Mithali 1
1 Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Kwa kupata hekima na nidhamu; kwa kufahamu maneno ya busara;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 kwa kujipatia nidhamu na busara, kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 huwapa busara wajinga, maarifa na akili kwa vijana;
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao, wenye kupambanua na wapate mwongozo;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 kwa kufahamu mithali na mifano, misemo na vitendawili vya wenye hekima.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa, lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako, wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako, na mkufu wa kuipamba shingo yako.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi, usikubaliane nao.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Kama wakisema, “Twende tufuatane; tukamvizie mtu na kumwaga damu, njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Tutapata aina zote za vitu vya thamani na kujaza nyumba zetu kwa nyara.
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Njoo ushirikiane nasi, vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Mwanangu, usiandamane nao. Usiweke mguu wako katika njia zao,
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi, ni wepesi kumwaga damu.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu wakati ndege wote wanakuona!
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe; hujivizia tu wenyewe!
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila; huuondoa uhai wa wale wenye mali.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Hekima huita kwa sauti kuu barabarani, hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 kwenye makutano ya barabara za mji zenye makelele mengi hupaza sauti, kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 “Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini? Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha, na wapumbavu kuchukia maarifa?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu, ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu na kuwafahamisha maneno yangu.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita na hakuna yeyote aliyekubali niliponyoosha mkono wangu,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote na hamkukubali karipio langu,
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 mimi nami nitawacheka katika maafa yenu, nitawadhihaki wakati janga litawapata:
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 wakati janga litawapata kama tufani, wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli, wakati dhiki na taabu zitawalemea.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 “Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu; watanitafuta lakini hawatanipata.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Kwa kuwa walichukia maarifa, wala hawakuchagua kumcha Bwana,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu, na kukataa maonyo yangu,
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa matunda ya hila zao.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua, nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama, atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
