લૂકઃ 19
1 યદા યીશુ ર્યિરીહોપુરં પ્રવિશ્ય તન્મધ્યેન ગચ્છંસ્તદા
Jesus entered Jericho and made his way through the town.
2 સક્કેયનામા કરસઞ્ચાયિનાં પ્રધાનો ધનવાનેકો
There was a man there, known by the name of Zacchaeus, who was a commissioner of taxes and a rich man.
3 યીશુઃ કીદૃગિતિ દ્રષ્ટું ચેષ્ટિતવાન્ કિન્તુ ખર્વ્વત્વાલ્લોકસંઘમધ્યે તદ્દર્શનમપ્રાપ્ય
He tried to see what Jesus was like; but, being short, he was unable to do so because of the crowd.
4 યેન પથા સ યાસ્યતિ તત્પથેઽગ્રે ધાવિત્વા તં દ્રષ્ટુમ્ ઉડુમ્બરતરુમારુરોહ|
So he ran on ahead and climbed into a mulberry tree, to see Jesus, for he knew that he must pass that way.
5 પશ્ચાદ્ યીશુસ્તત્સ્થાનમ્ ઇત્વા ઊર્દ્ધ્વં વિલોક્ય તં દૃષ્ટ્વાવાદીત્, હે સક્કેય ત્વં શીઘ્રમવરોહ મયાદ્ય ત્વદ્ગેહે વસ્તવ્યં|
When Jesus came to the place, he looked up and said to him: “Zacchaeus, be quick and come down, for I must stop at your house to-day.”
6 તતઃ સ શીઘ્રમવરુહ્ય સાહ્લાદં તં જગ્રાહ|
So Zacchaeus got down quickly, and joyfully welcomed him.
7 તદ્ દૃષ્ટ્વા સર્વ્વે વિવદમાના વક્તુમારેભિરે, સોતિથિત્વેન દુષ્ટલોકગૃહં ગચ્છતિ|
On seeing this, every one began to complain: “He has gone to stay with a man who is an outcast.”
8 કિન્તુ સક્કેયો દણ્ડાયમાનો વક્તુમારેભે, હે પ્રભો પશ્ય મમ યા સમ્પત્તિરસ્તિ તદર્દ્ધં દરિદ્રેભ્યો દદે, અપરમ્ અન્યાયં કૃત્વા કસ્માદપિ યદિ કદાપિ કિઞ્ચિત્ મયા ગૃહીતં તર્હિ તચ્ચતુર્ગુણં દદામિ|
But Zacchaeus stood forward and said to the Master: “Listen, Master! I will give half my property to the poor, and, if I have defrauded any one of anything, I will give him back four times as much.”
9 તદા યીશુસ્તમુક્તવાન્ અયમપિ ઇબ્રાહીમઃ સન્તાનોઽતઃ કારણાદ્ અદ્યાસ્ય ગૃહે ત્રાણમુપસ્થિતં|
“Salvation has come to this house to-day,” answered Jesus, “for even this man is a son of Abraham.
10 યદ્ હારિતં તત્ મૃગયિતું રક્ષિતુઞ્ચ મનુષ્યપુત્ર આગતવાન્|
The Son of Man has come to ‘search for those who are lost’ and to save them.”
11 અથ સ યિરૂશાલમઃ સમીપ ઉપાતિષ્ઠદ્ ઈશ્વરરાજત્વસ્યાનુષ્ઠાનં તદૈવ ભવિષ્યતીતિ લોકૈરન્વભૂયત, તસ્માત્ સ શ્રોતૃભ્યઃ પુનર્દૃષ્ટાન્તકથામ્ ઉત્થાપ્ય કથયામાસ|
As the people were listening to this, Jesus went on to tell them a parable. He did so because he was near Jerusalem, and because they thought that the Kingdom of God was going to be proclaimed at once.
12 કોપિ મહાલ્લોકો નિજાર્થં રાજત્વપદં ગૃહીત્વા પુનરાગન્તું દૂરદેશં જગામ|
He said: “A nobleman once went to a distant country to receive his appointment to a Kingdom and then return.
