Proverbios 17

1 Mejor es un bocado de pan seco, y en paz, que la casa de cuestión llena de víctimas.

Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.

2 El siervo prudente se enseñoreará del hijo deshonrador; y entre los hermanos partirá la herencia.

Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.

3 Afinador a la plata, y fragua al oro: mas Jehová prueba los corazones.

Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.

4 El malo está atento al labio inicuo; y el mentiroso escucha a la lengua maldiciente.

Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.

5 El que escarnece al pobre, afrenta a su hacedor; y el que se alegra en la calamidad ajena no será sin castigo.

Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.

6 Corona de los viejos son los hijos de los hijos; y la honra de los hijos, sus padres.

Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.

7 No conviene al insensato el labio excelente: ¿cuánto menos al príncipe el labio mentiroso?

Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.

8 Piedra preciosa es el presente en ojos de sus dueños: a donde quiera que se vuelve, da prosperidad.

Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.

9 El que cubre la prevaricación, busca amistad: mas el que reitera la palabra, aparta al príncipe.

Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.

10 Aprovecha la reprensión en el entendido, más que cien azotes en el insensato.

Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.

11 El rebelde no busca sino mal; y mensajero cruel será enviado contra él.

Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.

12 Encuentre con el hombre un oso, que le hayan quitado sus cachorros, y no un insensato en su locura.

Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.

13 El que da mal por bien, no se apartará mal de su casa.

Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.

14 Soltar las aguas es el principio de la contienda: pues antes que se revuelva el pleito, déjalo.

Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.

15 El que justifica al impío, y el que condena al justo, ambos a dos son abominación a Jehová.

Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.

16 ¿De qué sirve el precio en la mano del insensato para comprar sabiduría, no teniendo entendimiento?

Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?

17 En todo tiempo ama el amigo: mas el hermano para la angustia es nacido.

[Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.

18 El hombre falto de entendimiento toca la mano, fiando a otro delante de su amigo.

Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.

19 La prevaricación ama, el que ama pleito; y el que alza su portada, busca quebrantamiento.

Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.

20 El perverso de corazón nunca hallará bien; y el que revuelve con su lengua, caerá en mal.

Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.

21 El que engendra al insensato, para su tristeza le engendra; y el padre del insensato no se alegrará.

Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.

22 El corazón alegre hará buena disposición: mas el espíritu triste seca los huesos.

Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.

23 El impío toma presentes del seno, para pervertir las veredas del derecho.

Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.

24 En el rostro del entendido se parece la sabiduría: mas los ojos del insensato, hasta el cabo de la tierra.

Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.

25 El hijo insensato es enojo a su padre; y amargura a la que le engendró.

Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.

26 Ciertamente condenar al justo, no es bueno: ni herir a los príncipes sobre el derecho.

Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.

27 Detiene sus dichos el que sabe sabiduría; y de preciado espíritu es el hombre entendido.

Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.

28 Aun el insensato cuando calla, es contado por sabio: el que cierra sus labios es entendido.

Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.