< Proverbios 23 >

1 Cuando te asentares a comer con algún señor, considera bien lo que estuviere delante de ti:
Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
2 Y pon cuchillo a tu garganta, si tienes grande apetito.
Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
3 No codicies sus manjares delicados; porque es pan engañoso.
Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
4 No trabajes para ser rico: déjate de tu cuidado.
Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
5 ¿Has de poner tus ojos en las riquezas, siendo ningunas? porque hacerse han alas, como alas de águila; y volarán al cielo.
Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
6 No comas pan de hombre de mal ojo; ni codicies sus manjares.
Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
7 Porque cual es su pensamiento en su alma, tal es él. Decirte ha, come, y bebe: mas su corazón no está contigo.
Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
8 ¿Comiste tu parte? vomitarlo has; y perdiste tus suaves palabras.
Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
9 No hables en las orejas del insensato; porque menospreciará la prudencia de tus razones.
Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
10 No traspases el término antiguo, ni entres en la heredad de los huérfanos:
Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
11 Porque el defensor de ellos es el Fuerte: el cual juzgará la causa de ellos contra ti.
Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
12 Aplica al castigo tu corazón; y tus orejas a las hablas de sabiduría.
Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
13 No detengas el castigo del muchacho; porque si le hirieres con vara, no morirá.
Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
14 Tú le herirás con vara, y librarás su alma del infierno. (Sheol h7585)
Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si sabio fuere tu corazón, también a mí se me alegrará el corazón.
Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
16 Mis entrañas también se alegrarán, cuando tus labios hablaren cosas rectas.
Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
17 No tenga envidia de los pecadores tu corazón: antes persevera en el temor de Jehová todo tiempo:
Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
18 Porque ciertamente hay fin; y tu esperanza no será cortada.
Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
19 Oye tú, hijo mío, y sé sabio, y endereza al camino tu corazón.
Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
20 No estés con los bebedores de vino, ni con los comedores de carne:
Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
21 Porque el bebedor y el comilón empobrecerán; y el sueño hará vestir vestidos rotos.
Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
22 Oye a tu padre, a aquel que te engendró; y cuando tu madre envejeciere, no la menosprecies.
Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
23 Compra la verdad, y no la vendas: la sabiduría, el enseñamiento, y la inteligencia.
Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
24 Alegrando se alegrará el padre del justo; y el que engendró sabio, se regocijará con él.
Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
25 Alégrese tu padre y tu madre, y regocíjese la que te engendró.
Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
26 Dáme, hijo mío, tu corazón, y miren tus ojos por mis caminos:
Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
27 Porque sima profunda es la ramera, y pozo angosto la extraña.
Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
28 También ella, como robador, asecha; y multiplica entre los hombres los prevaricadores.
Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
29 ¿Para quién será el ay? ¿para quién el ay? ¿para quién las rencillas? ¿para quién las quejas? ¿para quién las heridas de balde? ¿para quién los cardenales de los ojos?
Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
30 Para los que se detienen junto al vino; para los que van buscando la mistura.
Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
31 No mires al vino como es bermejo, como resplandezca su color en el vaso, como se entra suavemente.
Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
32 A su fin morderá como serpiente; y como basilisco dará dolor.
Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
33 Tus ojos mirarán las extrañas; y tu corazón hablará perversidades.
Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
34 Y serás como el que yace en medio de la mar; y como el que yace en cabo del mastelero.
Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.
35 Y dirás hiriéronme, mas no me dolió: azotáronme, mas no lo sentí: cuando despertaré, aun lo tornaré a buscar.
Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.

< Proverbios 23 >