ଲୂକଃ 10
1 ତତଃ ପରଂ ପ୍ରଭୁରପରାନ୍ ସପ୍ତତିଶିଷ୍ୟାନ୍ ନିଯୁଜ୍ୟ ସ୍ୱଯଂ ଯାନି ନଗରାଣି ଯାନି ସ୍ଥାନାନି ଚ ଗମିଷ୍ୟତି ତାନି ନଗରାଣି ତାନି ସ୍ଥାନାନି ଚ ପ୍ରତି ଦ୍ୱୌ ଦ୍ୱୌ ଜନୌ ପ୍ରହିତୱାନ୍|
Now after these things, the Lord also appointed seventy-two others, and sent them two by two ahead of him into every city and place, where he was about to come.
2 ତେଭ୍ୟଃ କଥଯାମାସ ଚ ଶସ୍ୟାନି ବହୂନୀତି ସତ୍ୟଂ କିନ୍ତୁ ଛେଦକା ଅଲ୍ପେ; ତସ୍ମାଦ୍ଧେତୋଃ ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରେ ଛେଦକାନ୍ ଅପରାନପି ପ୍ରେଷଯିତୁଂ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ୱାମିନଂ ପ୍ରାର୍ଥଯଧ୍ୱଂ|
Then he said to them, "The harvest is indeed plentiful, but the laborers are few. Pray therefore to the Lord of the harvest, that he may send out laborers into his harvest.
3 ଯୂଯଂ ଯାତ, ପଶ୍ୟତ, ୱୃକାଣାଂ ମଧ୍ୟେ ମେଷଶାୱକାନିୱ ଯୁଷ୍ମାନ୍ ପ୍ରହିଣୋମି|
Go your way. Look, I send you out as lambs among wolves.
4 ଯୂଯଂ କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ମହଦ୍ ୱା ୱସନସମ୍ପୁଟକଂ ପାଦୁକାଶ୍ଚ ମା ଗୃହ୍ଲୀତ, ମାର୍ଗମଧ୍ୟେ କମପି ମା ନମତ ଚ|
Carry no money bag, nor pack, nor sandals; and greet no one on the way.
5 ଅପରଞ୍ଚ ଯୂଯଂ ଯଦ୍ ଯତ୍ ନିୱେଶନଂ ପ୍ରୱିଶଥ ତତ୍ର ନିୱେଶନସ୍ୟାସ୍ୟ ମଙ୍ଗଲଂ ଭୂଯାଦିତି ୱାକ୍ୟଂ ପ୍ରଥମଂ ୱଦତ|
Into whatever house you enter, first say, 'Peace be to this house.'
6 ତସ୍ମାତ୍ ତସ୍ମିନ୍ ନିୱେଶନେ ଯଦି ମଙ୍ଗଲପାତ୍ରଂ ସ୍ଥାସ୍ୟତି ତର୍ହି ତନ୍ମଙ୍ଗଲଂ ତସ୍ୟ ଭୱିଷ୍ୟତି, ନୋଚେତ୍ ଯୁଷ୍ମାନ୍ ପ୍ରତି ପରାୱର୍ତ୍ତିଷ୍ୟତେ|
If a peaceful person is there, your peace will rest on him; but if not, it will return to you.
7 ଅପରଞ୍ଚ ତେ ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ଦାସ୍ୟନ୍ତି ତଦେୱ ଭୁକ୍ତ୍ୱା ପୀତ୍ୱା ତସ୍ମିନ୍ନିୱେଶନେ ସ୍ଥାସ୍ୟଥ; ଯତଃ କର୍ମ୍ମକାରୀ ଜନୋ ଭୃତିମ୍ ଅର୍ହତି; ଗୃହାଦ୍ ଗୃହଂ ମା ଯାସ୍ୟଥ|
Remain in that same house, eating and drinking the things they give, for the laborer is worthy of his wages. Do not go from house to house.
