Lukas 10
1 Basa ma, Yesus pili nala ana dedꞌenun laen atahori hitu nulu rua. Basa de Ana bꞌanggi se atahori rua-ruaꞌ, fo reu raꞌahuluꞌ E sia mamana-mamanaꞌ fo nae neuꞌ a.
Gauça hauen ondoan ordena citzan Iaunac berce hiruroguey eta hamar-ere, eta igor citzan hec birá bere beguitharte aitzinean, bera ethorteco cen hiri eta leku gucietara.
2 Ana denu se nae, “Hambu atahori hetar onaꞌ are mbule manahuniꞌ ena. Helaꞌ a tenu osiꞌ a haitua atahori mana tao ues nara rema etu-oru. Dadꞌi hei musi hule-oꞌe moꞌe Lamatualain haitua seluꞌ mana tao ues nara fo raꞌabꞌue rala atahori mana nae tungga Au ra. Huu, atahori mana nae tungga Au ra, hetar. Te atahori mana tao ues ra hidꞌaꞌ a.
Eta erraiten cerauen, Vztá handi da, baina languile guti: othoitz eguioçue bada vzta Iabeari, irion ditzan languileac bere vztara.
3 Ia naa ama laoꞌ leo! Au denu nggi mii sia atahori hetar. Te misinedꞌa taꞌo ia. Hei onaꞌ bibꞌi lombo ana rala maloleꞌ, mana neu sia busa fui deꞌulakaꞌ ra taladꞌan.
Çoazte, huná nic igorten çaituztet çuec bildotsac otsoén artera beçala.
4 Ama afiꞌ mendi dꞌoiꞌ, do tas bꞌua-baꞌus, do laopei lenaꞌ sia dalaꞌ. Afi ngganggari fai parsumaꞌ a, huu akaꞌ mitea atahori sia dalaꞌ.
Eztramaçuela ez mulsaric, ez maletaric, ez çapataric: eta nehor bidean ezteçaçuela saluta.
5 Mete ma hei misiꞌ kamboꞌ sa, afiꞌ lali-laliꞌ mia ume sa misiꞌ ume laen. Mete ma atahori simbo hei no maloleꞌ sia ume sa, na, mihani sia naa leo, losa hei lao hela kamboꞌ naa. Mete ma hei misiꞌ ume sa, hei musi moꞌe fo Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ neu atahori sia ume naa. Mete ma tenu umeꞌ a simbo nggi no malolole, dei fo Lamatuaꞌ natudꞌu rala malolen neu ume isiꞌ naa ra. Te mete ma ara nda nau simbo nggi sa, na, hela neu fo Lamatuaꞌ natudꞌu rala malolen neu akaꞌ mesaꞌ nggi. Mete ma hei misiꞌ ume sa, do, kamboꞌ sa, na, mia-minu sudꞌiꞌ a saa fo ara feeꞌ ra. Simbo no rala nemehoꞌot, te nandaa ara fee nggi taꞌo naa fo nggati mbusa-titi mara.
Cein-ere etchetan sarthuren baitzarete, lehenic erraçue, Baquea dela etche hunetan.
Eta baldin han baquezco semeric batre bada, paussaturen da çuen baquea haren gainean: ezpere çuetara itzuliren da.
Eta etche hartan berean çaudete, iaten eta edaten duçuela aitzinera emanen çaiçuenetic: ecen languilea bere sariaren digne da. Etzaiteztela iragan etchetic etchera.
Baina are cein-ere hiritan sarthuren baitzarete, eta recebituren baitzaituzte, ian eçaçue aitzinera eçarten çaizquiçuenetaric:
9 Tao mihaiꞌ sira atahori mamahedꞌiꞌ nara. Boe ma mifadꞌe se mae, ‘Lamatualain toꞌu parendan deka ena!’
Eta sendaitzaçue hartan diraten eriac, eta erreçue, Hurbildu da çuetara Iaincoaren resumá.
10 Te dei fo hambu kamboꞌ ruma atahori nara nda nau simbo nggi sa. Mete ma ara tao taꞌo naa mbali nggi, na, mii mimbiriiꞌ sia kamboꞌ a dꞌalan fo olaꞌ mae,
Baina cein-ere hiritan sarthuren baitzarete, eta ezpaitzaituzte recebituren, ilkiric hango carriquetara, erraçue,
11 ‘Rena malolole! Hai ima mendi Lamatuaꞌ Hara-liin neu nggi, te hei nda nau mbei-mbei sa boe. Dadꞌi ia naa hai hendaꞌ hendi kamboꞌ ia afun sia hai ei mara, fo dadꞌi bukti oi, dei fo hei lemba-misaa ao mara! Te misinedꞌa malolole! Lamatualain toꞌu parendan deka ena!’
