Lucas 1
1 Como você sabe, muitas pessoas têm se esforçado para escrever as coisas que têm acontecido relacionadas a nós.
Ponieważ wielu podjęło się sporządzić opis tych wydarzeń, co do których mamy zupełną pewność;
2 Elas se basearam em evidências transmitidas por testemunhas e por ministros da Palavra, que acompanharam esses fatos desde o início.
Tak jak nam [je] przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa;
3 Então, eu também decidi que, por ter investigado com muito cuidado o que ocorreu desde o início, seria uma boa ideia escrever um relato preciso de tudo o que aconteceu.
Postanowiłem i ja, który to wszystko od początku dokładnie wybadałem, opisać ci [to] po kolei, zacny Teofilu;
4 Eu fiz isso, querido Teófilo, para que você tenha certeza de que aquilo que lhe foi ensinado é totalmente verdadeiro.
Abyś nabrał pewności co do tego, czego cię nauczono.
5 Durante o tempo em que Herodes governou a Judeia, havia um sacerdote chamado Zacarias, que era do grupo dos sacerdotes de Abias. Ele se casou com Isabel, que era descendente de Arão, o sacerdote.
Za dni Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan imieniem Zachariasz, ze zmiany Abiasza. Miał on za żonę [jedną] z córek Aarona, której na imię było Elżbieta.
6 Ambos viviam de maneira justa diante de Deus, sendo muito cuidadosos em seguir todos os mandamentos e todas as leis do Senhor.
Oboje byli sprawiedliwi w oczach Boga, postępując nienagannie według wszystkich przykazań i nakazów Pana.
7 Eles não tinham filhos, porque Isabel não podia ter filhos, e os dois já eram muito idosos.
Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna, i oboje byli w podeszłym wieku.
8 Enquanto Zacarias estava fazendo o seu trabalho como sacerdote diante de Deus, representando seu grupo de sacerdotes,
A gdy pełnił służbę kapłańską przed Bogiem w kolejności swojej zmiany;
9 ele foi escolhido entre vários, de acordo com o costume da época, para entrar no Templo do Senhor e queimar o incenso.
Zgodnie ze zwyczajem urzędu kapłańskiego padł na niego los, aby wejść do świątyni Pana i palić kadzidło.
10 Durante o tempo da oferta de incenso, uma grande multidão estava orando do lado de fora do Templo.
A cała rzesza ludzi modliła się na zewnątrz w czasie kadzenia.
11 Um anjo do Senhor apareceu para Zacarias, ficando à direita do altar de incenso.
Wtedy ukazał mu się anioł Pana stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.
12 Quando Zacarias viu o anjo, ele ficou espantado e com muito medo.
I przeraził się Zachariasz na jego widok, i ogarnął go strach.
13 Mas, o anjo lhe disse: “Não tenha medo, Zacarias! A sua oração foi ouvida. Isabel, sua esposa, lhe dará um filho e vocês devem chamá-lo João.
Lecz anioł powiedział do niego: Nie bój się, Zachariaszu, bo twoja modlitwa została wysłuchana. Elżbieta, twoja żona, urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.
14 Ele lhe trará muita alegria e felicidade e muitas pessoas festejarão o seu nascimento.
Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu będzie się radować z jego narodzin.
15 Ele será importante aos olhos do Senhor. Ele não deverá beber vinho ou qualquer outra bebida alcoólica. Ele será cheio do Espírito Santo, mesmo antes do seu nascimento.
Będzie bowiem wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani mocnego napoju i zostanie napełniony Duchem Świętym już w łonie swojej matki.
16 Ele fará com que muitos israelitas se voltem para o Senhor, o seu Deus.
I wielu z synów Izraela nawróci do Pana, ich Boga.
17 Ele preparará o caminho para o Senhor com o mesmo ânimo e poder de Elias, para fazer com que os pais e seus filhos façam as pazes e para que os rebeldes voltem para o caminho certo e, assim, preparem o povo para o Senhor.”
On bowiem pójdzie przed nim w duchu i mocy Eliasza, aby zwrócić serca ojców ku dzieciom, a opornych ku roztropności sprawiedliwych, aby przygotować Panu lud gotowy.
