Lucas 8
1 Pouco depois disso, Jesus passou com seus doze [discípulos ]por várias cidades e aldeias. Enquanto andaram, ele estava dizendo às pessoas a boa mensagem sobre como Deus quer controlar/governar totalmente [as vidas delas].
И скоро след това Исус ходеше по градове и села да проповядва и да благовестява Божието царство; и с Него бяха дванадесетте ученика,
2 Algumas mulheres de quem ele tinha expulsado espíritos maus e quem ele tinha curado de doenças também [foram com ele]. Entre elas eram Maria, da [aldeia de ]Magdala, de quem [ele tinha expulsado ]sete demônios,
и някои жени, които бяха изцелени от зли духове и болести: Мария, наречена Магдалина, от която бяха излезли седем бяса,
3 Joana, a mulher de Cuza, que era um dos oficiais do [Rei ]Herodes [Antipas], Susana e muitas outras. Elas estavam providenciando alguns dos seus próprios fundos [para ajudar Jesus e seus discípulos].
и Иоана жената на Иродовия настойник Хуза и Сусана и много други, които им услужваха с имота си.
4 Uma grande multidão de pessoas chegaram a Jesus de muitas cidades. Então ele contou a eles esta parábola:
И понеже се събра голямо множество, и дохождаха при Него от всеки град, рече с притча:
5 Um homem saíu para semear/plantar semente. Enquanto ele fez isso, uma parte da semente caiu no caminho. Aí [as pessoas ]andavam nela e os pássaros a comeram.
Сеячът излезе да сее семето си; и когато сееше, едно падна край пътя; и затъпка се, и небесните птици го изкълваха.
6 Outra parte [da semente ]caiu em pedra [sobre a qual havia uma camada fina de solo]. Logo quando a semente cresceu, as plantas secaram porque não tinham água.
А друго падна на канарата; и щом поникна изсъхна, защото нямаше влага.
7 Uma parte da semente caiu em terra onde havia [raízes ]de espinheiros [enterradas na terra]. A semente cresceu, mas os espinhos também cresceram e sufocaram/abafaram as plantas.
Друго пък падна всред тръните; и заедно с него порастнаха тръните и го заглушиха.
8 Mas parte da semente caiu em solo bom e cresceu bem. Mais tarde cada semente produziu sem sementes/grãos. Então Jesus gritou para eles, Se quiserem entender, pensem [com cuidado ]em minhas palavras!
А друго падна на добра земя и като порастна, даде стократен плод. Като каза това, извика: Който има уши да слуша, нека слуша.
9 [Mais tarde ]os discípulos de Jesus perguntaram a ele o significado da parábola [que ele acabara de contar].
А учениците Му Го попитаха за значението на тая притча.
10 Ele disse, “Deus está permitindo que vocês saibam a verdade de como ele quer governar [sobre ]as vidas [das pessoas]. Essas são coisas que ele não revelou antes. Mas estou dizendo [essas coisas ]aos outros somente por meio de parábolas. O resultado vai ser [assim como um profeta predisse muito tempo atrás: ] Eles verão [o que estou fazendo], mas não vão realmente entender [o que significa]. Eles ouvirão [o que digo], mas não vão entender.
Той каза: На вас е дадено да знаете тайните на Божието царство; а на другите се проповядва с притчи, тъй щото, като гледат, да не виждат, и като слушат, да не разбират.
11 Então é este o significado da parábola: a semente [representa ]a mensagem de Deus.
Прочее, ето значението на притчата: Семето е Божието слово.
12 [Algumas pessoas são como ]o caminho em que essa semente caiu. Elas têm ouvido a mensagem de Deus, mas aí vem o diabo e faz com que deixem de pensar nela. Como resultado elas não creem na mensagem e [Deus ]não vai salvá-las.
А посяното край пътя са тия, които са слушали; тогава дохожда дяволът и отнема словото от сърцата им, да не би да повярват и се спасят.