Çuen hiritic lothu çaicun errhautsa-ere iharrosten dugu çuen contra: guciagatic-ere haur iaquiçue, ecen hurbildu dela çuetara Iaincoaren resumá.
12 Hei bubꞌuluꞌ kota Sodꞌom deꞌulakan, to? Au ufadꞌe, e! Dei fo nandaa no fai neteteꞌen, Lamatuaꞌ fee huhuku-dꞌodꞌokiꞌ neu atahori nda mana simbo heiꞌ ra sa, beran lenaꞌ atahori Sodꞌom ra!”
Baina badiotsuet ecen Sodomacoac egun hartan hiri hura baino emequiago tractatuac içanen diradela.
13 Yesus olaꞌ seluꞌ fai nae, “Hei mana sia kambo Korasin ma kambo Betsaida ra, ama besa-bꞌesa! Sosoeꞌ dai nggi ena! Au tao manadadꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ sia mata mara ena, te hei nda nau mimihere Lamatuaꞌ sa. Tao-tao te, hei ia ra, atahori Yahudi mana mitaa mae hei mihine E. Te onaꞌ manadadꞌiꞌ fo Au tao sia hei kambom dadꞌi sia kota Tirus no Sidꞌon, neꞌo doo basa ia de atahori sia naa ra dꞌoaꞌ memaꞌ ena, ma lao hela basa sala-kilu nara fo tungga Lamatuaꞌ ena. Neꞌo ara pake bua-baꞌu sususaꞌ, ma mbori afu neu langga nara fo dadꞌi bukti rae, sira fale ralan nara mia sala-kilu nara. Tao-tao te atahori Tirus ro Sidꞌon ia ra, nda atahori Yahudi mana rataa rae sira rahine Lamatuaꞌ.
Maledictione hiri Chorazin, maledictione hiri Bethsaida, ecen baldin Tyren eta Sidonen eguin içan balirade çuec baithan eguin içan diraden verthuteac, aspaldi çacurequin eta hautsequin iarriric emendatu ciratequeen.
14 Tebꞌe! Hei mete neuꞌ ena! Mete ma Lamatuaꞌ naꞌetuꞌ basa atahori dedꞌea nara, atahori Tirus ro Sidꞌon ra huhuku-dꞌodꞌoki nara feꞌe nggafat lenaꞌ hei huhuku-dodꞌoki mara.
Halacotz Tyr eta Sidon emequiago tractatuac içanen dirade iudicioan ecen ez çuec.
15 Besa-bꞌesa hei atahori kambo Kapernaum! Ama afiꞌ duꞌa mae, dei fo Lamatuaꞌ soꞌu bꞌotiꞌ nggi sorga mii. Hokoꞌ! Dei fo Lamatuaꞌ mbia nggi naraka rala mii! (Hadēs g86)
Eta hi Capernaum cerurano altchatu içan aicena, iffernurano beheraturen aiz. (Hadēs g86)
16 Misinedꞌa malolole! Atahori mana rena hei, onaꞌ ara rena neu Au boe. Ma atahori nda mana nau rena hei sa, onaꞌ ara nda nau rena Au sa boe. Lenaꞌ fai, atahori nda mana nau rena Au sa, onaꞌ ara nda nau rena Lamatualain sa, mana denu Au raefafoꞌ uma.”
Çuec ençuten çaituztenac, ni ençuten nau: eta çuec iraizten çaituztenac, ni iraizten nau: eta ni iraizten nauenac, ni igorri nauena iraizten du.
17 Leleꞌ dedꞌenu kahitu nulu rua ra baliꞌ rema, rala nara ramahoꞌo. Boe ma rafadꞌe neu Yesus rae, “Awii! Manaseliꞌ tebꞌe! Leleꞌ hai oi nitu ra mendiꞌ Amaꞌ naran, nitu ra rena hai boe, de rela neuꞌ ena! Manaseliꞌ tebꞌe!”
Eta itzuli içan dirade hiruroguey eta hamarrac bozcariorequin, cioitela, Iauna, deabruac-ere suiet eguiten ciaizquiguc hire icenean:
18 Boe ma Yesus nataa se nae, “Tebꞌe! Leleꞌ hei tao taꞌo naa, Au ita Lamatualain mbia hendi nitu ra no malanggan mia lalai, onaꞌ ndelas nakahahadꞌoꞌ dii-onaꞌ mia lalai!
