Лукастар 22
1 Сля пашэ сырботори, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, а инте — Патради.
Estava perto a festa dos pães sem fermento, chamada de páscoa.
2 Англунэ рашая и сиклимаря пав Упхэнима родэнас, сар тэ мулярэ Исусо, нэ даранас манушэндар.
E os chefes dos sacerdotes, e os escribas procuravam um meio de o matar, pois eles temiam ao povo.
3 Тунчи сатана заджиля дэ Иуда, савэ акхарэнас Искариото, екхэ дэшудуе сиклярнэндар.
E Satanás entrou no Judas que era chamado Iscariotes, que era um dos doze.
4 Иуда джиля тай допхэндапэ англунэ рашаенца и халавдэнца, со вов здэла лэнди Исусо.
E foi, e falou com os chefes dos sacerdotes e os oficiais, sobre como [o] entregaria para eles.
5 Вонэ лошыле тай пхэндэ Иудасти, со потинэна лэсти.
E [estes] se alegraram, e concordaram em lhe dar dinheiro.
6 Вов дэня лав и родэлас поджили вряма, кала Исусо ачелапэ Еджино, соб тэ здэ Лэ.
E [lhes] prometeu, e buscava oportunidade para o entregar quando não houvesse uma multidão.
7 Авиля диво, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, кала трэбуни тэ чинэ патрадякэрэ бакрорэ.
E veio o dia dos [pães] sem fermento, em que se devia fazer o sacrifício da páscoa.
8 Тунчи Исусо акхарда Петро тай Иоанно и пхэнда лэнди: — Джян и лачярэн патрадякоро хамо.
E [Jesus] mandou a Pedro, e a João, dizendo: Ide, preparai-nos a páscoa, para que [a] comamos.
9 Вонэ пхэндэ Исусости: — Тев Ту камэх, соб амэ тэ лачярах?
E eles lhe disseram: Onde queres que [a] preparemos?
10 Исусо пхэнда лэнди: — Акэ, кала тумэ заджяна дэ форо, дыкхэна манушэ, саво лиджял вакхор панеґа. Джян пала лэ и заджян дэ кодэва цэр, курик вов заджяла.
E ele lhes disse: Eis que, quando entrardes na cidade, um homem com um vaso de água vos encontrará; segui-o até a casa onde ele entrar.
11 Тай пхэнэн цэрэхкэрэ хулаести: «Сиклимари пхучел тутар: "Тев цэр, соб Манди тэ ха патради Мурэ сиклярнэнца?"»
E direis ao dono da casa: O Mestre te diz: Onde está o salão onde comerei a páscoa com meus discípulos?
12 Хулай сикавэла тумэнди баро цэр упрэ, саво прытидэне важ сырботори. Котэ терэн скаминд.
Então ele vos mostrará um grande salão já arrumado; preparai-a ali.
13 Вонэ джиле тай вса аракхле, сар пхэнда лэнди Исусо, и лачярдэ патрадякоро хамо.
E indo eles, acharam como lhes tinha dito; e prepararam a páscoa.
14 Кала авиля вряма, Исусо тай апостолуря бэшле пала скаминдэ.
E vinda a hora, sentou-se [à mesa], e com ele os doze apóstolos.
15 Тунчи Исусо пхэнда: — Сар Мэ камлём тэ ха кадэва патрадякоро хамо тумэнца англа кода, сар прылава бари грыжа.
E disse-lhes: Muito desejei comer convosco esta páscoa, antes que eu sofra.
16 Пхэнав тумэнди, со будэр на хава Мэ лэ ды кодыя вряма, сар терэлапэ кадыя патради дэ Дэвлэхкэрэ Тхагарима.
Porque eu vos digo, que dela não mais comerei, até que [isto] se cumpra no Reino de Deus.
17 Тунчи Вов лиля тахтай, наисарда Дэвлэ тай пхэнда: — Прылэн кадэва тахтай и всавэрэ пэн лэстар.
E tomando o copo, e tendo agradecido [a Deus], disse: Tomai-o, e reparti [-o] entre vós.
18 Пхэнав тумэнди, со будэр на авава тэ пэ пимо виноградостар аж ды кодыя вряма, сар авэла Дэвлэхкоро Тхагаримо.
Porque vos digo, que do fruto da videira eu não beberei, até que o Reino de Deus venha.
19 Тунчи Исусо лиля мандро, наисарда Дэвлэ, пхагля мандро пэ которэн, дэня лэнди и пхэнда: — Када исин Муро трупо, саво пала тумэн отдава. Кади терэн, соб тэ рапирэн Ман.
E tomando o pão, e tendo agradecido [a Deus], partiu-o, e o deu a eles, dizendo: Isto é o meu corpo, que é dado por vós; fazei isto em memória de mim.