8 ଅନ୍ୟଚ୍ଚ ଯୁଷ୍ମାସୁ କିମପି ନଗରଂ ପ୍ରୱିଷ୍ଟେଷୁ ଲୋକା ଯଦି ଯୁଷ୍ମାକମ୍ ଆତିଥ୍ୟଂ କରିଷ୍ୟନ୍ତି, ତର୍ହି ଯତ୍ ଖାଦ୍ୟମ୍ ଉପସ୍ଥାସ୍ୟନ୍ତି ତଦେୱ ଖାଦିଷ୍ୟଥ|
Into whatever city you enter, and they receive you, eat the things that are set before you.
9 ତନ୍ନଗରସ୍ଥାନ୍ ରୋଗିଣଃ ସ୍ୱସ୍ଥାନ୍ କରିଷ୍ୟଥ, ଈଶ୍ୱରୀଯଂ ରାଜ୍ୟଂ ଯୁଷ୍ମାକମ୍ ଅନ୍ତିକମ୍ ଆଗମତ୍ କଥାମେତାଞ୍ଚ ପ୍ରଚାରଯିଷ୍ୟଥ|
Heal the sick who are in it, and tell them, 'The Kingdom of God has come near to you.'
10 କିନ୍ତୁ କିମପି ପୁରଂ ଯୁଷ୍ମାସୁ ପ୍ରୱିଷ୍ଟେଷୁ ଲୋକା ଯଦି ଯୁଷ୍ମାକମ୍ ଆତିଥ୍ୟଂ ନ କରିଷ୍ୟନ୍ତି, ତର୍ହି ତସ୍ୟ ନଗରସ୍ୟ ପନ୍ଥାନଂ ଗତ୍ୱା କଥାମେତାଂ ୱଦିଷ୍ୟଥ,
But into whatever city you enter, and they do not receive you, go out into its streets and say,
11 ଯୁଷ୍ମାକଂ ନଗରୀଯା ଯା ଧୂଲ୍ୟୋଽସ୍ମାସୁ ସମଲଗନ୍ ତା ଅପି ଯୁଷ୍ମାକଂ ପ୍ରାତିକୂଲ୍ୟେନ ସାକ୍ଷ୍ୟାର୍ଥଂ ସମ୍ପାତଯାମଃ; ତଥାପୀଶ୍ୱରରାଜ୍ୟଂ ଯୁଷ୍ମାକଂ ସମୀପମ୍ ଆଗତମ୍ ଇତି ନିଶ୍ଚିତଂ ଜାନୀତ|
'Even the dust from your city that clings to our feet, we wipe off against you. Nevertheless know this, that the Kingdom of God is near.'
12 ଅହଂ ଯୁଷ୍ମଭ୍ୟଂ ଯଥାର୍ଥଂ କଥଯାମି, ୱିଚାରଦିନେ ତସ୍ୟ ନଗରସ୍ୟ ଦଶାତଃ ସିଦୋମୋ ଦଶା ସହ୍ୟା ଭୱିଷ୍ୟତି|
I tell you, it will be more tolerable in that day for Sodom than for that city.
13 ହା ହା କୋରାସୀନ୍ ନଗର, ହା ହା ବୈତ୍ସୈଦାନଗର ଯୁୱଯୋର୍ମଧ୍ୟେ ଯାଦୃଶାନି ଆଶ୍ଚର୍ୟ୍ୟାଣି କର୍ମ୍ମାଣ୍ୟକ୍ରିଯନ୍ତ, ତାନି କର୍ମ୍ମାଣି ଯଦି ସୋରସୀଦୋନୋ ର୍ନଗରଯୋରକାରିଷ୍ୟନ୍ତ, ତଦା ଇତୋ ବହୁଦିନପୂର୍ୱ୍ୱଂ ତନ୍ନିୱାସିନଃ ଶଣୱସ୍ତ୍ରାଣି ପରିଧାଯ ଗାତ୍ରେଷୁ ଭସ୍ମ ୱିଲିପ୍ୟ ସମୁପୱିଶ୍ୟ ସମଖେତ୍ସ୍ୟନ୍ତ|
"Woe to you, Chorazin. Woe to you, Bethsaida. For if the mighty works had been done in Tyre and Sidon which were done in you, they would have repented long ago, sitting in sackcloth and ashes.
