Mithali 20

1 Divai ni dhihaka na kinywaji kikali ni mgomvi; anayepotea kwa kunywa hana busara.

De wijn is een spotter, de sterke drank is woelachtig; al wie daarin dwaalt, zal niet wijs zijn.

2 Kumwogopa mfalme ni kama kumwogopa simba kijana aungurumaye, yeyote anayemkasirisha hutoa fidia ya maish yake.

De schrik des konings is als het brullen eens jongen leeuws; die zich tegen hem vergramt, zondigt tegen zijn ziel.

3 Ni heshima kwa mtu yeyote kujiepusha na mafarakano, bali kila mpumbavu hurukia kwenye mabishano.

Het is eer voor een man, van twist af te blijven; maar ieder dwaas zal er zich in mengen.

4 Mtu mvivu halimi majira ya kipupwe; hutafuta mazao wakati wa mavuno lakini hapati kitu.

Om den winter zal de luiaard niet ploegen; daarom zal hij bedelen in den oogst, maar er zal niet zijn.

5 Makusudi ndani ya moyo wa mtu ni kama maji yenye kina, bali mtu mwenye ufahamu huyateka.

De raad in het hart eens mans is als diepe wateren; maar een man van verstand zal dien uithalen.

6 Mara nyingi mtu husema yeye ni mwaminifu, lakini ni nani awezaye kumpata yule mwaminifu?

Elk van de menigte der mensen roept zijn weldadigheid uit; maar wie zal een recht trouwen man vinden?

7 Mtu atendaye haki hutembea katika uaminifu wake na wana wake wanaofuata baada yake wanafuraha.

De rechtvaardige wandelt steeds in zijn oprechtheid; welgelukzalig zijn zijn kinderen na hem.

8 Mfalme anayeketi kwenye kiti cha hukumu akifanya kazi za kuhukumu hupembua kwa macho yake mabaya yote yaliyoko mbele yake.

Een koning, zittende op den troon des gerichts, verstrooit alle kwaad met zijn ogen.

9 Nani anayeweza kusema, “Nimeuweka safi moyo wangu; nipo huru na dhambi zangu”?

Wie kan zeggen: Ik heb mijn hart gezuiverd, ik ben rein van mijn zonde?

10 Mizani tofauti na vipimo visivyosawa - Yehova huvichukia vyote.

Tweeerlei weegsteen, tweeerlei efa is den HEERE een gruwel, ja die beide.

11 Hata kijana hujulikana kwa matendo yake, kwa mwenendo wake kama ni safi na uadilifu.

Een jongen zal ook door zijn handelingen zich bekend maken, of zijn werk zuiver, en of het recht zal wezen.

12 Masikio yanayosikia na macho yanayoona- Yehova aliyafanya yote.

Een horend oor, en een ziend oog heeft de HEERE gemaakt, ja, die beide.

13 Usipende usingizi au utakuwa masikini; fumbua macho yako na utakuwa na vyakula tele.

Heb den slaap niet lief, opdat gij niet arm wordt; open uw ogen, verzadig u met brood.

14 “Mbaya! Mbaya!” anasema mnunuzi, lakini akiondoka anajisifu.

Het is kwaad, het is kwaad! zal de koper zeggen; maar als hij weggegaan is, dan zal hij zich beroemen.

15 Ipo dhahabu na mawe ya thamani, lakini midomo yenye maarifa ni kito cha thamani.

Goud is er, en menigte van robijnen; maar de lippen de wetenschap zijn een kostelijk kleinood.

16 Chukua vazi kama mmiliki wake ataweka fedha kama dhamana kwa deni la mgeni, na lichukue kama anaweka dhamana kwa uzinifu.

Als iemand voor een vreemde borg geworden is, neem zijn kleed; en pand hem voor de onbekenden.

17 Mkate uliopatikana kwa ulaghai unaladha tamu, lakini baadaye kinywa chake kitajaa kokoto.

Het brood der leugen is den mens zoet; maar daarna zal zijn mond vol van zandsteentjes worden.

18 Mipango huimarishwa kwa ushauri na kwa mwongozo wa busara utapigana vita.

Elke gedachte wordt door raad bevestigd, daarom voer oorlog met wijze raadslagen.

19 Mmbea hufunua siri na kwa hiyo hupaswi kushirikiana na watu ambao huongea sana.

Die als een achterklapper wandelt, openbaart het heimelijke; vermeng u dan niet met hem, die met zijn lippen verlokt.

20 Kama mtu atamlaani baba yake au mama yake, taa yake itapulizwa katikati ya giza.

Wie zijn vader of zijn moeder vloekt, diens lamp zal uitgeblust worden in zwarte duisternis.

21 Urithi uliopatikana mwanzoni kwa haraka utakuwa na mema kidogo mwishoni.

Als een erfenis in het eerste verhaast wordt, zo zal haar laatste niet gezegend worden.

22 Usiseme “Mimi nitakulipiza kwa kosa hili” Msubiri Yehova na yeye atakuokoa.

Zeg niet: Ik zal het kwaad vergelden; wacht op den HEERE, en Hij zal u verlossen.

23 Yehova huchukia mizani isiyo sawa na vipimo vya udanganyifu si vizuri.

Tweeerlei weegsteen is den HEERE een gruwel, en de bedriegelijke weegschaal is niet goed.

24 Hatua za mtu huongozwa na Yehova; namna gani basi ataifahamu njia yake?

De treden des mans zijn van den HEERE; hoe zou dan een mens zijn weg verstaan?

25 Ni mtego kwa mtu kusema kwa pupa, “Kitu hiki ni kitakatifu” na kuanza kufikiri juu yake kwamba kina maana gani baada ya kufanya kiapo.

Het is een strik des mensen, dat hij het heilige verslindt, en na gedane geloften, onderzoek te doen.

26 Mfalme mwenye busara huwapepeta waovu na huligeuza juu yao gurudumu la kupuria.

Een wijs koning verstrooit de goddelozen, en hij brengt het rad over hen.

27 Roho ya mtu ni taa ya Yehova, hutafiti sehemu zake zote za ndani kabisa.

De ziel des mensen is een lamp des HEEREN, doorzoekende al de binnenkameren des buiks.

28 Agano la uaminifu na udhamini humhifadhi mfalme; kiti chake cha enzi hufanywa thabiti kwa upendo.

Weldadigheid en waarheid bewaren den koning; en door weldadigheid ondersteunt hij zijn troon.

29 Utukufu wa watu vijana ni nguvu zao na fahari ya watu wazee ni mvi zao.

Der jongelingen sieraad is hun kracht, en der ouden heerlijkheid is de grijsheid.

30 Mapigo yanayoleta kidonda huusafisha ubaya na vichapo hufanya sehemu za ndani kabisa kuwa safi.

Gezwellen der wonde zijn in den boze een zuivering, mitsgaders de slagen van het binnenste des buiks.