20 Кала вонэ хале, Исусо кади ж лиля тахтай и пхэнда: — Кадэва тахтай исин нэво завето дэ Мурэ ратэ, саво пала тумэн прочувэлпэ.
De modo semelhante também com o copo, depois da ceia, disse: Este copo [é] o Novo Testamento em meu sangue, que é derramado por vós.
21 Тай акэ, васт кодэлэхкоро, ко здэл Ман, Манца пала екхэ скаминдэ.
Porém eis que a mão do que me trai [está] comigo à mesa.
22 Чяво Манушыкано джял кади, сар Лэсти трэбуни тэ проджя. Нэ бида кодэлэ манушэсти, саво здэл Лэ.
E realmente o Filho do homem vai conforme o que está determinado; mas ai daquele homem por quem é traído!
23 Тунчи сиклярнэ ачиле тэ пхуче екх екхэстар, ко лэндар камля кода тэ терэ.
E começaram a perguntar entre si, qual deles seria o que faria isto.
24 Тунчи вонэ ачиле тэ хапэ екх екхэґа пала кода, ко лэндар барэдэр.
E houve também uma briga entre eles, sobre qual deles era considerado o maior.
25 Исусо пхэнда лэнди: — Тхагаря народонэнгэрэ прыпхэнэн лэнди. Кодэла, кастэ исин зор, пхэнэн, со вонэ терэн лачимо.
E [Jesus] lhes disse: Os reis dos gentios os dominam, e os que exercem autoridade sobre eles são chamados de benfeitores;
26 Нэ тумэ на терэн кади. Барэдэр тумэндар мэк тэ авэл сар цыкнэдэр всавэрэндар, и кодэва, ко прыбэшло тумэндэ, мэк авэл сар бутярно.
Mas não [seja] assim entre vós; antes o maior de vós seja como o menor; e o que lidera, como o que serve.
27 Екх бэшэл пала скаминдэ, ай авэр стховэл пэ скаминдэ хамо. Ко лэндар барэдэр? Чи на кодэва, ко бэшэл пала скаминдэ? А Мэ машкар тумэн сар бутярно.
Porque qual é maior? O que se senta [à mesa], ou o que serve? Por acaso não é o que se senta [à mesa]? Porém eu estou entre vós como aquele que serve.
28 Тумэ пэрэлиджялдэ Манца бут зумавимо.
E vós sois os que tendes permanecido comigo em minhas tentações.
29 Сар Дад Муро дэня Манди Тхагаримо, кади и Мэ дав тумэнди,
E eu vos determino um Reino, assim como meu pai o determinou a mim.
30 соб тумэ тэ хан и тэ пэн пала Мурэ скаминдэ дэ Мурэ Тхагарима. Тумэ бэшэна пэ тронуря тэ сундисарэ дэшудуй родуря Израилёхкэрэ.
Para que em meu Reino, comais e bebais à minha mesa; e vos senteis sobre tronos, julgando as doze tribos de Israel.
31 — Симоно, Симоно! Акэ, сатана мангля тэ зумавэ тумэн, соб тумэ тэ авэн жужардэ, сар див жужарэлпэ сулумэндар.
Disse também o Senhor: Simão, Simão; eis que Satanás vos pediu, para [vos] peneirar como trigo;
32 Нэ Мэ манглёмпэ пала тут, соб тэ на хацарэх патявимо. И кала ту рисявэґа павпалэ Мандэ, тунчи подрицарэґа тирэ пхралэн.
Mas eu roguei por ti, que tua fé não se acabe; e quando tu te converteres, fortaleça teus irmãos.
33 Пётро пхэнда Лэсти: — Рае! Пала Тут мэ и дэ барунэ, и пэ мэрима джява!
E ele lhe disse: Senhor, estou preparado para ir contigo até à prisão, e à morte.
34 Исусо дэдуманя: — Пхэнав тути, Пётро, англа колэ, сар задилабэла башно авдивэ, ту тривал Мандар отпхэнэґапэ.
Mas ele disse: Pedro, eu te digo que hoje o galo não cantará, antes que me negues três vezes que me conheces.
35 Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Кала Мэ бичалавас тумэн и тумэндэ на сля ни тышыла, ни траста, ни пундрангэ, чи на хутилэлас со тумэнди? Вонэ пхэндэ: — Нат.
E disse a eles: Quando vos mandei sem bolsa, e sem sacola, e sem sandálias, por acaso algo vos faltou? E disseram: Nada.
36 Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Нэ екхатар, кала кастэсь исин тышыла чи траста, лэнтэ лэн. Ай кастэ нэнай, мэк кодэва битинэла пэхкири їда тай тинэла чюри.
Então, ele lhes disse: Mas agora, quem tem bolsa, tome-a, como também a sacola; e o que não tem espada, venda sua roupa, e compre uma.
