ଲୂକଃ 14
1 ଅନନ୍ତରଂ ୱିଶ୍ରାମୱାରେ ଯୀଶୌ ପ୍ରଧାନସ୍ୟ ଫିରୂଶିନୋ ଗୃହେ ଭୋକ୍ତୁଂ ଗତୱତି ତେ ତଂ ୱୀକ୍ଷିତୁମ୍ ଆରେଭିରେ|
Then it happened, when He entered the house of one of the rulers of the Pharisees to eat bread on the Sabbath, that they were watching Him closely.
2 ତଦା ଜଲୋଦରୀ ତସ୍ୟ ସମ୍ମୁଖେ ସ୍ଥିତଃ|
And then, there in front of Him was a man who had dropsy!
3 ତତଃ ସ ୱ୍ୟୱସ୍ଥାପକାନ୍ ଫିରୂଶିନଶ୍ଚ ପପ୍ରଚ୍ଛ, ୱିଶ୍ରାମୱାରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଂ କର୍ତ୍ତୱ୍ୟଂ ନ ୱା? ତତସ୍ତେ କିମପି ନ ପ୍ରତ୍ୟୂଚୁଃ|
And Jesus reacted by saying to the lawyers and Pharisees, “Is it lawful to heal on the Sabbath?”
4 ତଦା ସ ତଂ ରୋଗିଣଂ ସ୍ୱସ୍ଥଂ କୃତ୍ୱା ୱିସସର୍ଜ;
But they kept silent. So He took hold of him, healed him, and let him go.
5 ତାନୁୱାଚ ଚ ଯୁଷ୍ମାକଂ କସ୍ୟଚିଦ୍ ଗର୍ଦ୍ଦଭୋ ୱୃଷଭୋ ୱା ଚେଦ୍ ଗର୍ତ୍ତେ ପତତି ତର୍ହି ୱିଶ୍ରାମୱାରେ ତତ୍କ୍ଷଣଂ ସ କିଂ ତଂ ନୋତ୍ଥାପଯିଷ୍ୟତି?
Then He addressed them saying, “Which of you, if a son or an ox falls into a pit, will not immediately pull him out on the Sabbath day?”
6 ତତସ୍ତେ କଥାଯା ଏତସ୍ୟାଃ କିମପି ପ୍ରତିୱକ୍ତୁଂ ନ ଶେକୁଃ|
And they could not answer Him regarding these things.
7 ଅପରଞ୍ଚ ପ୍ରଧାନସ୍ଥାନମନୋନୀତତ୍ୱକରଣଂ ୱିଲୋକ୍ୟ ସ ନିମନ୍ତ୍ରିତାନ୍ ଏତଦୁପଦେଶକଥାଂ ଜଗାଦ,
Then He told a parable to those who were invited, having observed how they kept trying for the best places, saying to them:
8 ତ୍ୱଂ ୱିୱାହାଦିଭୋଜ୍ୟେଷୁ ନିମନ୍ତ୍ରିତଃ ସନ୍ ପ୍ରଧାନସ୍ଥାନେ ମୋପାୱେକ୍ଷୀଃ| ତ୍ୱତ୍ତୋ ଗୌରୱାନ୍ୱିତନିମନ୍ତ୍ରିତଜନ ଆଯାତେ
“Whenever you are invited by someone to a wedding feast, do not recline in the place of honor, in case someone more honorable than you has been invited by him;
9 ନିମନ୍ତ୍ରଯିତାଗତ୍ୟ ମନୁଷ୍ୟାଯୈତସ୍ମୈ ସ୍ଥାନଂ ଦେହୀତି ୱାକ୍ୟଂ ଚେଦ୍ ୱକ୍ଷ୍ୟତି ତର୍ହି ତ୍ୱଂ ସଙ୍କୁଚିତୋ ଭୂତ୍ୱା ସ୍ଥାନ ଇତରସ୍ମିନ୍ ଉପୱେଷ୍ଟୁମ୍ ଉଦ୍ୟଂସ୍ୟସି|
then he who invited you both will come and say, ‘You, give this man place!’ and then, with shame, you start to take the lowest place.
10 ଅସ୍ମାତ୍ କାରଣାଦେୱ ତ୍ୱଂ ନିମନ୍ତ୍ରିତୋ ଗତ୍ୱାଽପ୍ରଧାନସ୍ଥାନ ଉପୱିଶ, ତତୋ ନିମନ୍ତ୍ରଯିତାଗତ୍ୟ ୱଦିଷ୍ୟତି, ହେ ବନ୍ଧୋ ପ୍ରୋଚ୍ଚସ୍ଥାନଂ ଗତ୍ୱୋପୱିଶ, ତଥା ସତି ଭୋଜନୋପୱିଷ୍ଟାନାଂ ସକଲାନାଂ ସାକ୍ଷାତ୍ ତ୍ୱଂ ମାନ୍ୟୋ ଭୱିଷ୍ୟସି|
Rather, whenever you are invited, go and recline in the lowest place, so that when your host comes, he may say to you, ‘Friend, move up higher.’ Then you will have honor in the presence of your fellow guests.
