Лукастар 8
1 Тунчи Исусо пхирэлас пав гавэн тай форонэн, сиклярэлас и розпхэнэлас Бахтало Лав пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. Паша Лэ сле дэшудуй апостолуря.
Soon afterwards, he went about through cities and villages, proclaiming and bringing the good news of God’s Kingdom. With him were the twelve,
2 Сле паша Лэстэ кади ж и джювля, савэндар Вов вытрадэня налачен тай састярда насвалимастар: Мария, савя акхарэнас Магдалина и савятар выджиле эфта бэнгэн,
and certain women who had been healed of evil spirits and infirmities: Miriam who was called Magdalene, from whom seven demons had gone out;
3 Иоанна, ромни Хузохкири, саво Иродостэ дыкхэлас пала цэр, Сусанна и бут аврэн джювлен, савэ подрицарэнас Исусо и сиклярнэн пэхкэрэ барвалимаґа.
and Yochanah, the wife of Kuza, Herod’s steward; Shoshanah; and many others who served them from their possessions.
4 Екхвар, кала паша Исусо стидэняпэ бут манушэн, савэ авэнас Лэстэ бутэ форонэндар, Вов пхэнда кацави дума:
When a great multitude came together and people from every city were coming to him, he spoke by a parable:
5 — Выджиля мануш тэ чувэ ворзо дэ пхув. Кала чувэлас, екх ворзо пэля паша дром. И койсаво ворзо чирикля упралимахкэрэ похале, а койсаво мануша тасавдэ пурэнца.
“The farmer went out to sow his seed. As he sowed, some fell along the road, and it was trampled under foot, and the birds of the sky devoured it.
6 Авэр ворзо пэля пэ барэн тай сиго бариля, нэ зашутиля, колэсти со котэ на сля пани.
Other seed fell on the rock, and as soon as it grew, it withered away, because it had no moisture.
7 Трито ворзо пэля машкар пусани чяр. Кодыя чяр бариля тай затасавда ворзо.
Other fell amid the thorns, and the thorns grew with it and choked it.
8 Штарто ворзо пэля дэ лачи пхув, ваздэняпэ тай анда барило дэ шэл молы будэр. Тунчи Исусо пхэнда зоралэ ґласоґа: — Кастэ исин кана тэ шунэ, мэк шунэл!
Other fell into the good ground and grew and produced one hundred times as much fruit.” As he said these things, he called out, “He who has ears to hear, let him hear!”
9 Лэхкэрэ сиклярнэ пхучле Лэстар: — Сар тэ полэ кадэла лава?
Then his disciples asked him, “What does this parable mean?”
10 Вов пхэнда: — Тумэнди дэно тэ джянэ чёраханэ лава пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. Ай аврэнди пхэнэлпэ дума, соб вонэ тэ дыкхэн и тэ на удыкхэн, тэ шунэн и тэ на полэн.
He said, “To you it is given to know the mysteries of God’s Kingdom, but to the rest it is given in parables, that ‘seeing they may not see, and hearing they may not understand.’
11 Акэ сар трэбуни тэ полэ кадыя дума. Ворзо — када исин Дэвлэхкоро Лав.
“Now the parable is this: The seed is the word of God.
12 Ворзо, саво пэля паша дром, када исин мануша, савэ шунэн Лав. Нэ лэндэ авэл баро бэнг тай чёрэл Лав лэнгэрэ їлэндар, соб вонэ тэ на патян и тэ на фирисарэнпэ.
Those along the road are those who hear; then the devil comes and takes away the word from their heart, that they may not believe and be saved.
13 Ворзо, саво пэля пэ барэн, када мануша, савэ шунэн Лав тай прылэн лошаґа, нэ лэндэ нэнай корни. И набут вряма вонэ патян. Нэ кала авэл пхари вряма и вонэ зумавэнпэ, тунчи вонэ отджян Дэвлэстар.
Those on the rock are they who, when they hear, receive the word with joy; but these have no root. They believe for a while, then fall away in time of temptation.
14 Ворзо, саво пэля дэ пусани чяр, када мануша, савэ ашунэн Лав. Нэ пэ годя лэндэ кици, сар тэ джювэ пэ кадыя люмля и сар тэ затерэ барвалимо, и соб тэ авэл драго важ лэнгоро трупо. Вса када полокхэ авэл и затасавэл Лав, и мануша на анэн барило.
