< 1 Reyes 20 >

1 Entonces Ben-adad, rey de Siria, reunió a todo su ejército, y treinta y dos reyes con él, y caballos y carruajes de guerra; subió e hizo la guerra a Samaria, cerrándola.
Hiche phatlai sung hin, Syria lengpa Benhadad in asepaite jouse akomin chuleh leng somthum le nin asakol holeh akangtalai jouse pumin apanhun, hiti hin Benhadad chu Samaria sat din akitol’un, Israelte khopi kulpi Samaria chu aum uvin gal in anokhum tauvin ahi.
2 Y envió representantes a la ciudad de Acab, rey de Israel;
Benhadad in Israel lengpa Ahab hengah mi asollin, thu ana thot in, “Hiche Benhadad kiti pan kasei ahi,
3 Y le dijeron: Ben-adad dice: Tu plata y tu oro son míos y tus esposas e hijos son míos.
Na insunga na sana leh na dangka chuleh najite le nachate apha lai chengse chu keiya hidiu ahitai,” agatisah tai.
4 Y el rey de Israel le envió una respuesta diciendo: Como digas, mi señor rey, es tuyo todo lo que tengo.
Chunin Israel lengpan adonbut in, “Kapu lengpan nasei ho chu adih soh keije kanei jouse hi nanga ahi,” ati.
5 Luego volvieron los representantes a Acab y dijeron: Estas son las palabras de Ben-adad: “Te envié diciendo: Tienes que darme tu plata, tu oro, tus esposas y tus hijos;
Benhadad in gangtah in adonbutna thu chu athot kit in, “Hiche Benhadad keima thuthot ahi, na sana leh na dangka chu leh naji na chate neipeh ding ahi tia, thu kapehsa nahitai.
6 Pero mañana enviaré a mis sirvientes a estas horas, para que busquen en tu casa y en las casas de tu pueblo, y todo lo que sea agradable a sus ojos lo tomarán para sí.
Ahinlah, jing nikho tuphat tah leh, naleng inpi le navaipote in jouse khol’a thil manlua agel jouseu kilah dia kavaipote kahinsol ding ahi,” agatisah kit in ahi.
7 Entonces el rey de Israel envió a todos los hombres responsables de la tierra, y dijo: Ahora tomarán nota y verán el mal propósito de este hombre: envió por mis esposas y mis hijos, mi plata y mi oro, y no los retuve.
Hiche jou chun Ahab in agamsung upa chingthei ho jouse akhomin, amaho koma chun, “Veuvin hichepa hin eisuboi lheh jeng un ahi! Aman aki ngeh bangin keiman ka sana leh ka dangka chu leh kaji ka chate chu kana phalpeh tan ahi,” ati.
8 Y todos los hombres responsables y la gente le dijeron: No le prestes atención ni hagas lo que él dice.
Amipite leh upa chingthei ho chun, “Hiche kal val chun imacha phalpeh tahih in,” atipeh un ahi.
9 Entonces dijo a los representantes de Ben-adad: Di a mi señor el rey: Todas las órdenes que enviaste la primera vez haré; Pero esta cosa no puedo hacer. Y los representantes volvieron con esta respuesta.
Hichun Ahab in Benhadad sottol le ho koma chun, “Kapu lengpa koma chun hiti hin seipeh tauvin, amasa’a nathil ngeh ho chu ka phalpeh jeng e, ahinlah tua achaina’a nathil ngeh hovang hi kasang theipoi,” ati. Hiti chun sottole ho chun hiche thu chu apo uvin Benhadad hengah akile tauvin ahi.
10 Entonces Ben-adad envió a él, diciendo: Que el castigo de los dioses sea mío, si queda suficiente polvo de Samaria para que toda la gente a mi servicio tome algo en sus manos.
