మథిః 5
1 అనన్తరం స జననివహం నిరీక్ష్య భూధరోపరి వ్రజిత్వా సముపవివేశ|
Y viendo Jesús las multitudes, subió a un monte; y sentándose él, se llegaron a él sus discípulos.
2 తదానీం శిష్యేషు తస్య సమీపమాగతేషు తేన తేభ్య ఏషా కథా కథ్యాఞ్చక్రే|
Y abriendo él su boca, les enseñaba, diciendo:
3 అభిమానహీనా జనా ధన్యాః, యతస్తే స్వర్గీయరాజ్యమ్ అధికరిష్యన్తి|
Bienaventurados los pobres en espíritu; porque de ellos es el reino de los cielos.
4 ఖిద్యమానా మనుజా ధన్యాః, యస్మాత్ తే సాన్త్వనాం ప్రాప్సన్తి|
Bienaventurados los tristes; porque ellos recibirán consolación.
5 నమ్రా మానవాశ్చ ధన్యాః, యస్మాత్ తే మేదినీమ్ అధికరిష్యన్తి|
Bienaventurados los mansos; porque ellos recibirán la tierra por heredad.
6 ధర్మ్మాయ బుభుక్షితాః తృషార్త్తాశ్చ మనుజా ధన్యాః, యస్మాత్ తే పరితర్ప్స్యన్తి|
Bienaventurados los que tienen hambre y sed de justicia; porque ellos serán hartos.
7 కృపాలవో మానవా ధన్యాః, యస్మాత్ తే కృపాం ప్రాప్స్యన్తి|
Bienaventurados los misericordiosos; porque ellos alcanzarán misericordia.
8 నిర్మ్మలహృదయా మనుజాశ్చ ధన్యాః, యస్మాత్ త ఈశ్చరం ద్రక్ష్యన్తి|
Bienaventurados los de limpio corazón; porque ellos verán a Dios.
9 మేలయితారో మానవా ధన్యాః, యస్మాత్ త ఈశ్చరస్య సన్తానత్వేన విఖ్యాస్యన్తి|
Bienaventurados los pacificadores; porque ellos serán llamados hijos de Dios.
10 ధర్మ్మకారణాత్ తాడితా మనుజా ధన్యా, యస్మాత్ స్వర్గీయరాజ్యే తేషామధికరో విద్యతే|
Bienaventurados los que padecen persecución por causa de la justicia; porque de ellos es el reino de los cielos.
11 యదా మనుజా మమ నామకృతే యుష్మాన్ నిన్దన్తి తాడయన్తి మృషా నానాదుర్వ్వాక్యాని వదన్తి చ, తదా యుయం ధన్యాః|
Bienaventurados sois, cuando os maldijeren, y os persiguieren, y dijeren de vosotros todo mal por mi causa, mintiendo.
12 తదా ఆనన్దత, తథా భృశం హ్లాదధ్వఞ్చ, యతః స్వర్గే భూయాంసి ఫలాని లప్స్యధ్వే; తే యుష్మాకం పురాతనాన్ భవిష్యద్వాదినోఽపి తాదృగ్ అతాడయన్|
Regocijáos y alegráos; porque vuestro galardón es grande en los cielos; que así persiguieron a los profetas que fueron antes de vosotros.
13 యుయం మేదిన్యాం లవణరూపాః, కిన్తు యది లవణస్య లవణత్వమ్ అపయాతి, తర్హి తత్ కేన ప్రకారేణ స్వాదుయుక్తం భవిష్యతి? తత్ కస్యాపి కార్య్యస్యాయోగ్యత్వాత్ కేవలం బహిః ప్రక్షేప్తుం నరాణాం పదతలేన దలయితుఞ్చ యోగ్యం భవతి|
Vosotros sois la sal de la tierra; y si la sal perdiere su sabor, ¿con qué será salada? no vale más para nada; sino que sea echada fuera, y sea hollada de los hombres.
14 యూయం జగతి దీప్తిరూపాః, భూధరోపరి స్థితం నగరం గుప్తం భవితుం నహి శక్ష్యతి|
Vosotros sois la luz del mundo. La ciudad asentada sobre el monte no se puede esconder.
15 అపరం మనుజాః ప్రదీపాన్ ప్రజ్వాల్య ద్రోణాధో న స్థాపయన్తి, కిన్తు దీపాధారోపర్య్యేవ స్థాపయన్తి, తేన తే దీపా గేహస్థితాన్ సకలాన్ ప్రకాశయన్తి|
Ni se enciende la luz, y se pone debajo de un almud, sino en el candelero, y alumbra a todos los que están en casa.
