Mithali 20

1 Divai ni dhihaka na kinywaji kikali ni mgomvi; anayepotea kwa kunywa hana busara.

La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.

2 Kumwogopa mfalme ni kama kumwogopa simba kijana aungurumaye, yeyote anayemkasirisha hutoa fidia ya maish yake.

Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.

3 Ni heshima kwa mtu yeyote kujiepusha na mafarakano, bali kila mpumbavu hurukia kwenye mabishano.

Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.

4 Mtu mvivu halimi majira ya kipupwe; hutafuta mazao wakati wa mavuno lakini hapati kitu.

En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.

5 Makusudi ndani ya moyo wa mtu ni kama maji yenye kina, bali mtu mwenye ufahamu huyateka.

Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.

6 Mara nyingi mtu husema yeye ni mwaminifu, lakini ni nani awezaye kumpata yule mwaminifu?

Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?

7 Mtu atendaye haki hutembea katika uaminifu wake na wana wake wanaofuata baada yake wanafuraha.

Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.

8 Mfalme anayeketi kwenye kiti cha hukumu akifanya kazi za kuhukumu hupembua kwa macho yake mabaya yote yaliyoko mbele yake.

Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.

9 Nani anayeweza kusema, “Nimeuweka safi moyo wangu; nipo huru na dhambi zangu”?

Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?

10 Mizani tofauti na vipimo visivyosawa - Yehova huvichukia vyote.

Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

11 Hata kijana hujulikana kwa matendo yake, kwa mwenendo wake kama ni safi na uadilifu.

Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.

12 Masikio yanayosikia na macho yanayoona- Yehova aliyafanya yote.

Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

13 Usipende usingizi au utakuwa masikini; fumbua macho yako na utakuwa na vyakula tele.

Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.

14 “Mbaya! Mbaya!” anasema mnunuzi, lakini akiondoka anajisifu.

Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.

15 Ipo dhahabu na mawe ya thamani, lakini midomo yenye maarifa ni kito cha thamani.

Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.

16 Chukua vazi kama mmiliki wake ataweka fedha kama dhamana kwa deni la mgeni, na lichukue kama anaweka dhamana kwa uzinifu.

Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.

17 Mkate uliopatikana kwa ulaghai unaladha tamu, lakini baadaye kinywa chake kitajaa kokoto.

Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.

18 Mipango huimarishwa kwa ushauri na kwa mwongozo wa busara utapigana vita.

Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.

19 Mmbea hufunua siri na kwa hiyo hupaswi kushirikiana na watu ambao huongea sana.

Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.

20 Kama mtu atamlaani baba yake au mama yake, taa yake itapulizwa katikati ya giza.

Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.

21 Urithi uliopatikana mwanzoni kwa haraka utakuwa na mema kidogo mwishoni.

Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.

22 Usiseme “Mimi nitakulipiza kwa kosa hili” Msubiri Yehova na yeye atakuokoa.

Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.

23 Yehova huchukia mizani isiyo sawa na vipimo vya udanganyifu si vizuri.

Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.

24 Hatua za mtu huongozwa na Yehova; namna gani basi ataifahamu njia yake?

La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?

25 Ni mtego kwa mtu kusema kwa pupa, “Kitu hiki ni kitakatifu” na kuanza kufikiri juu yake kwamba kina maana gani baada ya kufanya kiapo.

Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.

26 Mfalme mwenye busara huwapepeta waovu na huligeuza juu yao gurudumu la kupuria.

Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.

27 Roho ya mtu ni taa ya Yehova, hutafiti sehemu zake zote za ndani kabisa.

La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.

28 Agano la uaminifu na udhamini humhifadhi mfalme; kiti chake cha enzi hufanywa thabiti kwa upendo.

Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.

29 Utukufu wa watu vijana ni nguvu zao na fahari ya watu wazee ni mvi zao.

Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.

30 Mapigo yanayoleta kidonda huusafisha ubaya na vichapo hufanya sehemu za ndani kabisa kuwa safi.

Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.