ലൂകഃ 19
1 യദാ യീശു ര്യിരീഹോപുരം പ്രവിശ്യ തന്മധ്യേന ഗച്ഛംസ്തദാ
Jesus entered Jericho and made his way through the town.
2 സക്കേയനാമാ കരസഞ്ചായിനാം പ്രധാനോ ധനവാനേകോ
There was a man there, known by the name of Zacchaeus, who was a commissioner of taxes and a rich man.
3 യീശുഃ കീദൃഗിതി ദ്രഷ്ടും ചേഷ്ടിതവാൻ കിന്തു ഖർവ്വത്വാല്ലോകസംഘമധ്യേ തദ്ദർശനമപ്രാപ്യ
He tried to see what Jesus was like; but, being short, he was unable to do so because of the crowd.
4 യേന പഥാ സ യാസ്യതി തത്പഥേഽഗ്രേ ധാവിത്വാ തം ദ്രഷ്ടുമ് ഉഡുമ്ബരതരുമാരുരോഹ|
So he ran on ahead and climbed into a mulberry tree, to see Jesus, for he knew that he must pass that way.
5 പശ്ചാദ് യീശുസ്തത്സ്ഥാനമ് ഇത്വാ ഊർദ്ധ്വം വിലോക്യ തം ദൃഷ്ട്വാവാദീത്, ഹേ സക്കേയ ത്വം ശീഘ്രമവരോഹ മയാദ്യ ത്വദ്ഗേഹേ വസ്തവ്യം|
When Jesus came to the place, he looked up and said to him: “Zacchaeus, be quick and come down, for I must stop at your house to-day.”
6 തതഃ സ ശീഘ്രമവരുഹ്യ സാഹ്ലാദം തം ജഗ്രാഹ|
So Zacchaeus got down quickly, and joyfully welcomed him.
7 തദ് ദൃഷ്ട്വാ സർവ്വേ വിവദമാനാ വക്തുമാരേഭിരേ, സോതിഥിത്വേന ദുഷ്ടലോകഗൃഹം ഗച്ഛതി|
On seeing this, every one began to complain: “He has gone to stay with a man who is an outcast.”
8 കിന്തു സക്കേയോ ദണ്ഡായമാനോ വക്തുമാരേഭേ, ഹേ പ്രഭോ പശ്യ മമ യാ സമ്പത്തിരസ്തി തദർദ്ധം ദരിദ്രേഭ്യോ ദദേ, അപരമ് അന്യായം കൃത്വാ കസ്മാദപി യദി കദാപി കിഞ്ചിത് മയാ ഗൃഹീതം തർഹി തച്ചതുർഗുണം ദദാമി|
But Zacchaeus stood forward and said to the Master: “Listen, Master! I will give half my property to the poor, and, if I have defrauded any one of anything, I will give him back four times as much.”
9 തദാ യീശുസ്തമുക്തവാൻ അയമപി ഇബ്രാഹീമഃ സന്താനോഽതഃ കാരണാദ് അദ്യാസ്യ ഗൃഹേ ത്രാണമുപസ്ഥിതം|
“Salvation has come to this house to-day,” answered Jesus, “for even this man is a son of Abraham.
10 യദ് ഹാരിതം തത് മൃഗയിതും രക്ഷിതുഞ്ച മനുഷ്യപുത്ര ആഗതവാൻ|
The Son of Man has come to ‘search for those who are lost’ and to save them.”
11 അഥ സ യിരൂശാലമഃ സമീപ ഉപാതിഷ്ഠദ് ഈശ്വരരാജത്വസ്യാനുഷ്ഠാനം തദൈവ ഭവിഷ്യതീതി ലോകൈരന്വഭൂയത, തസ്മാത് സ ശ്രോതൃഭ്യഃ പുനർദൃഷ്ടാന്തകഥാമ് ഉത്ഥാപ്യ കഥയാമാസ|
As the people were listening to this, Jesus went on to tell them a parable. He did so because he was near Jerusalem, and because they thought that the Kingdom of God was going to be proclaimed at once.
12 കോപി മഹാല്ലോകോ നിജാർഥം രാജത്വപദം ഗൃഹീത്വാ പുനരാഗന്തും ദൂരദേശം ജഗാമ|
He said: “A nobleman once went to a distant country to receive his appointment to a Kingdom and then return.
