< Mateos 15 >

1 Leleꞌ esa, hambu atahori Farisi ro meser agama nononggoꞌ sa rema mia Yerusalem fo randaa ro Yesus.
ときに、パリサイ人と律法学者たちとが、エルサレムからイエスのもとにきて言った、
2 Atahori Farisi ra toꞌu rahereꞌ sira adat Yahudin. Leleꞌ ara rena rae, Yesus ana mana tungga nara raa na nda safe lima nara tungga adat hihii-nanaun sa, ma ramanasa. Boe ma ara rema de fee salaꞌ neu Yesus rae, “Taꞌo bee de ana mana tungga mara raa, te nda safe lima nara sa? Naa nalena-langga mbali bei-baꞌi tara adat na!”
「あなたの弟子たちは、なぜ昔の人々の言伝えを破るのですか。彼らは食事の時に手を洗っていません」。
3 Te Yesus nataa nae, “Memaꞌ hei atahori mana olaꞌ laen ma tao laen! Ama mihine milena-langga neu Lamatualain parendan, fo tunggaꞌ a bei-baꞌi mara adat na.
イエスは答えて言われた、「なぜ、あなたがたも自分たちの言伝えによって、神のいましめを破っているのか。
4 Huu Lamatualain parenda ena nae, ‘Fee hadꞌa-hormat neu ina-ama mara,’ Ma seluꞌ fai nae, ‘Mete ma atahori sa rarai-oole inan no aman, na, musi hukun misa e.”
神は言われた、『父と母とを敬え』、また『父または母をののしる者は、必ず死に定められる』と。
5 Lamatualain nanori taꞌo naa, te hei minori laen fai. Ama mae, ‘Atahori sa nda parlu tulu-fali ina-aman nendiꞌ sudꞌiꞌ a saa nara, itaꞌ mae ara doidꞌoso rala seli o, mete ma ana helu-fuli basa nae fee sudꞌiꞌ a saa naa ra neu Lamatuaꞌ ena. Te no hei nenorim taꞌo naa, hei nggari hendi Lamatualain parendan, ma nggati no hei parendam.
それだのに、あなたがたは『だれでも父または母にむかって、あなたにさしあげるはずのこのものは供え物です、と言えば、
6
父または母を敬わなくてもよろしい』と言っている。こうしてあなたがたは自分たちの言伝えによって、神の言を無にしている。
7 Naa de, Au ae hei ia ra, atahori mana olaꞌ laen, te tao laen! Naa nandaa no Lamatuaꞌ mana ola-olan Yesaya suraꞌ memaꞌ soꞌal hei mia lele uluꞌ a! Huu Lamatuaꞌ denu e suraꞌ nae,
偽善者たちよ、イザヤがあなたがたについて、こういう適切な預言をしている、
8 ‘Hambu atahori koa-boꞌu Au, siaꞌ a bafan, te nda no ralan sa.
『この民は、口さきではわたしを敬うが、その心はわたしから遠く離れている。
9 Mae ara tao taꞌo naa o, parsumaꞌ a. Ara nda tungga Au sa. Ara nda ranori Lamatualain nenorin sa, te ranori atahori nenorin.’”
人間のいましめを教として教え、無意味にわたしを拝んでいる』」。
10 Basa naa ma, Yesus noꞌe atahori laen sia naa de nanori se nae, “Pasa ndiki mara malolole, fo bisa mihine!
それからイエスは群衆を呼び寄せて言われた、「聞いて悟るがよい。
11 Saa mana masoꞌ nisiꞌ atahori bafan rala neu, naa nda tao nanggenggeo atahori sa. Te saa mana kalua mia atahori bafan, naa mana tao nanggenggeo atahori.”
口にはいるものは人を汚すことはない。かえって、口から出るものが人を汚すのである」。
12 Basa ma, Yesus ana mana tungga nara rema rafadꞌe E rae, “Amaꞌ bubꞌuluꞌ, do? Atahori Farisi ra rala nara mera rena Amaꞌ oꞌolan.”
そのとき、弟子たちが近寄ってきてイエスに言った、「パリサイ人たちが御言を聞いてつまずいたことを、ご存じですか」。
13 Te Yesus nataa nae, “Dei fo Ama ngga sia sorga nore hendi atahori nda mana nanori tungga Eni hihii-nanaun sa. Naa onaꞌ atahori nore hendi saa mana moriꞌ fo ana nda hiiꞌ ra sa.
イエスは答えて言われた、「わたしの天の父がお植えにならなかったものは、みな抜き取られるであろう。
14 Dadꞌi afiꞌ taoafiꞌ neu atahori Farisi naa ra! Te ara, onaꞌ atahori pokeꞌ natudꞌu dalaꞌ fee atahori pokeꞌ. Dei fo ara tudꞌa ndolaꞌ rala reu ona esaꞌ.”
