Mathayo 13
1 Siku hiyohiyo, Yesu alitoka katika ile nyumba, akaenda na kuketi kando ya ziwa.
Tua ni ma in Jesus inn pan pusuak in, tuili hui ah to hi.
2 Makundi makubwa ya watu yalimzunguka hata Yesu akapanda mashua, akaketi. Hao watu walisimama kwenye ukingo wa ziwa,
Mihon pi te ama kung ah hong ki kaikhop ngawp ciang in, ngunkuang sung ah tuaksuk in, to hi; taciang in mihonpi theampo sia tuili hui ah ding tek uh hi.
3 naye Yesu akawaambia mambo mengi kwa mifano. “Sikilizeni! Mpanzi alikwenda kupanda mbegu.
Taciang in sontena te zang in thu tampi son a; En vun, thaici poai pa thaici poai tu in hongpai hi;
4 Alipokuwa akipanda, nyingine zilianguka njiani, ndege wakaja wakazila.
A poai ciang in, thaici pawlkhat te sia lamzin tung ah tak a, tungleang te hongpai in nekhawng siat hi:
5 Nyingine zilianguka penye mawe pasipokuwa na udongo mwingi. Zikaota mara kwa kuwa udongo haukuwa na kina.
Pawlkhat te sia suang tam in, leidai na mun ah tak hi: tawmvei sung in hong po pai hi, banghangziam cile lei thuk ngawl hi:
6 Jua lilipochomoza, zilichomeka; na kwa kuwa mizizi yake haikuwa na nguvu, zikanyauka.
Tabang in ni hong sua ciang, nisa in kang a; zungthuk nei ngawl ahikom in vuai in ngawtak siat hi.
7 Nyingine zilianguka kwenye miti ya miiba, nayo ikakua na kuzisonga.
Pawlkhat te sia lingphung sung ah tak a; lingkung te khang in zapcip siat hi:
8 Lakini nyingine zilianguka penye udongo mzuri, zikaota, zikazaa: nyingine punje mia moja, nyingine sitini na nyingine thelathini.
A dang te sia leipha na sung ah tak a, pawlkhat te a se zakhat, pawlkhat te sia a se sawmluk, pawlkhat te sia a se sawm thum in khang hi.
9 Mwenye masikio na asikie!”
Zak natu bil nei peuma in, za tahen, ci hi.
10 Wanafunzi wake wakamwendea, wakamwuliza, “Kwa nini unasema na watu kwa mifano?”
Taciang in nungzui te Jesus kung ah hongpai a, banghang in sontena taw thuson ni ziam? ci in dong uh hi.
11 Yesu akawajibu, “Ninyi mmejaliwa kuzijua siri za Ufalme wa mbinguni, lakini wao hawakujaliwa.
Jesus in, Banghangziam cile, vantung kumpingam thuku heak thei na sia note hong kipia zo hikale, mipi te ki pia ngawl lai hi.
12 Maana, aliye na kitu atapewa na kuzidishiwa; lakini yule asiye na kitu, hata kile alicho nacho kitachukuliwa.
Banghangziam cile, a neite ki pia thua tu a, a dimlet in nei tu hi: ahihang a nei ngawl te kung pan in a neisun zong ki laksak lai tu hi.
13 Ndiyo maana ninasema nao kwa mifano, kwa sababu wanatazama lakini hawaoni, wanasikiliza lakini hawasikii, wala hawaelewi.
Tua ahikom amate tung ah sontena te taw thuson khi hi: banghangziam cile amate sia en napi mu ngawl; ngai napi za ngawl in tel zong tel thei ngawl uh hi.
14 Kwao yametimia yale aliyosema nabii Isaya: Kusikia mtasikia, lakini hamtaelewa; Kutazama mtatazama, lakini hamtaona.
Kamsang Isaiah in maisangthu a sonkholna ah, note sia za napi na tel bua uh hi; mu tu hi napi, kan tel ngawl nu hi, a ci thu amate tung ah tangtung hi.
15 Maana akili za watu hawa zimepumbaa, wameyaziba masikio yao, wameyafumba macho yao. La sivyo, wangeona kwa macho yao. wangesikia kwa masikio yao, wangeelewa kwa akili zao, na kunigeukia, asema Bwana, nami ningewaponya.
Banghangziam cile, hi minam te sia a mit te khua mu ngawl, a bil te khuaza ngawl, a thinsung in bangma tel thei ngawl in, a nuntak na uh zong ki kheal ngawl hang in, a natna te zong ka damsak ngawl zadong in, amate sia a thinpui lei a, a bil uh in khua za hak bek domngawl in a mit uh zong thi siat hi.