14 ଅତୋ ୱିଚାରଦିୱସେ ଯୁଷ୍ମାକଂ ଦଶାତଃ ସୋରସୀଦୋନ୍ନିୱାସିନାଂ ଦଶା ସହ୍ୟା ଭୱିଷ୍ୟତି|
But it will be more tolerable for Tyre and Sidon in the judgment than for you.
And you, Capernaum, will you be exalted to heaven? You will be brought down to hell. (Hadēs g86)
16 ଯୋ ଜନୋ ଯୁଷ୍ମାକଂ ୱାକ୍ୟଂ ଗୃହ୍ଲାତି ସ ମମୈୱ ୱାକ୍ୟଂ ଗୃହ୍ଲାତି; କିଞ୍ଚ ଯୋ ଜନୋ ଯୁଷ୍ମାକମ୍ ଅୱଜ୍ଞାଂ କରୋତି ସ ମମୈୱାୱଜ୍ଞାଂ କରୋତି; ଯୋ ଜନୋ ମମାୱଜ୍ଞାଂ କରୋତି ଚ ସ ମତ୍ପ୍ରେରକସ୍ୟୈୱାୱଜ୍ଞାଂ କରୋତି|
Whoever listens to you listens to me, and whoever rejects you rejects me. Whoever rejects me rejects him who sent me."
17 ଅଥ ତେ ସପ୍ତତିଶିଷ୍ୟା ଆନନ୍ଦେନ ପ୍ରତ୍ୟାଗତ୍ୟ କଥଯାମାସୁଃ, ହେ ପ୍ରଭୋ ଭୱତୋ ନାମ୍ନା ଭୂତା ଅପ୍ୟସ୍ମାକଂ ୱଶୀଭୱନ୍ତି|
The seventy-two returned with joy, saying, "Lord, even the demons are subject to us in your name."
18 ତଦାନୀଂ ସ ତାନ୍ ଜଗାଦ, ୱିଦ୍ୟୁତମିୱ ସ୍ୱର୍ଗାତ୍ ପତନ୍ତଂ ଶୈତାନମ୍ ଅଦର୍ଶମ୍|
He said to them, "I saw Satan having fallen like lightning from heaven.
19 ପଶ୍ୟତ ସର୍ପାନ୍ ୱୃଶ୍ଚିକାନ୍ ରିପୋଃ ସର୍ୱ୍ୱପରାକ୍ରମାଂଶ୍ଚ ପଦତଲୈ ର୍ଦଲଯିତୁଂ ଯୁଷ୍ମଭ୍ୟଂ ଶକ୍ତିଂ ଦଦାମି ତସ୍ମାଦ୍ ଯୁଷ୍ମାକଂ କାପି ହାନି ର୍ନ ଭୱିଷ୍ୟତି|
Look, I have given you authority to tread on serpents and scorpions, and over all the power of the enemy, and nothing will in any way hurt you.
20 ଭୂତା ଯୁଷ୍ମାକଂ ୱଶୀଭୱନ୍ତି, ଏତନ୍ନିମିତ୍ତତ୍ ମା ସମୁଲ୍ଲସତ, ସ୍ୱର୍ଗେ ଯୁଷ୍ମାକଂ ନାମାନି ଲିଖିତାନି ସନ୍ତୀତି ନିମିତ୍ତଂ ସମୁଲ୍ଲସତ|
Nevertheless, do not rejoice in this, that the spirits are subject to you, but rejoice that your names are written in heaven."
21 ତଦ୍ଘଟିକାଯାଂ ଯୀଶୁ ର୍ମନସି ଜାତାହ୍ଲାଦଃ କଥଯାମାସ ହେ ସ୍ୱର୍ଗପୃଥିୱ୍ୟୋରେକାଧିପତେ ପିତସ୍ତ୍ୱଂ ଜ୍ଞାନୱତାଂ ୱିଦୁଷାଞ୍ଚ ଲୋକାନାଂ ପୁରସ୍ତାତ୍ ସର୍ୱ୍ୱମେତଦ୍ ଅପ୍ରକାଶ୍ୟ ବାଲକାନାଂ ପୁରସ୍ତାତ୍ ପ୍ରାକାଶଯ ଏତସ୍ମାଦ୍ଧେତୋସ୍ତ୍ୱାଂ ଧନ୍ୟଂ ୱଦାମି, ହେ ପିତରିତ୍ଥଂ ଭୱତୁ ଯଦ୍ ଏତଦେୱ ତୱ ଗୋଚର ଉତ୍ତମମ୍|
In that same hour he rejoiced in the Holy Spirit, and said, "I thank you, Father, Lord of heaven and earth, that you have hidden these things from the wise and understanding, and revealed them to little children. Yes, Father, for so it was well-pleasing in your sight."