11 ଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ ସ୍ୱମୁନ୍ନମଯତି ସ ନମଯିଷ୍ୟତେ, କିନ୍ତୁ ଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ ସ୍ୱଂ ନମଯତି ସ ଉନ୍ନମଯିଷ୍ୟତେ|
Because everyone who exalts himself will be humbled, and he who humbles himself will be exalted.”
12 ତଦା ସ ନିମନ୍ତ୍ରଯିତାରଂ ଜନମପି ଜଗାଦ, ମଧ୍ୟାହ୍ନେ ରାତ୍ରୌ ୱା ଭୋଜ୍ୟେ କୃତେ ନିଜବନ୍ଧୁଗଣୋ ୱା ଭ୍ରାତୃଗଣୋ ୱା ଜ୍ଞାତିଗଣୋ ୱା ଧନିଗଣୋ ୱା ସମୀପୱାସିଗଣୋ ୱା ଏତାନ୍ ନ ନିମନ୍ତ୍ରଯ, ତଥା କୃତେ ଚେତ୍ ତେ ତ୍ୱାଂ ନିମନ୍ତ୍ରଯିଷ୍ୟନ୍ତି, ତର୍ହି ପରିଶୋଧୋ ଭୱିଷ୍ୟତି|
Then He said directly to His host: “Whenever you give a dinner or a supper, do not invite your friends, nor your brothers, nor your relatives, nor rich neighbors, lest they also invite you back, and you be repaid.
13 କିନ୍ତୁ ଯଦା ଭେଜ୍ୟଂ କରୋଷି ତଦା ଦରିଦ୍ରଶୁଷ୍କକରଖଞ୍ଜାନ୍ଧାନ୍ ନିମନ୍ତ୍ରଯ,
But whenever you make a banquet, invite the poor, the crippled, the lame, the blind;
14 ତତ ଆଶିଷଂ ଲପ୍ସ୍ୟସେ, ତେଷୁ ପରିଶୋଧଂ କର୍ତ୍ତୁମଶକ୍ନୁୱତ୍ସୁ ଶ୍ମଶାନାଦ୍ଧାର୍ମ୍ମିକାନାମୁତ୍ଥାନକାଲେ ତ୍ୱଂ ଫଲାଂ ଲପ୍ସ୍ୟସେ|
and you will be blessed, because they cannot repay you—you will be repaid at the resurrection of the righteous.”
15 ଅନନ୍ତରଂ ତାଂ କଥାଂ ନିଶମ୍ୟ ଭୋଜନୋପୱିଷ୍ଟଃ କଶ୍ଚିତ୍ କଥଯାମାସ, ଯୋ ଜନ ଈଶ୍ୱରସ୍ୟ ରାଜ୍ୟେ ଭୋକ୍ତୁଂ ଲପ୍ସ୍ୟତେ ସଏୱ ଧନ୍ୟଃ|
Well when one of the fellow-recliners heard these things, he said to Him, “Blessed is he who will eat dinner in the Kingdom of God!”
16 ତତଃ ସ ଉୱାଚ, କଶ୍ଚିତ୍ ଜନୋ ରାତ୍ରୌ ଭେଜ୍ୟଂ କୃତ୍ୱା ବହୂନ୍ ନିମନ୍ତ୍ରଯାମାସ|
So He said to him: “A certain man prepared a great banquet and invited many.
17 ତତୋ ଭୋଜନସମଯେ ନିମନ୍ତ୍ରିତଲୋକାନ୍ ଆହ୍ୱାତୁଂ ଦାସଦ୍ୱାରା କଥଯାମାସ, ଖଦ୍ୟଦ୍ରୱ୍ୟାଣି ସର୍ୱ୍ୱାଣି ସମାସାଦିତାନି ସନ୍ତି, ଯୂଯମାଗଚ୍ଛତ|
And at meal time he sent his slave to say to those who were invited, ‘Come, because everything is now ready.’
18 କିନ୍ତୁ ତେ ସର୍ୱ୍ୱ ଏକୈକଂ ଛଲଂ କୃତ୍ୱା କ୍ଷମାଂ ପ୍ରାର୍ଥଯାଞ୍ଚକ୍ରିରେ| ପ୍ରଥମୋ ଜନଃ କଥଯାମାସ, କ୍ଷେତ୍ରମେକଂ କ୍ରୀତୱାନହଂ ତଦେୱ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ମଯା ଗନ୍ତୱ୍ୟମ୍, ଅତଏୱ ମାଂ କ୍ଷନ୍ତୁଂ ତଂ ନିୱେଦଯ|
But they all alike began to make excuses. The first said to him: ‘I bought a field, and I need to go and see it. I ask you to have me excused.’