37 Пхэнав тумэнди, со Манца авэла кода, сар чиндо: «И пала прахаре динэнас Лэ». Трэбуни, соб тэ стерэлпэ вса, со пхэндо пала Ман.
Porque eu vos digo, que ainda é necessário que se cumpra em mim aquilo que está escrito: E ele foi contado com os malfeitores. Porque aquilo que é sobre mim tem que se cumprir.
38 Вонэ пхэндэ: — Рае! Акэ, амэндэ исин дуй чюря! Исусо пхэнда лэнди: — Када хутилэла.
E eles disseram: Senhor, eis aqui duas espadas. E ele lhes disse: É o suficiente.
39 Тунчи Исусо выджиля цэрэстар тай джиля, сар Лэстэ сля прылито, пэ Оливково плай. Джиле Лэґа и Лэхкэрэ сиклярнэ.
E saindo, foi, como de costume, para o monte das Oliveiras; e os seus discípulos também o seguiram.
40 Кала вонэ авиле пэ кодэва тхан, Исусо пхэнда: — Мангэнпэ, соб тэ на авэн тумэ зумавдэ!
E quando chegou a aquele lugar, disse-lhes: Orai para que não entreis em tentação.
41 Еджино джиля лэндар пэ скици чувэн бар, пэля пэ чянгэн, ачиля тэ мангэпэ
E se afastou deles, [à distância] de um tiro de pedra. E pondo-se de joelhos, orava,
42 тай пхэнда: — Дадэ! Кала исин Тири воля, залэ кадэва тахтай Мандар! Нэ мэк авэла, на сар Мэ камав, а сар камэх Ту.
Dizendo: Pai, se tu quiseres, passa este copo de mim; porém não se faça minha vontade, mas a tua.
43 Тай авиля ангело упралимастар и подрицарэлас Исусо.
E apareceu-lhe um anjo do céu, que o fortalecia.
44 Сля Лэсти фартэ пхаро, и Вов инте зоралэдэр мангэласпэ, кади со Лэхкоро пото сля сар рат и тэлэдэлас пэ пхув.
E estando em angústia, orava mais intensamente. E seu suor se fez como gotas de sangue, que desciam até o chão.
45 Кала помангляпэ, Исусо вщиля, поджиля сиклярнэндэ и дыкхля, со вонэ засутэ баря грыжатар.
E ele, levantando-se da oração, veio a seus discípulos, e os achou dormindo por causa da tristeza.
46 Исусо пхэнда лэнди: — Сости тумэ совэн? Вщен и мангэнпэ, соб тэ на авэн тумэ зумавдэ!
E disse-lhes: Por que estais dormindo? Levantai-vos, e orai, para que não entreis em tentação.
47 Кала Исусо инте пхэнэлас кадэла лава, авиля гроза манушэн. Англал лэндар джялас екх дэшудуендар, савэ акхарэнас Иуда. Вов поджиля Исусостэ тэ чюминдэ Лэ.
E enquanto ele ainda estava falando, eis que uma multidão [chegou]; e um dos doze, o que se chamava Judas, ia adiante deles, e se aproximou de Jesus, para o beijar.
48 Исусо пхэнда лэсти: — Иуда! Ту чюминдэх и дэ кодыя ж вряма здэх Чявэ Манушыканэ?
E Jesus lhe disse: Judas, com um beijo trais ao Filho do homem?
49 Кодэла, ко аченас пашэ, полиле, со екхатар авэла, тай пхэндэ: — Рае! Чи тэ на малавэ амэнди чюряґа?
E os que estavam com ele, vendo o que iria acontecer, disseram-lhe: Senhor, feriremos com a espada?
50 Екх лэндар вылиля чюри, малавда англунэ рашаехкэрэ бутярнэ тай отчинда лэсти чячё кан.
E um deles feriu a um servo do chefe dos sacerdotes, e cortou-lhe a orelha direita.
51 Тунчи Исусо пхэнда: — Авэла тумэнди! Вов лиляпэ канэстэ и састярда бутярнэ.
E respondendo Jesus, disse: Para com isto! E tocando-lhe a orelha, o curou.
52 Англунэ рашаендэ, халавдэндэ храмостар тай пхурэдэрэндэ, савэ авиле тэ схутилэ Исусо, Вов пхучля: — Сар пэ прахарэ, выджиле тумэ пэ Ман чюренца тай дэстэнца?
E disse Jesus aos chefes dos sacerdotes, e aos oficiais do Templo, e aos anciãos, que tinham vindo contra ele: Como [se eu fosse] ladrão, saístes com espadas e bastões?
53 Диво дивэстар Мэ слём тумэнца дэ храмо, и тумэ на ваздэне пэ Ман пэхкоро васт. Нэ екхатар тумари вряма, кала калимо лиля зор.
Estando eu convosco todo dia no Templo, contra mim não me prendestes; mas esta é a vossa hora, e [sob] a autoridade das trevas.
