Proverbios 28

1 Huye el impío sin que nadie le persiga: mas el justo está confiado como un leoncillo.

Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.

2 Por la rebelión de la tierra sus príncipes son muchos: mas por el hombre entendido y sabio permanecerá sin mutación.

Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.

3 El hombre pobre, y robador de los pobres es lluvia de avenida, y sin pan.

Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.

4 Los que dejan la ley, alaban al impío: mas los que la guardan, contenderán con ellos.

Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.

5 Los hombres malos no entienden el juicio: mas los que buscan a Jehová, entienden todas las cosas.

Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.

6 Mejor es el pobre que camina en su perfección, que el de perversos caminos, y rico.

Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.

7 El que guarda la ley, es hijo prudente: mas el que es compañero de glotones, avergüenza a su padre.

Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.

8 El que aumenta sus riquezas con usura y recambio, para que se dé a los pobres lo allega.

Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.

9 El que aparta su oído por no oír la ley, su oración también será abominable.

Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.

10 El que hace errar a los rectos por el mal camino, él caerá en su misma sima: mas los perfectos heredarán el bien.

Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.

11 El hombre rico es sabio en su opinión: mas el pobre entendido le examinará.

Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.

12 Cuando los justos se alegran, grande es la gloria; y cuando los impíos son levantados, el hombre será buscado.

Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.

13 El que encubre sus pecados, nunca prosperará: mas el que confiesa, y se aparta, alcanzará misericordia.

Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.

14 Bienaventurado el hombre que siempre teme: mas el que endurece su corazón, caerá en mal.

[Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.

15 León bramador, y oso hambriento es el príncipe impío sobre el pueblo pobre.

Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.

16 El príncipe falto de entendimiento multiplica los agravios: mas el que aborrece la avaricia, alargará los días.

Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.

17 El hombre que hace violencia con sangre de persona, hasta el sepulcro huirá; y nadie le sustentará.

Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!

18 El que camina en integridad, será salvo: mas el de perversos caminos, caerá en alguno.

Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.

19 El que labra su tierra se hartará de pan: mas el que sigue a los ociosos, se hartará de pobreza.

Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!

20 El hombre de verdad tendrá muchas bendiciones: mas el que se apresura a enriquecer, no será sin culpa.

Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.

21 Tener respeto a personas en el juicio, no es bueno: aun por un bocado de pan prevaricará el hombre.

Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.

22 Apresúrase a ser rico el hombre de mal ojo, y no conoce que le ha de venir pobreza.

Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.

23 El que reprende al hombre que vuelve atrás, hallará gracia, más que el que lisonjea con la lengua.

Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.

24 El que roba a su padre y a su madre, y dice que no es maldad, compañero es del hombre destruidor.

Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.

25 El altivo de ánimo revuelve contiendas: mas el que confía en Jehová, engordará.

Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.

26 El que confía en su corazón es insensato: mas el que camina en sabiduría, él escapará.

Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.

27 El que da al pobre, nunca tendrá pobreza: mas el que del pobre aparta sus ojos, tendrá muchas maldiciones.

Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.

28 Cuando los impíos son levantados, el hombre cuerdo se esconderá: mas cuando perecen, los justos se multiplican.

Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.