13 યાત્રાકાલે નિજાન્ દશદાસાન્ આહૂય દશસ્વર્ણમુદ્રા દત્ત્વા મમાગમનપર્ય્યન્તં વાણિજ્યં કુરુતેત્યાદિદેશ|
He called ten of his servants and gave them ten pounds each, and told them to trade with them during his absence.
14 કિન્તુ તસ્ય પ્રજાસ્તમવજ્ઞાય મનુષ્યમેનમ્ અસ્માકમુપરિ રાજત્વં ન કારયિવ્યામ ઇમાં વાર્ત્તાં તન્નિકટે પ્રેરયામાસુઃ|
But his subjects hated him and sent envoys after him to say ‘We will not have this man as our King.’
15 અથ સ રાજત્વપદં પ્રાપ્યાગતવાન્ એકૈકો જનો બાણિજ્યેન કિં લબ્ધવાન્ ઇતિ જ્ઞાતું યેષુ દાસેષુ મુદ્રા અર્પયત્ તાન્ આહૂયાનેતુમ્ આદિદેશ|
On his return, after having been appointed King, he directed that the servants to whom he had given his money should be summoned, so that he might learn what amount of trade they had done.
16 તદા પ્રથમ આગત્ય કથિતવાન્, હે પ્રભો તવ તયૈકયા મુદ્રયા દશમુદ્રા લબ્ધાઃ|
The first came up, and said ‘Sir, your ten pounds have made a hundred.’
17 તતઃ સ ઉવાચ ત્વમુત્તમો દાસઃ સ્વલ્પેન વિશ્વાસ્યો જાત ઇતઃ કારણાત્ ત્વં દશનગરાણામ્ અધિપો ભવ|
‘Well done, good servant!’ exclaimed the master. ‘As you have proved trustworthy in a very small matter, I appoint you governor over ten towns.’
18 દ્વિતીય આગત્ય કથિતવાન્, હે પ્રભો તવૈકયા મુદ્રયા પઞ્ચમુદ્રા લબ્ધાઃ|
When the second came, he said ‘Your ten pounds, Sir, have produced fifty.’
19 તતઃ સ ઉવાચ, ત્વં પઞ્ચાનાં નગરાણામધિપતિ ર્ભવ|
So the master said to him ‘And you I appoint over five towns.’
20 તતોન્ય આગત્ય કથયામાસ, હે પ્રભો પશ્ય તવ યા મુદ્રા અહં વસ્ત્રે બદ્ધ્વાસ્થાપયં સેયં|
Another servant also came and said ‘Sir, here are your ten pounds; I have kept them put away in a handkerchief.
21 ત્વં કૃપણો યન્નાસ્થાપયસ્તદપિ ગૃહ્લાસિ, યન્નાવપસ્તદેવ ચ છિનત્સિ તતોહં ત્વત્તો ભીતઃ|
For I was afraid of you, because you are a stern man. You take what you have not planted, and reap what you have not sown.’
22 તદા સ જગાદ, રે દુષ્ટદાસ તવ વાક્યેન ત્વાં દોષિણં કરિષ્યામિ, યદહં નાસ્થાપયં તદેવ ગૃહ્લામિ, યદહં નાવપઞ્ચ તદેવ છિનદ્મિ, એતાદૃશઃ કૃપણોહમિતિ યદિ ત્વં જાનાસિ,
The master answered ‘Out of your own mouth I judge you, you worthless servant. You knew that I am a stern man, that I take what I have not planted, and reap what I have not sown?
23 તર્હિ મમ મુદ્રા બણિજાં નિકટે કુતો નાસ્થાપયઃ? તયા કૃતેઽહમ્ આગત્ય કુસીદેન સાર્દ્ધં નિજમુદ્રા અપ્રાપ્સ્યમ્|
Then why did not you put my money into a bank? And I, on my return, could have claimed it with interest.
24 પશ્ચાત્ સ સમીપસ્થાન્ જનાન્ આજ્ઞાપયત્ અસ્માત્ મુદ્રા આનીય યસ્ય દશમુદ્રાઃ સન્તિ તસ્મૈ દત્ત|
Take away from him the ten pounds,’ he said to those standing by, ‘and give them to the one who has the hundred.’
