Mwanzo 27
1 Isaka alipozeeka na macho yake kuwa mazito kiasi cha kutokuona, alimwita Esau, mwanawe mkubwa, na akamwambia, “Mwanangu. Yeye akasema, “Mimi hapa.”
以撒年老，眼睛昏花，不能看見，就叫了他大兒子以掃來，說：「我兒。」以掃說：「我在這裏。」
2 Akamwambia, “Tazama, mimi nimezeeka. Sijui siku ya kufa kwangu.
他說：「我如今老了，不知道哪一天死。
3 Kwahiyo chukua silaha zako, podo lako na upinde wako, na uende uwandani ukaniwindie mnyama.
現在拿你的器械，就是箭囊和弓，往田野去為我打獵，
4 Uniandalie chakula kitamu, aina ile niipendayo, uniletee ili nikile na kukubariki kabla sijafa.
照我所愛的做成美味，拿來給我吃，使我在未死之先給你祝福。」
5 Basi Rebeka akasikia Isaka alipoongea na Esau mwanawe. Esau akaenda uwandani kuwinda mawindo na kuja nayo.
以撒對他兒子以掃說話，利百加也聽見了。以掃往田野去打獵，要得野味帶來。
6 Rebeka akaongea na Yakobo mwanawe na kumwambia, “Tazama, nimemsikia baba yako akiongea na Esau ndugu yako. Akasema,
利百加就對她兒子雅各說：「我聽見你父親對你哥哥以掃說：
7 'Niletee mnyama na unitengenezee chakula kitamu, ili nikile na kukubariki mbele za Yahwe kabla ya kufa kwangu.'
『你去把野獸帶來，做成美味給我吃，我好在未死之先，在耶和華面前給你祝福。』
8 Kwa hiyo sasa, mwanangu, usikilize sauti yangu kama ninavyokuagiza,
現在，我兒，你要照着我所吩咐你的，聽從我的話。
9 Nenda kundini, na uniletee wanambuzi wawili; nami nitaandaa chakula kitamu kutokana nao kwa ajili ya baba yako, kwa namna aipendayo.
你到羊群裏去，給我拿兩隻肥山羊羔來，我便照你父親所愛的給他做成美味。
10 Utakipeleka kwa baba yako, ili kwamba akile, na kukubariki kabla hajafa.”
你拿到你父親那裏給他吃，使他在未死之先給你祝福。」
11 Yakobo akamwambia Rebeka mama yake, “Tazama, Ndugu yangu Esau ni mtu mwenye manyoya, na mimi ni mtu laini.
雅各對他母親利百加說：「我哥哥以掃渾身是有毛的，我身上是光滑的；
12 Pengine baba yangu atanigusa, nami nitaonekana kama mdanganyifu kwake. Nami nitajiletea laana badala ya baraka.”
倘若我父親摸着我，必以我為欺哄人的，我就招咒詛，不得祝福。」
13 Mama yake akamwambia, “Mwanangu, acha laana yoyote iwe juu yangu. Wewe sikiliza sauti yangu, nenda, uniletee.”
他母親對他說：「我兒，你招的咒詛歸到我身上；你只管聽我的話，去把羊羔給我拿來。」
14 Hivyo Yakobo alikwenda na kuchukua wanambuzi na kuwaleta kwa mama yake, na mama yake akaandaa chakula kitamu, kama alichokipenda baba yake.
他便去拿來，交給他母親；他母親就照他父親所愛的做成美味。
15 Rebeka akachukua nguo nzuri za Esau, mwanawe mkubwa, alizokuwa nazo nyumbani mwake, na akamvika Yakobo, mwanawe mdogo.
利百加又把家裏所存大兒子以掃上好的衣服給她小兒子雅各穿上，
16 Akamvalisha ngozi ya mwanambuzi katika mikono yake na katika sehemu laini za shingo yake.
又用山羊羔皮包在雅各的手上和頸項的光滑處，
17 Akaweka katika mikono ya Yakobo kile chakula kitamu na mkate aliokuwa ameuandaa.
就把所做的美味和餅交在她兒子雅各的手裏。
18 Yakobo akaenda kwa baba yake na kumwambia, “Babangu.” Yeye akasema, “Mimi hapa; U nani wewe, mwanangu?”
雅各到他父親那裏說：「我父親！」他說：「我在這裏。我兒，你是誰？」
19 Yakobo akamwambia baba yake, “Mimi ni Esau mzaliwa wako wa kwanza; nimefanya kama ulivyoniagiza. Basi kaa na ule sehemu ya mawindo yangu, ili unibariki.”