16 యేన మానవా యుష్మాకం సత్కర్మ్మాణి విలోక్య యుష్మాకం స్వర్గస్థం పితరం ధన్యం వదన్తి, తేషాం సమక్షం యుష్మాకం దీప్తిస్తాదృక్ ప్రకాశతామ్|
Así pues alumbre vuestra luz delante de los hombres, para que vean vuestras obras buenas, y glorifiquen a vuestro Padre que está en los cielos.
17 అహం వ్యవస్థాం భవిష్యద్వాక్యఞ్చ లోప్తుమ్ ఆగతవాన్, ఇత్థం మానుభవత, తే ద్వే లోప్తుం నాగతవాన్, కిన్తు సఫలే కర్త్తుమ్ ఆగతోస్మి|
No penséis que he venido para invalidar la ley, o los profetas: no he venido para invalidar los, sino para cumplir los.
18 అపరం యుష్మాన్ అహం తథ్యం వదామి యావత్ వ్యోమమేదిన్యో ర్ధ్వంసో న భవిష్యతి, తావత్ సర్వ్వస్మిన్ సఫలే న జాతే వ్యవస్థాయా ఏకా మాత్రా బిన్దురేకోపి వా న లోప్స్యతే|
Porque de cierto os digo, que hasta que perezca el cielo y la tierra, ni una jota, ni un tilde perecerá de la ley, sin que todas las cosas sean cumplidas.
19 తస్మాత్ యో జన ఏతాసామ్ ఆజ్ఞానామ్ అతిక్షుద్రామ్ ఏకాజ్ఞామపీ లంఘతే మనుజాంఞ్చ తథైవ శిక్షయతి, స స్వర్గీయరాజ్యే సర్వ్వేభ్యః క్షుద్రత్వేన విఖ్యాస్యతే, కిన్తు యో జనస్తాం పాలయతి, తథైవ శిక్షయతి చ, స స్వర్గీయరాజ్యే ప్రధానత్వేన విఖ్యాస్యతే|
De manera que cualquiera que quebrantare uno de estos mandamientos muy pequeños, y así enseñare a los hombres, muy pequeño será llamado en el reino de los cielos; mas cualquiera que los hiciere, y enseñare, éste será llamado grande en el reino de los cielos.
20 అపరం యుష్మాన్ అహం వదామి, అధ్యాపకఫిరూశిమానవానాం ధర్మ్మానుష్ఠానాత్ యుష్మాకం ధర్మ్మానుష్ఠానే నోత్తమే జాతే యూయమ్ ఈశ్వరీయరాజ్యం ప్రవేష్టుం న శక్ష్యథ|
Porque yo os digo, que si vuestra justicia no fuere mayor que la de los escribas y de los Fariseos, no entraréis en el reino de los cielos.
21 అపరఞ్చ త్వం నరం మా వధీః, యస్మాత్ యో నరం హన్తి, స విచారసభాయాం దణ్డార్హో భవిష్యతి, పూర్వ్వకాలీనజనేభ్య ఇతి కథితమాసీత్, యుష్మాభిరశ్రావి|
Oísteis que fue dicho a los antiguos: No matarás; mas cualquiera que matare, estará expuesto a juicio.
22 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వదామి, యః కశ్చిత్ కారణం వినా నిజభ్రాత్రే కుప్యతి, స విచారసభాయాం దణ్డార్హో భవిష్యతి; యః కశ్చిచ్చ స్వీయసహజం నిర్బ్బోధం వదతి, స మహాసభాయాం దణ్డార్హో భవిష్యతి; పునశ్చ త్వం మూఢ ఇతి వాక్యం యది కశ్చిత్ స్వీయభ్రాతరం వక్తి, తర్హి నరకాగ్నౌ స దణ్డార్హో భవిష్యతి| (Geenna g1067)
Yo pues os digo, que cualquiera que se enojare sin razón con su hermano, estará expuesto a juicio; y cualquiera que dijere a su hermano: Raca, estará expuesto al concilio; y cualquiera que a su hermano dijere: Insensato, estará expuesto al fuego del infierno. (Geenna g1067)
23 అతో వేద్యాః సమీపం నిజనైవేద్యే సమానీతేఽపి నిజభ్రాతరం ప్రతి కస్మాచ్చిత్ కారణాత్ త్వం యది దోషీ విద్యసే, తదానీం తవ తస్య స్మృతి ర్జాయతే చ,
Por tanto si trajeres tu presente al altar, y allí te acordares, que tu hermano tiene algo contra ti,
24 తర్హి తస్యా వేద్యాః సమీపే నిజనైవైద్యం నిధాయ తదైవ గత్వా పూర్వ్వం తేన సార్ద్ధం మిల, పశ్చాత్ ఆగత్య నిజనైవేద్యం నివేదయ|
Deja allí tu presente delante del altar, y vé: vuelve primero en amistad con tu hermano, y entonces vé, y ofrece tu presente.