25 તે પ્રોચુઃ પ્રભોઽસ્ય દશમુદ્રાઃ સન્તિ|
‘But, Sir,’ they interposed, ‘he has a hundred pounds already!’
26 યુષ્માનહં વદામિ યસ્યાશ્રયે વદ્ધતે ઽધિકં તસ્મૈ દાયિષ્યતે, કિન્તુ યસ્યાશ્રયે ન વર્દ્ધતે તસ્ય યદ્યદસ્તિ તદપિ તસ્માન્ નાયિષ્યતે|
‘I tell you,’ he answered, ‘that, to him who has, more will be given, but, from him who has nothing, even what he has will be taken away.
27 કિન્તુ મમાધિપતિત્વસ્ય વશત્વે સ્થાતુમ્ અસમ્મન્યમાના યે મમ રિપવસ્તાનાનીય મમ સમક્ષં સંહરત|
But as for my enemies, these men who would not have me as their King, bring them here and put them to death in my presence.’”
28 ઇત્યુપદેશકથાં કથયિત્વા સોગ્રગઃ સન્ યિરૂશાલમપુરં યયૌ|
After saying this, Jesus went on in front, going up to Jerusalem.
29 તતો બૈત્ફગીબૈથનીયાગ્રામયોઃ સમીપે જૈતુનાદ્રેરન્તિકમ્ ઇત્વા શિષ્યદ્વયમ્ ઇત્યુક્ત્વા પ્રેષયામાસ,
It was when Jesus had almost reached Bethphage and Bethany, near the Mount of Olives, that he sent on two of the disciples.
30 યુવામમું સમ્મુખસ્થગ્રામં પ્રવિશ્યૈવ યં કોપિ માનુષઃ કદાપિ નારોહત્ તં ગર્દ્દભશાવકં બદ્ધં દ્રક્ષ્યથસ્તં મોચયિત્વાનયતં|
“Go to the village facing us,” he said, “and, when you get there, you will find a foal tethered, which no one has yet ridden; untie it and lead it here.
31 તત્ર કુતો મોચયથઃ? ઇતિ ચેત્ કોપિ વક્ષ્યતિ તર્હિ વક્ષ્યથઃ પ્રભેરત્ર પ્રયોજનમ્ આસ્તે|
And, if anybody asks you ‘Why are you untying it?,’ you are to say this — ‘The Master wants it.’”
32 તદા તૌ પ્રરિતૌ ગત્વા તત્કથાનુસારેણ સર્વ્વં પ્રાપ્તૌ|
So the two who were sent went and found it as Jesus had told them.
33 ગર્દભશાવકમોચનકાલે તત્વામિન ઊચુઃ, ગર્દભશાવકં કુતો મોચયથઃ?
While they were untying the foal, the owners asked them — “Why are you untying the foal?”
34 તાવૂચતુઃ પ્રભોરત્ર પ્રયોજનમ્ આસ્તે|
And the two disciples answered — “The Master wants it.”
35 પશ્ચાત્ તૌ તં ગર્દભશાવકં યીશોરન્તિકમાનીય તત્પૃષ્ઠે નિજવસનાનિ પાતયિત્વા તદુપરિ યીશુમારોહયામાસતુઃ|
Then they led it back to Jesus, and threw their cloaks on the foal and put Jesus upon it.
36 અથ યાત્રાકાલે લોકાઃ પથિ સ્વવસ્ત્રાણિ પાતયિતુમ્ આરેભિરે|
As he went along, the people kept spreading their cloaks in the road.
