Pregovori 20

1 Vino je zasmehovalec, močna pijača je huda in kdorkoli je s tem zaveden, ni moder.

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 Kraljev strah je kakor rjovenje leva; kdorkoli ga draži do jeze, greši zoper svojo lastno dušo.

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 Za človeka je čast, da odneha od prepira, toda vsak bedak se bo vmešaval.

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 Lenuh ne bo oral zaradi razloga mraza, zatorej bo prosil v času žetve in ničesar ne bo imel.

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 Nasvet v človekovem srcu je podoben globoki vodi, toda razumevajoč človek ga bo izvlekel.

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 Večina ljudi bo vsakemu razglašala svojo lastno dobroto, toda kdo lahko najde zvestega človeka?

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 Pravičen človek hodi v svoji neokrnjenosti, njegovi otroci so blagoslovljeni za njim.

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 Kralj, ki sedi na sodnem prestolu, s svojimi očmi vse zlo razkropi proč.

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 Kdo lahko reče: »Svoje srce sem očistil, čist sem pred svojim grehom?«

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 Neenake uteži in neenake mere, oboji so Gospodu podobna ogabnost.

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 Celo otrok je spoznan po svojih dejanjih, če so njegova dela čista in če so ta pravilna.

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 Uho, ki sliši in oko, ki vidi, celo oboje je naredil Gospod.

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 Ne ljubi spanja, da ne bi prišel v revščino, odpri svoje oči in nasičen boš s kruhom.

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 » To je ničvredno, to je ničvredno, « pravi kupec, toda ko je odšel svojo pot, potem se baha.

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 Je zlato in množica rubinov, toda ustnice spoznanja so dragocen dragulj.

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 Vzemi obleko tistega, ki je pôrok za tujca in vzemi jamstvo od njega za tujo žensko.

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 Kruh prevare je sladek človeku, toda njegova usta bodo potem napolnjena z gramozom.

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 Vsak namen je utrjen s posvetovanjem in vojskuješ se z dobrim nasvetom.

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 Kdor gre naokrog kakor tožljivec, razodeva skrivnosti, zato se ne vmešavaj s tistim, ki laska s svojimi ustnicami.

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 Kdorkoli preklinja svojega očeta ali svojo mater, bo njegova svetilka ugasnjena v zatemnjeno temo.

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 Dediščina je lahko v začetku naglo pridobljena, toda njen konec ne bo blagoslovljen.

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 Ne reci: »Jaz bom poplačal zlo, « temveč čakaj na Gospoda in rešil te bo.

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 Različne uteži so ogabnost Gospodu in varljiva tehtnica ni dobra.

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 Človekovi opravki so od Gospoda, kako lahko potem človek razume svojo lastno pot?

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 Zanka je človeku, ki požira to, kar je sveto in da po zaobljubah dela poizvedovanje.

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 Moder kralj razkropi zlobne in nadnje prinaša kolo.

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 Človeški duh je Gospodova sveča, ki preiskuje vse notranje dele trebuha.

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 Usmiljenje in resnica ohranjata kralja in njegov prestol drži pokonci usmiljenje.

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 Slava mladeničev je njihova moč, lepota starcev pa je siva glava.

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 Modrica od rane očiščuje zlo, tako storijo udarci biča notranjim delom trebuha.

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.