Лукастар 4
1 Исусо, пхэрдило Свэнтонэ Фаноґа, рисиля Иорданостар тай лиджялдо сля Фаноґа дэ шуки пхув.
Then Jesus, being full of the Holy Spirit, returned from the Jordan River, and was led by the Spirit in the wilderness,
2 Котэ Лэ саранда дивэ зумавэлас баро бэнг. Всавэрэ кадэла дивэ Вов нисо на халас тай ачиля бокхало.
where for forty days he was tempted by the devil. He ate nothing during those days, and at the end of that time he was hungry.
3 Тунчи пхэнда Лэсти баро бэнг: — Кала Ту — Дэвлэхкоро Чяво, тер мандро кадэлэ барэстар.
The devil said to him, “If you are the Son of God, command this stone to become bread.”
4 Пхэнэл лэсти Исусо павпалэ: — Чиндо: «На кици мандрэґа джювэл мануш».
Jesus answered him, “It is written, 'Man does not live on bread alone.'”
5 Тунчи ваздэня Лэ баро бэнг пэ вучё плай тай сикавда Лэсти всавэрэ тхагарима, савэ исин пэ люмля, пала цыро вряма.
Then the devil led Jesus up and showed him all the kingdoms of the world in an instant of time.
6 Тай пхэнда Лэсти баро бэнг: — Мэ отдава Тути всавэрэ зор тай слава, савэ исин дэ кадэлэн тхагаримэн. Вса када дэно манди, и мэ када дав, касти камав.
The devil said to him, “I will give to you all this authority and all their splendor, for they have been given to me, and I can give it to anyone I want.
7 Вса када авэла Тиро, кала Ту тэлёґа англа ман.
So then, if you will bow down and worship me, it will be yours.”
8 Исусо пхэнда лэсти: — Чиндо: «Рае Дэвлэсти тэлюв тай кици Лэсти тер тири бути».
But Jesus answered and said to him, “It is written, 'You will worship the Lord your God, and you will serve only him.'”
9 Тунчи баро бэнг лиджялда Лэ дэ Ерусалимо, тховда пэ майвучё тхан дэ храмо тай пхэнда Лэсти: — Кала Ту — Дэвлэхкоро Чяво, тунчи хук тэлэ.
Then the devil led Jesus to Jerusalem and put him on the very highest point of the temple building, and said to him, “If you are the Son of God, throw yourself down from here.
10 Колэсти со чиндо: «Ангелонэнди Пэхкэрэнди Вов прыпхэнэла тэ фирисарэн Тут».
For it is written, 'He will give orders to his angels regarding you, to protect you,'
11 «Пэ вастэн пхиравэна Тут, тэ на дукхавэлпэ барэстар пуро Тиро».
and, 'They will lift you up in their hands, so that you will not strike your foot against a stone.'”
12 Исусо пхэнда лэсти павпалэ: — Пхэндо: «На зумав Тирэ Рае Дэвлэ».
Answering him, Jesus said, “It is said, 'Do not put the Lord your God to the test.'”
13 Тунчи баро бэнг пэрэачиля тэ зумавэ Лэ тай отджиля Лэстар пэ вряма.
When the devil had finished testing Jesus, he went away and left him until another time.
14 Тунчи Исусо рисиля дэ Галилея, пхэрдило зораґа Фаностар, тай розджиляпэ пала Лэ дума пав всавири кодыя пхув.
Then Jesus returned to Galilee in the power of the Spirit, and news about him spread throughout the entire surrounding region.
15 Вов сиклярэлас дэ синагоги, тай всавэрэ ашарэнас Лэ.
Then he began to teach in their synagogues and he was praised by all.
16 Тунчи Исусо авиля дэ Назарето, тев Вов выбариля, и, сар Лэстэ сля прылито, дэ суббота заджиля дэ синагога тай вщиля, соб тэ динэ.
He came into Nazareth, where he had been raised, and as was his custom, he entered the synagogue on the Sabbath day and he stood up to read aloud.
