< San Lucas 19 >

1 Jesús entró a Jericó y caminó por la ciudad.
Yesu nodonjo Jeriko, kendo nowuotho kokadho e dier dalano.
2 Había allí un hombre llamado Zaqueo, quien era jefe entre los recaudadores de impuestos. Era un hombre muy rico.
Ngʼato ne nitie kanyo ma nyinge Zakayo; ne en jasol osuru maduongʼ kendo ne en ja-mwandu.
3 Y quería ver quién era Jesús, pero como era bajo en estatura, no podía ver por encima de la multitud.
Ne odwaro neno ni Yesu en ngʼa, to nikech ne en nyadundo ne ok onyal, nikech oganda ne ngʼeny.
4 Así que corrió adelante y se montó sobre un árbol de sicomoro para ver pasar a Jesús.
Omiyo noringo odhiyo motelo kendo noidho yadh ngʼowu mondo onene, nikech Yesu ne biro kalo kanyo.
5 Cuando Jesús llegó hasta allí, miró hacia arriba y dijo: “¡Zaqueo, bájate de allí pronto! Necesito quedarme en tu casa esta noche”.
Kane Yesu ochopo kanyo, nongʼiyo malo kendo nowachone niya, “Omiyo Zakayo, nolor piny piyo. Tinendeni nyaka abed e odi.”
6 Zaqueo descendió rápidamente del árbol y estaba muy feliz de recibir a Jesús en su casa.
Omiyo Zakayo nolor mapiyo kendo norwake gi mor e ode.
7 Cuando la gente vio esto, todos comenzaron a protestar: “¡Ha ido a quedarse con ese pecador!”
Ji duto mane oneno ma nochako ngʼur kagiwacho niya, “Osedhi bedo wendo jaricho!”
8 Pero Zaqueo se puso en pie y dijo delante del Señor: “¡Mira, daré la mitad de todo lo que poseo a los pobres, y si he estafado a alguno, le pagaré hasta cuatro veces!”
To Zakayo nochungo malo kendo nowachone Ruoth niya, “Ne Ruoth! Sani kendo koroni abiro chiwo nus mar giga ne jochan, to kapo ni ne asewuondo ngʼato e gimoro amora, abiro chule ka adwokone maromo nyadingʼwen.”
9 Jesús le respondió diciendo: “Hoy ha venido la salvación a esta casa, porque este hombre ha demostrado que es hijo de Abraham también.
Yesu nowachone niya, “Kawuono warruok osebiro e odni, nikech ngʼatni bende en nyakwar Ibrahim.
10 Porque el Hijo del hombre vino a buscar y a salvar a los que están perdidos”.
Nikech Wuod Dhano nobiro mondo omany kendo owar jogo manolal.”
11 Mientras aún estaban atentos a esto, Jesús les contó un relato, porque ya estaban cerca de Jerusalén y la gente pensaba que el reino de Dios iba a ser una realidad inmediata.
Kane pod giwinjo wachni, nodhi nyime kogoyonegi ngero, nikech nochiegni gi Jerusalem, kendo ji ne paro ni pinyruoth Nyasaye biro betie mapiyo.
12 “En cierta ocasión había un noble, que partió de su casa y se fue a un país lejano para ser coronado como rey y luego volver.
Nowacho niya, “Ngʼat moro marahuma nodhi e piny mabor mondo oyiere ruoth eka bangʼe oduogi.
13 Llamó a diez de sus siervos, dividió el dinero por partes iguales entre ellos y les dijo: ‘Inviertan mi dinero hasta que yo regrese’.
Omiyo noluongo jotichne moko apar kendo ne omiyogi silingʼ alufu achiel, achiel. Nowachonegi ni, ‘Lokuru ohala gi pesagi, nyaka chop aduogi.’
14 Pero su pueblo lo odiaba, y enviaron una delegación por anticipado para que dijeran: ‘No queremos tener a este hombre como rey para nosotros’.
“To joge nosin kode kendo negioro joote modhiyo ire mondo giwach ni, ‘Ok wadwar ngʼatni mondo obed ruodhwa.’
15 Después de haber sido coronado como rey, regresó. Entonces mandó a traer a sus siervos. Quería saber qué ganancia habían obtenido al invertir el dinero que les había dado.
“Kata kamano, ne okete ruoth, kendo nodok dala. Kendo noluongo jotichne mane omiyo pesa, mondo oyud ni en ohala manade magiseyudo.
