ലൂകഃ 10
1 തതഃ പരം പ്രഭുരപരാൻ സപ്തതിശിഷ്യാൻ നിയുജ്യ സ്വയം യാനി നഗരാണി യാനി സ്ഥാനാനി ച ഗമിഷ്യതി താനി നഗരാണി താനി സ്ഥാനാനി ച പ്രതി ദ്വൗ ദ്വൗ ജനൗ പ്രഹിതവാൻ|
After this, the Lord appointed seventy other disciples, and sent them in pairs to every town and place that he planned to visit.
2 തേഭ്യഃ കഥയാമാസ ച ശസ്യാനി ബഹൂനീതി സത്യം കിന്തു ഛേദകാ അൽപേ; തസ്മാദ്ധേതോഃ ശസ്യക്ഷേത്രേ ഛേദകാൻ അപരാനപി പ്രേഷയിതും ക്ഷേത്രസ്വാമിനം പ്രാർഥയധ്വം|
“The harvest is large, but the number of workers is small,” he told them. “Pray to the Lord of the harvest to send workers to his harvest fields.
3 യൂയം യാത, പശ്യത, വൃകാണാം മധ്യേ മേഷശാവകാനിവ യുഷ്മാൻ പ്രഹിണോമി|
So get on your way: I'm sending you like sheep among wolves.
4 യൂയം ക്ഷുദ്രം മഹദ് വാ വസനസമ്പുടകം പാദുകാശ്ച മാ ഗൃഹ്ലീത, മാർഗമധ്യേ കമപി മാ നമത ച|
Don't take any money or a bag or extra sandals, and don't spend time chatting with people you meet.
5 അപരഞ്ച യൂയം യദ് യത് നിവേശനം പ്രവിശഥ തത്ര നിവേശനസ്യാസ്യ മങ്ഗലം ഭൂയാദിതി വാക്യം പ്രഥമം വദത|
Whatever house you enter, first of all say, ‘May this house have peace.’
6 തസ്മാത് തസ്മിൻ നിവേശനേ യദി മങ്ഗലപാത്രം സ്ഥാസ്യതി തർഹി തന്മങ്ഗലം തസ്യ ഭവിഷ്യതി, നോചേത് യുഷ്മാൻ പ്രതി പരാവർത്തിഷ്യതേ|
If there's a peaceful person living there, then your peace will rest on them; if not, it will return to you.
7 അപരഞ്ച തേ യത്കിഞ്ചിദ് ദാസ്യന്തി തദേവ ഭുക്ത്വാ പീത്വാ തസ്മിന്നിവേശനേ സ്ഥാസ്യഥ; യതഃ കർമ്മകാരീ ജനോ ഭൃതിമ് അർഹതി; ഗൃഹാദ് ഗൃഹം മാ യാസ്യഥ|
Stay in that house, eating and drinking whatever they give you, for a worker deserves to be paid. Don't go from house to house.
8 അന്യച്ച യുഷ്മാസു കിമപി നഗരം പ്രവിഷ്ടേഷു ലോകാ യദി യുഷ്മാകമ് ആതിഥ്യം കരിഷ്യന്തി, തർഹി യത് ഖാദ്യമ് ഉപസ്ഥാസ്യന്തി തദേവ ഖാദിഷ്യഥ|
If you enter a town and the people there welcome you, then eat what's set before you
9 തന്നഗരസ്ഥാൻ രോഗിണഃ സ്വസ്ഥാൻ കരിഷ്യഥ, ഈശ്വരീയം രാജ്യം യുഷ്മാകമ് അന്തികമ് ആഗമത് കഥാമേതാഞ്ച പ്രചാരയിഷ്യഥ|
and heal those who are sick. Tell them, ‘God's kingdom has come to you.’
10 കിന്തു കിമപി പുരം യുഷ്മാസു പ്രവിഷ്ടേഷു ലോകാ യദി യുഷ്മാകമ് ആതിഥ്യം ന കരിഷ്യന്തി, തർഹി തസ്യ നഗരസ്യ പന്ഥാനം ഗത്വാ കഥാമേതാം വദിഷ്യഥ,
But if you enter a town and the people there don't welcome you, go through their streets telling them,
11 യുഷ്മാകം നഗരീയാ യാ ധൂല്യോഽസ്മാസു സമലഗൻ താ അപി യുഷ്മാകം പ്രാതികൂല്യേന സാക്ഷ്യാർഥം സമ്പാതയാമഃ; തഥാപീശ്വരരാജ്യം യുഷ്മാകം സമീപമ് ആഗതമ് ഇതി നിശ്ചിതം ജാനീത|
‘We are wiping off even the dust from your town that clings to our feet to show you our disapproval. But you should recognize this: God's kingdom has come.’