18 “Como eu posso ter certeza disso?” Zacarias perguntou ao anjo. “Eu sou velho e minha esposa também está envelhecendo.”
I powiedział Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem stary i moja żona jest w podeszłym wieku.
19 O anjo respondeu: “Eu sou Gabriel. Sirvo a Deus e fui enviado para lhe dar essa boa notícia.
A anioł mu odpowiedział: Ja jestem Gabriel, który stoi przed Bogiem. Zostałem posłany, aby mówić do ciebie i przynieść ci tę radosną nowinę.
20 Mas, já que não acreditou no que eu lhe disse, você ficará mudo, incapaz de falar, até que minhas palavras se cumpram”.
I będziesz niemy, i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, kiedy się to stanie, dlatego że nie uwierzyłeś moim słowom, które się wypełnią w swoim czasie.
21 Do lado de fora do Templo, as pessoas esperavam que Zacarias saísse, pensando no motivo dele estar demorando tanto lá dentro.
A ludzie czekali na Zachariasza i dziwili się, że tak długo przebywa w świątyni.
22 Quando finalmente ele saiu, não conseguia falar com eles. Eles perceberam que ele tinha tido uma visão no Templo, pois embora pudesse gesticular e se expressar, estava completamente mudo.
Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić. I zrozumieli, że miał widzenie w świątyni, bo dawał im znaki, i pozostał niemy.
23 Após haver terminado seus dias de serviço no Templo, ele voltou para casa.
A gdy skończyły się dni jego posługi, wrócił do swego domu.
24 Algum tempo depois, sua esposa, Isabel, engravidou. Ela ficou em casa, sem sair, durante cinco meses.
Po tych dniach Elżbieta, jego żona, poczęła i ukrywała się przez pięć miesięcy, mówiąc:
25 Isabel disse: “O Senhor fez isso por mim. Agora, a vergonha que eu sentia diante dos outros acabou!”
Tak mi uczynił Pan w dniach, kiedy wejrzał [na mnie], aby zdjąć moją hańbę w oczach ludzi.
26 No sexto mês de sua gravidez, Deus enviou o anjo Gabriel para uma jovem chamada Maria, que vivia na cidade de Nazaré, na Galileia.
A w szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret;
27 Ela estava noiva de um homem chamado José.
Do dziewicy zaślubionej mężczyźnie, któremu na imię było Józef, z rodu Dawida; a dziewicy było na imię Maria.
28 O anjo a cumprimentou. Ele lhe disse: “Você é muito abençoada! O Senhor está com você!”
Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Witaj, obdarowana łaską, Pan jest z tobą. Błogosławiona jesteś między kobietami.
29 Maria estava muito confusa com o que ele disse e imaginava qual seria o significado desse cumprimento.
Ale ona, ujrzawszy [go], zlękła się z powodu jego słów i zastanawiała się, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.
30 O anjo continuou: “Não se preocupe, Maria, pois Deus veio demonstrar sua bondade para você!
Wtedy anioł powiedział do niej: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.
31 Você ficará grávida e dará à luz um filho. Você deverá chamá-lo Jesus.
Oto poczniesz w [swym] łonie i urodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus.
32 Ele será muito importante e será conhecido como o Filho do Altíssimo. Deus, o Senhor, dará para ele o trono de Davi, seu pai,
Będzie on wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da mu tron jego ojca Dawida.
I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca. (aiōn g165)
34 Maria perguntou: “Como isso é possível? Eu ainda sou virgem!”
Wtedy Maria powiedziała do anioła: Jak to się stanie, skoro nie obcowałam z mężczyzną?
35 Ele respondeu: “O Espírito Santo virá sobre você e o poder do Altíssimo a envolverá. O bebê que nascerá será santo e será chamado de Filho de Deus.
A anioł jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zacieni cię. Dlatego też to święte, co się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
36 E até Isabel, a sua parenta, está grávida mesmo sendo mais velha. A mulher que todos diziam que não podia ter filhos já está no sexto mês de gravidez.
A oto Elżbieta, twoja krewna, także poczęła syna w swojej starości i jest w szóstym miesiącu ta, którą nazywano niepłodną.
37 Nada é impossível para Deus.”
Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.