Eta erran ciecén, Ikusten nuen Satan chistmista beçala cerutic erorten.
19 Misinedꞌa, e! Nitur malanggan naa, hita musun. Eni o ma koasa boe! Te Au o fee nggi koasa fo misenggiꞌ koasan. Mete ma hei tabꞌu mala mengge marasoꞌ, do uraꞌ, na, hei nda taꞌo bee sa boe. Nda hambu saa bisa tao nasoeꞌ nggi sa.
Huná, badrauçuet bothere suguén eta scorpionén gainean ebilteco, eta etsayaren puissança guciaren gainean: eta deussec eztrauçue calteric eguinen.
20 Hei rala mara maꞌahee, huu nitu ra rena nggi. Malole boe, te naa feꞌe dꞌala anadikiꞌ! Malole lenaꞌ rala mara maꞌahee, huu Lamatuaꞌ suraꞌ nala nara mara fo dadꞌi rauinggun mana masoꞌ sorga.”
Ordea harçaz etzaiteztela aleguera, ceren spirituac suiet eguiten çaizquiçuen: baina aitzitic aleguera çaitezte, ceren çuen icenac scribatuac baitirade ceruètan.
21 Leleꞌ naa, Lamatuaꞌ Dula-dale Meumaren tao Yesus ralan namahoꞌo. De Ana koa-kio Lamatualain nae, “Amaꞌ! Amaꞌ mana dadꞌi Malangga Monaeꞌ sia lalai no raefafoꞌ. Au oꞌe makasi nae-nae, huu Amaꞌ babꞌata mala basa dalaꞌ ra mia atahori mana tao aon onaꞌ mahineꞌ ma mana koaoꞌ ra. Te Amaꞌ mutudꞌu basa dalaꞌ ia ra neu anadiki ra ma neu atahori mana maloe-madꞌae ralaꞌ ra. Tebꞌe, Amaꞌ! Huu naa mana tao Amaꞌ ralan namahoꞌo!”
Ordu hartan berean aleguera cedin Iesus spirituz, eta erran ceçan, Aitá, ceruco eta lurreco Iauná, esquerrac rendatzen drauzquiat, ceren estali baitrauztec gauça hauc çuhurréy eta adituey, eta manifestatu baitrauztec haour chipiey: bay Aitá, ceren hala içan baita hire placer ona.
22 Basa ma Yesus nafadꞌe atahori hetar nae, “Rena o! Ama ngga sia sorga fee basa koasa neu Au ena. Mana nahine tebꞌe nae, Au ia, seka, naeni akaꞌ Amaꞌ. Ma mana nahine tebꞌe nae, Amaꞌ naa, seka, akaꞌ Amaꞌ Anan, naeni Au. Ma atahori laen fo Au pili ala ae ufadꞌe se, fo ara o rahine E boe.”
Orduan discipuluetarat itzuliric erran ceçan, Gauça guciac niri neure Aitaz eman çaizquit, eta nehorc eztaqui nor den Semea, Aitác baicen: eta nor den Aita, Semeac baicen, eta nori-ere Semeac manifestatu nahi vkanen baitrauca.
23 Basa de Yesus heoꞌ mbali ana dedꞌenun nara, de nafadꞌe neuꞌ a mesaꞌ se nae, “Hei onton tebꞌe, huu mita Lamatuaꞌ koasan ena.
Eta discipuluetarat itzuliric, appart erran ciecén, Dohatsu dirade çuec dacusquiçuen gauçac dacusquiten beguiac.
24 Mane-maneꞌ ro mana ola-ola maꞌahuluꞌ ra rae rita saa fo hei mitaꞌ a ena, te ara nda bisa rita sa. Ara o hii rae rena saa fo hei hambu renaꞌ a, te ara nda hambu rena sa.”
Ecen erraiten drauçuet, anhitz Prophetac eta reguec desiratu vkan dutela çuec ikusten dituçuen gaucén ikustera, eta ezpaitituzte ikussi: eta ençuten dituçuen gaucén ençutera, eta ezpaitituzte ençun.
