Proverbios 21

1 Como los repartimientos de las aguas, Así el corazón del rey está en la mano de Yavé. A todo lo que quiere lo inclina.

Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.

2 Todo camino del hombre es recto en su propia opinión, Pero Yavé pesa los corazones.

Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.

3 Yavé prefiere el derecho y la justicia en vez de los sacrificios.

Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.

4 Ojos altivos, corazón arrogante, Y la lámpara de los perversos son pecado.

Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.

5 Los planes del diligente solo traen ganancia, Los del precipitado, solo indigencia.

Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.

6 Acumular tesoros con boca mentirosa Es vanidad ilusoria y trampa de muerte.

Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.

7 La violencia de los impíos los arrastrará, Por cuanto se niegan a obrar con justicia.

Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.

8 La senda del vicioso es torcida y extraña, Las acciones del puro son rectas.

Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.

9 Más vale vivir en rincón de azotea, Que en casa espaciosa con mujer rencillosa.

Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

10 Afán del perverso es desear el mal, Su prójimo nunca halla favor ante sus ojos.

Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.

11 Cuando el burlador es castigado, el simple se hace prudente, Y cuando el sabio es instruido, adquiere conocimiento.

Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.

12 El justo considera la casa del impío, Y precipita al impío a la ruina.

Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.

13 El que cierra sus oídos al clamor del pobre No será escuchado cuando grite.

Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.

14 Un regalo en secreto aplaca la ira, Y un soborno bajo el manto, el gran furor.

[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.

15 Alegría para el justo es que se haga justicia, Pero terror para los que practican iniquidad.

Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.

16 Hombre que se extravía del camino de la sabiduría Va a parar a la asamblea de los difuntos.

Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.

17 El que ama el deleite será un hombre pobre, Quien ama el vino y los ungüentos no enriquecerá.

Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.

18 El impío está en lugar del justo y El que pervierte ocupa el puesto de los rectos.

Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.

19 Más vale habitar en tierra desierta, Que con mujer rencillosa e iracunda.

Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.

20 Preciosos tesoros y aceite hay en la casa del sabio, Pero el hombre insensato los dilapida.

Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.

21 El que va tras la justicia y la misericordia Halla vida, prosperidad y honra.

Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.

22 El sabio conquista la ciudad de los poderosos, Y humilla la fortaleza en la que ella confía.

Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.

23 El que guarda su boca y su lengua Guarda su alma de penurias.

Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.

24 El soberbio presuntuoso tiene por nombre insolente, Y obra con saña y furor.

Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.

25 Los deseos del perezoso lo matan, Pues sus manos no quieren trabajar.

Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.

26 Todo el día desea y desea más, Pero el justo da y no escatima.

Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.

27 Los sacrificios del perverso son repugnancia, ¡Cuánto más cuando los ofrece con malicia!

Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.

28 El testigo falso perecerá, Pero el que atiende, habla perpetuamente.

Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.

29 El perverso se presenta desafiante, Pero el recto examina su camino.

Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.

30 No hay habilidad, ni inteligencia, Ni consejo frente a Yavé.

Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

31 El caballo es preparado para el día de la batalla, Pero la victoria es de Yavé.

Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.