38 Maria disse: “Aqui estou eu, pronta para ser a serva de Deus! Que aconteça comigo exatamente como você disse!” Então, o anjo foi embora.
I powiedziała Maria: Oto służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.
39 Pouco tempo depois, Maria se preparou e foi depressa para as colinas da Judeia, para a cidade em que
W tych dniach Maria wstała i poszła z pośpiechem w góry do miasta w Judei.
40 Zacarias e sua mulher moravam. Ela chamou Isabel assim que chegou.
Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.
41 No mesmo instante em que Isabel ouviu a voz de Maria, o bebê sentiu tanta alegria que mexeu dentro da sua barriga. Então, tomada pelo poder do Espírito Santo, Isabel
A gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Marii, poruszyło się dziecko w jej łonie i Elżbieta została napełniona Duchem Świętym.
42 falou bem alto: “Você é a mais abençoada das mulheres, e a criança que nascerá de você também será abençoada!
I zawołała donośnym głosem: Błogosławiona jesteś między kobietami i błogosławiony jest owoc twego łona.
43 Quem sou eu para receber a visita da mãe do meu Senhor?
A skądże mi to, że matka mego Pana przyszła do mnie?
44 Assim que ouvi você me cumprimentar, o meu bebê se mexeu dentro da minha barriga, de tanta alegria que sentiu.
Gdy bowiem głos twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dziecko w moim łonie.
45 Como você é abençoada! Pois você acredita que o Senhor fará o que lhe prometeu!”
A błogosławiona, która uwierzyła. Spełni się bowiem to, co zostało jej powiedziane przez Pana.
46 Maria respondeu: “Eu louvo ao Senhor!
Wtedy Maria powiedziała: Wielbi moja dusza Pana;
47 Estou tão feliz com Deus, meu Salvador!
I rozradował się mój duch w Bogu, moim Zbawicielu;
48 Pois ele decidiu que eu, sua serva, era digna de sua consideração, apesar de minha origem humilde. De agora em diante, todos dirão que eu fui abençoada,
Bo wejrzał na uniżenie swojej służebnicy. Oto bowiem wszystkie pokolenia będą mnie odtąd nazywać błogosławioną.
49 pois o Deus Poderoso fez coisas maravilhosas por mim. Seu nome é santo.
Bo uczynił mi wielkie rzeczy ten, który jest mocny, i święte jest jego imię.
50 A sua bondade passa de geração em geração para aqueles que o respeitam.
A jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, którzy się go boją.
51 Com o seu poder, ele destrói os que, com arrogância, pensam que são muito espertos.
Okazał moc swoim ramieniem i rozproszył pysznych w myślach ich serc.
52 Ele tira de seus tronos reis poderosos e põe em altas posições os humildes.
Strącił mocarzy z tronów, a wywyższył pokornych.
53 Ele dá aos que têm fome boas coisas para comer e manda os ricos embora de mãos vazias.
Głodnych napełnił dobrami, a bogaczy odprawił z niczym.
54 Exatamente como prometeu aos nossos antepassados, ele ajudou o povo de Israel, seu servo.
Ujął się za Izraelem, swym sługą, pomny na [swoje] miłosierdzie;
Jak mówił do naszych ojców, [do] Abrahama i jego potomstwa na wieki. (aiōn g165)
56 Maria ficou com Isabel por três meses e, depois, voltou para sua casa.
I została z nią Maria około trzech miesięcy, a potem wróciła do swego domu.
57 Chegou o momento de Isabel ter seu bebê, e ela deu à luz um menino.
Dla Elżbiety zaś nadszedł czas porodu i urodziła syna.
58 Seus vizinhos e parentes ouviram falar de como o Senhor tinha demonstrado sua imensa bondade com Isabel e foram comemorar junto com ela.
A gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał jej swoje wielkie miłosierdzie, cieszyli się razem z nią.
59 Oito dias depois, vieram para fazer a circuncisão do menino. E eles queriam chamar o bebê de Zacarias, em homenagem a seu pai.
A ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecko, i [chcieli] nadać mu imię jego ojca, Zachariasza.
60 Mas, Isabel disse: “Não! Ele deve se chamar João.”
Ale jego matka powiedziała: Nie tak, lecz będzie się nazywał Jan.