25 Lao esa, hambu atahori Yahudi mahine hukun esa, nambariiꞌ nae naꞌatutudꞌaꞌ Yesus. Ana natane nae, “Ama Meser! Tulun mufadꞌe dei! Au musi tao saa, fo ona bee naa au uhine hambu usodꞌa ukundoo o Lamatuaꞌ sia sorga?” (aiōnios g166)
Orduan huná, Legueco doctorbat iaiqui cedin, hura tentatzen çuela, eta cioela, Magistruá, cer eguinez vicitze eternala heretaturen dut? (aiōnios g166)
26 Yesus nataa nae, “Baꞌi Musa suraꞌ saa soꞌal dalaꞌ ia ra? Tungga dudꞌuꞌam na taꞌo bee?”
Eta harc erran cieçón, Leguean cer da scribatua? nola iracurtzen duc?
27 Atahori naa nataa nae, “Ana suraꞌ nae: ‘Ho musi sue Lamatualain, ho Lamatua ma, lena basaꞌ e. Huu naa, ho ralam musi hii mukundoo E, manggate fo tungga hihii-nanaun, ma muhine E.’ Ma nenesuraꞌ oi, ‘Ho musi sue toronoom onaꞌ ho sue aom boe.’”
Eta harc ihardesten çuela erran ceçan, Onhetsiren duc eure Iainco Iauna eure bihotz guciaz, eta eure arima guciaz, eta eure indar guciaz, eta eure pensamendu guciaz: eta eure hurcoa eure buruä beçala.
28 Yesus nataa nae, “Tebꞌe! Mete ma ho tao tungga tao naa, na, musodꞌa mo Lamatuaꞌ mukundondoꞌ a.”
Orduan erran cieçón, Vngui ihardetsi duc: hori eguic eta vicico aiz.
29 Te atahori naa nae tao aon onaꞌ atahori maloleꞌ. Boe ma natane Yesus nae, “Te, au ‘toronoo’ nggara, seka ra?”
Baina harc bere buruä iustificatu nahiz, erran cieçón Iesusi, Eta nor da ene hurcoa?
30 Boe ma Yesus nataa nae, “Taꞌo ia! Au ae ufadꞌe nekendandaaꞌ esa. Dei fo mufadꞌe, bee ka tebꞌe-tebꞌeꞌ ‘toronooꞌ’. Dꞌudꞌuin taꞌo ia: Hambu atahori Yahudi esa mia kota Yerusalem, onda nisiꞌ Yeriko neu. Te aibꞌoiꞌ ma, hambu mana rambok ra rema rambok e. Ara momoko e, basa ma rambas rala dꞌoiꞌ ma basa bꞌua-baꞌu nara. Boe ma ara nggari hendi e nisiꞌ dalaꞌ suun, de lao hela e neu naa. Atahori naa naeꞌ a mate ena.
Eta ihardesten çuela Iesusec erran ceçan, Guiçombat iausten cen Ierusalemetic Iericora, eta eror cedin gaichtaguinén artera, eta hec hura billuciric, eta çaurthuric ioan citecen, hura erdi hilic vtziric.
31 Te dodꞌoo ma, malangga agama Yahudi sa laoꞌ tungga naa boe. Te leleꞌ ana nita atahori maꞌahinaꞌ mana lengga-lengga sia dalaꞌ suun, ana nda nambariiꞌ fo tulu-fali atahori naa sa, te ana dꞌinggoꞌ nisiꞌ dalaꞌ suun seri de lao nakandoo.
Eta encontruz Sacrificadorebat iauts cedin bide harçaz beraz: eta hura ikussiric berce aldetic iragan cedin.
32 Nda dooꞌ sa ma, atahori laen sa nema tungga naa fai. Eni, atahori mia leo Lewi mana ue-tao sia Lamatualain Ume Hule-oꞌe Huu na. Leleꞌ ana nita atahori na sia dalaꞌ suun, ana neu deka-deka de meteꞌ a, te nda tulu-fali e sa, ma dinggoꞌ nisiꞌ dalaꞌ suun seri de lao nakandoo.
Halaber Leuitabat-ere leku hartara helduric eta hura ikussiric, berce aldetic iragan cedin.
33 Nda dooꞌ sa fai ma, atahori sa mia kambo Samaria tungga naa no banda keledei nara. Basa nggita bubꞌuluꞌ tae, atahori Yahudi ra raloe-radꞌae atahori Samaria ra. Te, leleꞌ atahori Samaria a nita atahori mana neneramboꞌ naa, ma ana kasian e. Ana neu deka-deka fo nae tulu-fali atahori naa. Ana ombo oe anggor de safe nameu hinaꞌ ra, ma tao mina neu se. Basa ma ana mbalu malolole e, de oꞌo e keledei ata neu. Boe ma no atahori naa losa kota. Ana fee atahori naa leo sia ume sesebꞌaꞌ, ma mete-seꞌu e no maloleꞌ.