What fell among the thorns, these are those who have heard, and as they go on their way they are choked with cares, riches, and pleasures of life; and they bring no fruit to maturity.
15 Ворзо, саво пэля дэ лачи пхув, када мануша, савэ шунэн Лав, рицарэн лэ дэ лачё и пативало їло, вса пэрэлиджян и кодэлэсти анэн барило.
Those in the good ground, these are those who with an honest and good heart, having heard the word, hold it tightly, and produce fruit with perseverance.
16 Кала пхабарэн лампа, тунчи на тховэн ла тала вакхор чи тала пато. Нэ тховэн упрэ, соб мануша, савэ заджян, тэ дыкхэн одуд.
“No one, when he has lit a lamp, covers it with a container or puts it under a bed; but puts it on a stand, that those who enter in may see the light.
17 Нэнай нисо гаравдо, со на авэла аракхло, нэнай нисо чёрахано, со на авэла уджянгло и на выджяла аври.
For nothing is hidden that will not be revealed, nor anything secret that will not be known and come to light.
18 Дыкхэн, сар тумэ шунэн! Кодэлэсти, кастэ исин, инте дэлапэ. А кастэ нэнай, лэстар залэлапэ и кода, со вов думисарэл, со лэстэ исин.
Be careful therefore how you hear. For whoever has, to him will be given; and whoever doesn’t have, from him will be taken away even that which he thinks he has.”
19 Тунчи авиле Исусостэ Лэхкири дэй тай Лэхкэрэ пхрала и на поджиле Лэстэ, важ кода со паша Лэ стидэняпэ фартэ бут манушэн.
His mother and brothers came to him, and they could not come near him for the crowd.
20 Тай пхэндэ Лэсти: — Дэй Тири тай пхрала Тирэ ачен аври и камэн тэ дыкхэ Тут.
Some people told him, “Your mother and your brothers stand outside, desiring to see you.”
21 Исусо пхэнда лэнди: — Мури дэй тай Мурэ пхрала исин кодэла, савэ шунэн Дэвлэхкоро Лав и терэн кади, сар вов пхэнэл.
But he answered them, “My mother and my brothers are these who hear the word of God and do it.”
22 Екхвар Исусо заджиля дэ лодка Пэхкэрэ сиклярнэнца тай пхэнда лэнди: — Авэн пэ авэр риг. Тай лагле.
Now on one of those days, he entered into a boat, himself and his disciples, and he said to them, “Let’s go over to the other side of the lake.” So they launched out.
23 Кала вонэ джянас пав пане пэ лодка, Исусо засута. Ваздэняпэ бари барвал пэ пане, лодка пхэрдэня панеґа, и вонэ ачиле тэ тасё.
But as they sailed, he fell asleep. A wind storm came down on the lake, and they were taking on dangerous amounts of water.
24 Поджиле Исусостэ, джюнгавдэ Лэ и пхэндэ: — Сиклимари! Сиклимари! Амэ хасявах! Исусо вщиля, запхэнда барваляти и барэ панести, саво ваздэласпэ. Тунчи барвал и пани улилепэ, и вса заачиля мулком.
They came to him and awoke him, saying, “Master, Master, we are dying!” He awoke and rebuked the wind and the raging of the water; then they ceased, and it was calm.
25 Тунчи Исусо пхэнда сиклярнэнди: — Тев тумаро патявимо? Вонэ фартэ дарэне, и лэнди на заджялас дэ шэрэ, со када терэлпэ. И вонэ кици пхэнэнас екх екхэсти: — Ко исин Кадэва, со и барваляти запхэнэл, и панести, и вонэ кандэн Лэ?
He said to them, “Where is your faith?” Being afraid, they marveled, saying to one another, “Who is this then, that he commands even the winds and the water, and they obey him?”
26 Тай авиле дэ пхув Гераса, сави исин пэ авэр риг Галилеятар.
Then they arrived at the country of the Gadarenes, which is opposite Galilee.
27 Кала Исусо выджиля лодкатар, авиля Лэстэ форостар екх мануш, дэ савэ бэшэнас бэнга. Вов бут вряма пхирэлас нанго и джювэлас на дэ цэр, нэ дэ склепо, тев мулэн гаравэнас.
When Yeshua stepped ashore, a certain man out of the city who had demons for a long time met him. He wore no clothes, and didn’t live in a house, but in the tombs.