彼らをそのままにしておけ。彼らは盲人を手引きする盲人である。もし盲人が盲人を手引きするなら、ふたりとも穴に落ち込むであろう」。
15 Basa ma Petrus olaꞌ nae, “Amaꞌ, tulun mufadꞌe hai nekendandaaꞌ naa sosoan dei!”
ペテロが答えて言った、「その譬を説明してください」。
16 Yesus nataa nae, “Naa! Hei nda feꞌe mihine sa?
イエスは言われた、「あなたがたも、まだわからないのか。
17 Sosoan taꞌo ia: saa fo ata taa, masoꞌ sia bafa tara, nakandoo tei tara rala, basa fo baliꞌ dea neu nisiꞌ mamana mbia deaꞌ.
口にはいってくるものは、みな腹の中にはいり、そして、外に出て行くことを知らないのか。
18 Te saa mana kalua mia bafaꞌ, naa mana tao nanggenggeo atahori, losa Lamatualain o melumudꞌu e, ma nda nau simbo e sa.
しかし、口から出て行くものは、心の中から出てくるのであって、それが人を汚すのである。
19 Huu Dala deꞌulakaꞌ naeꞌ laoꞌ mia atahori ralan! Onaꞌ a: dudꞌuꞌa deꞌulakaꞌ, risa atahori, hohongge, nda feꞌe sao sa te tao salaꞌ, ramanaꞌo, sakasii peko-lelekoꞌ, ma olaꞌ raꞌamuti-raꞌamu atahori naran.
というのは、悪い思い、すなわち、殺人、姦淫、不品行、盗み、偽証、誹りは、心の中から出てくるのであって、
20 Basa naa ra, mana tao atahori ra ranggenggeo. Te mete ma atahori raa-rinu nda pake safe lima nara tungga adat hihii-nanaun sa, na, naa nda dadꞌi soꞌal sa.”
これらのものが人を汚すのである。しかし、洗わない手で食事することは、人を汚すのではない」。
21 Basa ma Yesus lao hela mamanaꞌ naa, de neu nisiꞌ mamanaꞌ mana deka no kota Tirus ma kota Sidꞌon.
さて、イエスはそこを出て、ツロとシドンとの地方へ行かれた。
22 Sia naa hambu inaꞌ sa laoꞌ mia mamanaꞌ naa. Eni nda atahori Yahudi sa. Leleꞌ ana rena Yesus sia naa, ana nema noꞌe no tebꞌe-tebꞌe nae, “Mane Daud tititi-nonosin, e! Sue au dei! Te nitu tao au ana feto ngga. Awee, kasian, e! Te ana doidꞌoso ena.”
すると、そこへ、その地方出のカナンの女が出てきて、「主よ、ダビデの子よ、わたしをあわれんでください。娘が悪霊にとりつかれて苦しんでいます」と言って叫びつづけた。
23 Te Yesus neneeꞌ a, nda nataa nae saa sa boe. Boe ma Ana mana tungga nara rema rafadꞌe rae, “‘Amaꞌ, inaꞌ ia akaꞌ nameli tao tasibuꞌ a. Malole lenaꞌ Amaꞌ mbuu hendi e mia ia leo!”
しかし、イエスはひと言もお答えにならなかった。そこで弟子たちがみもとにきて願って言った、「この女を追い払ってください。叫びながらついてきていますから」。
24 Boe ma Yesus nataa nae, “Lamatualain denu Au uma fo tulu-fali hita atahori Yahudi nara, huu ara lao sala ena, onaꞌ bibꞌi lombo mana tara-kooꞌ ena. Ana nda denu Au uu tulu-fali atahori feaꞌ ra sa.”
するとイエスは答えて言われた、「わたしは、イスラエルの家の失われた羊以外の者には、つかわされていない」。
25 Te inaꞌ naa nema deka-deka no Yesus. Ana sendeꞌ lululanggan ma noꞌe nae, “Papa, e! Tulun au dei.”
しかし、女は近寄りイエスを拝して言った、「主よ、わたしをお助けください」。
26 Te Yesus nggari dedꞌeat nae, “Nda nandaa sa haꞌi nanaat mia ana kara fo nggari fee busa ra.” [No masud maꞌafuniꞌ nae, Yesus musi tulu-fali naꞌahuluꞌ atahori Yahudi nara, dei fo tulu-fali atahori feaꞌ ra.]
イエスは答えて言われた、「子供たちのパンを取って小犬に投げてやるのは、よろしくない」。
27 Te inaꞌ naa nataa nae, “Tebꞌe, Amaꞌ, e! Te busa ra nahani sia mei a filenggan. Ara o ra saa mana tudꞌaꞌ mia ana kara pinggan boe.” [No masud na nae, Leleꞌ ana kara raa, busa o hambu naa boe. Onaꞌ mae Yesus tulu-fali atahori nara o, Eni musi mete-seꞌu atahori feaꞌ ra boe.]
