< Притчи Соломона 23 >

1 Аще сядеши вечеряти на трапезе сильнаго, разумно разумевай предлагаемая тебе,
When you sit to eat with a ruler, consider diligently what is before you;
2 и налагай руку твою, ведый, яко сицевая тебе подобает уготовити:
put a knife to your throat if you are a man given to appetite.
3 аще же несытнейший еси, не желай брашен его: сия бо имут живот ложен.
Don’t be desirous of his dainties, since they are deceitful food.
4 Не распростирайся убог сый с богатым, твоею же мыслию удаляйся.
Don’t weary yourself to be rich. In your wisdom, show restraint.
5 Аще устремиши на него око твое, никогдаже явится: соделаны бо суть ему крила яко орлу, и обращается в дом настоятеля своего.
Why do you set your eyes on that which is not? For it certainly sprouts wings like an eagle and flies in the sky.
6 Не вечеряй с мужем завистливым, ниже похощеши пищей его:
Don’t eat the food of him who has a stingy eye, and don’t crave his delicacies,
7 имже бо образом аще кто поглотит власы, сице яст и пиет: ниже к себе да введеши его и снеси хлеб твой с ним:
for as he thinks about the cost, so he is. “Eat and drink!” he says to you, but his heart is not with you.
8 изблюет бо его и осквернит словеса твоя добрая.
You will vomit up the morsel which you have eaten and waste your pleasant words.
9 Во ушию безумнаго ничтоже глаголи, да не когда поругает разумная словеса твоя.
Don’t speak in the ears of a fool, for he will despise the wisdom of your words.
10 Не прелагай предел вечных и в стяжание сирот не вниди:
Don’t move the ancient boundary stone. Don’t encroach on the fields of the fatherless,
11 избавляяй бо их Господь крепок есть и разсудит суд их с тобою.
for their Defender is strong. He will plead their case against you.
12 Даждь в наказание сердце твое, ушеса же твоя уготовай словесем чувственным.
Apply your heart to instruction, and your ears to the words of knowledge.
13 Не преставай младенца наказовати: аще бо жезлом биеши его, не умрет (от него):
Don’t withhold correction from a child. If you punish him with the rod, he will not die.
14 ты бо побиеши его жезлом, душу же его избавиши от смерти. (Sheol h7585)
Punish him with the rod, and save his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Сыне, аще премудро будет сердце твое, возвеселиши и мое сердце,
My son, if your heart is wise, then my heart will be glad, even mine.
16 и пребудут в словесех твои устне к моим устнам, аще права будут.
Yes, my heart will rejoice when your lips speak what is right.
17 Да не ревнует сердце твое грешником, но в страсе Господни буди весь день:
Don’t let your heart envy sinners, but rather fear the LORD all day long.
18 аще бо соблюдеши я, будут ти внуцы, и упование твое не отступит.
Indeed surely there is a future hope, and your hope will not be cut off.
19 Слушай, сыне, и премудр бывай и исправляй мысли твоего сердца:
Listen, my son, and be wise, and keep your heart on the right path!
20 не буди винопийца, ниже прилагайся к сложением и купованием мяс:
Don’t be amongst ones drinking too much wine, or those who gorge themselves on meat;
21 всяк бо пияница и блудник обнищает, и облечется в раздранная и в рубища всяк сонливый.
for the drunkard and the glutton shall become poor; and drowsiness clothes them in rags.
22 Слушай, сыне, отца родившаго тя, и не презирай, егда состареется мати твоя.
Listen to your father who gave you life, and don’t despise your mother when she is old.
23 Истину стяжи и не отрини мудрости и учения и разума.
Buy the truth, and don’t sell it. Get wisdom, discipline, and understanding.
24 Добре воспитовает отец праведен, о сыне же премудрем веселится душа его.
The father of the righteous has great joy. Whoever fathers a wise child delights in him.
25 Да веселится отец и мати о тебе, и да радуется рождшая тя.
Let your father and your mother be glad! Let her who bore you rejoice!
26 Даждь ми, сыне, твое сердце, очи же твои моя пути да соблюдают.
My son, give me your heart; and let your eyes keep in my ways.
27 Сосуд бо сокрушен чуждий дом, и студенец тесен чуждий:
For a prostitute is a deep pit; and a wayward wife is a narrow well.
28 сей бо вскоре погибнет, и всякий законопреступник потребится.
Yes, she lies in wait like a robber, and increases the unfaithful amongst men.
29 Кому горе? Кому молва? Кому судове? Кому горести и свары? Кому сокрушения вотще? Кому сини очи?
Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaints? Who has needless bruises? Who has bloodshot eyes?
30 Не пребывающым ли в вине? И не назирающым ли, где пирове бывают?
Those who stay long at the wine; those who go to seek out mixed wine.
31 Не упивайтеся вином, но беседуйте ко человеком праведным, и беседуйте во проходех: аще бо на чашы и сткляницы вдаси очи твои, последи имаши ходити нажайший белилнаго древа:
Don’t look at the wine when it is red, when it sparkles in the cup, when it goes down smoothly.
32 последи же яко от змиа уязвен прострется, и якоже от кераста разливается ему яд.
In the end, it bites like a snake, and poisons like a viper.
33 Очи твои егда узрят (жену) чуждую, уста твоя тогда возглаголют стропотная:
Your eyes will see strange things, and your mind will imagine confusing things.
34 и возляжеши яко в сердцы моря и якоже кормчий во мнозе волнении.
Yes, you will be as he who lies down in the middle of the sea, or as he who lies on top of the rigging:
35 Речеши же: биша мя, и не поболех, и поругашася ми, аз же не разумех: когда утро будет, да шед взыщу, с нимиже снидуся?
“They hit me, and I was not hurt! They beat me, and I don’t feel it! When will I wake up? I can do it again. I will look for more.”

< Притчи Соломона 23 >