Hichun Benhadad in Ahab chu hiti hin thu athot kit’e, “Keiman na khopi Samaria hi vogoihel’a ahalsi sia khut’a choidoh kham mihem kahin puilut ding kasuhmang ding ahi. Hichu kaboldoh lou le ka hou pathenten eithat jeng hen!” ati.
11 Y respondiendo el rey de Israel, díganle: No cantes victoria antes de tiempo.
Israel lengpa Ahab in ahin donbut in, “Galmun’a galsat dia sepai khat in a chemjam akipoh nung’a, galsat chaisa ho ham hoithoa thucheng chu bol ngai ahipoi, tin seipeh un,” ati.
12 Ahora, cuando esta respuesta fue dada a Ben-adad, estaba bebiendo con los reyes en las tiendas, y dijo a sus hombres: “Toma tus posiciones”. Así que se pusieron en posición de atacar el pueblo.
Benhadad leh apanpi leng dangho toh, ponbuh sunga ju ana donlai tah'un, Ahab donbutna thucheng chu aja tauvin ahi. Hichun Benhadad chun asepaite kom’ah galsat din kigo uvintin thu ape tan ahi. Hijeh chun khopi chu nokhum dingin akigo tauvin ahi.
13 Entonces un profeta se acercó a Acab, rey de Israel, y le dijo: El Señor dice: ¿Has visto todo este gran ejército? Mira, lo entregaré hoy en tus manos, y verás que yo soy el Señor.
Hiche kah lah chun, themgao khat Israel lengpa Ahab kimupi din achen, “Pakaiyin hiti hin thu aseiye, ‘Hiche galmi hon tamtah hokhu numu am? Tunia amaho khu nangma khutna ka pehdoh ding chule galjona na nei ding ahi. Hiteng chuleh nangman keima hi Pakai kitipa chu kahi nei hetdoh ding ahi,” ati.
14 Y Acab dijo: ¿Por quién? Y él dijo: el Señor dice: Por los siervos de los jefes que están sobre las divisiones de la tierra. Luego dijo: ¿Por quién se iniciará la lucha? Y él respondió: Por ti.
Hichun Ahab in, “Ipiti ahinbol ding ham?” tin adong in ahi. Chuin themgaopa chun ahin donbut in, “Gambih vaipo ho noija khangthah hon abol diu ahi,” atin ahile, Ahab in, “Keihon kasat masat diu ham?” tin adongkit in ahile, thempupan, “Henge nanghon nasat masat diu ahi,” ati
15 Entonces reunió a los siervos de todos los jefes que estaban sobre las divisiones de la tierra, doscientos treinta y dos de ellos; y después de ellos, reunió a todo el pueblo, a todos los hijos de Israel, siete mil.
Hichun Ahab in gambih vaipo ho chu asimtoh leh, mi jani le somthum le ni ahiuvin ahi. Chujouvin Israel sepai jouse chu asimtoh leh sang sagi alhing in ahi.
16 Y a medio día salieron. Pero Ben-adad estaba bebiendo en las tiendas con los treinta y dos reyes que lo estaban ayudando.
Sunkim dontah chun, Benhadad leh aki loipi Leng som le ni hochun aponbuh sung uvah ju anadon khom’un ahi.
17 Y los servidores de los jefes que estaban sobre las divisiones de la tierra fueron los primeros; y cuando Ben-adad envió, le dieron la noticia, diciendo: Han salido hombres de Samaria.
Hichun gambih lamkaiho chu khopi sunga kon chun ahung kitoldoh masapen un ahileh, Benhadad sepai ho chun akom a Samaria konin sepai phabep ahung kitol doh uve atin ahileh,
18 Y él dijo: Si han salido por la paz, tómenlos vivos, y si han salido por la guerra, tómenlos vivos.
Benhadad in, “Amaho chu chamna a hung hiu hen lang, galsat dinga hung hi jong leu ahing in man poupouvin,” ati.
19 Entonces los siervos de los jefes de las divisiones de la tierra salieron del pueblo, y el ejército los siguió.
Ahinlah sepaite apumpi ahin, gambih lamkaiho ahin, abon’un galsat dingin ahung kondoh tauvin ahi.