16 “Lakini heri yenu ninyi, maana macho yenu yanaona na masikio yenu yanasikia.
Ahizong, note sia na mit in mu a: na bil zong in za ahikom in thuphatoai na hi uh hi.
17 Kweli nawaambieni, manabii na watu wengi wema walitamani kuyaona yale mnayoyaona, wasiyaone, na kuyasikia yale mnayoyasikia, wasiyasikie.
A tatak ka ci ciang, na mu uh le na zak uh te kamsang te le mi thutang te in mu nuam mama napi, mu tha ngawl hi; za nuam mama napi, za tha ngawl hi.
18 “Basi, ninyi sikilizeni maana ya mfano huo wa mpanzi.
Tuahang in thaici poaipa thu sontena sia ngai vun.
19 Yeyote asikiaye ujumbe wa ufalme bila kuuelewa, ni kama zile mbegu zilizoanguka njiani; yule Mwovu huja na kunyakua kile kilichopandwa moyoni mwake.
Lamzin tung ah atak thaici i khiakna sia, khatpo in kumpingam thu za a, tel thei ngawl hi, taciang mi pha ngawl pa hongpai in, a thinsung ah a ki poai thaici sia laksak hi.
20 Ile mbegu iliyopandwa penye mawe ni mfano wa mtu asikiaye ujumbe huo na mara akaupokea kwa furaha.
Suangtam na mun ah a tak thaici sia, thu a zak pociang lungdamtak in a sang te hi;
21 Lakini haumwingii na kuwa na mizizi ndani yake; huendelea kuuzingatia ujumbe huo kwa kitambo tu, na wakati taabu au udhalimu vinapotokea kwa sababu ya ujumbe huo, anakata tamaa mara.
Ahihang zungthuk tha ngawl ahikom, tawmvei sung bek khom in: tua thu hang in haksatna le vawtsiatna a thet ciang, tawlnga kik pai hi.
22 Ile mbegu iliyoanguka kati ya miti ya miiba, ni mfano wa mtu asikiaye huo ujumbe, lakini wasiwasi wa ulimwengu huu na anasa za mali huusonga ujumbe huo, naye hazai matunda. (aiōn g165)
Lingphung sung a tak thaici te sia, thu za napi; hileitung thinngimna, leitung hauna i theamna in tua thu zapcip a, nga zo ngawl hi. (aiōn g165)
23 Ile mbegu iliyopandwa katika udongo mzuri ni mfano wa mtu ausikiaye ujumbe huo na kuuelewa, naye huzaa matunda; mmoja mia, mwingine sitini na mwingine thelathini.”
Leipha na ah a tak thaici te sia, thu za a, a telthiam te hi; tua te in a nga hong nga a, pawlkhat te a se zakhat, pawlkhat te a se sawmluk, pawlkhat te a se sawmthum ciang dong khang hi.
24 Yesu akawaambia watu mfano mwingine: “Ufalme wa mbinguni unafanana na mtu aliyepanda mbegu nzuri katika shamba lake.
Jesus in amate tung ah sontena adang khat son thua a, Vantung kumpingam sia pasal khat in a lo sung ah thaici pha a cing taw kibang hi:
25 Lakini watu wakiwa wamelala, adui yake akaja akapanda magugu kati ya ngano, akaenda zake.
Hi kale, ngual mut lan in, a ngal pa hongpai a, zungtang sung ah mimphei ci a poai zawkciang, ciakik hi.
26 Basi, mimea ilipoota na kuanza kuchanua, magugu pia yakaanza kuonekana.
Thaici hong po in, tanghui te hong luak ciang in, mimphei te hong kilang hi.
27 Watumishi wa yule mwenye shamba wakamwendea, wakamwambia, Mheshimiwa, bila shaka ulipanda mbegu nzuri katika shamba lako. Sasa magugu yametoka wapi?
Tabang ahiciang, naseam te inteakpa kung ah hongpai a, Topa awng, na losung ah thaici pha poai hi ngawl ni ziam? koisung pan hi mimphei te hong theng ziam? ci in dong hi.
28 Yeye akawajibu, Adui ndiye aliyefanya hivyo. Basi, watumishi wake wakamwuliza, Je, unataka twende tukayang'oe
Innteakpa in hite sia ka ngalpa i vawt a hihi, ci hi. A naseam te in ama kung ah, pai in mimphei te ka bot tu uh ziam? ci in dong hi.
29 Naye akawajibu, La, msije labda mnapokusanya magugu, mkang'oa na ngano pia.
Ahihang inteakpa in, bot heak vun; banghangziam cile mimphei te na baw uh ciang, zungtang te taw bot khawm tha tu nu hi, ci hi.