13 [Certas pessoas são como o solo que tem ]pedra [embaixo]. Essas são pessoas que recebem a mensagem de Deus com alegria quando a ouvem. Mas [a mensagem ]não penetra/entra bem nas mentes delas. Então creem nela por pouco tempo, mas quando coisas difíceis acontecem a elas, não creem mais.
Падналото на канарата са тия, които, когато чуят, приемат словото с радост; но те, като нямат корен, временно вярват, а когато настане изпитание, отстъпват.
14 [Algumas pessoas são como ]o solo que tem [raízes de ]espinheiros [lá dentro]. São pessoas que aceitam [a mensagem ]de Deus, mas mais tarde elas se preocupam com várias coisas e procuram ficar ricos e gostam [das coisas que lhes dão ]muito prazer. Por isso nunca se tornam pessoas [espiritualmente ]maduras.
Падналото всред тръните са ония, които са слушали, и, като си отиват, заглъхват от грижи и богатства и житейски удоволствия и не дават узрял плод.
15 Mas [algumas pessoas são como ]o solo bom. Ouvem [a mensagem de Deus ]e a guardam. [Tornam-se ]pessoas boas e honestas, e persistem em fazer as coisas que agradam a [Deus].
А посятото на добра земя са тия, които, като чуят словото, държат го в искрено и добро сърце, и дават плод с търпение.
16 Depois de alguém acender uma lâmpada, ele não a cobre com um cesto nem a coloca debaixo da cama. Pelo contrário, ele a coloca em um lugar alto, para que os que entram [na casa ]possam ver [as coisas na ]sua luz. [De modo semelhante, vocês devem dizer a verdade de Deus aos outros para que eles saibam o que posso fazer para eles].
И никой, като запали светило, не го покрива със съд, нито го туря под легло, но го туря на светилник, за да видят светлината тия, които влизат.
17 [Deus quer ]esclarecer toda a verdade dele que antes não ficou clara. Ele quer que [o povo dele diga aos outros abertamente] toda a verdade dele que ele não tinha revelado antes.
Защото няма нещо тайно, което не ще стане явно, нито потаено, което не ще се узнае и не ще излезе наяве.
18 Então ouçam com cuidado [o que eu digo a vocês], porque [Deus ]vai ajudar aqueles que aceitam [a minha verdade ]a [entenderem ]ainda mais. Mas [Deus ]vai fazer com que os que [não aceitam a minha verdade não entendam até mesmo o pouco ]que pensam ter [entendido].
Затова, внимавайте как слушате; защото който има, нему ще се даде; а който няма, от него ще се отнеме и това, което мисли че има.
19 Certo dia a mãe e os irmãos [mais novos de Jesus ]foram vê-lo, mas não podiam chegar perto dele porque tinha um grupo bem grande de pessoas [ao redor dele naquela casa].
И дойдоха при Него майка Му и братята Му, но поради множеството не можаха да се приближат до Него.
20 Alguém disse a ele, “Sua mãe e seus irmãos [mais novos ]estão [em pé ]lá fora, querendo ver o senhor.”
И известиха Му: Майка Ти и братята Ти стоят вън и искат да Те видят.
21 Ele disse, “Aqueles que ouvem a mensagem de Deus e a obedecem são [tão caros/preciosos para mim quanto ]minha mãe e meus irmãos [mais novos].”
А Той в отговор им рече: Майка Моя и братя Мои са тия, които слушат Божието слово и го изпълняват.
22 Certo dia Jesus entrou num barco com seus discípulos. Ele disse a eles, “Vamos [passar para ]o outro lado do lago. Então eles começaram a ir.
А в един от тия дни Той влезе в ладия с учениците Си, и рече им: Да минем на отвъдната страна на езерото. И отплуваха.