22 ପିତ୍ରା ସର୍ୱ୍ୱାଣି ମଯି ସମର୍ପିତାନି ପିତରଂ ୱିନା କୋପି ପୁତ୍ରଂ ନ ଜାନାତି କିଞ୍ଚ ପୁତ୍ରଂ ୱିନା ଯସ୍ମୈ ଜନାଯ ପୁତ୍ରସ୍ତଂ ପ୍ରକାଶିତୱାନ୍ ତଞ୍ଚ ୱିନା କୋପି ପିତରଂ ନ ଜାନାତି|
"All things have been delivered to me by my Father. No one knows who the Son is, except the Father, and who the Father is, except the Son, and he to whomever the Son desires to reveal him."
23 ତପଃ ପରଂ ସ ଶିଷ୍ୟାନ୍ ପ୍ରତି ପରାୱୃତ୍ୟ ଗୁପ୍ତଂ ଜଗାଦ, ଯୂଯମେତାନି ସର୍ୱ୍ୱାଣି ପଶ୍ୟଥ ତତୋ ଯୁଷ୍ମାକଂ ଚକ୍ଷୂଂଷି ଧନ୍ୟାନି|
Turning to the disciples, he said privately, "Blessed are the eyes which see the things that you see,
24 ଯୁଷ୍ମାନହଂ ୱଦାମି, ଯୂଯଂ ଯାନି ସର୍ୱ୍ୱାଣି ପଶ୍ୟଥ ତାନି ବହୱୋ ଭୱିଷ୍ୟଦ୍ୱାଦିନୋ ଭୂପତଯଶ୍ଚ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛନ୍ତୋପି ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ନ ପ୍ରାପ୍ନୁୱନ୍, ଯୁଷ୍ମାଭି ର୍ୟା ଯାଃ କଥାଶ୍ଚ ଶ୍ରୂଯନ୍ତେ ତାଃ ଶ୍ରୋତୁମିଚ୍ଛନ୍ତୋପି ଶ୍ରୋତୁଂ ନାଲଭନ୍ତ|
for I tell you that many prophets and kings desired to see the things which you see, and did not see them, and to hear the things which you hear, and did not hear them."
25 ଅନନ୍ତରମ୍ ଏକୋ ୱ୍ୟୱସ୍ଥାପକ ଉତ୍ଥାଯ ତଂ ପରୀକ୍ଷିତୁଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ, ହେ ଉପଦେଶକ ଅନନ୍ତାଯୁଷଃ ପ୍ରାପ୍ତଯେ ମଯା କିଂ କରଣୀଯଂ? (aiōnios g166)
And look, a certain Law scholar stood up and tested him, saying, "Teacher, what must I do to inherit everlasting life?" (aiōnios g166)
26 ଯୀଶୁଃ ପ୍ରତ୍ୟୁୱାଚ, ଅତ୍ରାର୍ଥେ ୱ୍ୟୱସ୍ଥାଯାଂ କିଂ ଲିଖିତମସ୍ତି? ତ୍ୱଂ କୀଦୃକ୍ ପଠସି?
He said to him, "What is written in the Law? How do you read it?"
27 ତତଃ ସୋୱଦତ୍, ତ୍ୱଂ ସର୍ୱ୍ୱାନ୍ତଃକରଣୈଃ ସର୍ୱ୍ୱପ୍ରାଣୈଃ ସର୍ୱ୍ୱଶକ୍ତିଭିଃ ସର୍ୱ୍ୱଚିତ୍ତୈଶ୍ଚ ପ୍ରଭୌ ପରମେଶ୍ୱରେ ପ୍ରେମ କୁରୁ, ସମୀପୱାସିନି ସ୍ୱୱତ୍ ପ୍ରେମ କୁରୁ ଚ|
He answered, "You are to love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your strength, and with all your mind; and your neighbor as yourself."