雅各對他父親說：「我是你的長子以掃；我已照你所吩咐我的行了。請起來坐着，吃我的野味，好給我祝福。」
20 Isaka akamwambia mwanawe, “Imekuwaje umepata kwa haraka hivyo, mwanangu?” Akasema, “Ni kwa sababu Yahwe Mungu wako ameniletea.”
以撒對他兒子說：「我兒，你如何找得這麼快呢？」他說：「因為耶和華－你的上帝使我遇見好機會得着的。」
21 Isaka akamwambia Yakobo, “Njoo karibu nami, ili nikuguse, mwanangu, ili nijue kama kweli wewe ni mwanangu Esau au hapana.”
以撒對雅各說：「我兒，你近前來，我摸摸你，知道你真是我的兒子以掃不是。」
22 Yakobo akamkaribia Isaka baba yake; na Isaka akamgusa na kusema, “Sauti ni sauti ya Yakobo, lakini mikono ni mkikono ya Esau.”
雅各就挨近他父親以撒。以撒摸着他，說：「聲音是雅各的聲音，手卻是以掃的手。」
23 Isaka hakumtambua, kwa sababu mikono yake ilikuwa na manyoya, kama mikono ya Esau ndugu yake, hivyo Isaka akambariki.”
以撒就辨不出他來；因為他手上有毛，像他哥哥以掃的手一樣，就給他祝福；
24 Akasema, “Wewe kweli ni mwanangu Esau?” Naye akasema, “Ni mimi.”
又說：「你真是我兒子以掃嗎？」他說：「我是。」
25 Isaka akasema, “Kilete chakula kwangu, na nile mawindo yako, ili nikubariki.” Yakobo akakileta chakula kwake. Isaka akala, na Yakobo akamletea mvinyo, akanywa.
以撒說：「你遞給我，我好吃我兒子的野味，給你祝福。」雅各就遞給他，他便吃了，又拿酒給他，他也喝了。
26 Kisha Isaka baba yake akamwambia, “Sogea karibu nami na unibusu, mwanangu.”
他父親以撒對他說：「我兒，你上前來與我親嘴。」
27 Yakobo akasogea na kumbusu, naye akanusa harufu ya nguo zake na kumbariki. Akasema, “Tazama, harufu ya mwanangu ni kama harufu ya shamba alilolibariki Yahwe.
他就上前與父親親嘴。他父親一聞他衣服上的香氣，就給他祝福，說： 我兒的香氣 如同耶和華賜福之田地的香氣一樣。
28 Mungu akupe sehemu ya umande wa mbinguni, sehemu ya unono wa nchi, na wingi wa nafaka na mvinyo mpya.
願上帝賜你天上的甘露， 地上的肥土， 並許多五穀新酒。
29 Watu na wakutumikie na mataifa yainame chini yako. Uwe bwana juu ya ndugu zako, na wana wa mama yako wainame chini yako. Kila anayekulaani na alaaniwe; na kila anayekubariki abarikiwe.”
願多民事奉你， 多國跪拜你。 願你作你弟兄的主； 你母親的兒子向你跪拜。 凡咒詛你的，願他受咒詛； 為你祝福的，願他蒙福。
30 Mara Isaka alipomaliza kumbariki Yakobo, na Yakobo ndo ametoka mbele ya Isaka baba yake, Esau ndugu yake akaja kutoka kuwinda.
以撒為雅各祝福已畢，雅各從他父親那裏才出來，他哥哥以掃正打獵回來，
31 Yeye pia akaandaa chakula kitamu na kukileta kwa baba yake. Akamwambia baba yake, “Baba, inuka na ule baadhi ya mawindo ya mwanao, ili uweze kunibariki.”
也做了美味，拿來給他父親，說：「請父親起來，吃你兒子的野味，好給我祝福。」
32 Isaka baba yake akamwambia, “U nani wewe? Akasema, “Mimi ni mwanao, Esau, mzaliwa wako wa kwanza.”
他父親以撒對他說：「你是誰？」他說：「我是你的長子以掃。」
33 Isaka akatetemeka sana na kusema, “Alikuwa nani aliyewinda mawindo nakuniletea? Nilikula chote kabla haujaja, nami nimembariki. Atabarikiwa, kwa kweli.”