20 Y cada uno de ellos mató a un contrario, y los sirios huyeron con Israel tras ellos; y Ben-adad, rey de Siria, escapó a salvo con un caballo con sus jinetes.
Israel sepaite chun Syria sepai akimaitopi cheh u athat’un ahile, Syria sepaiho chu ati’u ajan, ajam mang gam tauvin ahi. Hichun Israelten anungdel’un ahileh Benhadad lengpa leh sakol kangtalaiya touthem phabep chu anajam doh man’un ahi.
21 Salió el rey de Israel y tomó los caballos y los carros de guerra, e hizo una gran destrucción entre los sirios.
Ahiyeng vang'in, Israel lengpa chun Syria sakol dang holeh sakol kangtalai ho chu ana ban suhmang peh tan ahi.
22 Entonces el profeta se acercó al rey de Israel y le dijo: Ahora, hazte fuerte y cuida lo que haces, o dentro de un año, el rey de Siria volverá contra ti.
Phat chomkhat jouvin themgaopa chun, Ahab Lengpa kom ah, “Na hung nokhum kit di’u ahin kigingphan, Syria lengpa chun khovei chavang phatleh hung kit ding ahi hijeh chun thilho kigontoh in,” ati.
23 Entonces los siervos del rey de Siria les dijo: Su dios es un dios de los montes; es por eso que eran más fuertes que nosotros: pero si los atacamos en las tierras bajas, ciertamente seremos más fuertes que ellos.
Agal-lal jou nung in, agal lamkai hon Benhadad jah’a, “Israelte Pathen hi thinglhang gam Pathen ahiuve, hijeh achu thinglhanga eijo’u ahi. Phaicham a kisatpi leuhen bailamtah a gal ijo jeng diu ahi,” atiuve.
24 Esto es lo que tienes que hacer: quitar a los reyes de sus posiciones y poner a los capitanes en sus lugares;
“Hiche chung’a a bou hin leng ho athunei nauva konin haisah in lang, akhel in sepai lamkai ho pansah in,” atiuve.
25 Y reúne otro ejército como el que vino a la destrucción, caballo por caballo y carruaje por carruaje; y hagamos la guerra contra ellos en las tierras bajas, y ciertamente seremos más fuertes que ellos. Y él escuchó lo que decían, y así lo hizo.
“Sepai alhasam jat hi subulhing kit’in, sepaite sakol leh kangtalai te atil ajat maman subulhing kit in, chuteng leh phaicham ah kisatpi leu veng kajo teidiu ahi,” atiuve. Hitichun Benhadad in jong angaichat bang’un abolpeh soh tan ahi.
26 Entonces, un año después, Ben-adad reunió a los sirios y fue a Afec para hacer la guerra a Israel.
A kumkit chavang lai ahiphat in, Syria sepaite asemtoh sohkeiyin Israelte kisatpi dingin tuchung hin Aphek lang jon tauvin ahi.
27 Y se juntaron los hijos de Israel, y se preparó las provisiones, y fueron contra ellos; todos los hijos de Israel eran como dos pequeños rebaños de cabras delante de ellos, porque todo el país estaba lleno de sirios.
Isrtaelte jong aki semtoh un, neh leh chah jong hoitah’in akigon toh’un, galsat dingin ahung kitol tauve in ahi. Ahinlah Israel sepaite alhomdan uchu, kelcha hon lhomcha ni kijotna toh abang un ahi. Syria sepaite vang chu gamsung pumpi adim lha jeng un ahi.
28 Entonces un hombre de Dios se acercó y dijo al rey de Israel: El Señor dice: Porque los sirios han dicho: el Señor es un dios de los montes y no de los valles; Pondré todo este gran ejército en tus manos, y verás que yo soy el Señor.