16 El primer siervo vino y dijo: ‘Señor, tu dinero ha producido hasta diez veces’.
“Ngʼat mokwongo nobiro kendo nowacho ni, ‘Ruoth, silingʼ alufu achiel, osenywolo silinge alufu apar moko.’
17 “‘¡Bien hecho! Eres un buen siervo,’ dijo el rey. ‘Como has demostrado que eres fiel en cosas pequeñas, te pondré a cargo de diez ciudades’.
“Ruoth nodwoko ni, ‘Isetimo maber, jatichna maber! Nikech isebedo ngʼat mogen e gima tin ahinya, koro bed jarit mier madongo apar.’
18 “Luego entró el segundo siervo y dijo: ‘Señor, tu dinero ha producido hasta cinco veces’.
“Ngʼat mar ariyo nobiro kendo nowacho ni, ‘Ruoth, silingʼ alufu achiel osenywolo silinge alufu abich moko.’
19 “‘Te pondré a cargo de cinco ciudades,’ le dijo el rey.
“Ruodhe nodwoke ni, ‘Bed jarit mier madongo abich.’
20 “Otro siervo entró y dijo: ‘Señor, mira, aquí te devuelvo tu dinero. Lo guardé y lo envolví en un paño.
“Eka jatich machielo nobiro kendo owacho ni, ‘Jaduongʼ, silingʼ alufu achiel eri, ne asekane kapande kaboyogo gi nanga.
21 Tuve miedo de ti porque eres un hombre duro. Tomas lo que no te pertenece y cosechas lo que no sembraste’.
Ne aluori, nikech in ngʼat makoch. In ikawo gino mane ok ikano, kendo ikayo mano mane ok ichwoyo.’
22 “‘Te juzgaré por tus propias palabras,’ respondió el rey. ‘Sabes que soy un hombre duro, “que tomo lo que no me pertenece, y cosecho lo que no sembré”.
“To Ruodhe nodwoke ni, ‘Abiro ngʼadoni bura koluwore kod gima iwacho, in jatich marach! Kara in ne ingʼeyo ni an ngʼat makoch, kendo ni akawo gima ne ok akano, bende akayo gima ne ok achwoyo!
23 ¿Por qué no depositaste mi dinero en el banco, para que cuando yo regresara pudiera recibir mi dinero con intereses?’
Marangʼo ne ok iketo pesanano e od keno, mondo kane aduogo, to ne anyalo kawe gi ohande.’
24 “Entonces el rey dijo a los que estaban junto a él: ‘Quítenle el dinero, y dénselo al que produjo hasta diez veces’.
“Eka nowachone jogo mane ochungo kanyo ni, ‘Kawuru silinge alufu achiel ugol kuome kendo umi jalno man-gi silingʼ alufu apar.’
25 “‘Pero señor, ya él tiene diez veces más,’ respondieron ellos.
“Negiwacho ni, ‘Jaduongʼ donge en-gi silingʼ alufu apar.’
26 “A lo cual el rey respondió: ‘Les aseguro que a los que tienen se les dará más; pero a los que no tienen, incluso lo que no tienen se les quitará.
“Nodwoko ni, ‘Awachonu ni ngʼato ka ngʼato man-go nomedne mi nobed gi mogundho, to ngʼatno ma ongego, kata mano ma en-go nomaye.
27 Y en cuanto a mis enemigos, los que no querían que yo fuera su rey, tráiganmelos aquí y mátenlos en frente de mí’”.
To keluru wasikago ka mane ok dwar mondo abed ruodhigi mondo uneg-gi e nyima.’”
28 Después que terminó de contarles este relato, Jesús partió hacia Jerusalén, caminando adelante.
Bangʼ ka Yesu nosewacho mani, nodhi nyime, kochomo Jerusalem.
29 Cuando se acercaba a Betfagé y Betania en el Monte de los Olivos, envió a dos discípulos, diciéndoles:
Ka koro nochiegni chopo e miech Bethfage kod Bethania manie Got Zeituni, nooro jopuonjrene ariyo, nowachonegi niya,
30 “Adelántense a la siguiente aldea. Y cuando entren encontrarán un potro atado, el cual nadie ha montado todavía. Desátenlo y tráiganlo aquí.
“Dhiuru e dala man nyimu cha, to ka udonjo e iye, to ubiro nwangʼo nyathi kanyna mapok ngʼato oidho nyaka nene kotwe kanyo. Gonyeuru kendo ukele ka.
31 Y si alguien les pregunta: ‘¿Por qué lo están desatando?’ solo digan: ‘El Señor lo necesita’”.
Kapo ngʼato openjou ni, ‘Angʼo momiyo ugonye?’ Udwoke ni, ‘Ruoth dware.’”
