Лукастар 22
1 Поджалас свэнко Бизакваскатирэн марнэн, саво инке акхарэласпэ Патради.
Now the feast of unleavened bread, which is called the Passover, drew near.
2 Барэ рашая и сытяримаря Законостирэ родэнас, сар тэ умарэн Исусос, нэ даранас манушэндар.
The chief priests and the scribes sought how they might kill him, for they feared the people.
3 Тунчи Сатана вжыля андо Иуда, савэс акхарэнас Искариото, екх андай дэшудуй.
Satan entered into Judas, who was called Iscariot, who was numbered with the twelve.
4 Вов жыля и дя дума лэ барэ рашаенца и пхурэдэрэ халавдэнца, сар тэ здэл лэнди Исусос.
He went away, and talked with the chief priests and captains about how he might deliver him to them.
5 Онэ радосайле и допхэндэпэ тэ дэн лэсти ловэ.
They were glad, and agreed to give him money.
6 Вов дя лав и родэлас лащи вряма, сар тэ здэл Исусос, кала пашэ на авэла манушэн.
He consented, and sought an opportunity to deliver him to them in the absence of the crowd.
7 Авиля дес Бизакваскатирэн марнэн, кала трэбуй сас тэ зашынэн патрадятирэс бакрорэс.
The day of unleavened bread came, on which the Passover lamb must be sacrificed.
8 Исусо бишалдя лэ Пэтрос тай лэ Иоанос, пхэндя лэнди: — Жантэ, пригытон важ амэнди патрадяко хамос.
He sent Peter and John, saying, "Go and prepare the Passover for us, that we may eat."
9 — Кай Ту камэс, соб амэ тэ гытосарас? — пушле онэ.
They said to him, "Where do you want us to prepare?"
10 Вов пхэндя лэнди: — Кала тумэ зажана андо форо, дикхэна манушэс, саво андярэл кхоро паеса. Жантэ пала лэстэ андо чер, андэ саво вов зажала,
He said to them, "Look, when you have entered into the city, a man carrying a pitcher of water will meet you. Follow him into the house which he enters.
11 и пхэнэн лэ хуласти пав чер: «Сытяримари пхэнэл тути: "Кай тхан андо чер, соб Манди тэ хав патрадяко хамос лэ сытярнэнца Мэрнэнца?"»
Tell the master of the house, 'The Teacher says to you, "Where is the guest room, where I may eat the Passover with my disciples?"'
12 И вов сикавэла тумэнди баро, гытосардо тхан упрэ андо чер, котэ гытон.
He will show you a large, furnished upper room. Make preparations there."
13 Онэ жыле и вся удикхле кадя, сар пхэндя лэнди Исусо, и гытосардэ патрадяко хамос.
They went, found things as he had told them, and they prepared the Passover.
14 Кала авиля вряма Исусо бэшля лэ апостолонэнца палай мэсали.
When the hour had come, he reclined at the table, and the apostles joined him.
15 Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Сар фартэ Мэ камавас тэ хав кадва патрадяко хамос тумэнца майанглал, сар Манди авэла бари грыжа.
He said to them, "I have earnestly desired to eat this Passover with you before I suffer,
16 Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ хав патрадяко хамос жы кала кадья Патради терэлапэ андо Тхагаримос Дэвлэско.
for I say to you, I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God."
17 Тунчи Вов ля о тахтай молэса, наисардя и пхэндя: — Лэнтэ и пэнтэ андар лэстэ всаворэ.
He received a cup, and when he had given thanks, he said, "Take this, and share it among yourselves,
18 Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ пав пимос виноградостар жы кола вряматэ, кала авэла Тхагаримос Дэвлэско.
for I tell you, from now on I will not drink of the fruit of the vine until the kingdom of God comes."
19 Тунчи Вов ля о марно, наисардя пала лэстэ Дэвлэс, пэрэпхагля и дя лэнди. Вов пхэндя: — Када исин тило Мэрно, саво пала тумэндэ отдэлпэ. Терэн када, кай сэрэн пала Мандэ.
He took bread, and when he had given thanks, he broke it, and gave to them, saying, "This is my body which is given for you. Do this in remembrance of me."