13 യാത്രാകാലേ നിജാൻ ദശദാസാൻ ആഹൂയ ദശസ്വർണമുദ്രാ ദത്ത്വാ മമാഗമനപര്യ്യന്തം വാണിജ്യം കുരുതേത്യാദിദേശ|
He called ten of his servants and gave them ten pounds each, and told them to trade with them during his absence.
14 കിന്തു തസ്യ പ്രജാസ്തമവജ്ഞായ മനുഷ്യമേനമ് അസ്മാകമുപരി രാജത്വം ന കാരയിവ്യാമ ഇമാം വാർത്താം തന്നികടേ പ്രേരയാമാസുഃ|
But his subjects hated him and sent envoys after him to say ‘We will not have this man as our King.’
15 അഥ സ രാജത്വപദം പ്രാപ്യാഗതവാൻ ഏകൈകോ ജനോ ബാണിജ്യേന കിം ലബ്ധവാൻ ഇതി ജ്ഞാതും യേഷു ദാസേഷു മുദ്രാ അർപയത് താൻ ആഹൂയാനേതുമ് ആദിദേശ|
On his return, after having been appointed King, he directed that the servants to whom he had given his money should be summoned, so that he might learn what amount of trade they had done.
16 തദാ പ്രഥമ ആഗത്യ കഥിതവാൻ, ഹേ പ്രഭോ തവ തയൈകയാ മുദ്രയാ ദശമുദ്രാ ലബ്ധാഃ|
The first came up, and said ‘Sir, your ten pounds have made a hundred.’
17 തതഃ സ ഉവാച ത്വമുത്തമോ ദാസഃ സ്വൽപേന വിശ്വാസ്യോ ജാത ഇതഃ കാരണാത് ത്വം ദശനഗരാണാമ് അധിപോ ഭവ|
‘Well done, good servant!’ exclaimed the master. ‘As you have proved trustworthy in a very small matter, I appoint you governor over ten towns.’
18 ദ്വിതീയ ആഗത്യ കഥിതവാൻ, ഹേ പ്രഭോ തവൈകയാ മുദ്രയാ പഞ്ചമുദ്രാ ലബ്ധാഃ|
When the second came, he said ‘Your ten pounds, Sir, have produced fifty.’
19 തതഃ സ ഉവാച, ത്വം പഞ്ചാനാം നഗരാണാമധിപതി ർഭവ|
So the master said to him ‘And you I appoint over five towns.’
20 തതോന്യ ആഗത്യ കഥയാമാസ, ഹേ പ്രഭോ പശ്യ തവ യാ മുദ്രാ അഹം വസ്ത്രേ ബദ്ധ്വാസ്ഥാപയം സേയം|
Another servant also came and said ‘Sir, here are your ten pounds; I have kept them put away in a handkerchief.
21 ത്വം കൃപണോ യന്നാസ്ഥാപയസ്തദപി ഗൃഹ്ലാസി, യന്നാവപസ്തദേവ ച ഛിനത്സി തതോഹം ത്വത്തോ ഭീതഃ|
For I was afraid of you, because you are a stern man. You take what you have not planted, and reap what you have not sown.’
22 തദാ സ ജഗാദ, രേ ദുഷ്ടദാസ തവ വാക്യേന ത്വാം ദോഷിണം കരിഷ്യാമി, യദഹം നാസ്ഥാപയം തദേവ ഗൃഹ്ലാമി, യദഹം നാവപഞ്ച തദേവ ഛിനദ്മി, ഏതാദൃശഃ കൃപണോഹമിതി യദി ത്വം ജാനാസി,
The master answered ‘Out of your own mouth I judge you, you worthless servant. You knew that I am a stern man, that I take what I have not planted, and reap what I have not sown?
23 തർഹി മമ മുദ്രാ ബണിജാം നികടേ കുതോ നാസ്ഥാപയഃ? തയാ കൃതേഽഹമ് ആഗത്യ കുസീദേന സാർദ്ധം നിജമുദ്രാ അപ്രാപ്സ്യമ്|
Then why did not you put my money into a bank? And I, on my return, could have claimed it with interest.
