Proverbios 18

1 SEGÚN [su] antojo busca el que se desvía, y se entremete en todo negocio.

کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە، بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە.

2 No toma placer el necio en la inteligencia, sino en lo que su corazón se descubre.

گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت، بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە.

3 Cuando viene el impío, viene también el menosprecio, y con el deshonrador la afrenta.

بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت، لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی.

4 Aguas profundas son las palabras de la boca del hombre; y arroyo revertiente, la fuente de la sabiduría.

قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە، بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە.

5 Tener respeto á la persona del impío, para hacer caer al justo de [su] derecho, no es bueno.

نە لایەنگری خراپەکار باشە، نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری.

6 Los labios del necio vienen con pleito; y su boca á cuestiones llama.

لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە، دەمی بانگی لێدان دەکات.

7 La boca del necio es quebrantamiento para sí, y sus labios son lazos para su alma.

دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی، لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی.

8 Las palabras del chismoso parecen blandas, y descienden hasta lo íntimo del vientre.

قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

9 También el que es negligente en su obra es hermano del hombre disipador.

ئەوەی سست بێت لە کارەکەی برای وەستای وێرانکردنە.

10 Torre fuerte es el nombre de Jehová: á él correrá el justo, y será levantado.

ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە، کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت.

11 Las riquezas del rico son la ciudad de su fortaleza, y como un muro alto en su imaginación.

سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو.

12 Antes del quebrantamiento se eleva el corazón del hombre, y antes de la honra es el abatimiento.

پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە، بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە.

13 El que responde palabra antes de oir, le es fatuidad y oprobio.

ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی.

14 El ánimo del hombre soportará su enfermedad: mas ¿quién soportará al ánimo angustiado?

ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟

15 El corazón del entendido adquiere sabiduría; y el oído de los sabios busca la ciencia.

دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت، گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات.

16 El presente del hombre le ensancha [el camino], y le lleva delante de los grandes.

دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات.

17 El primero en su propia causa [parece] justo; y su adversario viene, y le sondea.

ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت، هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە.

18 La suerte pone fin á los pleitos, y desparte los fuertes.

تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

19 El hermano ofendido [es más tenaz] que una ciudad fuerte: y las contiendas [de los hermanos] son como cerrojos de alcázar.

خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە، ناکۆکیش وەک شمشیرەی دەروازەی قەڵایە.

20 Del fruto de la boca del hombre se hartará su vientre; hartaráse del producto de sus labios.

لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت، لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات.

21 La muerte y la vida están en poder de la lengua; y el que la ama comerá de sus frutos.

مردن و ژیان بە دەست زمانە، ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات.

22 El que halló esposa halló el bien, y alcanzó la benevolencia de Jehová.

ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

23 El pobre habla con ruegos; mas el rico responde durezas.

هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە.

24 El hombre [que tiene] amigos, ha de mostrarse amigo: y amigo hay más conjunto que el hermano.

پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات، بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە.