< 1 Corintios 15 >

1 ADEMÁS os declaro, hermanos, el evangelio que os he predicado, el cual también recibisteis, en el cual también perseveráis;
Toronoo susue nggara, e! Au nau nggi misinedꞌa Lamatualain Hara-lii Malolen fo au ufadꞌe neu nggi eniꞌ a dalahulun. Hei simbo mala ma miꞌitataaꞌ tungga mikindoo neu Hara-liiꞌ naa.
2 Por el cual asimismo, si retenéis la palabra que os he predicado, sois salvos, si no creísteis en vano.
Huu Hara-lii naa, mana fee masoi-masodꞌaꞌ neu nggi, sadꞌi ama toꞌu mihereꞌ mikindoo e. Te mete ma ama nda mimihere mikindoo neu Lamatualain sa, hei nemehere mara, parsumaꞌ a.
3 Porque primeramente os he enseñado lo que asimismo recibí: Que Cristo fué muerto por nuestros pecados, conforme á las Escrituras;
Au o unori basa nggi dala-dala pantin seli, fo dalahulun atahori parna ranori neu au boe. Naeni: Kristus, fo Lamatualain haitua nemaꞌ a, mate de fee masoi-masodꞌaꞌ neu nggita mia sala-kilu tara ena, nandaa tebꞌe onaꞌ Lamatualain Susura Meumaren suraꞌ eniꞌ a lele uluꞌ a.
4 Y que fué sepultado, y que resucitó al tercer día, conforme á las Escrituras;
Boe ma ara raꞌoi E. Basa de, fini esan ma, Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ E, nandaa tebꞌe onaꞌ Lamatualain Susura Meumaren suraꞌ memaꞌ eniꞌ a lele uluꞌ a.
5 Y que apareció á Cefas, y después á los doce.
Basa ma, Kristus natudꞌu Aon neu Petrus. Ana o natudꞌu Aon neu ana mana tungga ka sana hulu rua nara boe.
6 Después apareció á más de quinientos hermanos juntos; de los cuales muchos viven aún, y otros son muertos.
Lao esa ma, Ana natudꞌu aon neu atahori mamahereꞌ natun lima lenaꞌ. Basa se rita E! Mia sira e, hambu hetar feꞌe masodꞌaꞌ ra. Akaꞌ ruma mate ena.
7 Después apareció á Jacobo; después á todos los apóstoles.
Basa ma, Ana natudꞌu aon neu aꞌa Yakobis boe. Boe ma natudꞌu aon neu basa dedꞌenu nara.
8 Y el postrero de todos, como á un abortivo, me apareció á mí.
Naa! Au mana ita e uꞌubꞌui oe-oeꞌ. Huu au onaꞌ ana muriꞌ nene bonggiꞌ neꞌebꞌuit.
9 Porque yo soy el más pequeño de los apóstoles, que no soy digno de ser llamado apóstol, porque perseguí la iglesia de Dios.
Lamatuaꞌ dedꞌenun laen ra, basa se pantin lenaꞌ au. Mete ma tungga matetun, au nda undandaa dadꞌi dedꞌenun sa. Huu feꞌesaꞌan, au mana tao uꞌusususaꞌ ma poko-paru Lamatuaꞌ atahori nara sia bee-bꞌee.
10 Empero por la gracia de Dios soy lo que soy: y su gracia no ha sido en vano para conmigo; antes he trabajado más que todos ellos: pero no yo, sino la gracia de Dios que fué conmigo.
Te Lamatualain natudꞌu rala malolen neu au. Boe ma Ana mana tao au dadꞌi onaꞌ ia. Leleꞌ Ana tao dala maloleꞌ soaꞌ neu au, Ana nda ngganggari fai no hie-hieꞌ a sa. Maꞌabꞌuin ma, au mana ue-tao lenaꞌ basa se! Tao-tao te au nda mana tao ues naa sa, te Lamatualain rala malolen mana ue-tao sia masodꞌa ngga.
11 Porque, ó [sea] yo ó [sean] ellos, así predicamos, y así habéis creído.
Dadꞌi nda pantin sa au mana unori, do dedꞌenuꞌ laen ra mana ranori sa. Huu basa hai minori dalaꞌ ona esaꞌ. Hai dui-bꞌengga atahori soꞌal Lamatuaꞌ Hara-lii Malolen nekendooꞌ a. Huu naa, hei mimihere neu Hara-lii Maloleꞌ mana ona esaꞌ naa.
12 Y si Cristo es predicado que resucitó de los muertos, ¿cómo dicen algunos entre vosotros que no hay resurrección de muertos?
Hai biasa minori mae, Kristus, fo Lamatualain haitua nemaꞌ naa, nasodꞌa baliꞌ mia mamaten ena. Dadꞌi taꞌo bee de hei ruma mae, “Atahori mana mateꞌ ra, nda rasodꞌa baliꞌ sa”? Netehuun saa?
13 Porque si no hay resurrección de muertos, Cristo tampoco resucitó:
Huu mete ma atahori mana mateꞌ ra nda rasodꞌa baliꞌ sa, eni sosoan nae, Kristus o nda nasodꞌa baliꞌ sa boe!
14 Y si Cristo no resucitó, vana es entonces nuestra predicación, vana es también vuestra fe.
Ma mete ma Kristus nda nasodꞌa baliꞌ sa, basa-bꞌasa saa fo hai biasa minori neu atahori ra, nda naꞌena ngguna sa. Ma nemehere mara neu E, parsumaꞌ a!
15 Y aun somos hallados falsos testigos de Dios; porque hemos testificado de Dios que él haya levantado á Cristo; al cual no levantó, si en verdad los muertos no resucitan.
Mete ma tebꞌe atahori mates ra nda rasodꞌa baliꞌ sa, na, hai o dadꞌi mana sakasii ombo-koson soꞌal Lamatualain. Huu hai biasa minori mae, “Lamatualain mana tao nasodꞌa baliꞌ Kristus!” Memaꞌ hai dui-bꞌengga taꞌo naa. Te mete ma atahori mana mateꞌ ra nda rasodꞌa baliꞌ sa, eni sosoan nae, Lamatualain nda parna tao nasodꞌa baliꞌ Kristus sa.
16 Porque si los muertos no resucitan, tampoco Cristo resucitó:
17 Y si Cristo no resucitó, vuestra fe es vana; aun estáis en vuestros pecados.
Dudꞌuꞌa sobꞌa dalaꞌ ia dei: mete ma Kristus nda nasodꞌa baliꞌ sa, hei nemehere mara neu Lamatualain parsumaꞌ a! Huu hei feꞌe lemba-doi sala-kilu mara!
18 Entonces también los que durmieron en Cristo son perdidos.
Nda akaꞌ naa sa, te basa atahori mana mateꞌ ra, fo dalahulun nenepaꞌaꞌ ro Kristus, mete ma Kristus nda parna nasodꞌa baliꞌ sa, ara o mate ma saranggaa mia Lamatualain.
19 Si en esta vida solamente esperamos en Cristo, los más miserables somos de todos los hombres.
Hita tamahena neu Kristus tae, dei fo Ana nau tao maloleꞌ fee nggita. Te mete ma hita tamahena taꞌo naa, akaꞌ dadꞌi siaꞌ a raefafoꞌ ia, naa parsumaꞌ a! Boe ma hita dadꞌi atahori mana kasian seli mia basa e!
20 Mas ahora Cristo ha resucitado de los muertos; primicias de los que durmieron es hecho.
Tao-tao te nda taꞌo naa sa, to? Te matetun, naeni: Kristus, fo Lamatualain haitua nemaꞌ naa, nasodꞌa baliꞌ mia mamaten! Te nda akaꞌ mesaꞌ ne sa, huu dei fo atahori mamahere mana mateꞌ ra o, rasodꞌa baliꞌ boe. Kristus ona boa uluꞌ e, mana natudꞌu oi, atahori mana mateꞌ ra, dei fo rasodꞌa baliꞌ tungga E.
21 Porque por cuanto la muerte [entró] por un hombre, también por un hombre la resurrección de los muertos.
Lele uluꞌ a, akaꞌ atahori esaꞌ a, naeni Adam, mana nalena-langga Lamatualain parendan. Naeni de eni huku-dokin mamates. Basa atahori simbo huku-dokiꞌ naa boe. Te leleꞌ ia, hambu atahori esa fai, naeni Kristus, mana nasodꞌa tungga Lamatualain parendan. Dadꞌi, huu Eni malolen, atahori mana mateꞌ ra bisa rasodꞌa baliꞌ.
22 Porque así como en Adam todos mueren, así también en Cristo todos serán vivificados.
Basa atahori mana ralena-langga neu Lamatualain parendan, hambu huku-dokiꞌ mamates, onaꞌ Adam boe. Onaꞌ naa boe, basa atahori mana nenepaꞌa ro Kristus, dei fo Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ se.
23 Mas cada uno en su orden: Cristo las primicias; luego los que son de Cristo, en su venida.
Te esa-esaꞌ no eni fain. Kristus dadꞌi atahori maꞌahuluꞌ mana nasodꞌa baliꞌ, onaꞌ boa uluꞌ faꞌ ra. Ma leleꞌ Ana baliꞌ raefafoꞌ ia nema, na dei fo atahori nara rasodꞌa baliꞌ boe.
24 Luego el fin; cuando entregará el reino á Dios y al Padre, cuando habrá quitado todo imperio, y toda potencia y potestad.
Dei fo raefafoꞌ feꞌe sambu-lalo ena na. Leleꞌ naa, Kristus dadꞌi Maneꞌ mana tao nalutu basa koasa, basa parendaꞌ, ma basa nenori mana musu no Lamatualain. Eni o dadꞌi Maneꞌ mana fee baliꞌ hak parendan neu Lamatualain, Eni Aman.
25 Porque es menester que él reine, hasta poner á todos sus enemigos debajo de sus pies.
Huu Eni musi toꞌu parendaꞌ nakandoo, losa Lamatualain tao nasenggiꞌ basa mana labꞌan Kristus, fo ara beꞌutee mbali E.
26 Y el postrer enemigo que será deshecho, será la muerte.
Hambu dalaꞌ esa fai mana namusuꞌ no hita atahori. Naeni, hita musi mate. Te neu mateꞌen, Lamatualain nau nasenggiꞌ mamates a koasan. Ana tao basa taꞌo naa, ma nda hambu atahori mate sa ena.
27 Porque todas las cosas sujetó debajo de sus pies. Y cuando dice: Todas las cosas son sujetadas á él, claro está exceptuado aquel que sujetó á él todas las cosas.
Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesuraꞌ oi, “Lamatualain tao basa mana kalaꞌ ra beꞌutee mbali Atahori fo Ana helu-fuli nae haitua nemaꞌ a.” Naa! Leleꞌ nenesuraꞌ oi, “mana kalaꞌ ra basa se beꞌutee neu Eni Atahori na”, naa meuꞌ ena oi, Lamatualain nda masoꞌ sia naa sa. Huu Lamatualain mesaꞌ ne mana soꞌu E dadꞌi Lamatuaꞌ soaꞌ neu basa e.
28 Mas luego que todas las cosas le fueren sujetas, entonces también el mismo Hijo se sujetará al que le sujetó á él todas las cosas, para que Dios sea todas las cosas en todos.
Mete ma basa e rena tebꞌe-tebꞌeꞌ neu Lamatualain Anan, na, Anaꞌ naa o fee baliꞌ basaꞌ e neu Aman, mana soꞌu E dadꞌi basa e Lamatuan. Basa boe ma, Lamatualain toꞌu parendaꞌ nakandoo sia basa dalaꞌ ra, soaꞌ neu basa atahori.
29 De otro modo, ¿qué harán los que se bautizan por los muertos, si en ninguna manera los muertos resucitan? ¿Por qué pues se bautizan por los muertos?
Hambu atahori rae sarani fo ganti atahori mana mateꞌ nda feꞌe sarani sa. Te mete ma atahori mates nda nasodꞌa baliꞌ sa, saaꞌ de rae sarani soaꞌ neu atahori mana mateꞌ?
30 ¿Y por qué nosotros peligramos á toda hora?
Boe ma taꞌo bee de hita nau haꞌi sosoeꞌ mate takandoo, mete ma atahori mana mateꞌ a nda nasodꞌa baliꞌ sa?
31 Sí, por la gloria que en orden á vosotros tengo en Cristo Jesús Señor nuestro, cada día muero.
Huu au aeꞌ a mate tungga-tungga fai! Te toronoo susue nggara e! Au sumba, itaꞌ mae mate o nda saa saa sa boe. Au botiꞌ ala mata ngga, huu ama nenepaꞌa mikindoo mo hita Lamatuan Yesus Kristus, fo Lamatualain haitua nemaꞌ a.
32 Si como hombre batallé en Efeso contra las bestias, ¿qué me aprovecha? Si los muertos no resucitan, comamos y bebamos, que mañana moriremos.
Faiꞌ naa, leleꞌ au feꞌe sia kota Efesus, au akaꞌ ukaru atahori mana onaꞌ banda fui deꞌulakaꞌ ra. Te mete ma au akaꞌ labꞌan fo tunggaꞌ a hihii ngga, nda fee neu Lamatualain sa, naa parsumaꞌ a. Nda naꞌena ngguna sa! Te mete ma tebꞌe atahori mana mateꞌ ra nda rasodꞌa baliꞌ sa, malole lenaꞌ hita tungga-tunggaꞌ a atahori oꞌolan rae, “Ima ata feta-dote teu esa, ma taa-tinu maladꞌa-maladꞌaꞌ, huu mbila te hita mate ena!”
33 No erréis: las malas conversaciones corrompen las buenas costumbres.
Ama afiꞌ neneꞌedꞌi nalaꞌ fo tungga dudꞌuꞌa taꞌo naa! Huu hambu dedꞌea-oꞌolaꞌ oi, “Mete ma ho eiꞌ sa mo atahori deꞌulakaꞌ ra, naa tao nggo dinggoꞌ hela masodꞌa ndoo-tetuꞌ a.”
34 Velad debidamente, y no pequéis; porque algunos no conocen á Dios: para vergüenza vuestra hablo.
Afiꞌ tao deꞌulakaꞌ fai! Muloeꞌ leo! Tao mataꞌ neu masodꞌam! Taoꞌ a ndoo-tetuꞌ a! Matetun, hei musi mimedꞌa mamaet, huu sia taladꞌa mara, feꞌe hambu atahori nda mana nahine Lamatualain sa.
35 Mas dirá alguno: ¿Cómo resucitarán los muertos? ¿Con qué cuerpo vendrán?
Ruma ratane rae, “Mete ma atahori mana mateꞌ ra rasodꞌa baliꞌ, na, dalan taꞌo bee? Boe ma ao nara dadꞌi taꞌo bee?”
36 Necio, lo que tú siembras no se vivifica, si no muriere [antes].
Nggoaꞌ e! Huu mete ma sela fini, naa fini a musi nambalutu sia rae rala, dei fo ana nanumbu fo mori.
37 Y lo que siembras, no siembras el cuerpo que ha de salir, sino el grano desnudo, acaso de trigo, ó de otro [grano]:
Boe ma fini fo hita selaꞌ a, matan nda onaꞌ sudꞌiꞌ a saa mana nanumbu ma naroo sa. Eni fini metoꞌ, onaꞌ are nggandum do, are do, fini laen.
38 Mas Dios le da el cuerpo como quiso, y á cada simiente su propio cuerpo.
Esa-esaꞌ no matan, tungga Lamatualain hihii-nanaun. Huu Eni mana naꞌetuꞌ basa sela-nggariꞌ ra esa-esaꞌ no mata aon.
39 Toda carne no es la misma carne; mas una carne ciertamente es la de los hombres, y otra carne la de los animales, y otra la de los peces, y otra la de las aves.
Banda ma atahori o onaꞌ naa boe. Esa-esaꞌ no mata aon, tungga Lamatualain hihii-nanaun. Atahori aon, tungga atahori mata aon. Banda ra aon, esa-esaꞌ no mata aon. Mbuiꞌ no mata aon. Uꞌu no mata aon. Laen ra fai ro mata aon.
40 Y cuerpos hay celestiales, y cuerpos terrestres; mas ciertamente una es la gloria de los celestiales, y otra la de los terrestres.
Hambu sudꞌiꞌ a saa sia lalai a, ma hambu sudꞌiꞌ a saa sia raefafoꞌ. Mana sia lalai a no eni manaselin. Te manaselin, laen no mana sia raefafoꞌ a. Mana sia raefafoꞌ no eni manaselin boe. Te manaselin, laen no mana sia lalai a.