Hichun Pathen mipa chun Israel lengpa kom’ah achen, “Pakaiyin hiti hin aseiye, Syria sepaiten hiti hin aseiyun ahi, a Pakai’u khu thinglhang Pathen ahin, phaicham Pathen ahipoi. Hijeh chun hiche sepai tamtah tehi kajopeh diu ahi, chutengleh nang hon Pakai kahi chu nei het doh dio ahi,” ati.
29 Ahora, los dos ejércitos mantuvieron sus posiciones uno frente al otro durante siete días. Y en el séptimo día se inició la lucha; y los hijos de Israel pusieron a la espada cien mil soldados sirios en un día.
Hiche galmi teni hin nisagi sungin kimai ngat ton ngahmun akisem’un, anaum un ahi. Ni sagi lhin nin akisat to pan tauvin ahi. Israelten nikhat sungin Syriate keng sepai hochu sang jakhat anathat’un ahi.
30 Pero el resto fue en vuelo a Afec, al pueblo, donde se derrumbó un muro sobre los veintisiete mil que aún vivían. Y Ben-adad se fue en vuelo a la ciudad, a una habitación interior.
Adangse chu Aphek khopi sung’ah ajamlut un ahi, ahin akulpi pal’u chu ahin chimkhum un ahile, mi sang somni le sagi jen athiuvin ahi. Benhadad chu khopi sung’a ajam lut’in, indan sung nung khat’ah akisel tan ahi.
31 Entonces sus siervos le dijeron: Se dice que los reyes de Israel están llenos de misericordia; luego nos pondremos ropas ásperas en los lomos y cuerdas sobre nuestras cabezas, e iremos al rey de Israel; Puede ser que él perdone tu vida.
Benhadad sepai lamkai hon akom’ah, “Hepu Israel lengte hi mikhoto athem un ahi, hijeh chun eihon khaodip pon i-taibuh uva kiveiju hitin, i-luchang uva khaohol kiveiju hitin chuteng leh Israel lengpa henga chun, ga lut jeng tem uhite, ajeh chu ama khun na hinghoi jeng maithei ahi,” atiuve.
32 Entonces se pusieron ropas ásperas en los lomos y una cuerda en la cabeza, y se acercaron al rey de Israel y le dijeron: Tu siervo Ben-adad dice: Déjame ahora que guarde mi vida. Y él dijo: ¿Vive todavía? él es mi hermano.
Hijeh chun amahon ataibuh dung’uva khaodip pon akiveijun, aluchung uva khaohol aki khu uvin, Israel lengpa henga chun acheuvin, “Nasohpa Benhadad chun aseijin, na heng’a kahung tao ahi, neihing hoi tei teijin,” atin tin asei tauve. Hichun Ahab chun adong in, “Benhadad chu hing na lai ham? Ama chu ka sopipa ahibouve,” ati tai.
33 Entonces los hombres lo tomaron como una señal, y rápidamente tomaron sus palabras; Y dijeron: Ben-adad es tu hermano. Entonces él dijo: Ve y tráelo. Entonces Ben-adad salió y lo hizo subir a su carruaje.
Benhadad sepaiten Ahab’in asei chu thilpha ahi tin akilah un, gantah in, “Henge, na sopipa Benhadad ahi,” atiuvin aban ipi ahinsei em ti angah un ahile, Ahab in amaho jah’a chun, “Cheuvin lang, hinpuidoh un,” ati. Chuin Benhadad ahunglhun phat’in, Ahab in a kangtalai chung’ah akaldoh sah in ahi.
34 Y Ben-adad le dijo: Los pueblos que mi padre tomó de tu padre te devolveré; y puedes hacer calles para ti en Damasco como lo hizo mi padre en Samaria. Y en cuanto a mí, al precio de este acuerdo me dejarás ir. Así que hizo un acuerdo con él y lo dejó ir.