すると女は言った、「主よ、お言葉どおりです。でも、小犬もその主人の食卓から落ちるパンくずは、いただきます」。
28 Yesus rena naꞌo naa, ma nafadꞌe nae, “Awii! Mama mumuhere tebꞌe neu Au, o! Dadꞌi mama baliꞌ leo, te saa fo moꞌeꞌ naa, dadꞌi ena!” Basa ma ana baliꞌ, te memaꞌ anan hai ena.
そこでイエスは答えて言われた、「女よ、あなたの信仰は見あげたものである。あなたの願いどおりになるように」。その時に、娘はいやされた。
29 Basa naa ma, Yesus no ana mana tungga nara lao hela mamanaꞌ naa, boe ma lao tungga-tunggaꞌ a dano Galilea suun. Basa ma ara hene risiꞌ leteꞌ sa, de Yesus endoꞌ nanori se.
イエスはそこを去って、ガリラヤの海べに行き、それから山に登ってそこにすわられた。
30 Boe ma atahori hetar rema risiꞌ E. Ara rendi atahori dokaꞌ, atahori pokeꞌ, atahori mamaluꞌuꞌ, atahori nda mana bale nalaꞌ sa, ma atahori mamahedꞌiꞌ laen ra boe. Ara raꞌeꞌendo atahori mamahedꞌiꞌ ra deka Yesus ein. Boe ma Ana naꞌahahaiꞌ se,
すると大ぜいの群衆が、足なえ、不具者、盲人、おし、そのほか多くの人々を連れてきて、イエスの足もとに置いたので、彼らをおいやしになった。
31 Rita taꞌo naa, ma atahori hetar titindindiiꞌ a. Ara olaꞌ rae, “We! Manaseliꞌ, o! Atahori dokaꞌ o bisa laoꞌ no malole. Atahori pokeꞌ o, rita baliꞌ. Atahori mamaluꞌuꞌ o, laoꞌ boe. Ma atahori nda mana bale nalaꞌ sa o, bisa bale boe! Ia tantu Lamatualain mana tao. Eni ia, bei-baꞌi tara beꞌutee neu E eniꞌ a lele uluꞌ a.”
群衆は、おしが物を言い、不具者が直り、足なえが歩き、盲人が見えるようになったのを見て驚き、そしてイスラエルの神をほめたたえた。
32 Basa fai hira boe ma, Yesus noꞌe nala ana mana tungga nara de nae, “Au kasian neu atahori ia ra ena. Ruma mia dodꞌooꞌ rema, boe ma raꞌabꞌue fai telu ena, losa nanaat nara basa ena. Malole lenaꞌ ara afiꞌ baliꞌ ro tei rouꞌ. Afiꞌ losa ara masaloe sia dalaꞌ taladꞌan.”
イエスは弟子たちを呼び寄せて言われた、「この群衆がかわいそうである。もう三日間もわたしと一緒にいるのに、何も食べるものがない。しかし、彼らを空腹のままで帰らせたくはない。恐らく途中で弱り切ってしまうであろう」。
33 Ma Yesus ana mana tungga nara rataa rae, “Amaꞌ! Ia mamana rouꞌ naꞌadꞌodꞌoꞌ no kamboꞌ. De hita nda bisa tahao tala atahori desi basa ia ra sa.”
弟子たちは言った、「荒野の中で、こんなに大ぜいの群衆にじゅうぶん食べさせるほどたくさんのパンを、どこで手に入れましょうか」。
34 Ma Yesus natane se nae, “Hei roti mara, baꞌu bee?” Ara rataa rae, “Hituꞌ a! No uꞌu mbei!”
イエスは弟子たちに「パンはいくつあるか」と尋ねられると、「七つあります。また小さい魚が少しあります」と答えた。
35 Basa ma Yesus denu basa atahori ra endoꞌ reu rae a.
そこでイエスは群衆に、地にすわるようにと命じ、
36 Boe ma Ana haꞌi nala roti bue kahituꞌ no uꞌu ra, de noꞌe makasi mbali Lamatualain. Ana bibꞌibꞌi se, de Ana fee neu ana mana tungga nara, fo reu banggi fee neu basa atahori naa ra.
七つのパンと魚とを取り、感謝してこれをさき、弟子たちにわたされ、弟子たちはこれを群衆にわけた。
37 De basa se raa losa raꞌabeta. Basa de, radꞌuru rala nanaa lenaꞌ ra, sofe boa hitu.
一同の者は食べて満腹した。そして残ったパンくずを集めると、七つのかごにいっぱいになった。
38 Basa atahori mana raaꞌ ra, mbei ma hambu touꞌ rifon ha. Nda feꞌe reken inaꞌ ra ro ana dikiꞌ ra sa.
食べた者は、女と子供とを除いて四千人であった。
39 Basa naa dei de, Yesus denu atahori naa ra baliꞌ. Boe ma Ana sae ofaꞌ de lao risiꞌ mamana Magadan.
そこでイエスは群衆を解散させ、舟に乗ってマガダンの地方へ行かれた。

< Mateos 15 >