Provérbios 29

1 O homem que age com teimosia, mesmo depois de muitas repreensões, será tão destruído que não terá mais cura.

Kadtong sa masubsob ginabadlong nagapatikig sa iyang liog Sa hinanali pagalaglagon, ug kana wala nay kaayohan.

2 Quando os justos se engrandecem, o povo se alegra; mas quando o perverso domina, o povo geme.

Kong ang matarung maoy modaghan, ang katawohan malipayon; Apan sa diha nga ang usa ka dautan nga tawo magahari, ang katawohan managpanghupaw.

3 O homem que ama a sabedoria alegra a seu pai; mas o companheiro de prostitutas gasta os bens.

Bisan kinsa nga nahagugma sa kaalam nagalipay sa iyang amahan; Apan siya nga nakigkauban sa mga bigaon nagausik sa iyang bahandi.

4 O rei por meio da justiça firma a terra; mas o amigo de subornos a transtorna.

Ang hari tungod sa justicia nagapalig-on sa yuta; Apan kadtong nagapabuhis sa mabug-at gayud nagagun-ob niana.

5 O homem que lisonjeia a seu próximo arma uma rede para seus pés.

Ang tawo nga nagaulo-ulo sa iyang isigkatawo. Nagabuklad ug usa ka pukot sa iyang mga lakang.

6 Na transgressão do homem mau há uma armadilha; mas o justo se alegra e se enche de alegria.

Diha sa kalapasan sa usa ka dautan nga tawo adunay usa ka lit-ag; Apan ang matarung magaawit ug magalipay.

7 O justo considera a causa judicial dos pobres; [mas] o perverso não entende [este] conhecimento.

Ang tawong matarung nakaalinggat sa katungod sa kabus; Ang dautan walay pagsabut sa pagpanghibalo niini

8 Homens zombadores trazem confusão a cidade; mas os sábios desviam a ira.

Ang mga mayubiton nagapasilaub sa usa ka ciudad sa usa ka siga; Apan ang mga manggialamon nga tawo nanaglikay sa kaligutgut.

9 O homem sábio que disputa no julgamento contra um tolo, mesmo se perturbado ou rindo, não terá descanso.

Kong ang usa ka manggialamon nga tawo may usa ka pakiglalis sa usa ka buang nga tawo, Bisan pa siya masuko kun mokatawa, wala gayud ing kapahulayan.

10 Homens sanguinários odeiam o honesto; mas os corretos procuram o seu bem.

Ang ginauhaw sa dugo nagadumot kaniya nga maoy matarung; Ug alang sa matul-id, sila magapangita sa iyang kinabuhi.

11 O louco mostra todo o seu ímpeto; mas o sábio o mantém sob controle.

Ang usa ka buang nagabutyag sa tanan niyang kasuko; Apan ang usa ka manggialamon nga tawo nagatago niini ug nagapakahilum niini.

12 O governante que dá atenção a palavras mentirosas, todos os seus servos serão perversos.

Kong ang usa ka punoan maminaw sa kabakakan, Ang tanan niyang mga alagad lonlon mga dautan.

13 O pobre e o enganador se encontram: o SENHOR ilumina aos olhos de ambos.

Ang kabus nga tawo ug ang malupigon magakahibalag; Si Jehova nagapasanag sa mga mata kanilang duruha.

14 O rei que julga aos pobres por meio da verdade, seu trono se firmará para sempre.

Ang hari nga sa pagkamatinumanon nagahukom sa kabus, Ang iyang trono malig-on sa walay katapusan.

15 A vara e a repreensão dão sabedoria; mas o rapaz deixado solto envergonha a sua mãe.

Ang bunal ug ang pagbadlong nagahatag ug kaalam; Apan ang usa ka bata nga pasagdan lamang sa iyang kaugalingon nagapakaulaw sa iyang inahan.

16 Quando os perversos se multiplicam, multiplicam-se as transgressões; mas os justos verão sua queda.

Sa diha nga ang mga dautan modaghan, ang kalapasan mosamot, Apan ang matarung magatan-aw sa ilang pagkapukan.

17 Castiga a teu filho, e ele te fará descansar, e dará prazeres à tua alma.

Sawaya ang imong anak, ug siya magahatag kanimo ug pahulay; Oo, siya magahatag ug kalipay sa imong kalag.

18 Não havendo visão profética, o povo fica confuso; porém o que guarda a lei, ele é bem-aventurado.

Diin walay panan-awon, ang katawohan nagasalikway sa pagpugong; Apan kadtong nagabantay sa Kasugoan, malipayon siya.

19 O servo não será corrigido por meio de palavras; porque [ainda que] entenda, mesmo assim ele não responderá [corretamente].

Ang usa ka sulogoon dili masaway pinaagi sa mga pulong; Kay bisan pa nga siya makasa-but, siya dili magtagad.

20 Viste um homem precipitado em suas palavras? Mais esperança há para um tolo do que para ele.

Nakakita ba ikaw sa usa ka tawo nga madali-dalion sa iyang mga pulong? Aduna pay paglaum sa usa ka buang kay kaniya.

21 Aquele que mima a seu servo desde a infância, por fim ele quererá ser [seu] filho.

Kadtong nagamatoto sa iyang sulogoon sa dakung pagmatngon gikan sa pagkabata Magahimo kaniya nga usa ka anak sa katapusan.

22 O homem que se irrita facilmente levanta brigas; e o furioso multiplica as transgressões.

Ang usa ka tawo nga anaa sa kasuko nagapukaw sa pagkabingkil, Ug ang usa ka masuk-anong tawo nahupngan sa kalapasan.

23 A arrogância do homem o abaterá; mas o humilde de espírito obterá honra.

Ang kagarbo sa tawo makapahimo kaniyang ubos; Apan kadtong mapinaubsanon a espiritu makabaton ug kadungganan.

24 Aquele que reparte com o ladrão odeia sua [própria] alma; ele ouve maldições e não [o] denuncia.

Bisan kinsa nga makigkauban sa usa ka kawatan nagadumot sa iyang kaugalingong kalag; Siya nakadungog sa pagpanumpa ug dili makapamulong sa bisan unsa.

25 O temor do homem arma ciladas; mas o que confia no senhor ficará em segurança.

Ang pagkahadlok ngadto sa tawo nagadala ug usa ka lit-ag; Apan bisan kinsa nga nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mamaluwas.

26 Muitos buscam a face do governante; mas o julgamento de cada um [vem] do SENHOR.

Daghang nangita sa kalooy sa magbubuot; Apan ang paghukom sa usa ka tawo nagagikan kang Jehova.

27 O justos odeiam ao homem perverso; e o injusto odeia aos que andam no caminho correto.

Ang usa ka dili-matarung nga tawo maoy usa ka dulumtanan sa tawong matarung, Ug siya nga matul-id sa dalan maoy usa ka dulumtanan sa tawong dautan.