23 Enquanto iam, ele adormeceu. Uma tempestade com muito vento desceu sobre o lago. Logo o barco estava se enchendo de água e eles estavam em perigo.
А като плуваха, Той заспа; и ветрена буря се устреми върху езерото, и вълните ги заплашваха така щото бяха в опасност.
24 Eles o acordaram e disseram, “Mestre! Mestre! Nós (inc) vamos nos afogar!” Ele se levantou e mandou que o vento e as ondas [se acalmassem]. O vento parou e as ondas acabaram, e a água ficou calma.
И дойдоха, разбудиха Го и казаха: Наставниче! Наставниче! Загиваме! А Той се събуди и смъмра вятъра и развълнуваната вода; и успокоиха се, и настана тишина.
25 Ele disse a eles, “[Estou triste ]que/por que é que vocês não confiaram [que ]eu [fosse ajudá-los].” Eles estavam com medo. Eles também estavam admirados. Disseram uns aos outros, “Que tipo de homem é este/este homem é maravilhoso! Ele [não só manda nas pessoas, mas ]quando ele manda no vento e na água, eles também o obedecem!”
И рече им: Где е вярата ви? А те уплашени се чудеха, и казваха си един на друг: Кой ли ще е Тоя, който заповядва и на ветровете и на водата, и те Му се покоряват?
26 Jesus e seus discípulos chegaram [na área perto da cidade de ]Gerasa, no outro lado do lago frente ao [distrito da ]Galileia.
И пристигнаха в Герасинската страна, която е срещу Галилея.
27 Naquela área havia um homem daquela cidade em quem os demônios viviam/que os demônios controlavam. Por muito tempo ele não tinha usado roupas. Ele não morava em uma casa. Em vez disso ele morava nas cavernas usadas para enterrar pessoas.
И като излезе на сушата, срещна Го от града някой си човек, който имаше бесове, и за дълго време не беше обличал дреха, и в къщи не живееше, но в гробищата.
28 Muitas vezes [os demônios ]o atacavam. [As pessoas ]tentavam guardá-lo [para que ele não fizesse mal aos outros]. Prenderam suas mãos e seus pés com correntes, mas ele quebrava os correntes. Então os demônios iam mandá-lo para o deserto/lugar vazio. Quando Jesus saíu do barco e pisou na praia, esse homem o viu. Ele [correu para Jesus ]e se prostrou diante dele. Então Jesus mandou, “Você espírito mau, saia desse homem!” Mas [ele não saiu logo. Pelo contrário ele fez ]o homem gritar em voz bem alta, “Jesus, Filho do grande Deus no céu, já que nós não temos nada em comum, saia/por que é que o senhor está me perturbando! Peço ao senhor, não me torture [agora/ainda]!
Той, като видя Исуса, извика, падна пред Него, и рече със силен глас: Какво имаш Ти с мене Исусе, Сине на Всевишния Бог? Моля Ти се недей ме мъчи!
Защото Исус беше заповядал на нечистия дух да излезе от човека. Понеже много пъти бе го прихващал; и връзваха го с вериги и окови и го пазеха; но той разкъсваше връзките, и бесът го гонеше по пустините.
30 [Para expulsar o demônio mais facilmente], Jesus perguntou [ao demônio], “Como é o seu nome? Ele respondeu, “Meu nome é legião/multidão.” [Ele disse isso ]porque muitos demônios tinham entrado naquele homem.
Исус го попита: Как ти е името? А той каза: Легион, защото много бесове бяха влезли в него.
31 [Os demônios ]continuaram a pedir a [Jesus ]que ele não os mandasse ir ao lugar onde Deus castiga demônios. (Abyssos g12)
И молеха Го да не им заповяда да отидат в бездната. (Abyssos g12)
32 Havia uma grande manada de porcos buscando sua comida no lado do monte. Os demônios pediram a Jesus para deixar que eles entrassem nos porcos. Então ele os permitiu [fazer isso].