41 Otra es la gloria del sol, y otra la gloria de la luna, y otra la gloria de las estrellas: porque una estrella es diferente de otra en gloria.
Mete ma sia lalai a, relo manaselin laen; fulan manaselin laen; boe ma nduuꞌ ra manaselin laen-laen. Esa-esaꞌ no mata aon. Esa-esaꞌ no manaselin. Dadꞌi basa se raꞌena manaseliꞌ, to?
42 Así también es la resurrección de los muertos. Se siembra en corrupción, se levantará en incorrupción;
Naa! Mete ma atahori mana mateꞌ ra rasodꞌa baliꞌ, naa onaꞌ fini a faꞌ ra. Huu mete ma neꞌoi atahori mana mateꞌ a ena, eni ao-sisin noe hendi e, to? Te mete ma nasodꞌa baliꞌ, eni nda onaꞌ dalahulun sa ena. Huu mete ma nasodꞌa baliꞌ na, eni nda bisa mate sa ena.
43 Se siembra en vergüenza, se levantará con gloria; se siembra en flaqueza, se levantará con potencia;
Leleꞌ ata taꞌoi atahori mates a, hita medꞌa naa aon sisiꞌ naa manggenggeoꞌ. Te mete ma atahori naa nasodꞌa baliꞌ, na, eni manaseliꞌ! Huu ana dadꞌi meumareꞌ ena! Atahori mana mateꞌ a nda bisa tao saa sa boe, leleꞌ atahori raꞌoi e. Te leleꞌ nasodꞌa baliꞌ, eni maꞌadꞌeren seli!
44 Se siembra cuerpo animal, resucitará espiritual cuerpo. Hay cuerpo animal, y hay cuerpo espiritual.
Mete ma atahori feꞌe masodꞌaꞌ na, eni nahine akaꞌ duꞌa ma medꞌaꞌ a, to? Te leleꞌ eni mate, fo nasodꞌa baliꞌ, na, Lamatualain Dula-dalen fee eni masodꞌa ndoo-tetuꞌ a. Boe ma eni nda onaꞌ dalahulun sa ena.
45 Así también está escrito: Fué hecho el primer hombre Adam en ánima viviente; el postrer Adam en espíritu vivificante.
Atahori ka esan mana onaꞌ hita boe, naeni Adam. Tungga Lamatualain Susura Meumaren, nenesuraꞌ oi, “Ana dadꞌi atahori masodꞌaꞌ, mana duꞌa ma medꞌa nahine.” Te atahori fo mata aon onaꞌ Adam mana sia ataꞌ lenaꞌ naa, naeni Kristus. Eni Dula-dalen mana tao atahori nasodꞌa no matetuꞌ.
46 Mas lo espiritual no es primero, sino lo animal; luego lo espiritual.
Ka esan, naeni atahori mana nahineꞌ a duꞌa ma medꞌa, ma ana bisa mate. Te mana nasodꞌa baliꞌ a, naeni atahori mana hambu masodꞌa ndoo-tetuꞌ mia Lamatualain Dula-dalen.
47 El primer hombre, es de la tierra, terreno: el segundo hombre, [que es] el Señor, es del cielo.
Atahori ka esan mana sia raefafoꞌ a a tao e mia afu rae. Te ka ruan, naeni Kristus, mana nema mia sorga.
48 Cual el terreno, tales también los terrenos; y cual el celestial, tales también los celestiales.
Hita mana tasodꞌa sia raefafoꞌ, mata ao tara onaꞌ atahori ka esan, fo Lamatualain tao mia afu rae. Te atahori mana nenepaꞌa no Lamatualain sia sorga, mata aon onaꞌ Kristus mana nema mia sorga.
49 Y como trajimos la imagen del terreno, traeremos también la imagen del celestial.
Leleꞌ ia hita mata aon onaꞌ Adam fo Lamatualain tao mia afu rae. Te dodꞌoo ma hita nggati mata feuꞌ, onaꞌ Kristus mana nema mia sorga.
50 Esto empero digo, hermanos: que la carne y la sangre no pueden heredar el reino de Dios; ni la corrupción hereda la incorrupción.