以撒就大大地戰兢，說：「你未來之先，是誰得了野味拿來給我呢？我已經吃了，為他祝福；他將來也必蒙福。」
34 Esau aliposikia maneno ya baba yake, akalia kwa kilio kikubwa na cha uchungu sana, na akamwambia baba yake, “Unibariki nami, mimi pia, babangu.”
以掃聽了他父親的話，就放聲痛哭，說：「我父啊，求你也為我祝福！」
35 Isaka akasema, “Ndugu yako alikuja hapa kwa hila na amechukua baraka yako.”
以撒說：「你兄弟已經用詭計來將你的福分奪去了。」
36 Esau akasema, “Je hakuitwa Yakobo kwa haki? Kwa maana amenidanganya mara mbili hizi. Alichukua haki ya uzaliwa wangu wa kwanza, na tazama, sasa amechukua baraka yangu.” Na akasema, “Je haukuniachia baraka?
以掃說：「他名雅各，豈不是正對嗎？因為他欺騙了我兩次：他從前奪了我長子的名分，你看，他現在又奪了我的福分。」以掃又說：「你沒有留下為我可祝的福嗎？」
37 Isaka akajibu na kumwambia Esau, “Tazama, nimemfanya kuwa bwana wako, na nimempa ndugu zake kuwa watumishi wake. Na nimempa nafaka na divai. Je nikufanyie nini mwanangu?
以撒回答以掃說：「我已立他為你的主，使他的弟兄都給他作僕人，並賜他五穀新酒可以養生。我兒，現在我還能為你做甚麼呢？」
38 Esau akamwambia babaye, “Je hauna hata baraka moja kwa ajili yangu, babangu? Nibariki nami, hata mimi pia, babangu.” Esau akalia kwa sauti.
以掃對他父親說：「父啊，你只有一樣可祝的福嗎？我父啊，求你也為我祝福！」以掃就放聲而哭。
39 Isaka baba yake akajibu na kumwambia, “Tazama, mahali unapoishi patakuwa mbali na utajiri wa nchi, mbali na umande juu angani.
他父親以撒說： 地上的肥土必為你所住； 天上的甘露必為你所得。
40 Kwa upanga wako utaishi, nawe utamtumikia ndugu yako. lakini utakapoasi, utaiondoa nira yake shingoni mwako.”
你必倚靠刀劍度日， 又必事奉你的兄弟； 到你強盛的時候， 必從你頸項上掙開他的軛。
41 Esau akamchukia Yakobo kwa sababu ya baraka ambayo baba yake alimpa. Esau akajisemea moyoni, “Siku za maombolezo kwa ajili ya baba yangu zinakaribia; baada ya hapo nitamwua Yakobo ndugu yangu.”
以掃因他父親給雅各祝的福，就怨恨雅各，心裏說：「為我父親居喪的日子近了，到那時候，我要殺我的兄弟雅各。」
42 Rebeka akaambiwa maneno ya Esau mwanawe mkubwa. Hivyo akatuma na kumwita Yakobo mwanawe mdogo na kumwambia, “Tazama, Esau ndugu yako anajifariji juu yako kwa kupanga kukuuwa.
有人把利百加大兒子以掃的話告訴利百加，她就打發人去，叫了她小兒子雅各來，對他說：「你哥哥以掃想要殺你，報仇雪恨。
43 Kwa hiyo sasa, mwanangu, unisikie na kukimbilia kwa Labani, ndugu yangu, huko Harani.
現在，我兒，你要聽我的話：起來，逃往哈蘭、我哥哥拉班那裏去，
44 Ukae naye kitambo, mpaka hasira ya ndugu yako itakapopungua,
同他住些日子，直等你哥哥的怒氣消了。
45 hata hasira ya ndugu yako itakapokuondokea, na kusahau ulivyomtenda. Kisha nitatuma na kukurudisha kutoka pale. Kwa nini niwapoteze ninyi nyote katika siku moja?
你哥哥向你消了怒氣，忘了你向他所做的事，我便打發人去把你從那裏帶回來。為甚麼一日喪你們二人呢？」
46 Rebeka akamwambia Isaka, “Nimechoka na maisha kwa sababu ya hawa binti za Hethi. Ikiwa Yakobo atachukua mmojawapo wa binti wa Hethi kuwa mkewe, kama wanawake hawa, baadhi ya binti za nchi, maisha yatakuwa na maana gani kwangu?”
利百加對以撒說：「我因這赫人的女子連性命都厭煩了；倘若雅各也娶赫人的女子為妻，像這些一樣，我活着還有甚麼益處呢？」
