Proverbios 30

1 Palabras de Agur, hijo de Jaqué, de Masá. Palabras que este varón dijo a Itiel, a Itiel y a Ucal:

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

2 Soy más torpe que hombre alguno, no tengo la inteligencia de otros.

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

3 No he aprendido la sabiduría, y no conozco la ciencia del Santo.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

4 ¿Quién jamás subió al cielo y descendió? ¿Quién encerró los vientos en sus puños? ¿Quién envolvió las aguas en un manto? ¿Quién dio estabilidad a todos los confines de la tierra? ¿Cuál es su nombre, y qué nombre tiene su hijo? ¿Lo sabes acaso?

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

5 Toda palabra de Dios es acrisolada, es escudo de los que buscan en Él su amparo.

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

6 No añadas nada a sus palabras; no sea que Él te reprenda y seas hallado falsario.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

7 Dos cosas te pido, no me las niegues antes que muera:

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

8 Aparta de mí la vanidad y la mentira, y no me des ni pobreza ni riquezas; dame solamente el pan que necesito,

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

9 no sea que harto yo reniegue (de Ti) y diga: “¿Quién es Yahvé?” o que, empobrecido, me ponga a robar y blasfemar del nombre de mi Dios.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

10 No difames al siervo ante su señor, no sea que te maldiga, y tú tengas que pagarlo.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

11 Ralea hay que maldice a su padre, y no bendice a su madre.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

12 Hay gente que se tiene por limpia, sin lavarse de sus inmundicias.

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

13 Otros hay que miran con ojos altivos, con párpados levantados en alto.

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

14 Y hay también hombres cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, para devorar a los pobres de la tierra y a los desvalidos de entre los hombres.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

15 La sanguijuela tiene dos hijas: “¡Dame, dame!” Tres cosas hay insaciables, y también una cuarta, que jamás dicen: “¡Basta!”:

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

16 el scheol, el seno estéril, la tierra que nunca se harta de agua, y el fuego que jamás dice: “¡Basta!” (Sheol h7585)

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)

17 Ojos que escarnecen al padre, y no miran con respeto a la madre; sáquenlos los cuervos del torrente y los aguiluchos los coman.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

18 Tres cosas hay demasiado maravillosas para mí, y una cuarta que no entiendo:

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

19 el rastro del águila en el aire, el rastro de la culebra sobre la peña, el rastro de la nave en medio del mar, y el rastro del hombre en la doncella.

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

20 Tal es también el proceder de la mujer adúltera; come, se limpia la boca, y dice: “No he hecho cosa mala.”

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

21 Bajo tres cosas tiembla la tierra, y también bajo una cuarta que no puede soportar:

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

22 bajo un siervo que llega a reinar, bajo un necio que tiene mucha comida,

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

23 bajo una aborrecida que halla marido, y bajo la esclava que hereda a su señora.

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

24 Hay sobre la tierra cuatro animales pequeños que son más sabios que los sabios:

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

25 las hormigas, pueblo sin fuerza, que al tiempo de la mies se prepara su provisión;

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

26 el tejón, animal endeble, que entre las peñas coloca su madriguera;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

27 las langostas, que sin tener rey salen todas bien ordenadas;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

28 el lagarto que puedes asir con la mano, y, sin embargo, se aloja en los palacios de los reyes.

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

29 Tres seres hay de paso gallardo, y también un cuarto que anda con gallardía:

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

30 el león, el más valiente de los animales, que no retrocede ante nadie;

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

31 el (gallo) que anda erguido, el macho cabrío, y el rey al frente de su ejército.

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

32 Si te has engreído neciamente, o si pensaste hacer mal; mano a la boca.

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

33 Comprimiendo la leche se hace la manteca; comprimiendo la nariz, sale sangre; y comprimiendo la ira, se producen contiendas.

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.