Toronoo susue nggara e! Au ae ufadꞌe nggi taꞌo ia: hita mana dadꞌi atahori mata-aoꞌ ka esan, hita aon tao mia raaꞌ no ruiꞌ. No taꞌo naa, hita nda bisa simbo hata-hetoꞌ fo dadꞌi Lamatualain anan sia sorga sa. Nda bisa sa! Huu atahori mata onaꞌ naa, dei fo ao nara rambulutu hendi se, de ara nda bisa simbo dalaꞌ fo raꞌatataaꞌ rakandoo sa.
51 He aquí, os digo un misterio: Todos ciertamente no dormiremos, mas todos seremos transformados,
Dadꞌi rena malolole! Te au ae ufadꞌe nggi rasia sa. Dei fo hambu atahori mamahereꞌ ruma nda mate sa. Ma dei fo basa hita nenenggatiꞌ no mata feuꞌ.
52 En un momento, en un abrir de ojo, á la final trompeta; porque será tocada la trompeta, y los muertos serán levantados sin corrupción, y nosotros seremos transformados.
Leleꞌ maꞌoa nalii maꞌabꞌuiꞌ a, basa ia ra aibꞌoiꞌ ma dadꞌi neuꞌ ena. Lai-lai lenaꞌ mia hate-mataꞌ. Huu leleꞌ maꞌoa nalii, leleꞌ naa boe o mana mateꞌ ra rasodꞌa baliꞌ boe. Mete ma rasodꞌa baliꞌ ena, ara nda mate seluꞌ sa, nda rambulutu selu sa boe. Hita mana feꞌe masodꞌaꞌ ra o onaꞌ naa boe. Basa nggita dadꞌi mata feuꞌ.
53 Porque es menester que esto corruptible sea vestido de incorrupción, y esto mortal sea vestido de inmortalidad.
Hita aon sisin ia bisa nambalutu, nae oba e dadꞌi mata feuꞌ nda bisa nambalutu sa ena. Boe ma hita leleꞌ ia mana bisa mate, nae obaꞌ e dadꞌi mata feuꞌ nda bisa mate sa ena! Naa tao tungga saa fo nenesuraꞌ memaꞌ sia Susura Meumareꞌ a oi, “Lamatualain tao nalutu mamates koasan ena, boe ma nasenggiꞌ e ena! Naeni de ata nda mate sa ena.”
54 Y cuando esto corruptible fuere vestido de incorrupción, y esto mortal fuere vestido de inmortalidad, entonces se efectuará la palabra que está escrita: Sorbida es la muerte con victoria.
55 ¿Dónde está, oh muerte, tu aguijón? ¿dónde, oh sepulcro, tu victoria? (Hadēs g86)
“He, Mamates! Ho koasam sia bee? He, Mamates! Ho koasa mana nisa atahori ma, sia bee?” (Hadēs g86)
56 Ya que el aguijón de la muerte es el pecado, y la potencia del pecado, la ley.
Saa de mamates nendi doidꞌosoꞌ soaꞌ neu hita atahori? Naa huu hita tao salaꞌ. Naeni ena! Saa de sala-kilu tara raꞌena koasa onaꞌ naa? Naa huu Lamatualain Hohoro-lalanen natudꞌu nae, hita sala-kilun nalena-langga neu Eni parendan. Naeni ena!
57 Mas á Dios gracias, que nos da la victoria por el Señor nuestro Jesucristo.
Te aleꞌ ia, basaꞌ e dadꞌi laen ena! Ma basa nggita toꞌe makasi nae-nae mbali Lamatualain. Huu Eni mana tao nggita tasenggiꞌ basa dala deꞌulakaꞌ ra, tungga hita Lamatuan Yesus Kristus tataon. Ma Kristus mana nasenggiꞌ tebꞌe!
58 Así que, hermanos míos amados, estad firmes y constantes, creciendo en la obra del Señor siempre, sabiendo que vuestro trabajo en el Señor no es vano.
Dadꞌi toronoo nggara e! Miꞌitataaꞌ mihereꞌ! Afiꞌ minggongga! Hei ue-tatao mara soaꞌ neu Lamatualain musi boe malole ma namanae. Huu hei bubꞌuluꞌ ena mae, hei tao ues mitaꞌ mamate mara soaꞌ neu hita Lamatuan, nda parsumaꞌ sa.

< 1 Corintios 15 >