20 Кала онэ хале, упалэ ля о тахтай и пхэндя: — Кадва тахтай исин нэво завето андо Мэрно рат, саво пала тумэндэ питял.
Likewise, he took the cup after they had eaten, saying, "This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you.
21 Акэ, васт колэско, ко Ман прэдэла, Манца палай мэсали.
But look, the hand of him who betrays me is with me on the table.
22 Нэ Шаво Манушыкано жал, сар Лэсти трэбуй. Тай бида колэсти манушэсти, саво прэдэл Лэс.
The Son of Man indeed goes, as it has been determined, but woe to that man through whom he is betrayed."
23 Тунчи апостолоря линэ тэ пушэн екх екхэстар, ко лэндар када терэла.
They began to question among themselves, which of them it was who would do this thing.
24 Тунчи онэ линэ тэ ханпэ машкар пэстэ, ко лэндар авэла пхурэдэр.
There arose also a contention among them, which of them was considered to be greatest.
25 Исусо пхэндя лэнди: — Тхагара аврэ пхувьяндар припхэнэн пэстирэ народонэнди, кола, савэндэ исин баримос, пхэнэн, кай онэ терэн мищимос.
He said to them, "The kings of the nations lord it over them, and those who have authority over them are called 'benefactors.'
26 Ай тумэ на авэн кацавэ, сар онэ. Тумэндэ мэк майпхурэдэр авэла, сар майцэкно, и рай — сар бутярно.
But not so with you. But one who is the greater among you, let him become as the younger, and one who is governing, as one who serves.
27 Ко майпхурэдэр? Кодва, ко бэшэл палай мэсали? Ай бутярно? Чи най кодва, саво бэшэл палай мэсали? Нэ Мэ машкар тумэндэ, сар бутярно.
For who is greater, one who sits at the table, or one who serves? Is it not he who sits at the table? But I am in the midst of you as one who serves.
28 Тумэ ашылепэ Манца, сар Манди сас бида.
But you are those who have continued with me in my trials.
29 Сар Мэрно Дад дя Манди Тхагаримос, кадя Мэ икхатар дав лэс тумэнди,
I confer on you a kingdom, even as my Father conferred on me,
30 кай и тумэ тэ хан и тэ пэн палай Мэрни мэсали андо Тхагаримос Мэрно, и бэшэна тумэ пэ троноря, кай тэ сындосарэн дэшудуй родоря лэ Израилёстирэ.
that you may eat and drink at my table in my kingdom, and you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israel."
31 — Симоно! Симоно! Акэ, Сатана мангэлас тэ зумавэл тумэн и тэ жужарэл, сар о ворзо жужарэн.
And the Lord said, "Simon, Simon, look, Satan has demanded to have you all, to sift you like wheat,
32 Нэ Мэ манглем пала тутэ Дэвлэс, кай тэ на хасарэс патимос тиро. Ай ту ежэно, кала рисавэса Мандэ, подритяр лэ пхралэн тирэн.
but I prayed for you, that your faith would not fail. You, when once you have turned again, establish your brothers."
33 Пэтро пхэндя Лэсти: — Рай, Туса мэ гытомэ тэ жав Туса андо баруно и по миримос!
He said to him, "Lord, I am ready to go with you both to prison and to death."
34 Нэ Исусо пхэндя: — Пхэнав тути, Пэтро, на задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман.
He said, "I tell you, Peter, the rooster will by no means crow today until you deny that you know me three times."
35 Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Кала Мэ бишалавас тумэн битышылако, и битрастако, и бипэрналэнго, со тумэнди на хутилэлас? Онэ пхэндэ: — Най, вся хутилэлас.
He said to them, "When I sent you out without money bag, and pack, and shoes, did you lack anything?" They said, "Nothing."
36 — Нэ икхатар, — пхэндя Исусо, — сар кастэ исин тышыла, лэ пэса, кадя ж лэ и траста; а кастэ нинай, битин пэстири йида и тин мечё.
Then he said to them, "But now, whoever has a money bag must take it, and likewise a pack. Whoever has none, must sell his cloak, and buy a sword.