30 Acheni vikue pamoja mpaka wakati wa mavuno. Wakati huo nitawaambia wavunaji: kusanyeni kwanza magugu mkayafunge mafungumafungu ya kuchomwa. Lakini ngano ikusanyeni mkaiweke ghalani mwangu.”
Anlak hun dong khang khawm phot tahen, anlak hun ciang in mimphei te khawm masa vun a, na lom hen zawk uh ciang hal vun: ahihang zungtang te a hile seau sung ah thun vun, ci in anla te ka ci tu hi, ci hi.
31 Yesu akawaambia watu mfano mwingine: “Ufalme wa mbinguni unafanana na mbegu ya haradali aliyotwaa mtu mmoja, akaipanda katika shamba lake.
Jesus in sontena dang khat ma a son thua na ah, Vantung kumpingam sia pasal khat in ankam cii la in, lo sung ah a poai taw kibang hi:
32 Yenyewe ni ndogo kuliko mbegu zote, lakini ikishaota huwa kubwa kuliko mimea yote. Hukua ikawa mti, na ndege wa angani huja na kujenga viota katika matawi yake.”
Tua thaici sia thaici theampo sung pan a nobel hi: ahihang hong khan ciang in ante teng sung pan a lianbel hong suak a, a kung hong suak hi, tua hu in van a vacim te zong hongpai in a bak te tung ah tawlnga hi, ci hi.
33 Yesu akawaambia mfano mwingine: “Ufalme wa mbinguni umefanana na chachu aliyotwaa mama mmoja, akaichanganya na unga pishi tatu, hata unga wote ukaumuka.”
Jesus in amate tung ah sontena dang khat a son thu sia; Vantung kumpingam sia nupi khat in tol tawm a lak sia, anvui law thum sung ah hel a, tua tol tawm cilik in anvui theampo a pawmsak siat taw kibang hi, ci hi.
34 Yesu aliwaambia watu hayo yote kwa mifano. Hakuwaambia chochote bila kutumia mifano,
Jesus in hi sontena te zang in mipite tung ah thuson hi: sontena zang ngawl in thuson ngeingawl hi:
35 ili jambo lililonenwa na nabii litimie: “Nitasema kwa mifano; nitawaambia mambo yaliyofichika tangu kuumbwa ulimwengu.”
Kamsang i sonkholna ah, amate tung ah sontena te zang in thuson tu khi hi; leitung bulpi a ki phu panin thuku sia amate tung ah pualak tu khi hi, ci thu a tangtunna tu hi.
36 Kisha Yesu aliwaaga wale watu, akaingia nyumbani. Wanafunzi wake wakamwendea, wakamwambia, “Tufafanulie ule mfano wa magugu shambani.”
Tua zawkciang Jesus in mihonpi te ciasak a, innsung ah a tum uh ciang: a nungzui te a kung ah hongpai in, losung a mimphei thu sontena sia hong son tan, ci uh hi.
37 Yesu akawaambia, “Mpanzi wa zile mbegu nzuri ni Mwana wa Mtu.
Jesus in, Thaici pha a poai sia mihing Tapa hi;
38 Lile shamba ni ulimwengu. Zile mbegu nzuri ni watu wale ambao Ufalme ni wao. Lakini yale magugu ni wale watu wa yule Mwovu.
Lo sia leitung bup hi; thaici pha sia kumpingam tate a hihi; ahihang mimphei te sia mi pha ngawl pa tate a hihi;
39 Adui aliyepanda yale magugu ni Ibilisi. Mavuno ni mwisho wa nyakati na wavunaji ni malaika. (aiōn g165)
Mimphei cii a poai ngalpa sia doaimangpa hi; anlak hun sia leitung bo hun hi a; anla te sia vantungmi te a hihi. (aiōn g165)
40 Kama vile magugu yanavyokusanywa kuchomwa moto, ndivyo itakavyokuwa mwishoni mwa nyakati; (aiōn g165)
Tua ahikom mimphei te sia khawm in, mei taw hal siat hi; tasiabangma in hileitung a bo ciang in piang tu hi. (aiōn g165)
41 Mwana wa Mtu atawatuma malaika wake wawakusanye kutoka katika Ufalme wake wale wote wenye kusababisha dhambi, na wote wenye kutenda maovu,
Mihing Tapa in, Ama vantungmi te sawl tu a, mi a khialsak te le siatna a vawt te ama ukna sung pan kaikhawm tu hi;
42 na kuwatupa katika tanuru ya moto, na huko watalia na kusaga meno.
Tua te sia kaa na le hangoaina mun mei sung ah khiasuk tuh hi.
