< Притчи 24 >

1 Не ревнуй злым людям и не желай быть с ними,
Ne aemuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
2 потому что о насилии помышляет сердце их, и о злом говорят уста их.
quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
3 Мудростью устрояется дом и разумом утверждается,
Sapientia aedificabitur domus, et prudentia roborabitur.
4 и с уменьем внутренности его наполняются всяким драгоценным и прекрасным имуществом.
In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
5 Человек мудрый силен, и человек разумный укрепляет силу свою.
Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
6 Поэтому с обдуманностью веди войну твою, и успех будет при множестве совещаний.
Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
7 Для глупого слишком высока мудрость; у ворот не откроет он уст своих.
Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
8 Кто замышляет сделать зло, того называют злоумышленником.
Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
9 Помысл глупости - грех, и кощунник - мерзость для людей.
Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
10 Если ты в день бедствия оказался слабым, то бедна сила твоя.
Si desperaveris lapsus in die angustiae: imminuetur fortitudo tua.
11 Спасай взятых на смерть, и неужели откажешься от обреченных на убиение?
Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
12 Скажешь ли: “Вот, мы не знали этого”? А Испытующий сердца разве не знает? Наблюдающий над душою твоею знает это, и воздаст человеку по делам его.
Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animae tuae nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
13 Ешь, сын мой, мед, потому что он приятен, и сот, который сладок для гортани твоей:
Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
14 таково и познание мудрости для души твоей. Если ты нашел ее, то есть будущность, и надежда твоя не потеряна.
Sic et doctrina sapientiae animae tuae: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
15 Не злоумышляй, нечестивый, против жилища праведника, не опустошай места покоя его,
Ne insidieris, et quaeras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
16 ибо семь раз упадет праведник, и встанет; а нечестивые впадут в погибель.
Septies enim in die cadit iustus, et resurgit: impii autem corruent in malum.
17 Не радуйся, когда упадет враг твой, и да не веселится сердце твое, когда он споткнется.
Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
18 Иначе, увидит Господь, и неугодно будет это в очах Его, и Он отвратит от него гнев Свой.
ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
19 Не негодуй на злодеев и не завидуй нечестивым,
Ne contendas cum pessimis, nec aemuleris impios:
20 потому что злой не имеет будущности, - светильник нечестивых угаснет.
quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
21 Бойся, сын мой, Господа и царя; с мятежниками не сообщайся,
Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
22 потому что внезапно придет погибель от них, и беду от них обоих кто предузнает?
quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
23 Сказано также мудрыми: иметь лицеприятие на суде - нехорошо.
Haec quoque sapientibus dico: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
24 Кто говорит виновному: “Ты прав”, того будут проклинать народы, того будут ненавидеть племена;
Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
25 а обличающие будут любимы, и на них придет благословение.
Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
26 В уста целует, кто отвечает словами верными.
Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
27 Соверши дела твои вне дома, окончи их на поле твоем, и потом устрояй и дом твой.
Praepara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: et postea aedifices domum tuam.
28 Не будь лжесвидетелем на ближнего твоего: к чему тебе обманывать устами твоими?
Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
29 Не говори: “Как он поступил со мною, так и я поступлю с ним, воздам человеку по делам его”.
Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
30 Проходил я мимо поля человека ленивого и мимо виноградника человека скудоумного:
Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
31 и вот, все это заросло терном, поверхность его покрылась крапивою, и каменная ограда его обрушилась.
et ecce totum repleverant urticae, et operuerant superficiem eius spinae, et maceria lapidum destructa erat.
32 И посмотрел я, и обратил сердце мое, и посмотрел и получил урок:
Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
33 “немного поспишь, немного подремлешь, немного, сложив руки, полежишь, -
Usquequo piger dormies? usquequo de somno consurgens? Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
34 и придет, как прохожий, бедность твоя, и нужда твоя - как человек вооруженный”.
et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.

< Притчи 24 >