17 Лэсти дэне лил, саво чинда англунари Исаия. Исусо оттерда лэ тай аракхля тхан, тев сля чиндо:
The scroll of the prophet Isaiah was handed to him. He opened the scroll and found the place where it was written,
18 — Фано Раехкоро пэ Ман, колэсти со Вов помакхля Ман тэ пхэнэ Бахтало Лав чёрэнди. Вов бичалда Ман тэ дэдумэ спханглэ манушэнди, со лэн отмукэна пэ воля, корэнди, со авэна тэ дыкхэ, и тэ фирисарэ кодэлэн, савэ хан грыжа,
“The Spirit of the Lord is upon me, because he anointed me to tell good news to the poor. He has sent me to proclaim freedom to the captives, and recovery of sight to the blind, to set free those who are oppressed,
19 тай тэ розпхэнэ, со авиля лачи вряма Раехкири.
to proclaim the year of the Lord's favor.”
20 Тунчи Исусо стховда лил, отдэня павпалэ бутярнэсти дэ синагога тай бэшля. Тай всавэрэ ды екхэ дэ синагога дыкхэнас пэ Лэстэ.
Then he rolled up the scroll, gave it back to the attendant, and sat down. The eyes of all in the synagogue were fixed on him.
21 Тай ачиля тэ дэдумэ лэнди: — Авдивэ стердапэ пав лавэн, савэ тумэ шундэ екхатар.
He began to speak to them, “Today this scripture has been fulfilled in your hearing.”
22 Всавэрэ ашарэнас Лэ тай фартэ лошавэнас Лэхкэрэ бахталэ лавэнди. Тай пхэнэнас: — Чи на Иосифохкоро Вов Чяво?
Everyone there spoke well of him and they were amazed at the gracious words which were coming out of his mouth, and they asked, “Is this not the son of Joseph?”
23 Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ дэна Манди пэ гындо лав, сар мануша пхэнэн: «Састимари, састяр еджино пэ!» И кади ж пхэнэна: «Амэ шундэ, со Ту тердан дэ Капернаумо. Стер када и катэ, тев Ту выбарилян».
He said to them, “Surely you will say this proverb to me, 'Doctor, heal yourself. Whatever we heard that you did in Capernaum, do the same in your hometown.'”
24 Нэ пхэнав тумэнди чячимо: ни екхэ англунаре на прылэн котэ, тев вов бариля.
But he said, “Truly I say to you, no prophet is received in his own hometown.
25 Пхэнав тумэнди чячимо: дэ вряма, кала джювда Илья, дэ Израили сля бут джювлен, савэндэ муле рома. Тунчи трин епашеґа бэрш на сля брышынд, тай пав всавири пхув сля бари бокх.
But in truth I tell you that there were many widows in Israel during the time of Elijah, when the sky was shut up for three years and six months, and a great famine came upon all the land.
26 Тай никастэ лэндар на сля бичалдо Илья, кици дэ Сарепта паша Сидоно джювлятэ, савятэ муля ром.
But Elijah was sent to none of them, but only to Zarephath in Sidon, to a widow living there.
27 Кади ж дэ Израили бут сля насвалэн, пэ савэн сля проказа, кала джювда англунари Елисеи. Тай нико лэндар на састярдапэ, кици екх Неемано Сириятар.
There were many lepers in Israel during the time of Elisha the prophet, but none of them were healed except Naaman the Syrian.”
28 Кала мануша дэ синагога шундэ кадэла лава, вонэ фартэ мижыле.
All the people in the synagogue were filled with rage when they heard these things.
29 Тунчи вонэ всхукле тай поцырдэне Исусо аври пэ плай, пэ савэ сля ваздэно форо, соб тэ счувэ тэлэ.
They got up, forced him out of the town, and led him to the cliff of the hill on which their town was built, so they might throw him off the cliff.
30 Нэ Вов проджиля машкар лэн тай уджиля котарь.
But he passed through the middle of them and he went to another place.
31 Тунчи Исусо джиля дэ форо Капернаумо, саво дэ Галилея, тай дэ суббота сиклярэлас котэ манушэн.