28 Кала вов удыкхля Исусо, чутапэ Лэхкэрэ пурэндэ тай затиписиля зоралэ ґласоґа: — Со Тути трэбуни мандар, Исусо, Чяво Дэвлэ Барэдэрэхкэрэ? Мангав Тут, на тер манди бида!
When he saw Yeshua, he cried out and fell down before him, and with a loud voice said, “What do I have to do with you, Yeshua, you Son of the Most High God? I beg you, don’t torment me!”
29 Вов типисиля, колэсти со Исусо прыпхэнда нажужэсти тэ выджял манушэстар. Ай нажужо бут вряма марэлас кадэлэ манушэ, кади, со пхандэнас лэхкэрэ васта и пурэ ланцоґа и дыкхэнас пала лэ. Нэ вов розчинэлас ланцуря, и бэнг традэлас лэ дэ мален.
For Yeshua was commanding the unclean spirit to come out of the man. For the unclean spirit had often seized the man. He was kept under guard and bound with chains and fetters. Breaking the bonds apart, he was driven by the demon into the desert.
30 Исусо пхучля лэстар: — Сар тиро лав? Вов пхэнда: — Легионо, — колэсти со бут бэнгэн заджиле дэ лэ.
Yeshua asked him, “What is your name?” He said, “Legion,” for many demons had entered into him.
They begged him that he would not command them to go into the abyss. (Abyssos g12)
32 Котэ пэ плай чяравэнаспэ фартэ бут балэн, тай бэнга мангле Исусостар, соб лэнди тэ заджя дэ балэн. Исусо домукля лэнди.
Now there was there a herd of many pigs feeding on the mountain, and they begged him that he would allow them to enter into those. Then he allowed them.
33 Бэнга выджиле манушэстар тай заджиле дэ балэн. Тунчи всавэрэ балэ чутэпэ плаестар дэ пане тай потасиле.
The demons came out of the man and entered into the pigs, and the herd rushed down the steep bank into the lake and were drowned.
34 Чукняря, савэ чяравэнас балэн, удыкхле, со тердапэ, и тунчи прастэне и розпхэндэ пала кода дэ форо и пав гавэн.
When those who fed them saw what had happened, they fled and told it in the city and in the country.
35 Кала стидэнепэ мануша, соб тэ дыкхэ, со тердапэ, воне авиле Исусостэ тай дыкхле, со мануш, дэ кастэ сле бэнга, бэшэл дэ пурэн Исусостэ, урявдо и дэ пэхкиря годя, тай фартэ дарэне.
People went out to see what had happened. They came to Yeshua and found the man from whom the demons had gone out, sitting at Yeshua’s feet, clothed and in his right mind; and they were afraid.
36 Ай кодэла, савэ еджинэ дыкхле, сар вса от када тердапэ, розпхэндэ лэнди, сар састярдапэ мануш, дэ савэ сле бэнга.
Those who saw it told them how he who had been possessed by demons was healed.
37 Всавэрэ мануша кадэла пхуятар, сави акхарэлпэ Гераса, мангле Исусо, соб Вов тэ джял лэндар, колэсти со фартэ дарэне. Вов заджиля дэ лодка тай рисиля павпалэ.
All the people of the surrounding country of the Gadarenes asked him to depart from them, for they were very much afraid. Then he entered into the boat and returned.
38 Мануш, дэ савэ сле бэнга, мангля тэ джял лэсти Исусоґа. Нэ Исусо отмукля лэ тай пхэнда:
But the man from whom the demons had gone out begged him that he might go with him, but Yeshua sent him away, saying,
39 — Рисяв пэстэ цэрэ и розпхэн, со терда туґа Дэвэл. Мануш джиля и всавэрэнди дэ форо розпхэнэлас, со терда лэсти Исусо.
“Return to your house, and declare what great things God has done for you.” He went his way, proclaiming throughout the whole city what great things Yeshua had done for him.
40 Кала Исусо рисиля павпалэ, мануша прылиле Лэ, колэсти со вонэ дожутярэнас Исусо.
When Yeshua returned, the multitude welcomed him, for they were all waiting for him.
41 Тай акэ, авиля екх мануш, савэ акхарэнас Иаиро и саво сля пхурэдэр дэ синагога. Вов тэлэдэня Исусости дэ пурэн тай мангля, соб Исусо тэ авэл лэстэ цэрэ.
