Лукастар 19
1 Тунчи Исусо зажыля андо форо Иерихоно и прожалас пар лэстэ.
Jesus entered Jericho and made his way through the town.
2 И акэ, екх мануш, савэс акхарэнас Закхеё, пхурэдэр стидэмарё налогонэндиро, барвало мануш,
There was a man there, known by the name of Zacchaeus, who was a senior tax collector and a rich man.
3 родэлас тэ дикхэл лэ Исусос, ко Вов кацаво, нэ на сас сар, колэстар со фартэ бут мануша сас пашав Исусо, ай Закхеё сас цэкно ростоса.
He tried to see what Jesus was like; but, being short, he was unable to do so because of the crowd.
4 Вов запрастая майанглэ, загульдя пэ тютина, сави барёлас пэ кодва тхан, кай прожалас Исусо.
So he ran on ahead and climbed into a mulberry tree to see Jesus, for he knew that he must pass that way.
5 Кала Исусо поджыля кав кадва тхан, Вов подикхля упрэ и пхэндя лэсти: — Закхеё! Згуль майсыго! Манди трэбуй адес тэ авав андо тиро чер.
When Jesus came to the place, he looked up and said to him, ‘Zacchaeus, be quick and come down, for I must stop at your house today.’
6 Закхеё сыго згульдя и лошаса приля Лэс андо пэско чер.
So Zacchaeus got down quickly, and joyfully welcomed him.
7 Всаворэ, ко дикхля када, холяйле и лине тэ дэн дума, со Вов зажыля кав бэзэхало мануш.
On seeing this, everyone began to complain, ‘He has gone to stay with a man who is an outcast.’
8 Закхеё вщиля и пхэндя Раести: — Рай! Акэ, епаш всаворэстар, со мандэ исин, мэ роздава чёрорэнди, и кастар лем хохавимаса, отдава андэ штарвар майбут!
But Zacchaeus stood forward and said to the Master, ‘Listen, Master! I will give half my property to the poor, and, if I have defrauded anyone of anything, I will give him back four times as much.’
9 Исусо пхэндя лэсти: — Адес авиля фэрисаримос андэ кадва чер, колэсти со и вов исин шаво лэ Авраамоско.
‘Salvation has come to this house today,’ answered Jesus, ‘for even this man is a son of Abraham.
10 Шаво Манушыкано авиля тэ аракхэл и тэ фэрисарэл колэн, ко хасавэл.
The Son of Man has come to search for those who are lost and to save them.’
11 Колэнди, ко ашунэлас Исусос, Вов пхэндя екх дума. Колэстар со онэ сас пашав Иерусалимо, и онэ гындонас, со сыго отпхэрнавэлапэ Тхагаримос Дэвлэско.
As the people were listening to this, Jesus went on to tell them a parable. He did so because he was near Jerusalem, and because they thought that the kingdom of God was going to be proclaimed at once.
12 Иисусо пхэндя кадя: — Екх барвало мануш ладэлас андэ дурутни пхув, кай тэ лэл пэсти тхагаримос и тунчи тэ рисавэл.
He said, ‘A nobleman once went to a distant country to receive his appointment to a kingdom and then return.
13 Вов акхардя дэшэн пэстирэн слугонэн, дя лэнди по шэл драхморя тай пхэндя: «Терэн арли, жы кала мэ рисавава».
He called ten of his servants and gave them ten pounds of silver each, and told them to trade with them during his absence.
14 Нэ мануша кола пхувьятар на камэнас лэс и бишалдэ пала лэстэ пхурэдэрэн манушэн, кай онэ тэ пхэнэн: «На камас, соб вов тэ авэл амарэ тхагараса».
But his subjects hated him and sent envoys after him to say “We will not have this man as our king.”
15 Нэ вов тэрдиля тхагараса тай рисайля черэ. Вов припхэндя тэ акхарэл лэ слугонэн, касти вов дя руп, кай тэ ужанэл, ко скачи затердя.
On his return, after having been appointed king, he directed that the servants to whom he had given his money should be summoned, so that he might learn what amount of trade they had done.
