Proverbios 1
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Para conocer sabiduría y castigo; para entender las razones prudentes;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 para recibir el castigo de prudencia, justicia, juicio y equidad;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 para dar prudencia a los simples, y a los jóvenes inteligencia y consejo.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Si el sabio los oyere, aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus enigmas.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 El principio del conocimiento es el temor del SEÑOR; los locos despreciaron la sabiduría y el castigo.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y protección a tu cuello.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a alguno para matarle, acechemos al inocente sin razón;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 hallaremos riquezas de toda clase, llenaremos nuestras casas de despojos;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa,
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 porque sus pies correrán al mal, e irán presurosos a derramar sangre.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 mas ellos a su propia sangre espían, y a sus propias almas ponen asechanza.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Tales son las sendas de todo el que codicia la ganancia, la cual prenderá la vida de sus poseedores.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 La sabiduría clama de fuera; en las plazas da su voz;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 ¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los locos aborrecerán la ciencia?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Volveos a mi reprensión; he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 antes desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión;
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 también yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Entonces me llamarán, y no responderé; me buscarán de mañana, y no me hallarán;
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 por cuanto aborrecieron el conocimiento, y no escogieron el temor del SEÑOR,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Comerán, pues, del fruto de su camino, y de sus consejos se hartarán.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los locos los echará a perder.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado del temor del mal.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