Baina Samaritanobat bere bidea iragaiten çuela, ethor cedin harengana, eta hura ikussiric compassione har ceçan.
Eta hurbilduric lot citzan haren çauriac, emanic olio eta mahatsarno, eta hura eçarriric bere abrearen gainean, eraman ceçan ostaleriara, eta pensa ceçan.
35 Mbilaꞌ neu ma, atahori Samaria naa neu fee naꞌahuluꞌ doi fulaꞌ rua neu tenu umeꞌ a, de nafadꞌe nae, ‘Mala dꞌoiꞌ ia fo mete-seꞌu neu atahori mamahedꞌiꞌ a losa ana hai. Mete ma nda dai sa, na, tulun mete-seꞌu mendiꞌ doi ma fo au uma fai, fo fee baliꞌ amaꞌ dꞌoin.’”
Biharamunean partitzean idoquiric bi dinero eman cietzón ostatuari, eta erran cieçón, Errequeitu emóc huni, eta cer-ere guehiago despendaturen baituc, nic itzul nadinean rendaturen drauat.
36 Yesus nekendandan losaꞌ a naa ena. Basa ma Ana natane mana mahine hukun a nae, “Tungga dudꞌuꞌam na, bee ka tebꞌe-tebeꞌ ‘toronooꞌ,’ soaꞌ neu atahori neneramboꞌ faaꞌ ra?”
Cein bada hirur hautaric irudi çaic gaichtaguinetara erori içan denaren hurco içan dela?
37 Atahori naa nataa nae, “Se fai, neꞌo atahori mana tudꞌa kasian neu e,” Yesus nae, “Tebꞌe, aꞌa! Baliꞌ leo, fo tao tungga,”
Eta harc erran cieçón, Hari misericordia eguin vkan draucana. Diotsa bada Iesusec, Oha, hic-ere eguic halaber.
38 Basa ma, Yesus no ana dedꞌenun nara lao rakandoo risiꞌ Yerusalem. Ara tuli mia kamboꞌ sa. Sia naa hambu toronoo odꞌi-aꞌaꞌ rua, nara nara Marta ma Maria. Marta noꞌe fo Yesus se leo sia eni umen. De ara leo raꞌatataaꞌ sia naa. Leleꞌ Yesus endoꞌ nanori atahori ra, Marta mbute-mue no nanaa-nininuꞌ sia dapu rala. Te odꞌin Maria, endoꞌ deka-deka sia Yesus ein, fo rena oꞌolan. Nda dooꞌ sa, ma ‘Marta rala neu de oꞌolaꞌ neu Yesus nae, “Amaꞌ, e! Taꞌo bee, o! Au mbute-mue ulalau nanaa-nininuꞌ itaꞌ mamate ngga, te odꞌi ngga endoꞌ teꞌe-teꞌe sia ia. Tulun dei! Denu e tulun au mbei sia dapu rala.”
Eta guertha cedin hec ioaiten ciradela, hura sar baitzedin burgu batetan: eta emazte, Martha deitzen cen batec recebi ceçan hura bere etchera.
Eta hunec çuen ahizpabat Maria deitzen cenic, harc-ere Iesusen oinetara iarriric cegoela, haren hitza ençuten çuen.
Baina Martha eguitecotan cen anhitz cerbitzuren eguiten: eta gueldituric erran ceçan, Iauna, eztuc hic ansiaric ceren neure ahizpác neuror cerbitzatzera vtziten nauen? erroc bada ni aldiz aiuta neçan.
41 Te Lamatuaꞌ Yesus nataa nae, “Marta, Marta. Ho ia, mbute-mue moꞌa dudꞌuꞌa-afiꞌ mataꞌ-mataꞌ.
Eta ihardesten çuela erran cieçón Iesusec, Martha, Martha, arrangura dun, eta tormentatzen aiz anhitz gauçaren ondoan:
42 Malole boe, te leleꞌ ia hambu dalaꞌ nggunan naeꞌ lenaꞌ. Maria endoꞌ rena Au Dedꞌea oꞌola ngga, na, ana pili nala maloleꞌ a ena. Huu atahori nda bisa haꞌi rala Dedꞌea-oꞌola ngga ia mia e sa.”
Ordea gauçabat dun necessarió. Baina Mariac parte ona hautatu din, cein ezpaitzayo edequiren.