16 Авиля англуно и пхэндя: «Хулай! Тирэ шэл драхморя андэ манди дэш шэла».
The first came up, and said “Sir, your ten pounds have made a hundred.”
17 Хулай пхэндя лэсти: «Мишто, лашо бутярно! Пала кода, со ту патимаско андэ кадва цэкно рындо, тути авэла баримос пэ дэш фороря».
“Well done, good servant!” exclaimed the master. “As you have proved trustworthy in a very small matter, I appoint you governor over ten towns.”
18 Авиля авэр и пхэндя: «Хулай! Тирэ шэл драхморя андэ панчшэл».
When the second came, he said “Your ten pounds, Sir, have produced fifty.”
19 Хулай пхэндя лэсти: «И ту ав пхурэдэр андэ панч фороря».
So the master said to him “And you I appoint over five towns.”
20 Авиля трито и пхэндя: «Хулай! Акэ тути тирэ шэл драхморя. Мэ ритяравас лэн андо кхосноро.
Another servant also came and said “Sir, here are your ten pounds; I have kept them put away in a handkerchief.
21 Мэ даравас тутар, ту мануш, саво бут мангэл: лэс кода, со на тховэсас, и стидэс кода, со ту на шосас андэ пхув».
For I was afraid of you, because you are a stern man. You take what you have not planted, and reap what you have not sown.”
22 Хулай пхэндя лэсти: «Тирэ лавэнца авава тэ сындосарав тут, хохавно бутярно! Ту жанэсас, кай мэ бут мангав, лав кода, со мэ на тховавас, и стидав кода, со на шавас андэ пхув.
The master answered “Out of your own mouth I judge you, you worthless servant. You knew that I am a stern man, that I take what I have not planted, and reap what I have not sown?
23 Состар ту на дян руп мэрно андэ арли, сар мэ рисавава, тэ авэл руп будэр?»
Then why didn’t you put my money into a bank? And I, on my return, could have claimed it with interest.
24 И вов пхэндя колэнди, ко котэ ашэлас: «Залэнтэ лэстар шэл драхморя и отдэн колэсти, кастэ дэш шэла».
Take away from him the ten pounds,” he said to those standing by, “and give them to the one who has the hundred.”
25 Онэ пхэндэ лэсти: «Хулай! Лэстэ ж исин дэш шэла драхморя».
“But, Sir,” they said, “he has a hundred pounds already!”
26 Хулай дя дума: «Пхэнав тумэнди, со всаворэнди колэнди, кастэ исин, дэлапэ инке, а кастэ нинай, залэлапэ и кода, со лэстэ исин.
“I tell you,” he answered, “that, to him who has, more will be given, but, from him who has nothing, even what he has will be taken away.
27 А мэрнэн вражымарен, ко на камэлас, кай мэ тэ авав лэндирэ тхагараса, анэн и умарэнтэ англав мандэ».
But as for my enemies, these men who would not have me as their king, bring them here and put them to death in my presence.”’
28 Исусо пхэндя када тай жыля майдур кав Иерусалимо.
After saying this, Jesus went on in front, going up to Jerusalem.
29 И сар поджыля кай и гава, савэ акхарэнпэ Вифагия и Вифания, пашав плай, саво акхарэлпэ Оливково, бишалдя дуен сытярнэн Пэстирэн
It was when Jesus had almost reached Bethphage and Bethany, near the Mount of Olives, that he sent on two of the disciples.
30 и пхэндя лэнди: — Жан андо гав, саво англай тумэндэ, ай сар зажана андэ лэстэ, аракхэна припхангле осликос, пэ саво нико никала на бэшэлас. Отпхандэн лэс и анэн Мандэ.
‘Go to the village facing us,’ he said, ‘and, when you get there, you will find a foal tethered, which no one has yet ridden; untie it and lead it here.
31 Сар ко пушэла тумэндар: «Пэр со отпхандэн лэс?» — пхэнэн лэсти кадя: «Вов трэбуй Раести».
And, if anybody asks you “Why are you untying it?”, you are to say this – “The Master wants it.”’