12 അഹം യുഷ്മഭ്യം യഥാർഥം കഥയാമി, വിചാരദിനേ തസ്യ നഗരസ്യ ദശാതഃ സിദോമോ ദശാ സഹ്യാ ഭവിഷ്യതി|
I tell you, in the Day of Judgment it will be better for Sodom than for such a town.
13 ഹാ ഹാ കോരാസീൻ നഗര, ഹാ ഹാ ബൈത്സൈദാനഗര യുവയോർമധ്യേ യാദൃശാനി ആശ്ചര്യ്യാണി കർമ്മാണ്യക്രിയന്ത, താനി കർമ്മാണി യദി സോരസീദോനോ ർനഗരയോരകാരിഷ്യന്ത, തദാ ഇതോ ബഹുദിനപൂർവ്വം തന്നിവാസിനഃ ശണവസ്ത്രാണി പരിധായ ഗാത്രേഷു ഭസ്മ വിലിപ്യ സമുപവിശ്യ സമഖേത്സ്യന്ത|
Shame on you Korazin! Shame on you Bethsaida! For if the miracles you saw happen had happened in Tyre and Sidon they would have repented a long time ago, and they would be sitting in sackcloth and ashes.
14 അതോ വിചാരദിവസേ യുഷ്മാകം ദശാതഃ സോരസീദോന്നിവാസിനാം ദശാ സഹ്യാ ഭവിഷ്യതി|
That's why in the judgment it will be better for Tyre and Sidon than for you.
And you, Capernaum, you won't be exalted to heaven; you will go down to Hades. (Hadēs g86)
16 യോ ജനോ യുഷ്മാകം വാക്യം ഗൃഹ്ലാതി സ മമൈവ വാക്യം ഗൃഹ്ലാതി; കിഞ്ച യോ ജനോ യുഷ്മാകമ് അവജ്ഞാം കരോതി സ മമൈവാവജ്ഞാം കരോതി; യോ ജനോ മമാവജ്ഞാം കരോതി ച സ മത്പ്രേരകസ്യൈവാവജ്ഞാം കരോതി|
Anyone who hears you hears me, and anyone who rejects you rejects me. But anyone who rejects me rejects the one who sent me.”
17 അഥ തേ സപ്തതിശിഷ്യാ ആനന്ദേന പ്രത്യാഗത്യ കഥയാമാസുഃ, ഹേ പ്രഭോ ഭവതോ നാമ്നാ ഭൂതാ അപ്യസ്മാകം വശീഭവന്തി|
The seventy disciples returned in great excitement, saying, “Lord, even the demons do what we tell them in your name!”
18 തദാനീം സ താൻ ജഗാദ, വിദ്യുതമിവ സ്വർഗാത് പതന്തം ശൈതാനമ് അദർശമ്|
Jesus replied, “I saw Satan fall like lightning from heaven.
19 പശ്യത സർപാൻ വൃശ്ചികാൻ രിപോഃ സർവ്വപരാക്രമാംശ്ച പദതലൈ ർദലയിതും യുഷ്മഭ്യം ശക്തിം ദദാമി തസ്മാദ് യുഷ്മാകം കാപി ഹാനി ർന ഭവിഷ്യതി|
Yes, I have given you power to tread on snakes and scorpions, and to overcome all the enemy's strength, and nothing will harm you.
20 ഭൂതാ യുഷ്മാകം വശീഭവന്തി, ഏതന്നിമിത്തത് മാ സമുല്ലസത, സ്വർഗേ യുഷ്മാകം നാമാനി ലിഖിതാനി സന്തീതി നിമിത്തം സമുല്ലസത|
But don't take delight that the spirits do what you tell them—just be glad that your names are written in heaven.”
21 തദ്ഘടികായാം യീശു ർമനസി ജാതാഹ്ലാദഃ കഥയാമാസ ഹേ സ്വർഗപൃഥിവ്യോരേകാധിപതേ പിതസ്ത്വം ജ്ഞാനവതാം വിദുഷാഞ്ച ലോകാനാം പുരസ്താത് സർവ്വമേതദ് അപ്രകാശ്യ ബാലകാനാം പുരസ്താത് പ്രാകാശയ ഏതസ്മാദ്ധേതോസ്ത്വാം ധന്യം വദാമി, ഹേ പിതരിത്ഥം ഭവതു യദ് ഏതദേവ തവ ഗോചര ഉത്തമമ്|
At that moment Jesus was filled with the joy of the Holy Spirit, and said, “I thank you Father, Lord of heaven and earth, for you hid these things from the wise and clever people and revealed them to children! Yes, Father, you were pleased to do it in this way.