А там имаше голямо стадо свини, което пасеше по хълма, и бесовете Го помолиха да им позволи да влязат в тях. И позволи им.
33 Os demônios saíram do homem e entraram nos porcos. Então a manada [de porcos ]correu para baixo para o lago e se afogaram.
И като излязоха бесовете из човека и влязоха в свините, стадото се спусна по стръмнината в езерото и се издави.
34 Quando os homens que cuidavam dos porcos viram o que aconteceu, eles correram. Contaram às pessoas dentro e fora da cidade o que tinha acontecido. Aí as pessoas saíram para ver o que tinha acontecido.
А свинарите, като видяха станалото, прибягнаха и известиха за това в града и в селата.
35 Quando chegaram aonde Jesus estava, viram que o homem de quem Jesus tinha [expulsado ]os demônios estava sentado aos pés de Jesus [ouvindo-o]. Ele usava roupas, e sua mente estava normal outra vez. Aí essas pessoas[, percebendo quanto poder Jesus tinha, ]ficaram com medo.
И като излязоха да видят станалото и дойдоха при Исуса, намериха човека, от когото бяха излезли бесовете, седнал при Исусовите нозе, облечен и смислен; и изплашиха се.
36 As pessoas [ali ]que tinham visto o que aconteceu disseram [àqueles que acabaram de chegar ]como [Jesus ]tinha curado o homem que [antes ]estava com demônios.
И тия, които бяха видели това, разказаха им как излекувал бесния.
37 Aí [essas pessoas e ]muitas outras da área da [cidade de ]Gerasa pediram que Jesus saísse da sua área. Eles temiam [o que Jesus faria mais a eles]. Então [Jesus e seus discípulos ]entraram no barco para irem de volta ao outro lado do lago.
И цялото множество от Герасинската околност Му се помоли да си отиде от тях, защото бяха обзети от голям страх; и Той влезе в ладията и се завърна.
38 O homem de quem ele tinha [expulsado ]os demônios pediu a ele dizendo, [“Por favor, deixe-me ir com o senhor!” ]Mas [Jesus recusou. Pelo contrário ]ele lhe disse,
А човекът, от когото бяха излезли бесовете, молеше Му се да бъде с него; но Исус го изпрати като каза:
39 “Vá para casa e diga às pessoas quanto Deus já fez para você!” Aí ele o mandou embora. Então ele foi e disse às pessoas na cidade quanto Jesus fez para ele.
Върни се у дома си и разкажи, какви неща ти стори Бог. И той отиде и разгласи по целия град, какви неща му стори Исус.
40 Quando [Jesus e os discípulos ]voltaram [a Cafarnaum], um grupo grande de pessoas que estavam esperando por ele o recebeu.
А когато се върна Исус, народът Го посрещна радостно, защото всички Го чакаха.
41 Um homem chamado Jairo, que era um dos líderes da sinagoga [ali], aproximou-se e prostrou-se aos pés de Jesus. Ele pediu a Jesus, “Por favor, venha à minha casa!”
И, ето, дойде един човек на име Яир, който беше началник на синагогата, и падна пред Исусовите нозе и Му се молеше да влезе в къщата му;
42 Porque sua única filha, que tinha doze anos, estava morrendo. Enquanto Jesus ia com ele, muitas pessoas o apertavam/ficavam bem perto de Jesus.
защото имаше едничка дъщеря, на около дванадесет години, и тя беше на умиране. И когато отиваше, народът Го притискаше.
43 Aí uma mulher se aproximou. Fazia doze anos que ela estava sangrando [na vagina], mas ninguém podia curá-la.
И една жена, която имаше кръвотечение от дванадесет години, и бе иждивила за лекари целия си имот, без да може да се излекува от никого,
44 Ela chegou por trás de [Jesus ]e tocou nas suas roupas [para ser curada]. Logo ela deixou de sangrar.
се приближи изотзад та се допря до полата на дрехата Му; и на часа престана кръвотечението -.
