Proverbios 19

1 Mejor es el pobre que camina en su simplicidad, que el de perversos labios, e insensato.

بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

2 El alma sin ciencia no es buena; y el presuroso de pies, peca.

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

3 La insensatez del hombre tuerce su camino; y contra Jehová se aira su corazón.

انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

4 Las riquezas allegan muchos amigos: mas el pobre, de su amigo es apartado.

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

5 El testigo falso no será sin castigo; y el que habla mentiras, no escapará.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

6 Muchos rogarán al príncipe: mas cada uno es amigo del hombre que da.

مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

7 Todos los hermanos del pobre le aborrecen, ¿cuánto más sus amigos se alejarán de él? buscará la palabra, y no la hallará.

وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

8 El que posee entendimiento, ama su alma: guarda la inteligencia, para hallar el bien.

هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

9 El testigo falso no será sin castigo; y el que habla mentiras, perecerá.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

10 No conviene al insensato la delicia, ¿cuánto menos al siervo ser señor de los príncipes?

شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

11 El entendimiento del hombre detiene su furor; y su honra es disimular la prevaricación.

کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

12 Como el bramido del cachorro del león es la ira del rey; y como el rocío sobre la yerba su benevolencia.

غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

13 Dolor es para su padre el hijo insensato; y gotera continua las contiendas de la mujer.

فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

14 La casa y las riquezas herencia son de los padres: mas de Jehová la mujer prudente.

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 La pereza hace caer sueño; y el alma negligente hambreará.

کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

16 El que guarda el mandamiento, guarda su alma: mas el que menospreciare sus caminos, morirá.

احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

17 A Jehová empresta el que da al pobre; y él le dará su paga.

وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

18 Castiga a tu hijo entre tanto que hay esperanza: mas para matarle no alces tu voluntad.

فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

19 El de grande ira, llevará la pena; porque aun si le librares, todavía tornarás.

اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

20 Escucha el consejo, y recibe la enseñanza, para que seas sabio en tu vejez.

اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

21 Muchos pensamientos están en el corazón del hombre: mas el consejo de Jehová permanecerá.

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

22 Contentamiento es a los hombres hacer misericordia; y el pobre es mejor que el mentiroso.

آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

23 El temor de Jehová es para vida; y permanecerá harto: no será visitado de mal.

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

24 El perezoso esconde su mano en el seno: aun a su boca no la llevará.

آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

25 Hiere al burlador, y el simple se hará avisado; y corrigiendo al entendido, entenderá ciencia.

مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

26 El que roba a su padre, y ahuyenta a su madre, hijo es avergonzador, y deshonrador.

پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

27 Cesa, hijo mío, de oír el enseñamiento, que te haga desviar de las razones de sabiduría.

پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

28 El testigo perverso se burlará del juicio; y la boca de los impíos encubrirá la iniquidad.

شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

29 Aparejados están juicios para los burladores; y azotes para los cuerpos de los insensatos.

مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.