28 ତଦା ସ କଥଯାମାସ, ତ୍ୱଂ ଯଥାର୍ଥଂ ପ୍ରତ୍ୟୱୋଚଃ, ଇତ୍ଥମ୍ ଆଚର ତେନୈୱ ଜୀୱିଷ୍ୟସି|
He said to him, "You have answered correctly. Do this, and you will live."
29 କିନ୍ତୁ ସ ଜନଃ ସ୍ୱଂ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷଂ ଜ୍ଞାପଯିତୁଂ ଯୀଶୁଂ ପପ୍ରଚ୍ଛ, ମମ ସମୀପୱାସୀ କଃ? ତତୋ ଯୀଶୁଃ ପ୍ରତ୍ୟୁୱାଚ,
But he, desiring to justify himself, asked Jesus, "Who is my neighbor?"
30 ଏକୋ ଜନୋ ଯିରୂଶାଲମ୍ପୁରାଦ୍ ଯିରୀହୋପୁରଂ ଯାତି, ଏତର୍ହି ଦସ୍ୟୂନାଂ କରେଷୁ ପତିତେ ତେ ତସ୍ୟ ୱସ୍ତ୍ରାଦିକଂ ହୃତୱନ୍ତଃ ତମାହତ୍ୟ ମୃତପ୍ରାଯଂ କୃତ୍ୱା ତ୍ୟକ୍ତ୍ୱା ଯଯୁଃ|
Jesus answered, "A certain man was going down from Jerusalem to Jericho, and he fell among robbers, who both stripped him and beat him, and departed, leaving him half dead.
31 ଅକସ୍ମାଦ୍ ଏକୋ ଯାଜକସ୍ତେନ ମାର୍ଗେଣ ଗଚ୍ଛନ୍ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ୱା ମାର୍ଗାନ୍ୟପାର୍ଶ୍ୱେନ ଜଗାମ|
By chance a certain priest was going down that way. When he saw him, he passed by on the other side.
32 ଇତ୍ଥମ୍ ଏକୋ ଲେୱୀଯସ୍ତତ୍ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ୟ ତସ୍ୟାନ୍ତିକଂ ଗତ୍ୱା ତଂ ୱିଲୋକ୍ୟାନ୍ୟେନ ପାର୍ଶ୍ୱେନ ଜଗାମ|
In the same way a Levite also, when he came to the place, and saw him, passed by on the other side.
33 କିନ୍ତ୍ୱେକଃ ଶୋମିରୋଣୀଯୋ ଗଚ୍ଛନ୍ ତତ୍ସ୍ଥାନଂ ପ୍ରାପ୍ୟ ତଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ୱାଦଯତ|
But a certain Samaritan, as he traveled, came where he was. When he saw him, he was moved with compassion,
34 ତସ୍ୟାନ୍ତିକଂ ଗତ୍ୱା ତସ୍ୟ କ୍ଷତେଷୁ ତୈଲଂ ଦ୍ରାକ୍ଷାରସଞ୍ଚ ପ୍ରକ୍ଷିପ୍ୟ କ୍ଷତାନି ବଦ୍ଧ୍ୱା ନିଜୱାହନୋପରି ତମୁପୱେଶ୍ୟ ପ୍ରୱାସୀଯଗୃହମ୍ ଆନୀଯ ତଂ ସିଷେୱେ|
came to him, and bound up his wounds, pouring on oil and wine. He set him on his own animal, and brought him to an inn, and took care of him.