Then he went down to Capernaum, a city in Galilee, and he began to teach them on the Sabbath.
32 Тай динэнас пала дыво сикляримо Лэхкоро, колэсти со дэ Лэхкэрэ лавэн сля бари зор.
They were astonished at his teaching, because he spoke with authority.
33 Котэ, дэ синагога, сля мануш, дэ савэ сля нажужэ бэнгэхкоро фано. Тай вов фартэ затиписиля:
Now in the synagogue there was a man who had the spirit of an unclean demon, and he cried out with a loud voice,
34 — Ааа! Со Тути трэбуни амэндар, Исусо Назаретостар? Ту авилян, соб тэ хасярэ амэн? Мэ джянав, Ко Ту Кацаво! Ту — Свэнто Дэвлэхкоро!
“Ah! What do we have to do with you, Jesus of Nazareth? Have you come to destroy us? I know who you are—the Holy One of God!”
35 Нэ Исусо запхэнда лэсти: — Заач мулком тай выджя лэстар! Тунчи бэнг аравда манушэ англа всавэрэн пэ пхуя, тай выджиля лэстар, тай на стерда манушэсти нисави бида.
Jesus rebuked the demon, saying, “Do not speak! Come out of him!” When the demon had thrown the man down in the middle of them, he came out of him, and did not harm him in any way.
36 Тунчи дэня пэ всавэрэн бари дар, тай пхэнэнас екх екхэсти: — Катарь дэ Лэхкэрэ лавэн кацави бари зор, со Вов прыпхэнэл нажужэнди тай вонэ кандэн Лэ?
All the people were very amazed, and they kept talking about it with one another. They said, “What kind of words are these? He commands the unclean spirits with authority and power and they come out.”
37 Тай дума пала Исусо розджиляпэ пав всавири кодыя пхув.
So news about him began to spread into every part of the surrounding region.
38 Тунчи Вов ачявда синагога тай джиля Симоностэ цэрэ. Симонохкири пхуромни пашлёлас насвали дэ пхабарима. Тай мангле Исусо, соб Вов тэ састярэл ла.
Then Jesus left the synagogue and entered into the house of Simon. Now Simon's mother-in-law was suffering with a high fever, and they pleaded with him on her behalf.
39 Вов тэлиля латэ тай прыпхэнда пхабаримасти тэ ачявэл ла. Тунчи пхабаримо ачявда ла, тай джювли екхатар ущиля и ачиля тэ стидэ важ лэн скаминд.
So he stood over her and rebuked the fever, and it left her. Immediately she got up and started serving them.
40 Кала бэшэлас кхам, ачиле тэ анэ Исусостэ фартэ насвалэн манушэн. Вов тховэлас пэ лэндэ васта тай састярэлас лэн.
When the sun was setting, people brought to Jesus everyone who was sick with various kinds of diseases. He laid his hands on every one of them and healed them.
41 И бутэ манушэндар выджянас бэнга тай типисявэнас: — Ту — Чяво Дэвлэхкоро! Нэ Исусо пхандэлас лэнди муя тай запхэнэлас тэ дэдумэ, колэсти со вонэ джянгле, со Вов — Христосо.
Demons also came out from many of them, crying out and saying, “You are the Son of God!” Jesus rebuked the demons and would not let them speak, because they knew that he was the Christ.
42 Кала авиля диво, Исусо джиля дэ шуки пхув, нэ мануша родэнас Лэ. Тай кала аракхле, мангэнас Лэ, соб тэ ачелпэ лэнца.
When daybreak came, he went out into a solitary place. Crowds of people were looking for him and came to the place where he was. They tried to keep him from going away from them.
43 Нэ Исусо пхэнда лэнди: — Манди трэбуни тэ пхэнэ Бахтало Лав пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима и дэ аврэн форонэн. Пэ кадэва рындо Мэ и слём бичалдо.
But he said to them, “I must also preach the good news about the kingdom of God to many other cities, because this is the reason I was sent here.”
44 Тай сиклярэлас дэ синагоги пав Иудея.
Then he continued to preach in the synagogues throughout Judea.
