Proverbios 3

1 Hijo mío, no olvides mis instrucciones. Recuerda siempre mis mandamientos.

Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;

2 Así vivirás muchos años, y tu vida será plena.

Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.

3 Aférrate a la bondad y a la verdad. Átalas a tu cuello y escríbelas en tu mente.

Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.

4 Así tendrás buena reputación y serás apreciado por Dios y la gente.

Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.

5 Pon tu confianza totalmente en el Señor, y no te fíes de lo que crees saber.

Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.

6 Recuérdalo en todo lo que hagas, y él te mostrará el camino correcto.

Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.

7 No te creas sabio, respeta a Dios y evita el mal.

Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.

8 Entonces serás sanado y fortalecido.

[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.

9 Honra al Señor con tu riqueza y con los primeros frutos de tus cosechas.

Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.

10 Entonces tus graneros serán llenos de fruto, y tus estanques rebosarán de vino nuevo.

A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.

11 Hijo mío, no rechaces la disciplina del Señor ni te enojes cuando te corrija,

Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.

12 porque el Señor corrige a los que ama, así como un padre corrige al hijo que más le agrada.

Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.

13 Felices son los que encuentran la sabiduría y obtienen entendimiento,

Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;

14 porque la sabiduría vale más que la plata, y ofrece mejor recompensa que el oro.

Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.

15 ¡La sabiduría vale más que muchos rubíes y no se compara con ninguna cosa que puedas imaginar!

Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.

16 Por un lado ella te brinda larga vida, y por el otro riquezas y honra.

Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.

17 Te dará verdadera felicidad, y te guiará a una prosperidad llena de paz.

Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.

18 La sabiduría es un árbol de vida para todo el que se aferra a ella, y bendice a todos los que la aceptan.

Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.

19 Fue gracias a la sabiduría el Señor creó la tierra, y gracias al conocimiento puso los cielos en su lugar.

PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.

20 Fue gracias a su conocimiento que las aguas de las profundidades fueron liberadas, y las nubes enviadas como rocío.

Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.

21 Hijo mío, aférrate al buen juicio y a las decisiones sabias; no los pierdas de vista,

Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;

22 porque serán vida para ti, y como un adorno en tu cuello.

A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.

23 Caminarás con confianza y no tropezarás.

Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.

24 Cuando descanses, no tendrás temor, y cuando te acuestes tu sueño será placentero.

Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.

25 No tendrás temor del pánico repentino, ni de los desastres que azotan al malvado,

Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.

26 porque el Señor será tu confianza, y evitará que caigas en trampa alguna.

PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.

27 No le niegues el bien a quien lo merece cuando tengas el poder en tus manos.

Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.

28 No le digas a tu prójimo: “Vete. Ven mañana, y yo te daré”, si ya tienes los recursos para darle.

Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.

29 No hagas planes para perjudicar a tu prójimo que vive junto a ti, y que confía en ti.

Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.

30 No discutas con nadie sin razón, si no han hecho nada para hacerte daño alguno.

Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.

31 ¡No sientas celos de los violentos, ni sigas su ejemplo!

Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.

32 Porque el Señor aborrece a los mentirosos, pero es amigo de los que hacen lo que es bueno.

Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.

33 Las casas de los malvados están malditas por el Señor, pero él bendice los hogares de los que viven en rectitud.

Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.

34 Él se burla de los que se burlan, pero es bondadoso con los humildes.

On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.

35 Los sabios recibirán honra, pero los necios permanecerán en desgracia.

Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.