22 പിത്രാ സർവ്വാണി മയി സമർപിതാനി പിതരം വിനാ കോപി പുത്രം ന ജാനാതി കിഞ്ച പുത്രം വിനാ യസ്മൈ ജനായ പുത്രസ്തം പ്രകാശിതവാൻ തഞ്ച വിനാ കോപി പിതരം ന ജാനാതി|
My Father has handed over everything to me. No one understands the Son except the Father, and no one understands the Father except the Son, and those to whom the Son chooses to reveal him.”
23 തപഃ പരം സ ശിഷ്യാൻ പ്രതി പരാവൃത്യ ഗുപ്തം ജഗാദ, യൂയമേതാനി സർവ്വാണി പശ്യഥ തതോ യുഷ്മാകം ചക്ഷൂംഷി ധന്യാനി|
When they were by themselves Jesus turned to the disciples and told them, “Those who see what you're seeing should be really happy!
24 യുഷ്മാനഹം വദാമി, യൂയം യാനി സർവ്വാണി പശ്യഥ താനി ബഹവോ ഭവിഷ്യദ്വാദിനോ ഭൂപതയശ്ച ദ്രഷ്ടുമിച്ഛന്തോപി ദ്രഷ്ടും ന പ്രാപ്നുവൻ, യുഷ്മാഭി ര്യാ യാഃ കഥാശ്ച ശ്രൂയന്തേ താഃ ശ്രോതുമിച്ഛന്തോപി ശ്രോതും നാലഭന്ത|
I tell you, many prophets and kings have wanted to see what you're seeing, but they didn't see, and wanted to hear the things you're hearing, but didn't hear.”
25 അനന്തരമ് ഏകോ വ്യവസ്ഥാപക ഉത്ഥായ തം പരീക്ഷിതും പപ്രച്ഛ, ഹേ ഉപദേശക അനന്തായുഷഃ പ്രാപ്തയേ മയാ കിം കരണീയം? (aiōnios g166)
Once an expert in religious law stood up and tried to trap Jesus. “Teacher,” he asked, “What do I have to do to gain eternal life?” (aiōnios g166)
26 യീശുഃ പ്രത്യുവാച, അത്രാർഥേ വ്യവസ്ഥായാം കിം ലിഖിതമസ്തി? ത്വം കീദൃക് പഠസി?
“What is written in the law? How do you read it?” asked Jesus.
27 തതഃ സോവദത്, ത്വം സർവ്വാന്തഃകരണൈഃ സർവ്വപ്രാണൈഃ സർവ്വശക്തിഭിഃ സർവ്വചിത്തൈശ്ച പ്രഭൗ പരമേശ്വരേ പ്രേമ കുരു, സമീപവാസിനി സ്വവത് പ്രേമ കുരു ച|
“You shall love the Lord your God with your whole heart, and your whole spirit, and your whole strength, and your whole mind; and love your neighbor as yourself,” the man replied.
28 തദാ സ കഥയാമാസ, ത്വം യഥാർഥം പ്രത്യവോചഃ, ഇത്ഥമ് ആചര തേനൈവ ജീവിഷ്യസി|
“You're right,” Jesus told him. “Do this, and you will live.”
29 കിന്തു സ ജനഃ സ്വം നിർദ്ദോഷം ജ്ഞാപയിതും യീശും പപ്രച്ഛ, മമ സമീപവാസീ കഃ? തതോ യീശുഃ പ്രത്യുവാച,
But the man wanted to vindicate himself, so he asked Jesus, “And who is my neighbor?”
30 ഏകോ ജനോ യിരൂശാലമ്പുരാദ് യിരീഹോപുരം യാതി, ഏതർഹി ദസ്യൂനാം കരേഷു പതിതേ തേ തസ്യ വസ്ത്രാദികം ഹൃതവന്തഃ തമാഹത്യ മൃതപ്രായം കൃത്വാ ത്യക്ത്വാ യയുഃ|
Jesus replied, saying, “A man was going down from Jerusalem to Jericho. He was attacked by robbers who stripped him and beat him, and left him for dead.
31 അകസ്മാദ് ഏകോ യാജകസ്തേന മാർഗേണ ഗച്ഛൻ തം ദൃഷ്ട്വാ മാർഗാന്യപാർശ്വേന ജഗാമ|
It so happened that a priest was going the same way. He saw the man, but he passed by on the other side of the road.