61 Eles lhe disseram: “Mas, nenhum dos nossos parentes tem esse nome.”
I powiedzieli do niej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kogo by nazwano tym imieniem.
62 Gesticulando, eles perguntaram ao pai da criança, Zacarias, qual nome ele queria para o seu filho.
Pytali więc znakami jego ojca, jak chce go nazwać.
63 Zacarias mostrou, por meio de gestos, que queria algo em que pudesse escrever. Para a surpresa de todos, ele escreveu: “Seu nome é João.”
A on poprosił o tabliczkę i napisał: Jan jest jego imię. I dziwili się wszyscy.
64 Imediatamente, ele voltou a falar e começou a louvar a Deus.
Natychmiast otworzyły się jego usta i [rozwiązał się] jego język, i mówił, wielbiąc Boga.
65 Todos os vizinhos ficaram assombrados com o que havia acontecido, e a notícia se espalhou por toda a região montanhosa da Judeia.
I padł strach na wszystkich ich sąsiadów, i po całej górskiej krainie judzkiej rozgłoszone zostały wszystkie te słowa.
66 Todos os que ouviam a notícia pensavam sobre o significado dela. Eles perguntavam: “O que o pequenino vai ser quando crescer?” Pois era certo que o menino era muito especial para Deus.
Wszyscy zaś, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i mówili: Cóż to będzie za dziecko? I była z nim ręka Pańska.
67 Zacarias, seu pai, cheio do Espírito Santo, fez esta profecia:
A Zachariasz, jego ojciec, będąc napełniony Duchem Świętym, prorokował:
68 “O Senhor, o Deus de Israel, é maravilhoso, pois ele veio para o seu povo e o libertou.
Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraela, bo nawiedził i odkupił swój lud;
69 Ele nos deu um grande Salvador, descendente do seu servo Davi,
I wzbudził nam róg zbawienia w domu Dawida, swego sługi;
70 exatamente como tinha prometido, por intermédio dos seus santos profetas, muito tempo atrás. (aiōn g165)
Jak mówił przez usta swoich świętych proroków, którzy byli od wieków; (aiōn g165)
71 Ele prometeu nos salvar dos nossos inimigos, daqueles que nos odeiam.
[Że nas] wybawi od naszych nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;
72 Ele foi bondoso para os nossos ancestrais, lembrando-se da sua santa aliança.
Aby okazać miłosierdzie naszym ojcom i przypomnieć swoje święte przymierze;
73 Ele fez uma promessa para o nosso antepassado Abraão.
I przysięgę, którą złożył Abrahamowi, naszemu ojcu;
74 Ele nos libertou do medo e nos resgatou das mãos dos nossos inimigos,
Że nam da, [abyśmy] mu służyli bez lęku, wybawieni z ręki naszych nieprzyjaciół;
75 para que possamos servi-lo, fazendo o que é bom e certo por toda a nossa vida.
W świętości i sprawiedliwości przed nim po wszystkie dni naszego życia.
76 Apesar de você ser apenas uma criancinha, será chamado profeta do Altíssimo, pois você irá à frente do Senhor, para lhe preparar o caminho.
A ty, dziecko, będziesz nazwane prorokiem Najwyższego, bo pójdziesz przed obliczem Pana, aby przygotować jego drogi;
77 Você anunciará a salvação ao povo de Deus, que virá por meio do perdão dos pecados deles.
I żeby jego ludowi dać poznać zbawienie przez przebaczenie mu grzechów;
78 Pela bondade e cuidado do nosso Deus, o sol nascente, vindo do céu, irá descer sobre nós,
Dzięki serdecznemu miłosierdziu naszego Boga, przez które nawiedził nas wschód [słońca] z wysoka;
79 para iluminar aqueles que vivem nas trevas e na sombra da morte e para nos guiar pelo caminho da paz.”
Aby oświecić siedzących w ciemności i w cieniu śmierci, aby skierować nasze kroki na drogę pokoju.
80 O menino João cresceu e se tornou espiritualmente forte. Ele viveu no deserto, até que chegou o momento de se apresentar ao povo de Israel.
A dziecko rosło i umacniało się w duchu, i przebywało na pustyniach aż do dnia ukazania się przed Izraelem.