37 Пхэнав тумэнди, со Манца трэбуй тэ стерэлпэ вся, со запистросардо: «И Вов сас забиндо сар прахари». Вся, со пала Мандэ сас пистросардо, трэбуй тэ авэл.
For I tell you that this which is written must still be fulfilled in me: 'And he was numbered with transgressors.' For that which concerns me has an end."
38 Апостолоря пхэндэ: — Рай, акэ дикх, амэндэ дуй мечёря. Исус пхэндя лэнди: — Када хутила.
They said, "Lord, look, here are two swords." He said to them, "That is enough."
39 Исусо выжыля тай, сар Лэстэ сас прилито, жыля по плай Оливково. Лэстирэ сытярнэ жыле Лэса.
He came out, and went, as his custom was, to the Mount of Olives. His disciples also followed him.
40 Кала Исусо авиля по тхан, Вов пхэндя лэнди: — Мангэнпэ Дэвлэс, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
When he was at the place, he said to them, "Pray that you do not enter into temptation."
41 Тунчи Вов отжыля лэндар пэ скачи шонас о бар, тэрдиля пэ чянга и ля тэ мангэлпэ Дэвлэс.
He was withdrawn from them about a stone's throw, and he knelt down and prayed,
42 Вов пхэндя: — Дадэ! Андэ Тири зор тэ залэс кадва тахтай Мандар. Нэ мэк вся авэл на кадя, сар Мэ камав, а сар Ту камэс.
saying, "Father, if you are willing, remove this cup from me. Nevertheless, not my will, but yours, be done."
43 Тунчи пав болыбэн Лэстэ авиля ангело и подритярэлас Лэс.
And an angel from heaven appeared to him, strengthening him.
44 Андэ пхари грыжа Исусо зоралэс мангэласпэ. Лэско пото сас сар рат, саво капленца питялас пэ пхув.
Being in agony he prayed more earnestly. His sweat became like great drops of blood falling down on the ground.
45 Кала Вов пэрэашыля тэ мангэлпэ, рисайля кай сытярнэ и удикхля лэн сутэнца, колэсти со онэ чиеле грыжатар.
When he rose up from his prayer, he came to the disciples, and found them sleeping because of grief,
46 — Состар тумэ совэн? — пушля Исусо. — Вщен и мангэнпэ, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
and said to them, "Why do you sleep? Rise and pray that you may not enter into temptation."
47 Кала Вов инке дэлас дума, сикадэпэ мануша, и англал жалас екх андай дэшудуй, савэс акхарэнас Иуда. Вов поджыля кав Исусо, соб тэ чюминдэл Лэс.
While he was still speaking, look, a crowd came, and he who was called Judas, one of the twelve, was leading them. He came near to Jesus to kiss him.
48 Исусо пхэндя лэсти: — Иуда, ту чюминдэс и калэса прэдэс Шавэс Манушыканэс?
But Jesus said to him, "Judas, do you betray the Son of Man with a kiss?"
49 Тунчи кола, ко сас лэ Исусоса, дикхле, со икхатар авэла, и пушле: — Рай! Ай со, сар амэ арэсаса мечёса?
When those who were around him saw what was about to happen, they said to him, "Lord, shall we strike with the sword?"
50 Екх лэндар арэсля барэ рашаестирэс бутярнэс и отшындя лэсти право кан.
A certain one of them struck the servant of the high priest, and cut off his right ear.
51 Нэ Исусо пхэндя: — На терэн, хутила! Вов ляпэ палав кан и састярдя бутярнэс.
But Jesus answered and said, "No more of this." Then he touched his ear and healed him.
52 Тунчи Исусо пхэндя барэ рашаенди, пхурэдэрэ халавдэнди храмостар и пхурэдэрэнди, савэ авиле пала Лэстэ: — Сар по прахари тумэ авиле мечёнэнца и рулянца?
Jesus said to the chief priests, captains of the temple, and elders, who had come against him, "Have you come out as against a robber, with swords and clubs?
53 Мэ кажно дес сымас тумэнца андо храмо, и тумэ на схутилдэ Ман. Нэ икхатар тумари вряма, икхатар баримос калимаско.
