Притчи 16

1 Человеку принадлежат предположения сердца, но от Господа ответ языка.

Ang mga laraw sa kasingkasing iya sa tawo, apan nagagikan kang Yahweh ang tubag sa iyang dila.

2 Все пути человека чисты в его глазах, но Господь взвешивает души.

Ang tanan nga pamaagi sa tawo putli sa iyang kaugalingong panan-aw, apan sukdon ni Yahweh ang espiritu.

3 Предай Господу дела твои, и предприятия твои совершатся.

Itugyan kang Yahweh ang imong mga buluhaton ug ang imong mga laraw magmalamposon.

4 Все сделал Господь ради Себя; и даже нечестивого блюдет на день бедствия.

Gibuhat ni Yahweh ang tanang butang nga adunay katuyoan, bisan ang mga daotan sa adlaw sa kalisdanan.

5 Мерзость пред Господом всякий надменный сердцем; можно поручиться, что он не останется ненаказанным.

Gidumtan ni Yahweh ang tanan nga adunay mapahitas-on nga kasingkasing, bisan tuod makabarog sila nga nagkahiusa, dili sila makalingkawas sa silot.

6 Милосердием и правдою очищается грех, и страх Господень отводит от зла.

Pinaagi sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan ang sala napasaylo ug pinaagi sa pagkahadlok kang Yahweh ang mga tawo mobiya sa pagkadaotan.

7 Когда Господу угодны пути человека, Он и врагов его примиряет с ним.

Kung ang pamaagi sa usa ka tawo nakapahimuot kang Yahweh, himoon niya bisan pa ang kaaway nianang tawhana nga mapasig-uli kaniya.

8 Лучше немногое с правдою, нежели множество прибытков с неправдою.

Mas maayo pa ang diyutay nga kinitaan uban ang pagkamatarong, kaysa dako nga uban pagkadili matarong.

9 Сердце человека обдумывает свой путь, но Господь управляет шествием его.

Sa iyang kasingkasing, ang tawo naglaraw sa iyang dalan, apan si Yahweh ang mogiya sa iyang mga lakang.

10 В устах царя - слово вдохновенное; уста его не должны погрешать на суде.

Ang pagpanagna anaa sa ngabil sa hari, sa paghukom ang iyang baba dili gayod mosulti ug bakak.

11 Верные весы и весовые чаши - от Господа; от Него же все гири в суме.

Ang husto nga sukdanan nagagikan kang Yahweh; ang tibuok nga gibug-aton sa sudlanan mao ang iyang bulohaton.

12 Мерзость для царей - дело беззаконное, потому что правдою утверждается престол.

Kung ang mga hari magbuhat ug daotan nga mga butang, mao kana ang butang nga hinginlan, tungod kay ang trono gitukod sa pagbuhat ug maayo.

13 Приятны царю уста правдивые, и говорящего истину он любит.

Ang hari malipay sa ngabil nga nagsulti sa matuod ug gihiguma niya ang nagsulti sa walay pagduhaduha.

14 Царский гнев - вестник смерти; но мудрый человек умилостивит его.

Ang kapungot sa hari usa ka mensahero sa kamatayon apan ang tawong maalamon mosulay sa paghupay sa iyang kasuko.

15 В светлом взоре царя - жизнь, и благоволение его - как облако с поздним дождем.

Diha sa kahayag sa nawong sa hari mao ang kinabuhi, ug ang iyang pabor sama sa panganod nga nagdala ug ulan.

16 Приобретение мудрости гораздо лучше золота, и приобретение разума предпочтительнее отборного серебра.

Mas maayo ang pagbaton ug kaalam kaysa bulawan. Ang pagbaton ug panabot kinahanglan pilion labaw sa plata.

17 Путь праведных - уклонение от зла: тот бережет душу свою, кто хранит путь свой.

Ang dalan sa mga tawong matarong maglikay kanila gikan sa daotan; kadtong mopanalipod sa iyang kinabuhi mobantay sa iyang dalan.

18 Погибели предшествует гордость, и падению - надменность.

Ang garbo mosangpot sa kalaglagan ug ang mapahitas-on nga espiritu sa pagkapukan.

19 Лучше смиряться духом с кроткими, нежели разделять добычу с гордыми.

Mas maayo ang pagpaubos diha sa mga kabos nga mga tawo kaysa pagbahin sa mga inilog uban sa mga mapahitas-on nga mga tawo.

20 Кто ведет дело разумно, тот найдет благо, и кто надеется на Господа, тот блажен.

Si kinsa kadtong namalandong sa gitudlo kanila makakaplag ug maayo ug kadtong nagsalig kang Yahweh magmalipayon.

21 Мудрый сердцем прозовется благоразумным, и сладкая речь прибавит к учению.

Siya nga maalamon sa iyang kasingkasing gitawag nga adunay panabot ug ang katam-is sa pagpanulti magdugang sa iyang katakos sa pagtudlo.

22 Разум для имеющих его - источник жизни, а ученость глупых - глупость.

Ang panabot mao ang tuboran sa kinabuhi alang kaniya nga nagbaton niini, apan ang silot sa mga buangbuang mao ang ilang pagkabuang-buang.

23 Сердце мудрого делает язык его мудрым и умножает знание в устах его.

Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo maghatag ug panabot sa iyang baba ug makadugang sa pagkamadanihon sa iyang mga ngabil.

24 Приятная речь - сотовый мед, сладка для души и целебна для костей.

Ang malumo nga mga pulong sama sa dugos— tam-is alang sa kalag ug kaayohan alang sa kabukogan.

25 Есть пути, которые кажутся человеку прямыми, но конец их путь к смерти.

Adunay dalan nga ang hunahuna sa tawo husto, apan ang tumoy niini dalan paingon sa kamatayon.

26 Трудящийся трудится для себя, потому что понуждает его к тому рот его.

Ang tinguha sa usa ka mamumuo ang makapakaon kaniya; ang iyang kagutom mao ang nag-aghat kaniya nga magpadayon.

27 Человек лукавый замышляет зло, и на устах его как бы огонь палящий.

Ang walay pulos nga tawo nangita ug kagubot ug ang iyang sinultihan sama sa makapaso nga kalayo.

28 Человек коварный сеет раздор, и наушник разлучает друзей.

Ang mga tawong daotan makapasamot sa panagbangi ug ang pagpanglibak makapabulag sa suod nga mga managhigala.

29 Человек неблагонамеренный развращает ближнего своего и ведет его на путь недобрый;

Ang tawo nga mangtas mamakak sa iyang silingan ug maggiya kaniya sa dalan nga dili matarong.

30 прищуривает глаза свои, чтобы придумать коварство; закусывая себе губы, совершает злодейство; он - печь злобы.

Siya nga mokidhat sa iyang mata naglaraw ug daotang mga butang; kadtong mongisi magabuhat ug daotan.

31 Венец славы - седина, которая находится на пути правды.

Ang puti nga buhok mao ang purongpurong sa himaya; naangkon kini tungod sa pagkinabuhi sa husto nga pamaagi.

32 Долго-терпеливый лучше храброго, и владеющий собою лучше завоевателя города.

Mas maayo nga dili daling masuko kaysa mahimong manggugubat ug ang nagdumala sa iyang espiritu mas kusgan pa sa usa ka tawo nga makalupig ug siyudad.

33 В полу бросается жребий, но все решение его - от Господа.

Ang ripa giitsa ngadto sa sabakan, apan ang pagbuot nagagikan kang Yahweh.