54 Тунчи вонэ схутилдэ Исусо тай отлиджялдэ англунэ рашаестэ дэ цэр. А Пётро рицардапэ лэндар ригаґа, нэ джялас пала лэн.
E prendendo-o, [o] trouxeram e o puseram na casa do sumo sacerdote. E Pedro [o] seguia de longe.
55 Машкар грэда розлиджялдэ яг, и бэшле всавэрэ пашэ ягатэ. Бэшля и Пётро лэнца.
E acenderam fogo no meio do pátio, e sentaram-se juntos, e Pedro se sentou entre eles.
56 Екх бутярни дыкхля Петро, кала вов бэшэлас паша яга, прыдыкхляпэ лэстэ тай пхэнда: — И кадэва сля Лэґа.
E uma serva, vendo-o sentado junto ao fogo, fixando o olhos nele, disse: Este também estava com ele.
57 Нэ Пётро на прыджянгляпэ тай пхэнда джювляти: — Нат, джювлие, мэ на джянав Лэ.
Porém ele o negou, dizendo: Mulher, eu não o conheço.
58 Проджиля набут вряма, авэр мануш дыкхля Петро и пхэнда: — И Ту екх лэндар! Нэ Пётро пхэнда кадэлэ манушэсти: — Нат, мануша, када на мэ!
E pouco depois, outro o viu, e disse: Também tu és um deles.
59 Проджиля екх мардо вряма, тай инте екх мануш пхэнда дэ якхэн: — Чячимаґа, кадэва кади ж сля Лэґа, вов исин галилеянино.
E quando já tinha passado quase uma hora, outro afirmava, dizendo: Verdadeiramente também este estava com ele, porque também é galileu.
60 Нэ Пётро пхэнда кадэлэ манушэсти: — Мануша, на джянав, пала со ту пхэнэх. И екхатар, кала вов инте пхэнэлас кадэва лав, затиписиля башно.
E Pedro disse: Homem, não sei o que dizes. E logo, estando ele ainda falando, cantou o galo.
61 Тунчи Рай обрисиляпэ тай вздыкхля пэ Петро. И Пётро взгинисарда Раехкоро лав, сар Вов пхэнда лэсти: «Ды колэ, сар задилабэла башно авдивэ, ту тривал Мандар отпхэнэґапэ».
E o Senhor, virando-se, olhou para Pedro; e Pedro se lembrou da palavra do Senhor, como lhe tinha dito: Antes que o galo cante, tu me negarás três vezes.
62 Вов выджиля котарь и заровиня кэркэ ясвэнца.
E Pedro, saindo, chorou amargamente.
63 Мануша, савэ рицарэнас Исусо, марэнас Лэ тай асанас Лэстар.
E os homens que tinham prendido a Jesus zombavam dele, ferindo-o;
64 Вонэ запхангле Лэсти якха, мардэ Лэ пав муй и пхученас: — Ту, англунари, пхэн, ко малавда Тут?
E cobrindo-o, perguntavam, dizendo: Profetiza, quem é o que te feriu?
65 И бут налаче лава пхэнэнас пала Исусо.
E diziam muitas outras coisas contra ele, insultando-o.
66 Кала проджиля рят, стидэнепэ манушэнгэрэ пхурэдэра, англунэ рашая и сиклимаря пав Упхэнима, андэ Исусо дэ лэнгоро Синедрионо
E quando já era de dia, juntaram-se os anciãos do povo, e os chefes dos sacerdotes, e os escribas, e o trouxeram ao supremo conselho,
67 тай пхучле Лэ: — Ту исин Христосо? Пхэн амэнди. Исусо дэдуманя: — Кала пхэнава тумэнди, тумэ на патяна.
dizendo, Tu és o Cristo? Dize-nos. E ele lhes disse: Se eu vos disser, não o crereis.
68 А кала Мэ пхучява тумэндар, тумэ нисо на пхэнэна Манди.
E também se eu perguntar, não me respondereis, nem [me] soltareis.
69 Нэ екхатар Чяво Манушыкано авэла тэ бэшэ пав чячи риг Дэвлэхкиря зоратар.
A partir de agora o Filho do homem se sentará à direita do poder de Deus.
70 Тай пхэндэ всавэрэ: — И кади, Ту исин Дэвлэхкоро Чяво? Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ еджинэ пхэнэн, со Мэ исин Дэвлэхкоро Чяво.
E todos disseram: Então tu és o Filho de Deus? E ele lhes disse: Vós dizeis que eu sou.
71 Кодэла мануша пхэндэ: — Саво допхэнимо амэнди инте трэбуни? Амэ еджинэ шундэ, со Вов пхэнда.
E eles disseram: Para que precisamos de mais testemunho? Pois nós mesmos o ouvimos de sua boca.
