Proverbios 17
1 Mejor es comer un trozo seco de comida en paz, que un banquete en una casa llena de conflictos.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 Un siervo que actúa con sabiduría se hará cargo del hijo que ha caído en desgracia, y compartirá la herencia de la familia con los hermanos.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 El crisol sirve para probar la plata, y un horno para probar el oro; pero el Señor prueba las mentes.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 Las personas malvadas escuchan las palabras dañinas; y los mentirosos escuchan las palabras de maldad.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 Todo aquél que oprime al pobre, insulta a su Hacedor; y el que disfruta viendo el sufrimiento de otros será castigado.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 Los ancianos se alegran de sus nietos, y los hijos sienten orgullo de sus padres.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 Las palabras sofisticadas no lucen en la boca de los tontos; mucho menos las mentiras deben estar en labios de un gobernante.
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 Los que practican el soborno creen que tienen una piedra mágica, y creen que tendrán éxito dondequiera que vayan.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 Si perdonas un mal, cosecharás una amistad; pero si sigues hablando de la ofensa, perderás a tu amigo.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 Duele más un solo reproche al que es inteligente, que cien golpes a un tonto.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 Los malvados solo piensan en rebelarse, por eso un mensajero cruel será enviado para atacarlos.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 Mejor es encontrarte con una madre oso a quien le han robado sus hijos, que con una persona estúpida.
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 Si pagas con mal el bien, el mal nunca saldrá de tu casa.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 El comienzo de una discordia es como la primera grieta en una presa de agua, así que abandónala antes de que la discusión estalle.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 El Señor odia cuando los malvados son absueltos y los inocentes son condenados.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 ¿Tiene sentido que los tontos traten de comprar sabiduría cuando ni siquiera quieren aprender?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 Un verdadero amigo estará siempre allí para amarte, y la familia te ayudará en momentos de tribulación.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 No es sabio comprometerse y ser fiador de la deuda del prójimo.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 A los que aman el pecado les gusta el pleito. Los que construyen muros altos invitan a la destrucción.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 Las personas con mentes perversas no tendrán éxito; Los mentirosos se meterán en problemas.
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 Un hijo tonto acarrea tristeza para tu padre; el padre de un hijo que actúa con necedad no vivirá con alegría.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 Un corazón alegre es buena medicina; pero el desánimo te enfermará.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 Los malvados toman botines ocultos para tergiversar el curso de la justicia.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 Los prudentes están atentos a la sabiduría, pero los ojos de los tontos siempre están divagando.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 Un hijo tonto acarrea vergüenza a su padre, y tristeza a la madre que lo parió.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 No es correcto imponer una multa a una persona inocente ni flagelar a los líderes buenos por su honestidad.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 Si eres sabio, cuidarás tus palabras; y si eres prudente, cuidarás tu temperamento.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Hasta los tontos son considerados sabios cuando callan; y al no decir nada, aparentan inteligencia.
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