32 Así que los dos discípulos fueron y encontraron todo como Jesús lo había dicho.
Jogo mane oor motelo nodhi kendo negiyude mana kaka nosenyisogi
33 Cuando estaban desatando el potro, sus propietarios preguntaron: “¿Por qué están desatando el potro?”
Kane oyudo gigonyo nyathi kanynano, wuon nopenjogi, “Angʼo momiyo ugonyo nyathi kanyna?”
34 Entonces los discípulos respondieron; “El Señor lo necesita”.
To jopuonjre nodwoke mayot niya, “Ruoth dware.”
35 Y trajeron el potro a Jesús. Luego pusieron sus mantos sobre él, y Jesús se montó en su lomo.
Negikele ir Yesu, ma gipedho lepgi e diengʼe nyathi kanyna kendo negiketo Yesu kuome.
36 Mientras cabalgaba, la gente extendía sus mantos sobre el camino.
Kane owuotho odhi, ji nopedho lepgi e yo.
37 Cuando se aproximaba a Jerusalén, justo en el sitio donde el camino empieza a descender desde Monte de los Olivos, la multitud de discípulos comenzó a gritar alabanzas a Dios a toda voz, por todos los milagros que habían visto.
Kane ochopo machiegni gi kama yo kadhogo e tiend Got Zeituni, oganda maduongʼ mar jopuonjre nochako pako Nyasaye gi ilo kod dwol maduongʼ kuom honni duto mane giseneno niya,
38 “Bendito es el rey que viene en el nombre del Señor”, gritaban. “Paz en el cielo, y gloria en lo más alto de los cielos”.
“Ogwedh Ruoth mabiro e nying Jehova Nyasaye!” “Kwe obedi e polo, kendo duongʼ obed e polo malo!”
39 Y algunos de los fariseos que estaban entre la multitud, le dijeron a Jesús: “Maestro, dile a tus discípulos que dejen de decir eso”.
Jo-Farisai moko ei oganda nowachone Yesu niya, “Japuonj, kwer jopuonjreni!”
40 Pero Jesús respondió: “¡Les aseguro que si ellos se callaran, entonces las piedras gritarían!”
Nodwoko niya, “Awachonu ni, kata ka dine gilingʼ, to kitegi biro goyo koko.”
41 Pero a medida que se acercaba, vio la ciudad y lloró por ella.
Kane osudo machiegni gi Jerusalem kendo moneno dala maduongʼno noywage,
42 “¡En realidad desearía que tú, entre todas las naciones, conocieras el camino que conduce a la paz!” dijo. “Pero ahora está oculto de tus ojos.
kowacho niya, “Ka dine in iwuon bed ni ingʼeyo tinendeni gima nyalo keloni kwe, to koro ogengʼore ne wangʼi.
43 Sobre ti viene el tiempo en que tus enemigos te sitiarán, construyendo rampas para atacarte, rodeándote y encerrándote por todos lados.
Ndalo biro chopo ma wasiki biro goyoni agengʼa kolwori, kendo kunyoni bur koni gi koni.
44 Te aplastarán contra el suelo, a ti y a tus hijos contigo. No dejarán ninguna piedra sobre otra dentro de ti, porque no aceptaste la salvación cuando vino a ti”.
Ginigoyi piny, in gi nyithindi ei ohingani ok giniwe kidi moro ewi wadgi, nikech ne ok ingʼeyo kinde mane Nyasaye biroe iri.”
45 Jesús entró al Templo y comenzó a sacar a todas las personas que estaban haciendo negocios allí.
Eka nodonjo e hekalu kendo noriembo oko joma ne uso gik moko.
46 Les dijo: “Las Escrituras dicen que ‘mi casa será una casa de oración,’ pero ustedes la han convertido en una cueva de ladrones”.
Nowachonegi niya, “Ondiki ni, ‘Oda nobed od lamo;’to un to useloke ‘kar chokruok mar jomecho.’”
47 Y enseñaba en el Templo todos los días. Los jefes de los sacerdotes, los maestros religiosos y los líderes del pueblo estaban tratando de matarlo.
Ndalo ka ndalo nopuonjo e hekalu. To jodolo madongo, jopuonj chik kod jotelo mag ji netemo mondo ginege.
48 Pero no podían encontrar una manera de hacerlo porque todos lo apreciaban, y estaban atentos a cada palabra que decía.
To ne ok ginyal yudo yo mar timo kamano, nikech ji duto norwako wachne.

< San Lucas 19 >