43 Kisha, wale wema watang'ara kama jua katika Ufalme wa Baba yao. Sikieni basi, kama mna masikio!
Taciang in mipha te sia a Pa uh i ukna sung ah ni bang in tang tu uh hi. Zak natu bil nei theampo in za tahen.
44 “Ufalme wa mbinguni umefanana na hazina iliyofichika shambani. Mtu mmoja aliigundua, akaificha tena. Alifurahi sana hata akaenda kuuza yote aliyokuwa nayo, akalinunua shamba lile.
Vantung kumpingam thu sia, losung ah a ki sealcip na manpha taw kibang hi; tua neisa sia khatpo in a mu ciang in, phual a, lungdam mama in a neisa theampo zuak hi, taciang tua lo lei hi.
45 “Tena, Ufalme wa mbinguni umefanana na mfanyabiashara mmoja mwenye kutafuta lulu nzuri.
Vantung kumpingam sia a manham pale a zong sumleang pa taw kibang hi:
46 Alipopata lulu moja ya thamani kubwa, alienda akauza yote aliyokuwa nayo, akainunua lulu ile.
Ama in a manham pale khat a mu ciang in, a neisa theampo zuak in, lei hi.
47 “Tena, Ufalme wa mbinguni unafanana na wavu uliotupwa baharini, ukanasa samaki wa kila aina.
Vantung kumpingam thu sia tuipi sung ah a ki pai, ngasa tatuam a awk ngen taw kibang hi:
48 Ulipojaa, watu waliuvuta pwani, wakaketi, wakachagua samaki wazuri wakawaweka ndani ya vikapu vyao, na wabaya wakawatupa.
A ngen a dim ciang in tuihui ah kai a, a to kawm in teal hi, ngasa pha te bawm sung ah heang a, a pha ngawl te sia vawk hi.
49 Ndivyo itakavyokuwa mwishoni mwa nyakati: malaika watatokea, watawatenganisha watu wabaya na watu wema, (aiōn g165)
Hi leitung bo ciang in tabangma hi tu hi: vantungmi te hongpai in, mipha te sung pan in mi pha ngawl te khen tu a, (aiōn g165)
50 na kuwatupa hao wabaya katika tanuru ya moto. Huko watalia na kusaga meno.”
Kaana le hangoaina mun meisung ah khia tu hi, ci in zo hi.
51 Yesu akawauliza, “Je, mmeelewa mambo haya yote?” Wakamjibu, “Naam.”
Jesus in, Hi thu te theampo na tel zo uh ziam? ci in dong hi, amate in tel khu hi, Topa, ci in zo kik uh hi.
52 Naye akawaambia, “Hivyo basi, kila mwalimu wa Sheria aliye mwanafunzi wa Ufalme wa mbinguni anafanana na mwenye nyumba atoaye katika hazina yake vitu vipya na vya kale.”
Jesus in amate tung ah, Tua ahikom, vantung kumpingam atu in a ki hil thukhamhil te sia, a neisa a lui le a thak a vekpi in a pusua inn neipa taw kibang hi.
53 Yesu alipomaliza kusema mifano hiyo alitoka mahali hapo,
Jesus in hi sontena te a son zawkciang tua mun pan in pusuak hi.
54 akaenda kijijini kwake. Huko akawa anawafundisha watu katika sunagogi hata wakashangaa, wakasema, “Huyu amepata wapi hekima hii na maajabu?
Ama ngamsung a tum ciang in, amate i synagogue sung ah thuhil a, amate in lamdangsa mama in, hibang ciimna le vangletna nei nasep te sia koisung pan nga ziam?
55 Je, huyu si yule mwana wa seremala? Je, mama yake si anaitwa Maria, na ndugu zake si kina Yakobo, Yosefu, Simoni na Yuda?
Ama sia lettama pa tapa hi ngawl ziam? Mary sia a nu hi ngawl ziam? James, Joses, Simon le Judah te zong a suapui te hi ngawl ziam?
56 Na dada zake je, si wote wako hapa pamoja nasi? Basi amepata wapi haya yote?”
A suapui nu te zong i kung ma ah hong om hi ngawl ziam? koisung pan hisia pa in hite theampo nga ziam? ci uh hi.
57 Basi, wakawa na mashaka naye. Lakini Yesu akawaambia, “Nabii hakosi kuheshimiwa, isipokuwa katika nchi yake na nyumbani mwake!”
Amate sia Jesus hang in tha neam uh hi. Ahihang Jesus in amate tung ah, Kamsang sia ama ngamsung le a innkuan sung simngawl mundang ah ki upat hi, ci hi.
58 Kwa hiyo, hakutenda miujiza mingi pale kwa sababu ya kutoamini kwao.
Amate i up ngawlna hang in, tua mun ah vanglian nasep tam seam ngawl hi.