25 అన్యఞ్చ యావత్ వివాదినా సార్ద్ధం వర్త్మని తిష్ఠసి, తావత్ తేన సార్ద్ధం మేలనం కురు; నో చేత్ వివాదీ విచారయితుః సమీపే త్వాం సమర్పయతి విచారయితా చ రక్షిణః సన్నిధౌ సమర్పయతి తదా త్వం కారాయాం బధ్యేథాః|
Pónte de acuerdo con tu adversario presto, entre tanto que estás con él en el camino; porque no acontezca que el adversario te entregue al juez, y el juez te entregue al ministro; y seas echado en prisión.
26 తర్హి త్వామహం తథ్థం బ్రవీమి, శేషకపర్దకేఽపి న పరిశోధితే తస్మాత్ స్థానాత్ కదాపి బహిరాగన్తుం న శక్ష్యసి|
De cierto te digo, que no saldrás de allí, hasta que pagues el postrer cornado.
27 అపరం త్వం మా వ్యభిచర, యదేతద్ వచనం పూర్వ్వకాలీనలోకేభ్యః కథితమాసీత్, తద్ యూయం శ్రుతవన్తః;
Oísteis que fue dicho a los antiguos: No cometerás adulterio:
28 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వదామి, యది కశ్చిత్ కామతః కాఞ్చన యోషితం పశ్యతి, తర్హి స మనసా తదైవ వ్యభిచరితవాన్|
Yo pues os digo, que cualquiera que mira a una mujer para codiciarla, ya adulteró con ella en su corazón.
29 తస్మాత్ తవ దక్షిణం నేత్రం యది త్వాం బాధతే, తర్హి తన్నేత్రమ్ ఉత్పాట్య దూరే నిక్షిప, యస్మాత్ తవ సర్వ్వవపుషో నరకే నిక్షేపాత్ తవైకాఙ్గస్య నాశో వరం| (Geenna g1067)
Por tanto si tu ojo derecho te fuere ocasión de caer, sácale, y échale de ti; que mejor te es, que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna g1067)
30 యద్వా తవ దక్షిణః కరో యది త్వాం బాధతే, తర్హి తం కరం ఛిత్త్వా దూరే నిక్షిప, యతః సర్వ్వవపుషో నరకే నిక్షేపాత్ ఏకాఙ్గస్య నాశో వరం| (Geenna g1067)
Y si tu mano derecha te fuere ocasión de caer, córtala, y échala de ti: que mejor te es, que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna g1067)
31 ఉక్తమాస్తే, యది కశ్చిన్ నిజజాయాం పరిత్యక్త్తుమ్ ఇచ్ఛతి, తర్హి స తస్యై త్యాగపత్రం దదాతు|
También fue dicho: Cualquiera que despidiere a su mujer, déle carta de divorcio.
32 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వ్యాహరామి, వ్యభిచారదోషే న జాతే యది కశ్చిన్ నిజజాయాం పరిత్యజతి, తర్హి స తాం వ్యభిచారయతి; యశ్చ తాం త్యక్తాం స్త్రియం వివహతి, సోపి వ్యభిచరతి|
Mas yo os digo, que el que despidiere a su mujer, a no ser por causa de fornicación, hace que ella adultere; y el que se casare con la despedida, comete adulterio.
33 పునశ్చ త్వం మృషా శపథమ్ న కుర్వ్వన్ ఈశ్చరాయ నిజశపథం పాలయ, పూర్వ్వకాలీనలోకేభ్యో యైషా కథా కథితా, తామపి యూయం శ్రుతవన్తః|
También oísteis que fue dicho a los antiguos: No te perjurarás; mas cumplirás al Señor tus juramentos.
34 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వదామి, కమపి శపథం మా కార్ష్ట, అర్థతః స్వర్గనామ్నా న, యతః స ఈశ్వరస్య సింహాసనం;
Yo pues os digo: No juréis en ninguna manera; ni por el cielo, porque es el trono de Dios;
35 పృథివ్యా నామ్నాపి న, యతః సా తస్య పాదపీఠం; యిరూశాలమో నామ్నాపి న, యతః సా మహారాజస్య పురీ;
Ni por la tierra, porque es el estrado de sus pies; ni por Jerusalem, porque es la ciudad del gran Rey.
36 నిజశిరోనామ్నాపి న, యస్మాత్ తస్యైకం కచమపి సితమ్ అసితం వా కర్త్తుం త్వయా న శక్యతే|
Ni por tu cabeza jurarás; porque no puedes hacer un cabello blanco o negro.