Behold, a man named Jairus came. He was a ruler of the synagogue. He fell down at Yeshua’s feet and begged him to come into his house,
42 Кадэлэ манушэстэ сля кици екх чей, савяти сля пашэ дэшудуй бэрш, и вой мэрэлас насвалимастар. Исусо джиля лэстэ, и мануша всавэрэ ригэндар стасавэнас Лэ.
for he had an only born daughter, about twelve years of age, and she was dying. But as he went, the multitudes pressed against him.
43 Машкар кадэлэн манушэн сля екх джювли, савятар дэшудуй бэрш джиля рат. Вой отдэня састимаренди вса, со латэ сля, нэ нико ла на састярда.
A woman who had a flow of blood for twelve years, who had spent all her living on physicians and could not be healed by any,
44 Тунчи вой поджиля павпалэ, лиляпэ подятэ Исусохкиря їдатар, и екхатар рат пэрэачиля тэ джя.
came behind him and touched the fringe of his cloak. Immediately the flow of her blood stopped.
45 Исусо пхучля: — Ко лиляпэ Мандэ? Нэ нико на прыджянгляпэ. Тунчи Пётро пхэнда: — Сиклимари! Бут манушэн пашэ Тут и всавэрэ ригэндар Тут стасавэн.
Yeshua said, “Who touched me?” When all denied it, Peter and those with him said, “Master, the multitudes press and jostle you, and you say, ‘Who touched me?’”
46 Нэ Исусо пхэнда: — Койсаво мануш лиляпэ Мандэ, и Мэ шундом, со Мандар выджиля зор.
But Yeshua said, “Someone did touch me, for I perceived that power has gone out of me.”
47 Кодыя джювли удыкхля, со лати на выджиля тэ гаравэпэ, затинисиля, поджиля Исусостэ, тэлэдэня Лэсти дэ пурэн тай розпхэнда англа всавэрэн манушэн, сости вой лиляпэ Исусостэ и сар екхатар састярдапэ насвалимастар.
When the woman saw that she was not hidden, she came trembling; and falling down before him declared to him in the presence of all the people the reason why she had touched him, and how she was healed immediately.
48 Исусо пхэнда лати: — Чей! Тиро патявимо тут састярда. Джя, и мэк авэл туґа пачя!
He said to her, “Daughter, cheer up. Your faith has made you well. Go in peace.”
49 Кала Вов инте пхэнэлас кадэла лава, авиля екх мануш цэрэстар, тев джювда пхурэдэр дэ синагога, тай пхэнда лэсти: — Тири чей муля. Будэр на замисар Сиклимаре!
While he still spoke, one from the ruler of the synagogue’s house came, saying to him, “Your daughter is dead. Don’t trouble the Rabbi.”
50 Нэ Исусо шунда када тай пхэнда лэсти: — На дар, кици патя, и тири чей састярэлапэ.
But Yeshua hearing it, answered him, “Don’t be afraid. Only believe, and she will be healed.”
51 Кала авиле дэ цэр, Исусо запхэнда тэ заджя пордэ манушэнди, а лиля Пэґа кици Петро, Иаково тай Иоанно и чиёракэрэн дадэ и да.
When he came to the house, he didn’t allow anyone to enter in, except Peter, Yochanan, Jacob, the father of the child, and her mother.
52 Всавэрэ ровэнас тай марэнас пэ дэ колинэн дэ баря грыжа. Нэ Исусо пхэнда лэнди: — На ровэн! Вой на муля, вой совэл.
All were weeping and mourning her, but he said, “Don’t weep. She isn’t dead, but sleeping.”
53 И асанас Лэстар. Вонэ ж джянгле, со чиёры сля мули.
They were ridiculing him, knowing that she was dead.
54 Нэ Исусо лиля чиёра пала вастэ тай пхэнда: — Вщи, чиёры!
But he put them all outside, and taking her by the hand, he called, saying, “Child, arise!”
55 Тай рисиля лакоро фано, и чиёры екхатар вщиля. Тунчи Исусо пхэнда, соб тэ дэн лати тэ ха.
Her spirit returned, and she rose up immediately. He commanded that something be given to her to eat.
56 Лакэрэ дад и дэй прылиле када пала дыво, нэ Исусо запхэнда лэнди тэ розпхэнэ пала кода, со стердапэ.
Her parents were amazed, but he commanded them to tell no one what had been done.