Hichun Benhadad in Ahab jah’a, “Kapan napa akona ana lahpeh khopi ho jouse chu abonchan keiman nangma nale kit tang’e, chule nangman kapa in Samaria khopi sung’a abolna bang bangin nangin jong, Damascus khopi sunga kai-lhang tampi na semdoh thei ahi,” ati. Chuin Ahab in, “Hitobang ding chun kenjong nangma nalha tang’e,” atin ahi. Hiti chun Ahab in Benhadad chutoh kitepna asem tan, ama jong alhadoh tai.
35 Y un hombre de los hijos de los profetas dijo a su prójimo por la palabra del Señor: Dame una herida. Pero el hombre no lo hizo.
Pakaiyin themgao hon lah’a mikhat chu midang khat kom’ah thu aseisah in, “Nei sat’in,” ati. Ahin mipa chun themngaopa sat ding chun anompoi.
36 Entonces él le dijo: Porque no has escuchado la voz del Señor, enseguida, cuando te hayas ido, un león te matará. Y cuando se fue, enseguida un león vino corriendo hacia él y lo mató.
Hichun themgaopan ama komah, “Pakai Pathen thupeh nanit loujeh in, keima neidalhah lhah teng le sakeiyin natha ding ahitai,” ati. Hitichun agah dalhah leh keipi khat in athat tan ahi.
37 Entonces se encontró con otro hombre y dijo: Dame una herida. Y el hombre le dio un golpe hiriéndolo.
Hijouchun themgaopa chun midang chom khat komah, “Nei sat’in,” ati. Hichun themgaopa chu asat in, asattel jeng in ahi.
38 Entonces el profeta se fue y, cubriéndose los ojos con él vendaje para la cabeza, se cubrió el rostro y se sentó junto a la carretera, esperando al rey.
Hichun Themgaopan ponin mai akitom in, limput akhel’in, Israel lengpa hungna ding lampia ana ngah tan ahi.
39 Cuando el rey pasó, clamándole, dijo: Tu siervo salió a pelear; y un hombre se me acercó con otro hombre y me dijo: retén a este hombre: si por casualidad se escapa, tu vida será el precio de su vida, o tendrás que dar un talento de plata como pago.
Lengpan ahung phat in themgaopan ahin kouvin, “Hepu keima gal kiha satna laitah’a chun kana jaovin, phulou helouvin mikhat in gal hing khat ahinkai jin, amapa hi phaten anaching tup’in, itiham khatna na lhaso’a ahileh nathi ding ahilouleh dangka talent khat naleu ding ahi, ahung ti,” tin aseipeh tan ahi.
40 Pero mientras tu siervo giraba en esta dirección, él se había ido. Entonces el rey de Israel le dijo: Tú eres responsable; Has tomado la decisión contra ti mismo.
“Ahinlah keiman thilkhat bolla kakisahlal laitah in, amachu ana jamdoh tan ahi,” ati. Hichun lengpan, “Achutileh nangma thepmo hichula, nangman nachunga thutanna nakiluilut ahitai,” tin adonbut in ahi.
41 Luego, rápidamente se quitó el vendaje de los ojos; y el rey de Israel vio que él era uno de los profetas.
Hichun themgaopa chun amit kitom chu ahin ladoh’in ahileh, lengpan themgao ho lah’a khat ahi tichu ahedoh tan ahi.
42 Y él le dijo: Estas son las palabras del Señor: Porque has soltado de tus manos al hombre que yo había maldecido, tu vida será quitada por su vida y tu pueblo por su pueblo.
Chuin Themgaopa chun, “Pakaiyin hitihin aseiye, keiman na suhmang ding ahi kati pachu nalhaso jeh in tua hi nangma amakhel’a nathi ding ahitai chuleh ama mite khel’a nangma mite thi diu ahitai,” ati.
43 Entonces el rey de Israel regresó a su casa, amargado y enojado, y fue a Samaria.
Hichun Israel lengpa chu lung hangtah leh maithim ketkut in a inlam ajon tan ahi.

< 1 Reyes 20 >