Proverbios 15

1 Una respuesta blanda calma el furor, una palabra áspera excita la ira.

Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.

2 La lengua de los sabios hace amable la sabiduría, la boca de los fatuos profiere sandeces.

Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.

3 En todo lugar están los ojos de Yahvé, observando a malos y buenos.

Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.

4 Mansedumbre de lengua, árbol de vida; lengua perversa, quebranto del corazón.

Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.

5 El necio desprecia la corrección de su padre; mas quien acepta la amonestación se hace más sabio.

Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.

6 En la casa del justo abunda la hacienda; en tanto que en las empresas del impío hay pérdidas.

W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.

7 La lengua de los sabios difunde la sabiduría; no así el corazón del insensato.

Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.

8 Yahvé detesta el sacrificio de los malos, y le agrada la oración de los buenos.

Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.

9 El camino del malvado es abominación para Yahvé, el cual ama a aquel que sigue la justicia.

Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.

10 Lección dura recibe el que abandona el camino; halla la muerte, quien aborrece la corrección.

Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.

11 El scheol y el abismo están (patentes) ante Yahvé, ¡cuánto más los corazones de los hombres! (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)

12 El burlador no ama al que le reprende, ni se junta con sabios.

Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.

13 El corazón alegre hace el rostro amable; mas la tristeza del corazón quebranta el espíritu.

Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.

14 El corazón inteligente busca la sabiduría, la boca del necio se pace con sandeces.

Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem

15 Los días del pobre son todos malos; pero la alegría del corazón es un banquete sin fin.

Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.

16 Más vale poco con temor de Yahvé, que grandes tesoros con inquietud.

Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.

17 Mejor un plato de legumbres con amor, que buey cebado y odio a la mesa.

Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.

18 La ira del hombre provoca contiendas, la mansedumbre apacigua las rencillas.

Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.

19 El camino del perezoso es como un seto de espinas, la senda de los rectos es llana.

Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.

20 El hijo sabio es la alegría de su padre, el necio desprecia a su propia madre.

Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.

21 Le gusta al fatuo la necedad, al prudente el marchar por el recto camino.

Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.

22 Fracasan los planes si no hay consejo, pero prosperan con numerosos consejeros.

Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.

23 Alegrase uno de la (buena) respuesta de su boca; ¡cuán buena una palabra dicha a tiempo!

Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!

24 El sabio va hacia arriba siguiendo la senda de la vida, para apartarse del scheol que está abajo. (Sheol h7585)

Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)

25 Yahvé derriba la casa de los soberbios, y afirma la heredad de la viuda.

Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.

26 Son abominables a Yahvé los pensamientos de los malos, pero son puras (ante Él) las palabras amables.

Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.

27 Perturbador de su casa es el codicioso; el que aborrece las dádivas vivirá.

Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.

28 El corazón del justo medita para responder, la boca de los impíos rebosa de maldades.

Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.

29 Lejos está Yahvé de los malvados, mas oye la oración de los justos.

Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.

30 La luz de los ojos alegra el corazón, y una buena nueva da fuerza a los huesos.

Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.

31 Quien escucha la amonestación saludable, morará entre los sabios.

Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.

32 El que rechaza la corrección desprecia su propia alma, quien escucha la amonestación adquiere entendimiento.

Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.

33 El temor de Dios es escuela de sabiduría, y a la gloria precede la humildad.

Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.