Pregovori 16

1 Priprave srca v človeku in odgovor z jezika sta od Gospoda.

W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.

2 Vse človekove poti so čiste v njegovih lastnih očeh, toda Gospod tehta duhove.

Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.

3 Svoja dela izroči Gospodu in tvoje misli bodo uspele.

Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.

4 Gospod je vse stvari naredil zase, da, celo zlobne za dan zla.

PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.

5 Kdorkoli, ki je v srcu ponosen, je ogabnost Gospodu. Čeprav se roka rokuje z roko, on ne bo nekaznovan.

Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.

6 Z usmiljenjem in resnico je krivičnost očiščena in s strahom pred Gospodom ljudje odidejo od zla.

Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.

7 Kadar človekove poti ugajajo Gospodu, on celo njegove sovražnike pripravi, da so v miru z njim.

Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.

8 Boljše je malo s pravičnostjo, kakor velika poplačila brez pravice.

Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.

9 Človekovo srce snuje svojo pot, toda Gospod usmerja njegove korake.

Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.

10 Božanska razsodba je na kraljevih ustnicah, njegova usta ne grešijo na sodbi.

Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.

11 Pravična utež in tehtnica sta Gospodovi, vse uteži iz torbe so njegovo delo.

Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.

12 Zagrešiti zlobnost je kraljem ogabnost, kajti prestol je utrjen s pravičnostjo.

Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.

13 Pravične ustnice so kraljem veselje in ljubijo tistega, ki govori resnico.

Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.

14 Kraljev bes je kakor poslanci smrti, toda moder človek ga bo pomiril.

Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.

15 V svetlobi kraljevega obličja je življenje in njegova naklonjenost je kakor oblak poznega dežja.

W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.

16 Kako mnogo bolje je pridobiti modrost kakor zlato! In toliko bolje izbrati pridobivanje razumevanja kakor srebro!

O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.

17 Glavna cesta iskrenega je, da odide od zla, kdor varuje svojo pot, ohranja svojo dušo.

Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.

18 Ponos gre pred uničenjem in ošaben duh pred padcem.

Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.

19 Bolje je biti ponižnega duha s ponižnimi, kakor deliti plen s ponosnimi.

Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.

20 Kdor modro ravna z zadevo, bo našel dobro in kdorkoli zaupa v Gospoda, je srečen.

Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.

21 Moder v srcu bo imenovan razsoden in ljubkost ustnic povečuje znanje.

Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.

22 Razumevanje je vrelec življenja tistemu, ki ga ima, toda poučevanje bedakov je neumnost.

Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.

23 Srce modrega poučuje njegova usta in dodaja učenje njegovim ustnicam.

Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.

24 Prijetne besede so kakor satovje, sladke duši in zdravje kostem.

Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.

25 Je pot, ki se zdi človeku pravilna, toda njen konec so poti smrti.

Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.

26 Kdor se trudi, se trudi zase, kajti njegova usta to od njega nujno potrebujejo.

Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].

27 Brezbožen človek koplje zlo in na njegovih ustnicah je kakor goreč ogenj.

Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.

28 Kljubovalen človek seje prepir in opravljivec razdvaja glavne prijatelje.

Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.

29 Nasilnež privablja svojega soseda in ga vodi na pot, ki ni dobra.

Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.

30 Zapira svoje oči, da si izmišlja kljubovalne reči, premikanje njegovih ustnic prinaša zlo.

Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.

31 Osivela glava je krona slave, če je ta najdena na poti pravičnosti.

Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.

32 Kdor je počasen za jezo, je boljši kakor mogočen in kdor vlada svojemu duhu kakor tisti, ki zavzema mesto.

Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.

33 Žreb je vržen v naročje, toda njegova celotna razporeditev je od Gospoda.

Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.