37 અપરં જૈતુનાદ્રેરુપત્યકામ્ ઇત્વા શિષ્યસંઘઃ પૂર્વ્વદૃષ્ટાનિ મહાકર્મ્માણિ સ્મૃત્વા,
When he had almost reached the place where the road led down the Mount of Olives, every one of the many disciples began in their joy to praise God loudly for all the miracles that they had seen:
38 યો રાજા પ્રભો ર્નામ્નાયાતિ સ ધન્યઃ સ્વર્ગે કુશલં સર્વ્વોચ્ચે જયધ્વનિ ર્ભવતુ, કથામેતાં કથયિત્વા સાનન્દમ્ ઉચૈરીશ્વરં ધન્યં વક્તુમારેભે|
“Blessed is He who comes — Our King — in the name of the Lord! Peace in Heaven, And glory on high.”
39 તદા લોકારણ્યમધ્યસ્થાઃ કિયન્તઃ ફિરૂશિનસ્તત્ શ્રુત્વા યીશું પ્રોચુઃ, હે ઉપદેશક સ્વશિષ્યાન્ તર્જય|
Some of the Pharisees in the crowd said to him: “Teacher, reprove your disciples.”
40 સ ઉવાચ, યુષ્માનહં વદામિ યદ્યમી નીરવાસ્તિષ્ઠન્તિ તર્હિ પાષાણા ઉચૈઃ કથાઃ કથયિષ્યન્તિ|
But Jesus answered: “I tell you that if these men are silent, the very stones will call out.”
41 પશ્ચાત્ તત્પુરાન્તિકમેત્ય તદવલોક્ય સાશ્રુપાતં જગાદ,
When he drew near, on seeing the city, he wept over it, and said:
42 હા હા ચેત્ ત્વમગ્રેઽજ્ઞાસ્યથાઃ, તવાસ્મિન્નેવ દિને વા યદિ સ્વમઙ્ગલમ્ ઉપાલપ્સ્યથાઃ, તર્હ્યુત્તમમ્ અભવિષ્યત્, કિન્તુ ક્ષણેસ્મિન્ તત્તવ દૃષ્ટેરગોચરમ્ ભવતિ|
“Would that you had known, while yet there was time — even you — the things that make for peace! But now they have been hidden from your sight.
43 ત્વં સ્વત્રાણકાલે ન મનો ન્યધત્થા ઇતિ હેતો ર્યત્કાલે તવ રિપવસ્ત્વાં ચતુર્દિક્ષુ પ્રાચીરેણ વેષ્ટયિત્વા રોત્સ્યન્તિ
For a time is coming upon you when your enemies will surround you with earthworks, and encircle you, and hem you in on all sides;
44 બાલકૈઃ સાર્દ્ધં ભૂમિસાત્ કરિષ્યન્તિ ચ ત્વન્મધ્યે પાષાણૈકોપિ પાષાણોપરિ ન સ્થાસ્યતિ ચ, કાલ ઈદૃશ ઉપસ્થાસ્યતિ|
they will trample you down and your children within you, and they will not leave in you one stone upon another, because you did not know ‘the time of your visitation.’”
45 અથ મધ્યેમન્દિરં પ્રવિશ્ય તત્રત્યાન્ ક્રયિવિક્રયિણો બહિષ્કુર્વ્વન્
Jesus went into the Temple Courts and began to drive out those who were selling,
46 અવદત્ મદ્ગૃહં પ્રાર્થનાગૃહમિતિ લિપિરાસ્તે કિન્તુ યૂયં તદેવ ચૈરાણાં ગહ્વરં કુરુથ|
saying as he did so: “Scripture says — ‘My House shall be a House of Prayer’; but you have made it ‘a den of robbers.’”
47 પશ્ચાત્ સ પ્રત્યહં મધ્યેમન્દિરમ્ ઉપદિદેશ; તતઃ પ્રધાનયાજકા અધ્યાપકાઃ પ્રાચીનાશ્ચ તં નાશયિતું ચિચેષ્ટિરે;
Jesus continued to teach each day in the Temple Courts; but the Chief Priests and Teachers of the Law were eager to take his life, and so also were the leading men.
48 કિન્તુ તદુપદેશે સર્વ્વે લોકા નિવિષ્ટચિત્તાઃ સ્થિતાસ્તસ્માત્ તે તત્કર્ત્તું નાવકાશં પ્રાપુઃ|
Yet they could not see what to do, for the people all hung upon his words.
