplesmente digam sim ou não, pois mais do que isso vem do maligno.
38 “Mmesikia kwamba ilisemwa: Jicho kwa jicho, jino kwa jino.
Vocês ouviram o que foi dito: ‘Olho por olho, dente por dente.’
39 Lakini mimi nawaambieni, usimlipize kisasi mtu mbaya. Mtu akikupiga kofi shavu la kulia, mgeuzie pia shavu la pili.
Mas eu lhes digo: não se oponham a quem lhes fizer o mal. Se alguém lhe der um tapa na cara, vire o outro lado para que ele bata também.
40 Mtu akikupeleka mahakamani kutaka kukuchukulia shati lako, mwache achukue pia koti lako.
Se alguém quiser processá-lo e lhe tirar a camisa deixe que ele leve o seu casaco também.
41 Mtu akikulazimisha kubeba mzigo wake kilomita moja, ubebe kilomita mbili.
Se alguém exigir que você caminhe um quilômetro, caminhe dois.
42 Akuombaye mpe, na mtu akitaka kukukopa kitu usimnyime.
Dê a quem lhe pedir algo e não se afaste de quem lhe pedir algo emprestado.
43 “Mmesikia kwamba ilisemwa: Mpende jirani yako na kumchukia adui yako.
Vocês ouviram o que foi dito: ‘Ame o seu vizinho e odeie o seu inimigo.’
44 Lakini mimi nawaambieni, wapendeni adui zenu na kuwaombea wale wanaowadhulumu ninyi
Mas eu lhes digo: amem os seus inimigos e orem por aqueles que perseguem vocês;
45 ili mpate kuwa watoto wa Baba yenu aliye mbinguni. Kwa maana yeye huwaangazia jua lake watu wabaya na wema, na kuwanyeshea mvua watu wanyofu na waovu.
assim, vocês se tornarão filhos do seu Pai celestial. Pois o seu sol brilha tanto sobre os bons quanto sobre os maus; e ele faz a chuva cair tanto sobre quem faz o que é certo quanto sobre quem faz o que é errado.
46 Je, mtapata tuzo gani kwa kuwapenda tu wale wanaowapenda ninyi? Hakuna! Kwa maana hata watoza ushuru hufanya hivyo!
Pois, se vocês amam apenas quem os ama, que recompensa terão? Até mesmo os cobradores de impostos fazem isso!
47 Kama mkiwasalimu ndugu zenu tu, je, mmefanya kitu kisicho cha kawaida? Hata watu wasiomjua Mungu nao hufanya vivyo hivyo.
Se vocês falarem gentilmente apenas com a sua família, o que é que estarão fazendo a mais do que as outras pessoas? Até os pagãos fazem isso!
48 Basi, muwe wakamilifu kama Baba yenu wa mbinguni alivyo mkamilifu.
Cresçam e tornem-se completamente dignos de confiança, exatamente como é digno de confiança o seu Pai Celestial.

< Mathayo 5 >