37 అపరం యూయం సంలాపసమయే కేవలం భవతీతి న భవతీతి చ వదత యత ఇతోఽధికం యత్ తత్ పాపాత్మనో జాయతే|
Mas sea vuestro hablar, Sí, sí: No, no; porque lo que es más de esto, de mal procede.
38 అపరం లోచనస్య వినిమయేన లోచనం దన్తస్య వినిమయేన దన్తః పూర్వ్వక్తమిదం వచనఞ్చ యుష్మాభిరశ్రూయత|
Oísteis que fue dicho a los antiguos: Ojo por ojo; y diente por diente:
39 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వదామి యూయం హింసకం నరం మా వ్యాఘాతయత| కిన్తు కేనచిత్ తవ దక్షిణకపోలే చపేటాఘాతే కృతే తం ప్రతి వామం కపోలఞ్చ వ్యాఘోటయ|
Mas yo os digo: que no resistáis al mal: antes a cualquiera que te hiriere en tu mejilla derecha, vuélvele también la otra.
40 అపరం కేనచిత్ త్వయా సార్ధ్దం వివాదం కృత్వా తవ పరిధేయవసనే జిఘృతితే తస్మాయుత్తరీయవసనమపి దేహి|
Y al que quisiere ponerte a pleito, y tomarte tu ropa, déjale también la capa.
41 యది కశ్చిత్ త్వాం క్రోశమేకం నయనార్థం అన్యాయతో ధరతి, తదా తేన సార్ధ్దం క్రోశద్వయం యాహి|
Y a cualquiera que te forzare a ir una milla, ve con él dos.
42 యశ్చ మానవస్త్వాం యాచతే, తస్మై దేహి, యది కశ్చిత్ తుభ్యం ధారయితుమ్ ఇచ్ఛతి, తర్హి తం ప్రతి పరాంముఖో మా భూః|
Al que te pidiere, dále; y al que quisiere tomar de ti prestado, no le rehúses.
43 నిజసమీపవసిని ప్రేమ కురు, కిన్తు శత్రుం ప్రతి ద్వేషం కురు, యదేతత్ పురోక్తం వచనం ఏతదపి యూయం శ్రుతవన్తః|
Oísteis que fue dicho: Amarás a tu prójimo; y aborrecerás a tu enemigo.
44 కిన్త్వహం యుష్మాన్ వదామి, యూయం రిపువ్వపి ప్రేమ కురుత, యే చ యుష్మాన్ శపన్తే, తాన, ఆశిషం వదత, యే చ యుష్మాన్ ఋతీయన్తే, తేషాం మఙ్గలం కురుత, యే చ యుష్మాన్ నిన్దన్తి, తాడయన్తి చ, తేషాం కృతే ప్రార్థయధ్వం|
Yo pues os digo: Amád a vuestros enemigos: bendecíd a los que os maldicen: hacéd bien a los que os aborrecen, y orád por los que os calumnian y os persiguen;
45 తత్ర యః సతామసతాఞ్చోపరి ప్రభాకరమ్ ఉదాయయతి, తథా ధార్మ్మికానామధార్మ్మికానాఞ్చోపరి నీరం వర్షయతి తాదృశో యో యుష్మాకం స్వర్గస్థః పితా, యూయం తస్యైవ సన్తానా భవిష్యథ|
Para que seáis hijos de vuestro Padre que está en los cielos: que hace que su sol salga sobre malos y buenos; y llueve sobre justos e injustos.
46 యే యుష్మాసు ప్రేమ కుర్వ్వన్తి, యూయం యది కేవలం తేవ్వేవ ప్రేమ కురుథ, తర్హి యుష్మాకం కిం ఫలం భవిష్యతి? చణ్డాలా అపి తాదృశం కిం న కుర్వ్వన్తి?
Porque si amareis a los que os aman, ¿qué galardón tendréis? ¿No hacen también lo mismo los publicanos?
47 అపరం యూయం యది కేవలం స్వీయభ్రాతృత్వేన నమత, తర్హి కిం మహత్ కర్మ్మ కురుథ? చణ్డాలా అపి తాదృశం కిం న కుర్వ్వన్తి?
Y si saludareis a vuestros hermanos solamente, ¿qué hacéis de más? ¿No hacen también así los publicanos?
48 తస్మాత్ యుష్మాకం స్వర్గస్థః పితా యథా పూర్ణో భవతి, యూయమపి తాదృశా భవత|
Sed pues vosotros perfectos, como vuestro Padre que está en los cielos es perfecto.