32 Сытярнэ, савэн Вов бишалдя, жыле и аракхле, сар Вов пхэндя лэнди.
So the two who were sent went and found it as Jesus had told them.
33 Кала онэ отпхандэнас осликос, хулая пушле лэн: — Пэр со тумэ отпхандэн лэс?
While they were untying the foal, the owners asked them – ‘Why are you untying the foal?’
34 Онэ пхэндэ: — Вов трэбуй Раести.
And the two disciples answered – ‘The Master wants it.’
35 Онэ андэ лэс кав Исусо, шутэ йида пэ ослико и тховдэ пэр лэстэ лэ Исусос.
Then they led it back to Jesus, and threw their cloaks on the foal and put Jesus on it.
36 Кала Вов ладэлас, онэ шонас йида пэстири пав дром.
As he went along, the people kept spreading their cloaks in the road.
37 А кала Вов подлагля кав тхан, кай о дром змукэлпэ пав плай Оливково, фартэ бут сытярнэ радосавэнас и зоралэ гласоса лашарэнас лэ Дэвлэс пала диворя, савэ онэ дикхле.
When he had almost reached the place where the road led down the Mount of Olives, everyone of the many disciples began in their joy to praise God loudly for all the miracles that they had seen:
38 Онэ пхэнэнас: — Лашардо Тхагар, саво жал важ алав Рае Дэвлэско! Миро по болыбэн, слава упрэ по болыбэн!
‘Blessed is He who comes – our king – in the name of the Lord! Peace in heaven, and glory on high.’
39 Коисавэ фарисеёря, савэ сас машкар мануша, пхэндэ Лэсти: — Сытяримари, припхэн Пэстирэ сытярнэнди тэ ашэн мулком!
Some of the Pharisees in the crowd said to him, ‘Teacher, restrain your disciples.’
40 Нэ Вов пхэндя: — Пхэнав тумэнди, сар онэ ашэна мулком, и бара лэна тэ цыписавэн.
But Jesus answered, ‘I tell you that if they are silent, the stones will call out.’
41 Кала Исусо поджалас кав Иерусалимо, Вов удикхля о форо и заровдя.
When he drew near, on seeing the city, he wept over it, and said,
42 Тунчи пхэнэлас: — О, сар ту адес тэ ужанэс, со анэлас бы тути миро! Нэ икхатар када сгарадо тирэ якхэндар.
‘If only you had known, while yet there was time – even you – the things that make for peace! But now they have been hidden from your sight.
43 Авэна кацавэ деса, кала вражымаря тирэ жана пэр тутэ маримаса, тэрдёна тай стасавэна тут всаворэ ригэндар.
For a time is coming when your enemies will surround you with earthworks, and encircle you, and hem you in on all sides;
44 Онэ розмарэна тут, умарэна тирэ бэяцэн и на ашавэна бар по бар, пала кода со ту на ужанглян вряма, кала о Дэл авиля тутэ.
they will trample you down and your children within you, and they will not leave in you one stone on another, because you did not know the time of your visitation.’
45 Тунчи Исусо зажыля андо храмо и ля тэ вытрадэл битимарен.
Jesus went into the Temple Courts and began to drive out those who were selling,
46 — Пистросардо, — пхэндя Вов лэнди, — со Мэрно чер авэла черэса, кай мангэнпэ Дэвлэс. А тумэ тердэ андар лэстэ прахарицко тхан.
saying as he did so, ‘Scripture says – “My house will be a house of prayer”; but you have made it a den of robbers.’
47 Кажно дес Исусо сытярэлас андо храмо. Барэ рашая, сытяримаря Законостирэ и майбарэдэр машкар и мануша родэнас тэ умарэн Лэс.
Jesus continued to teach each day in the Temple Courts; but the chief priests and teachers of the Law were eager to take his life, and so also were the leaders of the people.
48 Нэ на аракхэнас, сар када тэ терэн, колэстар со всаворэ мануша на камэнас тэ промукэн ни екх лав Лэско.
Yet they could not see what to do, for the people all hung on his words.