32 ഇത്ഥമ് ഏകോ ലേവീയസ്തത്സ്ഥാനം പ്രാപ്യ തസ്യാന്തികം ഗത്വാ തം വിലോക്യാന്യേന പാർശ്വേന ജഗാമ|
Then a Levite came along. But when he got to the place and saw the man, he also passed by on the other side.
33 കിന്ത്വേകഃ ശോമിരോണീയോ ഗച്ഛൻ തത്സ്ഥാനം പ്രാപ്യ തം ദൃഷ്ട്വാദയത|
Finally a Samaritan man came along. As he passed by, he saw the man and felt sorry for him.
34 തസ്യാന്തികം ഗത്വാ തസ്യ ക്ഷതേഷു തൈലം ദ്രാക്ഷാരസഞ്ച പ്രക്ഷിപ്യ ക്ഷതാനി ബദ്ധ്വാ നിജവാഹനോപരി തമുപവേശ്യ പ്രവാസീയഗൃഹമ് ആനീയ തം സിഷേവേ|
He went over and treated the man's wounds with oil and wine, and bandaged them. Then he placed the man on his own donkey and took him to an inn where he took care of him.
35 പരസ്മിൻ ദിവസേ നിജഗമനകാലേ ദ്വൗ മുദ്രാപാദൗ തദ്ഗൃഹസ്വാമിനേ ദത്ത്വാവദത് ജനമേനം സേവസ്വ തത്ര യോഽധികോ വ്യയോ ഭവിഷ്യതി തമഹം പുനരാഗമനകാലേ പരിശോത്സ്യാമി|
The next day he gave two denarii to the innkeeper and told him, ‘Take care of him, and if you spend more than this, I'll pay you back when I return.’
36 ഏഷാം ത്രയാണാം മധ്യേ തസ്യ ദസ്യുഹസ്തപതിതസ്യ ജനസ്യ സമീപവാസീ കഃ? ത്വയാ കിം ബുധ്യതേ?
Which one of these three do you think was a neighbor to the man who was attacked by robbers?”
37 തതഃ സ വ്യവസ്ഥാപകഃ കഥയാമാസ യസ്തസ്മിൻ ദയാം ചകാര| തദാ യീശുഃ കഥയാമാസ ത്വമപി ഗത്വാ തഥാചര|
“The one who showed him kindness,” the man replied. “Go and do the same,” Jesus told him.
38 തതഃ പരം തേ ഗച്ഛന്ത ഏകം ഗ്രാമം പ്രവിവിശുഃ; തദാ മർഥാനാമാ സ്ത്രീ സ്വഗൃഹേ തസ്യാതിഥ്യം ചകാര|
While they were on their way, Jesus arrived at a village, and a woman called Martha invited him to her home.
39 തസ്മാത് മരിയമ് നാമധേയാ തസ്യാ ഭഗിനീ യീശോഃ പദസമീപ ഉവവിശ്യ തസ്യോപദേശകഥാം ശ്രോതുമാരേഭേ|
She had a sister called Mary, who sat at the Lord's feet and listened to his teaching.
40 കിന്തു മർഥാ നാനാപരിചര്യ്യായാം വ്യഗ്രാ ബഭൂവ തസ്മാദ്ധേതോസ്തസ്യ സമീപമാഗത്യ ബഭാഷേ; ഹേ പ്രഭോ മമ ഭഗിനീ കേവലം മമോപരി സർവ്വകർമ്മണാം ഭാരമ് അർപിതവതീ തത്ര ഭവതാ കിഞ്ചിദപി ന മനോ നിധീയതേ കിമ്? മമ സാഹായ്യം കർത്തും ഭവാൻ താമാദിശതു|
Martha was concerned about all that needed to be done to prepare the meal, so she came to Jesus and said, “Master, don't you care that my sister has left me to do all the work by myself? Tell her to come and help me!”
41 തതോ യീശുഃ പ്രത്യുവാച ഹേ മർഥേ ഹേ മർഥേ, ത്വം നാനാകാര്യ്യേഷു ചിന്തിതവതീ വ്യഗ്രാ ചാസി,
“Martha, Martha,” the Lord replied, “you're worried and upset about all this.
42 കിന്തു പ്രയോജനീയമ് ഏകമാത്രമ് ആസ്തേ| അപരഞ്ച യമുത്തമം ഭാഗം കോപി ഹർത്തും ന ശക്നോതി സഏവ മരിയമാ വൃതഃ|
But only one thing is really necessary. Mary has chosen the right thing, and it shall not be taken away from her.”
