< Proverbios 20 >

1 El vino hace burlador: la cerveza, alborotador; y cualquiera que en él errare, no será sabio.
Mpamerevere ty divay, mpañotakotake ty toake, vaho tsy mahihitse i nampivìhe’ey.
2 Bramido, como de cachorro de león, es el miedo del rey: el que le hace enojar, peca contra su alma.
Ty fampangebaheban-kaviñera’ i mpanjakaiy, le manahake ty firohafan-diona; mamoe aiñe ty mitrabik’ aze hiboseha’e.
3 Honra es del hombre dejarse de pleito: mas todo insensato se envolverá en él.
Havañona’ ondaty te miholiatse añ-ali-drokoñe, fe manjehatse avao o dagolao.
4 El perezoso no ara a causa del invierno: mas él pedirá en la segada, y no hallará.
Tsy mitrabak’ asotry ty tembo; ie famara-manta, mangatake tsy mahazo.
5 Aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre: mas el hombre entendido le alcanzará.
Rano laleke ty fisafirian’ arofo’ ondaty, fe mampiboak’ aze ty mahihitse.
6 Muchos hombres pregonan cada cual el bien que han hecho: mas hombre de verdad ¿quién le hallará?
Maro ty mihaboke ho mpiferenaiñe, fa ia ty mahatendreke ondaty migahiñe.
7 El justo que camina en su integridad, bienaventurados serán sus hijos después de él.
Mañavelo an-kahiti’e ty vantañe; haha o ana’e manonjohy azeo!
8 El rey que está en el trono de juicio, con su mirar disipa todo mal.
Tsongàe’ ty mpanjaka miambesatse an-jaka ao am-pihaino’e ze atao haratiañe iaby.
9 ¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón, limpio estoy de mi pecado?
Ia ty mahafisaontsy ty hoe: Fa nampikanitsoheko ty troko; vaho malio tahin-draho?
10 Doblada pesa, y doblada medida, abominación son a Jehová ambas cosas.
Songa tiva am’ Iehovà ty vato-pandanja vìlañe naho ty kapoake vàlañe.
11 El muchacho aun es conocido por sus obras, si su obra es limpia y recta.
O sata’eo ro andrendrehañe i zatovo, hera mikasokàsoke naho to i fitoloña’ey.
12 El oído oye, y el ojo ve: Jehová hizo aun ambas cosas.
Ty ravembia mahajanjiñe, naho ty fihaino mahaoniñe, songa namboare’ Iehovà.
13 No ames el sueño, porque no te empobrezcas: abre tus ojos, hartarte has de pan.
Ko manao hatea rotse, tsy mone ho rarake; Avotiriho o fihaino’oo le ho eneñe mahakama.
14 El que compra, dice: Malo es, malo es: mas en apartándose, él se alaba.
Raty, raty, hoe ty mpivily; ie mienga le isengea’e.
15 Hay oro, y multitud de piedras preciosas: mas los labios sabios son vaso precioso.
Eo ty volamena naho ty vatosoa tsifotofoto; fe safira ty fivimby nahatendreke hilala.
16 Quítale su ropa, porque fió al extraño; y préndale por la extraña.
Rambeso ty saro’ ty nitsoak’ ambahiny, tambozoro ho antoke t’ie tsy fohiñe.
17 Sabroso es al hombre el pan de mentira: mas después, su boca será llena de cascajo.
Mamy ty mofo niazo t’ie namañahy, fa ho atseke faseñe aniany ty vava’e.
18 Los pensamientos con el consejo se ordenan; y con industria se hace la guerra.
Tolo-kevetse ro mahajadoñe safiry, Mañolots’ añ’aly ty fanoroan-kihitse.
19 El que descubre el secreto, anda en chismes; y con el que lisonjea de sus labios, no te entremetas.
Mampiborake tangogo ty mpikanifoke mitsatsà; aa le ko mirekets’ami’ty mpangaradadake.
20 El que maldice a su padre, o a su madre, su candela será apagada en oscuridad tenebrosa.
Ze mamatse rae naho rene, hikipeke an-kaieñe ao ty failo’e.
21 La herencia adquirida de priesa en el principio, su postrimería aun no será bendita.
Ty lova tinaentaeñe am-baloha’e, tsy ho tahieñe am-para’e.
22 No digas: Yo me vengaré: espera a Jehová, y él te salvará.
Ko manao ty hoe: Ho valeko i ratiy; mahaliñisa Iehovà, Ie ty handrombak’ azo.
23 Abominación son a Jehová las pesas dobladas; y el peso falso, no es bueno.
Tiva am’ Iehovà ty vato-lanja tsy mira; vaho tsy vokatse o fandanjàñe vìlañeo.
24 De Jehová son los pasos del hombre: el hombre pues, ¿cómo entenderá su camino?
Alaha’ Iehovà o lia’ ondatio; aia arè ty haharendreha’ ondaty i lala’ey?
25 Lazo es al hombre tragar santidad; y después de los votos andar preguntando.
Fandrike ty ikofofoaha’ t’indaty, ty hoe: Masiñe! ie añe i fantay vaho añontanea’e.
26 El rey sabio esparce los impíos; y sobre ellos hace tornar la rueda.
Manònga o lo-tserekeo ty mpanjaka mahihitse; le ampivarimbariñe’e ama’e ty larò.
27 Candela de Jehová es el alma del hombre, que escudriña lo secreto del vientre.
Failo’ Iehovà ty arofo’ ondaty, Fonga karaofe’e o añova’eo.
28 Misericordia y verdad guardan al rey; y con clemencia sustenta su trono.
Mahafijadoñe ty fiferenaiñañe naho ty hatò i mpanjakay; tohaña’e am-patarihañe i fiambesa’ey.
29 La honra de los mancebos es su fortaleza; y la hermosura de los viejos, su vejez.
Enge’ o ajalahio o haozara’ iareoo; maroi-foty ty volonahe’ o androanavio.
30 Las señales de las heridas son medicina en el malo; y las plagas en lo secreto del vientre.
Mamaopao-karatiañe ty fofoke mamonotroboke, naho mañalio o añova’eo ty lafa.

< Proverbios 20 >