35 ପରସ୍ମିନ୍ ଦିୱସେ ନିଜଗମନକାଲେ ଦ୍ୱୌ ମୁଦ୍ରାପାଦୌ ତଦ୍ଗୃହସ୍ୱାମିନେ ଦତ୍ତ୍ୱାୱଦତ୍ ଜନମେନଂ ସେୱସ୍ୱ ତତ୍ର ଯୋଽଧିକୋ ୱ୍ୟଯୋ ଭୱିଷ୍ୟତି ତମହଂ ପୁନରାଗମନକାଲେ ପରିଶୋତ୍ସ୍ୟାମି|
On the next day, he took out two denarii, and gave them to the host, and said to him, 'Take care of him. Whatever you spend beyond that, I will repay you when I return.'
36 ଏଷାଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ମଧ୍ୟେ ତସ୍ୟ ଦସ୍ୟୁହସ୍ତପତିତସ୍ୟ ଜନସ୍ୟ ସମୀପୱାସୀ କଃ? ତ୍ୱଯା କିଂ ବୁଧ୍ୟତେ?
Now which of these three do you think seemed to be a neighbor to him who fell among the robbers?"
37 ତତଃ ସ ୱ୍ୟୱସ୍ଥାପକଃ କଥଯାମାସ ଯସ୍ତସ୍ମିନ୍ ଦଯାଂ ଚକାର| ତଦା ଯୀଶୁଃ କଥଯାମାସ ତ୍ୱମପି ଗତ୍ୱା ତଥାଚର|
He said, "He who showed mercy on him." Then Jesus said to him, "Go and do likewise."
38 ତତଃ ପରଂ ତେ ଗଚ୍ଛନ୍ତ ଏକଂ ଗ୍ରାମଂ ପ୍ରୱିୱିଶୁଃ; ତଦା ମର୍ଥାନାମା ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ୱଗୃହେ ତସ୍ୟାତିଥ୍ୟଂ ଚକାର|
It happened as they went on their way, he entered into a certain village, and a certain woman named Martha received him.
39 ତସ୍ମାତ୍ ମରିଯମ୍ ନାମଧେଯା ତସ୍ୟା ଭଗିନୀ ଯୀଶୋଃ ପଦସମୀପ ଉୱୱିଶ୍ୟ ତସ୍ୟୋପଦେଶକଥାଂ ଶ୍ରୋତୁମାରେଭେ|
She had a sister called Mary, who also sat at the Lord's feet, and heard his word.
40 କିନ୍ତୁ ମର୍ଥା ନାନାପରିଚର୍ୟ୍ୟାଯାଂ ୱ୍ୟଗ୍ରା ବଭୂୱ ତସ୍ମାଦ୍ଧେତୋସ୍ତସ୍ୟ ସମୀପମାଗତ୍ୟ ବଭାଷେ; ହେ ପ୍ରଭୋ ମମ ଭଗିନୀ କେୱଲଂ ମମୋପରି ସର୍ୱ୍ୱକର୍ମ୍ମଣାଂ ଭାରମ୍ ଅର୍ପିତୱତୀ ତତ୍ର ଭୱତା କିଞ୍ଚିଦପି ନ ମନୋ ନିଧୀଯତେ କିମ୍? ମମ ସାହାଯ୍ୟଂ କର୍ତ୍ତୁଂ ଭୱାନ୍ ତାମାଦିଶତୁ|
But Martha was distracted with much serving, and she came up to him, and said, "Lord, do you not care that my sister left me to serve alone? Ask her therefore to help me."
41 ତତୋ ଯୀଶୁଃ ପ୍ରତ୍ୟୁୱାଚ ହେ ମର୍ଥେ ହେ ମର୍ଥେ, ତ୍ୱଂ ନାନାକାର୍ୟ୍ୟେଷୁ ଚିନ୍ତିତୱତୀ ୱ୍ୟଗ୍ରା ଚାସି,
But the Lord answered and said to her, "Martha, Martha, you are anxious and troubled about many things,
42 କିନ୍ତୁ ପ୍ରଯୋଜନୀଯମ୍ ଏକମାତ୍ରମ୍ ଆସ୍ତେ| ଅପରଞ୍ଚ ଯମୁତ୍ତମଂ ଭାଗଂ କୋପି ହର୍ତ୍ତୁଂ ନ ଶକ୍ନୋତି ସଏୱ ମରିଯମା ୱୃତଃ|
but one thing is needed. Mary has chosen the good part, which will not be taken away from her."