19 ଅନ୍ୟୋ ଜନଃ କଥଯାମାସ, ଦଶୱୃଷାନହଂ କ୍ରୀତୱାନ୍ ତାନ୍ ପରୀକ୍ଷିତୁଂ ଯାମି ତସ୍ମାଦେୱ ମାଂ କ୍ଷନ୍ତୁଂ ତଂ ନିୱେଦଯ|
Another said: ‘I bought five yoke of oxen, and I am going to test them. I ask you to have me excused.’
20 ଅପରଃ କଥଯାମାସ, ୱ୍ୟୂଢୱାନହଂ ତସ୍ମାତ୍ କାରଣାଦ୍ ଯାତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋମି|
Yet another said, ‘I have married a wife, and so I cannot come.’
21 ପଶ୍ଚାତ୍ ସ ଦାସୋ ଗତ୍ୱା ନିଜପ୍ରଭୋଃ ସାକ୍ଷାତ୍ ସର୍ୱ୍ୱୱୃତ୍ତାନ୍ତଂ ନିୱେଦଯାମାସ, ତତୋସୌ ଗୃହପତିଃ କୁପିତ୍ୱା ସ୍ୱଦାସଂ ୱ୍ୟାଜହାର, ତ୍ୱଂ ସତ୍ୱରଂ ନଗରସ୍ୟ ସନ୍ନିୱେଶାନ୍ ମାର୍ଗାଂଶ୍ଚ ଗତ୍ୱା ଦରିଦ୍ରଶୁଷ୍କକରଖଞ୍ଜାନ୍ଧାନ୍ ଅତ୍ରାନଯ|
So that slave came and reported these things to his master. Then the owner of the house became angry and said to his slave, ‘Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in here the poor and crippled and blind and lame.’
22 ତତୋ ଦାସୋଽୱଦତ୍, ହେ ପ୍ରଭୋ ଭୱତ ଆଜ୍ଞାନୁସାରେଣାକ୍ରିଯତ ତଥାପି ସ୍ଥାନମସ୍ତି|
And the slave said, ‘Master, what you ordered has been done, and there is still room.’
23 ତଦା ପ୍ରଭୁଃ ପୁନ ର୍ଦାସାଯାକଥଯତ୍, ରାଜପଥାନ୍ ୱୃକ୍ଷମୂଲାନି ଚ ଯାତ୍ୱା ମଦୀଯଗୃହପୂରଣାର୍ଥଂ ଲୋକାନାଗନ୍ତୁଂ ପ୍ରୱର୍ତ୍ତଯ|
Then the master said to the slave: ‘Go out to the roads and hedges and make people come in, so that my house may be filled.
24 ଅହଂ ଯୁଷ୍ମଭ୍ୟଂ କଥଯାମି, ପୂର୍ୱ୍ୱନିମନ୍ତ୍ରିତାନମେକୋପି ମମାସ୍ୟ ରାତ୍ରିଭୋଜ୍ୟସ୍ୟାସ୍ୱାଦଂ ନ ପ୍ରାପ୍ସ୍ୟତି|
For I tell you that none of those men who were invited will get a taste of my banquet!’”
25 ଅନନ୍ତରଂ ବହୁଷୁ ଲୋକେଷୁ ଯୀଶୋଃ ପଶ୍ଚାଦ୍ ୱ୍ରଜିତେଷୁ ସତ୍ସୁ ସ ୱ୍ୟାଘୁଟ୍ୟ ତେଭ୍ୟଃ କଥଯାମାସ,
Now large crowds were traveling with Him, and turning He said to them:
26 ଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ ମମ ସମୀପମ୍ ଆଗତ୍ୟ ସ୍ୱସ୍ୟ ମାତା ପିତା ପତ୍ନୀ ସନ୍ତାନା ଭ୍ରାତରୋ ଭଗିମ୍ୟୋ ନିଜପ୍ରାଣାଶ୍ଚ, ଏତେଭ୍ୟଃ ସର୍ୱ୍ୱେଭ୍ୟୋ ମଯ୍ୟଧିକଂ ପ୍ରେମ ନ କରୋତି, ସ ମମ ଶିଷ୍ୟୋ ଭୱିତୁଂ ନ ଶକ୍ଷ୍ୟତି|
“If anyone comes to me and does not hate his father and mother, wife and children, brothers and sisters, yes, and even his own life, he cannot be my disciple.