45 Jesus disse, “Quem tocou em mim?” Quando todos disseram que não tinham tocado nele, Pedro disse, “Senhor, tem um grupo grande de pessoas perto do senhor e apertando-o, [então qualquer um deles podia ter tocado no senhor]!”
И рече Исус: Кой се допря до Мене? И когато всички се отричаха, Петър и ония, които бяха с Него, казаха: Наставниче, народът Те притиска и гнети, [а Ти казваш: Кой се допря до Мене?]
46 Mas Jesus disse, “[Não], alguém me tocou [de propósito]. Sei que meu poder tem curado alguém [que tocou em mim].”
Но Исус каза: Някой се допря до Мене; защото Аз усетих, че сила излезе от Мене.
47 Quando a mulher percebeu que não podia impedir que Jesus/as pessoas soubessem que [ela estava curada], seu corpo começou a tremer. [Ela tinha medo de que, por quebrar/violar a lei que uma mulher com uma doença desse tipo não devia tocar em outros, Jesus talvez a repreendesse por fazer isso. ]Ela prostrou-se diante dele. Enquanto os outros ouviam, ela disse porque tinha tocado nele e como ela ficou curada imediatamente.
И жената, като видя, че не се укри, дойде разтреперана и падна пред Него и извика пред всичките люде, по коя причина се допря до Него, и как на часа оздравя.
48 [Jesus ]disse a ela, “Senhora, a senhora está curada porque creu [que eu podia fazer isso. ]Saia [daqui e que a ]paz [de Deus ]esteja dentro da senhora.”
А той - рече: Дъщерьо, твоята вяра те изцели; иди си с мир!
49 Enquanto ele ainda estava falando, um homem da casa de Jairo chegou e disse a ele, “Sua filha já morreu. Então não perturbe mais o mestre!”
Докато Той още говореше, дохожда някой си от къщата на началника на синагогата и казва: Дъщеря ти умря; не затруднявай Учителя.
50 Mas quando Jesus ouviu isso, ele disse a Jairo, “Não pense que a situação seja desesperada. Somente creia [que eu possa ajudá-la. Se fizer isso], ela vai viver de novo.
А Исус като дочу това, отговори му: Не бой се; само вярвай, и тя ще се избави.
51 Quando chegaram perto da casa, ele só permitiu que Tiago, João, Pedro, e a mãe e o pai da menina entrassem na casa com ele.
И когато дойде в къщата, не остави никой да влезе с Него, освен Петра, Иоана, Якова и бащата и майката на момичето.
52 Todas as pessoas [na casa ]estavam chorando e batendo no peito [para mostrar que estavam tristes]. Mas [sabendo que ele ia fazer a moça viver de novo, assim como se acorda alguém que dorme], ele disse, “Deixem de chorar! Ela não está morta! Ela está apenas dormindo!”
И всички плачеха и го оплакваха. А Той им рече: Не плачете; защото не е умряло, а спи.
53 As pessoas [ali ]riram dele, porque sabiam que [a menina ]estava morta.
А те Му се присмиваха, понеже знаеха, че е умряло.
54 Mas [Jesus ]pegou na mão dela e chamou para ela dizendo, “Menina, levante-se!”
Но Той го хвана за ръката, и извика: Момиче, стани!
55 Logo o Espírito dela voltou ao seu corpo de novo e ela se levantou. Jesus mandou que eles dessem a ela algo para comer.
И върна се духът му, и то на часа стана; и Той заповяда да му дадат нещо да яде.
56 Os pais dela estavam maravilhados, mas Jesus lhes disse para não dizerem nada a ninguém [ainda ]sobre o que tinha acontecido. Aí ele os levou e eles foram sós de barco a uma cidade chamada Betsaida.
И родителите му се учудиха; а Той им заръча да не казват никому за станалото.