When I was with you in the temple daily, you did not stretch out your hands against me. But this is your hour, and the power of darkness."
54 Онэ схутилдэ Лэс и андярдэ андо чер барэ рашаеско. Пэтро дурал жалас пала лэндэ.
They seized him, and led him away, and brought him into the high priest's house. But Peter followed from a distance.
55 Машкар града роспхабардэ яг, и Пэтро екхэтанэ аврэ манушэнца бэшля пашай яг.
When they had kindled a fire in the middle of the courtyard, and had sat down together, Peter sat among them.
56 Екх бутярни удикхля лэ Пэтрос, пэ удуд ягако, придикхляпэ лэстэ ай пхэндя: — И кадва мануш сас Лэса.
A certain servant girl saw him as he sat in the light, and looking intently at him, said, "This man also was with him."
57 Нэ Пэтро отпхэндяпэ. — Мэ на жанав Лэс, жувлиё, — пхэндя вов.
But he denied it, saying, "Woman, I do not know him."
58 Тунчи инке авэр мануш удикхля лэс и пхэндя: — И ту екх лэндар. — Най, мануш, — пхэндя о Пэтро.
After a little while someone else saw him, and said, "You also are one of them." But Peter answered, "Man, I am not."
59 Прожыля варикай екх чясо вряма, и инке екх мануш ашыля тэ допхэнэл: — Чячес, и кадва мануш сас Лэса. И вов кацаво жэ галилеянино.
After about one hour passed, another confidently affirmed, saying, "Truly this man also was with him, for he is a Galilean."
60 Нэ Пэтро пхэндя: — Мануш, мэ на жанав, пала со ту пхэнэс! И андэ кодья ж вряма, кала вов инке дэлас дума, продилабайдя башно.
But Peter said, "Man, I do not know what you are talking about." Immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
61 Рай обрисайля и подикхля по Пэтро. Тунчи Пэтро гындосардя лава Раестирэ, сар Вов пхэндя лэсти: «На задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман».
The Lord turned, and looked at Peter. Then Peter remembered the Lord's word, how he said to him, "Before the rooster crows today you will deny me three times."
62 Пэтро выжыля котар и грыжатар заровдя.
And he went out, and wept bitterly.
63 Мануша, савэ ритярэнас лэ Исусос, линэ тэ аса Лэстар и тэ марэ Лэс.
The men who held him began mocking and beating him.
64 Онэ запхангле Лэсти якха, пушэнас Лэс: — Пхэн пророкоско лав! Ко арэсля Тут?
And having blindfolded him, they were striking his face and kept asking him, saying, "Prophesy, who is the one who struck you?"
65 И пхэнэнас Лэсти авэр бут акушэмос.
They spoke many other things against him, insulting him.
66 Сар авиля дес, манушэндирэ пхурэдэра, барэ рашая и сытяримаря Законостирэ стидиле и заандярдэ Исусос андо синедрионо.
As soon as it was day, the council of the elders of the people gathered together, both chief priests and scribes, and they led him away into their council, saying,
67 — Ту исин Христосо? Пхэн амэнди, — пушэнас онэ. Исусо пхэндя: — Сар Мэ пхэнава тумэнди, тумэ на патяна.
"If you are the Christ, tell us." But he said to them, "If I tell you, you won't believe,
68 И сар пушава тумэндар, тумэ на пхэнэна Манди.
and if I ask, you will not answer me, or let me go.
69 Акала вряматар Шаво Манушыкано авэла тэ бэшэл пав право васт Дэвлэстиря зоратар.
From now on, the Son of Man will be seated at the right hand of the power of God."
70 Онэ всаворэ линэ тэ пушэн: — Када Ту исин Дэвлэско Шаво? Вов пхэндя: — Тумэ ежэнэ пхэнэн, со када Мэ.
They all said, "Are you then the Son of God?" He said to them, "You say that I am."
71 Тунчи онэ пхэндэ: — Саво инке амэнди трэбуй допхэнимос? Амэ ежэнэ ашундэ, со Вов пхэндя.
They said, "Why do we need any more witness? For we ourselves have heard from his own mouth."