24 പശ്ചാത് സ സമീപസ്ഥാൻ ജനാൻ ആജ്ഞാപയത് അസ്മാത് മുദ്രാ ആനീയ യസ്യ ദശമുദ്രാഃ സന്തി തസ്മൈ ദത്ത|
Take away from him the ten pounds,’ he said to those standing by, ‘and give them to the one who has the hundred.’
25 തേ പ്രോചുഃ പ്രഭോഽസ്യ ദശമുദ്രാഃ സന്തി|
‘But, Sir,’ they interposed, ‘he has a hundred pounds already!’
26 യുഷ്മാനഹം വദാമി യസ്യാശ്രയേ വദ്ധതേ ഽധികം തസ്മൈ ദായിഷ്യതേ, കിന്തു യസ്യാശ്രയേ ന വർദ്ധതേ തസ്യ യദ്യദസ്തി തദപി തസ്മാൻ നായിഷ്യതേ|
‘I tell you,’ he answered, ‘that, to him who has, more will be given, but, from him who has nothing, even what he has will be taken away.
27 കിന്തു മമാധിപതിത്വസ്യ വശത്വേ സ്ഥാതുമ് അസമ്മന്യമാനാ യേ മമ രിപവസ്താനാനീയ മമ സമക്ഷം സംഹരത|
But as for my enemies, these men who would not have me as their King, bring them here and put them to death in my presence.’”
28 ഇത്യുപദേശകഥാം കഥയിത്വാ സോഗ്രഗഃ സൻ യിരൂശാലമപുരം യയൗ|
After saying this, Jesus went on in front, going up to Jerusalem.
29 തതോ ബൈത്ഫഗീബൈഥനീയാഗ്രാമയോഃ സമീപേ ജൈതുനാദ്രേരന്തികമ് ഇത്വാ ശിഷ്യദ്വയമ് ഇത്യുക്ത്വാ പ്രേഷയാമാസ,
It was when Jesus had almost reached Bethphage and Bethany, near the Mount of Olives, that he sent on two of the disciples.
30 യുവാമമും സമ്മുഖസ്ഥഗ്രാമം പ്രവിശ്യൈവ യം കോപി മാനുഷഃ കദാപി നാരോഹത് തം ഗർദ്ദഭശാവകം ബദ്ധം ദ്രക്ഷ്യഥസ്തം മോചയിത്വാനയതം|
“Go to the village facing us,” he said, “and, when you get there, you will find a foal tethered, which no one has yet ridden; untie it and lead it here.
31 തത്ര കുതോ മോചയഥഃ? ഇതി ചേത് കോപി വക്ഷ്യതി തർഹി വക്ഷ്യഥഃ പ്രഭേരത്ര പ്രയോജനമ് ആസ്തേ|
And, if anybody asks you ‘Why are you untying it?,’ you are to say this — ‘The Master wants it.’”
32 തദാ തൗ പ്രരിതൗ ഗത്വാ തത്കഥാനുസാരേണ സർവ്വം പ്രാപ്തൗ|
So the two who were sent went and found it as Jesus had told them.
33 ഗർദഭശാവകമോചനകാലേ തത്വാമിന ഊചുഃ, ഗർദഭശാവകം കുതോ മോചയഥഃ?
While they were untying the foal, the owners asked them — “Why are you untying the foal?”
34 താവൂചതുഃ പ്രഭോരത്ര പ്രയോജനമ് ആസ്തേ|
And the two disciples answered — “The Master wants it.”
35 പശ്ചാത് തൗ തം ഗർദഭശാവകം യീശോരന്തികമാനീയ തത്പൃഷ്ഠേ നിജവസനാനി പാതയിത്വാ തദുപരി യീശുമാരോഹയാമാസതുഃ|
Then they led it back to Jesus, and threw their cloaks on the foal and put Jesus upon it.
36 അഥ യാത്രാകാലേ ലോകാഃ പഥി സ്വവസ്ത്രാണി പാതയിതുമ് ആരേഭിരേ|
As he went along, the people kept spreading their cloaks in the road.