27 ଯଃ କଶ୍ଚିତ୍ ସ୍ୱୀଯଂ କ୍ରୁଶଂ ୱହନ୍ ମମ ପଶ୍ଚାନ୍ନ ଗଚ୍ଛତି, ସୋପି ମମ ଶିଷ୍ୟୋ ଭୱିତୁଂ ନ ଶକ୍ଷ୍ୟତି|
And whoever does not carry his cross, and come after me, cannot be my disciple.
28 ଦୁର୍ଗନିର୍ମ୍ମାଣେ କତିୱ୍ୟଯୋ ଭୱିଷ୍ୟତି, ତଥା ତସ୍ୟ ସମାପ୍ତିକରଣାର୍ଥଂ ସମ୍ପତ୍ତିରସ୍ତି ନ ୱା, ପ୍ରଥମମୁପୱିଶ୍ୟ ଏତନ୍ନ ଗଣଯତି, ଯୁଷ୍ମାକଂ ମଧ୍ୟ ଏତାଦୃଶଃ କୋସ୍ତି?
“Further, which of you, intending to build a tower, does not sit down first and calculate the cost, whether he has enough to complete it?
29 ନୋଚେଦ୍ ଭିତ୍ତିଂ କୃତ୍ୱା ଶେଷେ ଯଦି ସମାପଯିତୁଂ ନ ଶକ୍ଷ୍ୟତି,
This so he does not lay a foundation without being able to finish, and all who see it begin to ridicule him,
30 ତର୍ହି ମାନୁଷୋଯଂ ନିଚେତୁମ୍ ଆରଭତ ସମାପଯିତୁଂ ନାଶକ୍ନୋତ୍, ଇତି ୱ୍ୟାହୃତ୍ୟ ସର୍ୱ୍ୱେ ତମୁପହସିଷ୍ୟନ୍ତି|
saying, ‘This man began to build and was not able to finish!’
31 ଅପରଞ୍ଚ ଭିନ୍ନଭୂପତିନା ସହ ଯୁଦ୍ଧଂ କର୍ତ୍ତୁମ୍ ଉଦ୍ୟମ୍ୟ ଦଶସହସ୍ରାଣି ସୈନ୍ୟାନି ଗୃହୀତ୍ୱା ୱିଂଶତିସହସ୍ରେଃ ସୈନ୍ୟୈଃ ସହିତସ୍ୟ ସମୀପୱାସିନଃ ସମ୍ମୁଖଂ ଯାତୁଂ ଶକ୍ଷ୍ୟାମି ନ ୱେତି ପ୍ରଥମଂ ଉପୱିଶ୍ୟ ନ ୱିଚାରଯତି ଏତାଦୃଶୋ ଭୂମିପତିଃ କଃ?
“Or what king, going to engage another king in battle, does not sit down first and consider whether he is able with ten thousand to meet the one coming against him with twenty thousand?
32 ଯଦି ନ ଶକ୍ନୋତି ତର୍ହି ରିପାୱତିଦୂରେ ତିଷ୍ଠତି ସତି ନିଜଦୂତଂ ପ୍ରେଷ୍ୟ ସନ୍ଧିଂ କର୍ତ୍ତୁଂ ପ୍ରାର୍ଥଯେତ|
And if not, while the other is still far away he sends a delegation and asks for terms for peace.
33 ତଦ୍ୱଦ୍ ଯୁଷ୍ମାକଂ ମଧ୍ୟେ ଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ ମଦର୍ଥଂ ସର୍ୱ୍ୱସ୍ୱଂ ହାତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋତି ସ ମମ ଶିଷ୍ୟୋ ଭୱିତୁଂ ନ ଶକ୍ଷ୍ୟତି|
“So likewise, any of you who does not renounce all his own possessions cannot be my disciple.
34 ଲୱଣମ୍ ଉତ୍ତମମ୍ ଇତି ସତ୍ୟଂ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ଲୱଣସ୍ୟ ଲୱଣତ୍ୱମ୍ ଅପଗଚ୍ଛତି ତର୍ହି ତତ୍ କଥଂ ସ୍ୱାଦୁଯୁକ୍ତଂ ଭୱିଷ୍ୟତି?
Salt is good; but should the salt become insipid, with what can it be seasoned?
35 ତଦ ଭୂମ୍ୟର୍ଥମ୍ ଆଲୱାଲରାଶ୍ୟର୍ଥମପି ଭଦ୍ରଂ ନ ଭୱତି; ଲୋକାସ୍ତଦ୍ ବହିଃ କ୍ଷିପନ୍ତି| ଯସ୍ୟ ଶ୍ରୋତୁଂ ଶ୍ରୋତ୍ରେ ସ୍ତଃ ସ ଶୃଣୋତୁ|
It is fit for neither soil nor fertilizer; it is thrown out. He who has ears to hear, let him hear!”