37 അപരം ജൈതുനാദ്രേരുപത്യകാമ് ഇത്വാ ശിഷ്യസംഘഃ പൂർവ്വദൃഷ്ടാനി മഹാകർമ്മാണി സ്മൃത്വാ,
When he had almost reached the place where the road led down the Mount of Olives, every one of the many disciples began in their joy to praise God loudly for all the miracles that they had seen:
38 യോ രാജാ പ്രഭോ ർനാമ്നായാതി സ ധന്യഃ സ്വർഗേ കുശലം സർവ്വോച്ചേ ജയധ്വനി ർഭവതു, കഥാമേതാം കഥയിത്വാ സാനന്ദമ് ഉചൈരീശ്വരം ധന്യം വക്തുമാരേഭേ|
“Blessed is He who comes — Our King — in the name of the Lord! Peace in Heaven, And glory on high.”
39 തദാ ലോകാരണ്യമധ്യസ്ഥാഃ കിയന്തഃ ഫിരൂശിനസ്തത് ശ്രുത്വാ യീശും പ്രോചുഃ, ഹേ ഉപദേശക സ്വശിഷ്യാൻ തർജയ|
Some of the Pharisees in the crowd said to him: “Teacher, reprove your disciples.”
40 സ ഉവാച, യുഷ്മാനഹം വദാമി യദ്യമീ നീരവാസ്തിഷ്ഠന്തി തർഹി പാഷാണാ ഉചൈഃ കഥാഃ കഥയിഷ്യന്തി|
But Jesus answered: “I tell you that if these men are silent, the very stones will call out.”
41 പശ്ചാത് തത്പുരാന്തികമേത്യ തദവലോക്യ സാശ്രുപാതം ജഗാദ,
When he drew near, on seeing the city, he wept over it, and said:
42 ഹാ ഹാ ചേത് ത്വമഗ്രേഽജ്ഞാസ്യഥാഃ, തവാസ്മിന്നേവ ദിനേ വാ യദി സ്വമങ്ഗലമ് ഉപാലപ്സ്യഥാഃ, തർഹ്യുത്തമമ് അഭവിഷ്യത്, കിന്തു ക്ഷണേസ്മിൻ തത്തവ ദൃഷ്ടേരഗോചരമ് ഭവതി|
“Would that you had known, while yet there was time — even you — the things that make for peace! But now they have been hidden from your sight.
43 ത്വം സ്വത്രാണകാലേ ന മനോ ന്യധത്ഥാ ഇതി ഹേതോ ര്യത്കാലേ തവ രിപവസ്ത്വാം ചതുർദിക്ഷു പ്രാചീരേണ വേഷ്ടയിത്വാ രോത്സ്യന്തി
For a time is coming upon you when your enemies will surround you with earthworks, and encircle you, and hem you in on all sides;
44 ബാലകൈഃ സാർദ്ധം ഭൂമിസാത് കരിഷ്യന്തി ച ത്വന്മധ്യേ പാഷാണൈകോപി പാഷാണോപരി ന സ്ഥാസ്യതി ച, കാല ഈദൃശ ഉപസ്ഥാസ്യതി|
they will trample you down and your children within you, and they will not leave in you one stone upon another, because you did not know ‘the time of your visitation.’”
45 അഥ മധ്യേമന്ദിരം പ്രവിശ്യ തത്രത്യാൻ ക്രയിവിക്രയിണോ ബഹിഷ്കുർവ്വൻ
Jesus went into the Temple Courts and began to drive out those who were selling,
46 അവദത് മദ്ഗൃഹം പ്രാർഥനാഗൃഹമിതി ലിപിരാസ്തേ കിന്തു യൂയം തദേവ ചൈരാണാം ഗഹ്വരം കുരുഥ|
saying as he did so: “Scripture says — ‘My House shall be a House of Prayer’; but you have made it ‘a den of robbers.’”
47 പശ്ചാത് സ പ്രത്യഹം മധ്യേമന്ദിരമ് ഉപദിദേശ; തതഃ പ്രധാനയാജകാ അധ്യാപകാഃ പ്രാചീനാശ്ച തം നാശയിതും ചിചേഷ്ടിരേ;
Jesus continued to teach each day in the Temple Courts; but the Chief Priests and Teachers of the Law were eager to take his life, and so also were the leading men.
48 കിന്തു തദുപദേശേ സർവ്വേ ലോകാ നിവിഷ്ടചിത്താഃ സ്ഥിതാസ്തസ്മാത് തേ തത്കർത്തും നാവകാശം പ്രാപുഃ|
Yet they could not see what to do, for the people all hung upon his words.
